โดย ผศ.ดร.วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์ อาจารย์ประจำสาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ภายใต้การสนับสนุนของโครงการคลังปัญญาเพื่ออภิวัตน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต สนใจติดตามคลิปวีดีได้ที่ : สนใจรายละเอียดโครงการฯเพิ่มเติมได้ที่ Wepsite : http://www.rsu-brain.com Facebook Fanpage : https://www.facebook.com/thinktankrsu?ref=hl

1. 1
สถาบันคลังปญญาดานยุทธศาสตรฯ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
ดร. วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์
อาจารย์ประจําสาขาวิชารัฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ฉบับที่ 7 : เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2558
ผู้ติดตามสรุปความเคลื่อนไหวและแสดงความเห็น

2. EAST ASIA MONITOR
สาธารณรัฐประชาชนจีน
ความเคลื่อนไหวในช่วงครึ่งเดือนแรกของจีนและที่เกี่ยวข้องกับจีน จากมุมมองภายนอกไม่
เพียงหลากหลาย แต่ยังสร้างความกังวลไม่น้อยว่า หลายเรื่องราวอาจลุกลามได้ต่อไป เริ่มต้นด้วยการที่
ฝ่ายการทหารจีนเปิดตัวผ่านบทความใน Quishi นิตยสารรายสองเดือนของพรรคคอมมิวนิสต์จีนว่า จะ
เป็นแกนสําคัญในการนํา “อารยธรรมสมัยใหม่” เข้าสู่เขตพื้นที่ซินเกียง ทหารต้องช่วยพัฒนาเศรษฐกิจ
โดยเฉพาะทางใต้ของซินเกียงโดยสนับสนุนให้ผู้คนเข้าถึงวิทยาศาสตร์ วัฒนธรรม กฎหมาย และ
สุขภาพ เพื่อดึงให้ชนกลุ่มนี้ไกลห่างจากความรุนแรงทางศาสนาที่พยายามผลักดันการแยกตัวเป็นรัฐ
อิสระภายใต้ชื่อ East Turkestan และเคลื่อนเข้าสู่อารยะธรรมสมัยใหม่0
1
ท่าทีดังกล่าวและมาตรการ
เข้มงวดอื่นๆต่อวัตรปฏิบัติของชาวมุสลิมโดยเฉพาะการห้ามอดอาหารในช่วงเดือนถือศีลอด ได้กระตุ้น
ให้เกิดการประท้วงขึ้นหลายครั้งที่อิสตันบูล เมืองหลวงของตุรกี ผู้เข้าร่วมหลายร้อยคนได้ตะโกน
ข้อความต่อต้านจีน และมีบ้างที่เข้าจู่โจมทําลายร้านอาหารจีน รวมถึงการรวมตัวประท้วงและจุดไฟเผา
ธงชาติจีนหน้าสถานกงสุลจีน1
2
ช่วงต้นเดือนที่สถานการณ์ในทะเลจีนใต้ยังไม่คลายความตึงเครียดอีกเช่นกัน ที่นายพล Martin
Dempsey ประธานเสนาธิการร่วมกล่าวเตือนถึงความเป็นไปได้แม้จะยังอยู่ในระดับตํ่า (low but
growing) ที่สหรัฐอเมริกาจะทําสงครามกับมหาอํานาจใหญ่ซึ่งจะก่อผลหนักหน่วงตามมา การพัฒนา
เทคโนโลยีของหลายประเทศทําให้ความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของสหรัฐอเมริกาในด้านนี้ลดน้อยลง
ท่ามกลางบรรยากาศที่จีนและรัสเซียชิดใกล้กันมากยิ่งขึ้นจนอาจเป็นภัยคุกคามด้านความมั่นคง
ช่วงเวลาใกล้เคียงกันนี้เองที่ผู้นํากลุ่ม BRICS ได้ประชุมกันที่เมือง Ufa ในรัสเซีย ที่ยิ่งแสดงให้เห็นถึง
ความสัมพันธ์ใกล้ชิดระหว่างผู้นําปักกิ่งกับผู้นํามอสโก แม้ Vladimir Putin กล่าวถึงการเติบโตของกลุ่มนี้
มาก่อนหน้าว่า “เราไม่ได้กําลังสร้างแนวทางแบบกลุ่ม (group-based approach) แต่กําลังพยายามสร้าง
แนวทางระดับโลก (global approach)” แต่ก็ยากจะปฏิเสธแนวโน้มความสัมพันธ์พิเศษระหว่างปักกิ่งกับ
มอสโก เมื่อฝ่ายหลังยอมรับให้จีนจ่ายค่านํ้ามันเป็นเงินหยวน โดยที่จีนได้ก้าวมาเป็นผู้รับซื้อนํามันดิบ
1
‘China’s military must help Xinjiang modernise, top army officials say’ (1/7/2015) The Guardian Retrieved
from http://www.theguardian.com/world/2015/jul/01/china-military-xinjiang-modernise-uighurs (1/7/2015)
2
‘Beijing warns citizens in Turkey of anti-China protests’ (5/6/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/beijing-warns-citizens-turkey-anti-china-protests-
150705172423183.html (8/7/2015), ‘China says no ‘Uighur problem’ after Turkey protests’ (6/7/2015)
Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/china-uighur-problem-turkey-protests-
15070691424395.html (8/7/2015)

