chuyển hóa glucid

1.  MỤC TIÊU
1. Trình bày được quá trình tiêu hóa, hấp thu
glucid.
2. Trình bày được sự thoái hóa glucid ở tế bào
và mô.
3. Trình bày được sự tổng hợp glucid ở tế bào
và mô
4. Trình bày được sự rối loạn chuyển hóa
glucid.

2.  Là quá trình chuyển hoá quan trọng vì:
◦ Cung cấp W chủ yếu cho cơ thể hoạt động.
◦ Cung cấp SP chuyển hoá trung gian quan trọng.
◦ Liên quan chặt chẽ với sự chuyển hoá các chất khác: L, P,
acid nucleic.
 Dạng tồn tại của G trong cơ thể:
◦ Dự trữ: glycogen
◦ Tự do: glucose
◦ Tham gia cấu tạo

3.  Sự tiêu hóa
Tinh bột dưới tác dung Amylase trong nước bọt
bị thủy phân thành dextrin và maltose
Xuống ruột maltose, saccarose, lactose bị thủy
phân bởi các Enzym: maltase, saccarase,
lactase. Sản phẩm cuối cùng Glucose,
fructose, galactose
 Sự hấp thu
Cơ chế khuếch tán đơn giản
Cơ chế vận chuyển tích cực

4.  Hấp thu:
 + Tốc độ khác nhau: Ga > G > F > M.
 + Hấp thu từ ruột non -> máu: 2 cơ chế:
 - Khuếch tán đơn giản (F, M):
 Theo gradien nồng độ (C cao -> C thấp), ko
cần NL.
 - Vận chuyển tích cực: Ga, Glc. Do chênh lệch
Na+ trong và ngoài TB và hoạt động của Na+,K+-
ATPase.

5.  Gồm 2 quá trình:
◦ Thoái hoá glucose đến sản phẩm cuối
cùng.
◦ Thuỷ phân glycogen thành glucose.

6.  Xảy ra tại 2 vị trí:
◦ Tại gan
◦ Tại cơ
 Tại sao phải có quá trình này?
◦ Ở cơ: khi cơ hoạt động cần nhiều năng lượng. Ngoài
glucose do máu mang đến cần phải sử dụng glycogen dự
trữ.
◦ Ở gan: ngoài cung cấp cho gan hoạt động còn nhằm mục
đích duy trì cân bằng đường máu.

7.  Các enzym tham gia:
◦ Phosphorylase: thuỷ phân LK 1,4- glucosid và giải phóng
glucose-1P .
◦ E vận chuyển nhánh(amino 1-4 transglucosidase). E này có
td:
 Cắt LK α 1-4 glucosid ở vị trí sát gốc nhánh
 Chuyển 1 đọan của mạch thẳng đó đến gắn vào mạch khác
bằng LK α 1-4 glucosid .
◦ E cắt nhánh (amino 1-6 glucosidase), td thuỷ phân LK α 1-
6 glucosid ở gốc nhánh.

8.  Gồm 2 quá trình:
◦ Thuỷ phân mạch thẳng
◦ Cắt mạch nhánh
 Kết quả:
◦ G-1-P chiếm 93%
◦ G tự do chiếm 7%

11.  G chỉ được thoái hoá khi nó ở dạng G-6-P
 G-6-P thoái hoá theo 3 con đường là:
◦ Con đường đường phân (hexose diphosphat)
◦ Con đường pentose (hexose monophosphat)
◦ Con đường tạo acid Glucuronic và acid Ascorbic
 Việc thoái hoá G theo con đường nào là phụ thuộc vào
nhu cầu của cơ thể
◦ Cần W thì G thoái hoá theo con đường 1
◦ Cần SP để tổng hợp thì G thoái hoá theo con đường 2

12.  Gồm 10 phản ứng xảy ra qua 3 giai đoạn
◦ GĐ1: biến đổi G thành PGA (phospho
glyceraldehyd)
◦ GĐ2: biến đổi PGA thành pyruvat
◦ GĐ 3: Chuyển pyruvat thành sản phẩm
cuối cùng

13.  1 – Sự phosphoryl hóa Glucose tạo G-6P
 2 – Đồng phân hóa G- 6P thành F- 6P
 3 – Phosphoryl hóa lần 2 F – 6P thành
F- 1,6DP
 4 – Cắt đôi phân tử F – 1,6 P thành 2 phân tử
Triose phosphat
 5 – Sự biến đổi qua lại của các Triose
phosphat

14. Giai đoạn 1
Aldolase
Giai đoạn 1
Aldolase

15.  6 – Oxy hóa Glyceraldehyd 3 P thành 1,3 Di P
Glycerat
 7 – Chuyển P từ 1,3 Di P glycerat đến ADP để
tạo ATP và 3 – phosphoglycerat
 8 – Đồng phân hóa 3 phospho glycerat thành
acid 2 –phospho glycerat
 9 – Khử nước để tạo Phospho Enol pyruvat
 10 – chuyển P từ Phospho enolpyruvat đến
ADP tạo thành Pyruvat

16. Glyceraldehyd
3 phosphat
Giai đoạn 2
6
7
8
9
10
Glyceraldehyd
3 phosphat
Giai đoạn 2 Glyceraldehyd
3 phosphat
Giai đoạn 2
6
7
8
9
10

17. Krebs
Ái khí
Yếm khí
Vi sinh vật
NAD+
NADH
Krebs
Krebs
Krebs
Ái khí
Yếm khí
Vi sinh vật
NAD+
NADH

18. Glucose
Pyruvat
Lactat
Glucose
Pyruvat
Lactat
Glucose
Lactat
Gan Máu Cơ
Sự tân tạo đường
Con đường đường ph
Chu trình Cori

19.  Đặc điểm:
◦ Là con đường chính ( chiếm 90%)
◦ Qua 2 lần phosphoryl hoá
◦ Xảy ra ở bào tương của tế bào, và ty thể
◦ Vừa xảy ra ở điều kiện hiếu khí và hiếm khí.
 Kết quả : tạo ra ATP
◦ Glucose -> 2 ATP, Glucosyl/ Glycogen -> 3
ATP.
◦ ít, nhưng là quá trình duy nhất tạo NL cho cơ
thể/ thiếu O2.

20. Phương trình tổng quát:
Glucose + 2 ADP + 2 Pi 2 Lactat + 2 ATP
Kết quả:
+ Trong đk hiếu khí: 1 phân tử Glucose tạo ra 38 ATP
+ Trong điều kiện hiếm khí: 1 phân tử Glucose tạo ra 1 ATP
 Thực tiễn: Lao động với cường độ cao =>  acid lactic =>
ức chế thần kinh cơ, làm cho cơ thể, bắp đau nhức.

21.  Mục đích: không tạo ra W, chỉ tạo ra các sản
phẩm trung gian (NADPH2 , các ribose
photphat) các SPTG này cần cho quá trình
tổng hợp ( acid nucleic trong nhân tế bào, các
acid béo cần NADPH2, cholesterol, hormon
steroid)
 Chỉ xảy ra khi cơ thể cần thiết.
 Chỉ có 1 lần photphoryl hóa G->G6P
 Chỉ xảy ra ở bào tương, không xảy ra trong ty
thể
 Chỉ xảy ra trong điều kiện hiếu khí, không xảy
ra trong điều kiện hiếm khí.

22.  Gồm 2 giai đoạn:
◦ Biến đổi G-6-P thành pentosephosphat.
◦ Pentosephosphat tiếp tục thoái hoá.
C
H C
C H
H C
H C
C H
2OP
O
3
2 -
O O
-
OH
H O
OH
OH
1
2
3
4
5
6
-G-6-P
CH
2
OH
C
HC
HC
C H 2
OP O3
2-
OH
OH
1
2
3
4
5
O
ribulose
- -5- P
NADP+ NADPH+H+
CO2

23. C
C
C
C H2O P O 32-
O
O H
H
O H
H
C
H
2O H
Ribulose -5- P
- -
C
C
C
CH
2O PO 3
2
-
O
H
HO
OH
H
CH2
OH
xylulose -
5
-
P
Epimerase
Isomerase
C
C
C
CH 2
O
P O 3 2
-
OH
OH
H
OH
H
H C O
H
ribose -
-5-P
-
e

24. + +
ribose
C
C
C
C H
2OPO3
2-
O
H
H O
O H
H
C H
2OH
xylulose-5-P
-
-
C
C
C
C H
2OPO3
2-
O H
O H
H
O H
H
H C O
H
- -5- P
-
H C
C
C H
2OPO3
2-
O
O H
H
PGA -
-
C
C
C
C H
2OPO3
2-
O H
O H
H
O H
H
C H
H
C
C H
2OH
O
H O
sedoheptulose
-
7 - phosphate
Transketolase

25. CH2O H
C
CH
H C
H C
H C
H2C
O H
O H
O P O3
2-
O H
HO
O
sedoheptulose
-
- 7-P
H C
H C
H C
H2C
O
OH
OP O
3
2-
OH
erythrose-4-P
-
Transaldolase
+
HC
HC
H2C
O
OPO
3
2-
OH
PGA
-
+
H2C
C
CH
H C
H C
H2C
O H
O P O3
2-
O H
O H
HO
O
F- 6-P -

26. +
C
HO C
C
H
H
OH
C
H
O
H C
H
OPO3H2
F-6-P
OH
CH2OH
O
Erythrose 4-P
C
C
H OH
H
H C
H
OPO3H2
C
H OH
+
Ribose 5-P
C
C
C
H OH
H C
H
H
C
H
OPO3
2-
O
OH
H OH
Xylulose 5-P
CH2OH
C
C
H C
H C
H
OPO3
2
-
O
OH
H
HO
C
HO C
C
C
H OH
H
H
OH
C
H
O
H C
H
OPO3
2-
Sedo heptulose 7-P
OH
CH2OH
O
PGA
C
C
H OH
H
H C
H
OPO3H2
+
Tranadolase
Trancetolase
CH2OH
C
C
H C
H C
H
OPO3
2-H2
O
OH
H
HO
Xylulose 5-P
+
C
HO C
C
H
H
OH
C
H
O
CH2OPO3H2
OH
CH2OH
F-6-P
O
C
C
H OH
H
CH2OPO3H2
PGA
Trancetol
ase

27. 3 Glucose
3 ATP
3ADP
3 G – 6 – P
3NADP+
3NADPH+H+
3H2O
3 a 6 - P - Glu
Trancetolase Tranaldolase
3NADP+
3NADPH+H+
3 Ribulose 5 P
3 CO2
Xyl - 5 - P
Rib - 5 P
Xyl 5 P
Sed H 7P
PGA Ery - 4 - P
F 6 P
F-6-P
Trancetolase
3 Glucose
ATP ADP
3 G – 6P
6NADP+
6NADPH+H
+
3 CO2
3Ribulose 5 P PDA
F 6
P
F 6 P
PGA
F 6 P
Pi
5F - 6 - P
PGA

28. ◦ Đặc điểm:
 Là con đường phụ, chỉ xảy ra ở một số mô, cơ quan...
 Phosphoryl hoá một lần
 Xảy ra ở dịch bào tương
 Con đường này tạo ra 1 chu trình bán kín, 6 phân tử G6 P chỉ có
1 phân tử thoái biến hoàn toàn còn 5 phân tử quay trở lại
 Mục đích ko nhằm tạo năng lượng mà để tạo các sản phẩm trung
gian : Pentose(P) ,NADPH2 cung cấp cho các quá trình tổng hợp
 Ý nghĩa:
◦ Cung cấp nhiều NADPH2 cho quá trình tổng hợp acid béo và
hormon steroid.
◦ Cung cấp nhiều pentose cho quá trình tổng hợp ADN, ARN.

29.  Đặc điểm
- Là con đường chuyển hóa rất phụ (7- 10 %)
Nhưng rất quan trọng,tạo Acid Glucuronic
tham gia vào quá trình thải độc của cơ thể
- Chỉ xảy ra ở gan (80%) ở não, thận (20 %)
 Cung cấp acid glucuronic: liên hợp với
bilirubin tự do tạo Bilirubin liên hợp (vai trò
LH khử độc/gan).
 Tổng hợp vitamin C (ở thực vật)

30.  Xảy ra ở mọi tế bào tuy nhiên chủ yếu diễn ra tại
gan và cơ.
 Xảy ra khi nồng độ glucose máu > 1 g/l
 G phải được hoạt hoá thành UDP – G theo sơ đồ:
 G G-6-P G-1-P UDP- G
 Gồm 2 quá trình:
◦ Tổng hợp mạch thẳng glycogen
◦ Tổng hợp mạch nhánh glycogen

31. O
O
OH
O H
H
H
H
CH2
H
H N
N
O
O
O
P
O
O
-
P
O
O
-
H O
O H
H
O H
H
OH
CH2O H
H
O
H
UDP- G
-
O
-
P
O
O
-
H O
OH
H
O H
H
O H
CH2OH
H
O
H
G-1-P- -
O
O
OH
OH
H
H
H
CH2
H
H N
N
O
O
O
P
O
O
-
P
O
O
-
O
P
-
O
O
O
-
+
UTP
TỔNG HỢP GLYCOGEN
PPi
-UDP-G
Pyrophosphorylase
H O
OH
H
OH
H
OH
C 2
HOPO
3
2-
H
OH
H
1
6
5
4
3 2
A T P A D P
Mg2+
H O
OH
H
OH
H
OH
CH
2OH
H
OH
H
2
3
4
5
6
1
G
G-6-P
-
Hexokinase

32. O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O UDP
+
UDP
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O UDP
+
UDP
Glycogen synthetase
Glycogen synthetase

33.  Khi có >10 gốc glucose nối với nhau bởi l.k
(1 - 4); nhờ enzym "gắn nhánh" là 1,4 -
1,6 transglucosidase.
 E "gắn nhánh“- E có khả năng cắt đứt l.k
(1 - 4) và vận chuyển 1 đoạn osid của mạch
này đến C6 của glucose của mạch khác =>
mạch nhánh (tạo LK (1 - 6) mới).

34. O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O OH
Đ?u kh?
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O OH
Đ?u kh?
Vị trí enzym cắt
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O OH
Đ?u kh?
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
HO
O
1
2
3
4
5
CH2
6
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O
O
1
2
3
4
5
CH2OH
6
O OH
Đ?u kh?
O
Tiếp tục gắn với
các gốc glucose
Amylo 1,6 transglucosidase
Liên kết  1,6 glucosid

35. Từ SPTG của vòng Krebs và các aminoacid sinh
đường:
- Oxaloacetat là chất mang của Krebs và là
tiền chất của PEP. Vì vậy tất cả các SPTG Krebs
như - cetoglutarat, succinylCoA... đều có thể
được tân tạo glucose (hoặc glycogen).
- Các aminoacid có khả năng biến đổi
thành SPTG của vòng Krebs đều có thể tạo
glucose như Alanin, Aspartat

36. • Tân tạo glucose từ pyruvat và các chất khác:
* Từ pyruvat:
 Là quá trình ngược lại của " ĐP ", ngược 3 f.ư (10, 3,1):
 f/ư10: Phản ứng đi ngược lại từ pyruvat đến P.E.P (*):
 Pyruvat + CO2 Oxaloacetat PEP
f/ư 3: F-1,6DP + H2O F-6P + Pi
f/ư 1: G-6P + H2O Glucose + Pi
* Từ lactat:
Lactat + NAD Pyruvat + NADH2

37.  Từ các ose khác
+ Từ fructose
+ Từ manose
+ Từ galactose

38.  Sự dung nạp Glucose
 Bệnh ĐTĐ
 Hạ đường máu do tăng insulin
 Thiếu vitamin B1
 Bệng ứ glycogen bẩm sinh
 Bệnh galactose máu bẩm sinh

39. Hexokinase
Glucose Glucose
-6 -P
Pentose
con ®g pentose Lipid
Acid bÐo
Acid pyruvic
con ®ê
ng ®êng ph©n
Acetyl CoA
KREBS
NADP NADPH
2
Insulin
(+)
GH
(-)
Cetonic