3. รายใหญ่ของรัสเซียแทนที่เยอรมนี และยังมีการคาดการณ์ด้วยว่า ชาวจีนจะเป็นชนกลุ่มน้อยรายใหญ่
ที่สุดทางภาคตะวันออกไกลของรัสเซียในช่วงทศวรรษ 2020-20302
3
ช่วงครึ่งเดือนแรกเช่นกันที่ความตกตํ่าของราคาหลักทรัพย์ที่ตลาดเซี่ยงไฮ้ปรากฏชัด เพราะแม้
จะเห็นแนวโน้มมาก่อนหน้าอยู่บ้าง แต่ราคาที่ดิ่งวูบเพิ่งปรากฏชัดในช่วงเดือนนี้จนบริษัทจดทะเบียนใน
ตลาดฯนับพันบริษัทต้องแขวนป้ายระงับการซื้อขายหุ้นหลังจากราคาไหลลงมาแล้วราวร้อยละ 30 กล่าว
ได้ว่าตั้งแต่ช่วงกลางเดือนมิถุนายนเป็นต้นมามูลค่าตลาดสูญหายไปแล้วกว่า 3 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ
คณะกรรมการควบคุมหลักทรัพย์จีน (China Securities Regulatory Commission) ต้องสร้างกองทุน
เสถียรภาพตลาด (market stabilisation fund) ขนาด 19.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐเข้าไปประคอง
สถานการณ์3
4
สถานการณ์เช่นนี้ก่อคําถามว่า “ความฝันจีน” (zhong guo meng) จะยังคงเป็นจริงได้
หรือไม่ ท่ามกลางแรงกดดันจากต่างชาติที่แทรกผ่านกลไกทางการเงิน แม้กระนั้นก็ตามในช่วงเวลาเช่นนี้
จีนก็ยังเสนอว่าจะเข้าร่วมลงทุนในกองทุนสาธารณูปโภคใหม่ (ซึ่งอาจรวมถึงการพัฒนาเทคโนโลยีและ
cyberspace) ของยุโรปในราว 5-10 พันล้านยูโร ซึ่งเป็นผลมาจากการประชุมสุดยอดระหว่างสหภาพ
ยุโรปกับจีนเมื่อช่วงปลายเดือนที่ผ่านมา ด้วยทัศนะว่า การลงทุนนี้เปิดโอกาสให้มากมายรวมถึง Digital
Silk Road5
ขณะที่ตลาดหลักทรัพย์จีนเผชิญมรสุมทางการเงิน ดินแดนชายฝั่งตะวันออกและตะวันออกเฉียง
ใต้ของจีน อาทิ เจ้อเจียง เจียงสู อันฮุย กว่างตง และฟูเจี้ยน ได้เผชิญกับมรสุมระดับไต้ฝุ่นกําลังแรง
หลายลูก โดยเฉพาะไต้ฝุ่นจันหอม (Chan-Hom) ซึ่งมีกําลังแรงที่สุด (173 กม/ชม) นับตั้งแต่ ค.ศ. 1949
ที่พัดเข้าฝั่งจีน ทําให้ต้องอพยพผู้คนเรือนล้านออกจากพื้นที่ดังกล่าว ทางการเจ้อเจียงประเมินว่า ความ
สูญเสียทางเศรษฐกิจในเขตพื้นที่ตนอาจมีสูงถึงระดับ 1.95 พันล้านหยวน นับว่าจีนยังโชคดีอยู่บ้างที่
เซี่ยงไฮ้รอดพ้นวิกฤตจากภัยธรรมชาตินี้ เพราะพายุดังกล่าวอ่อนกําลังลงมากเมื่อเคลื่อนเข้าสู่เซี่ยงไฮ้5
6
หลังมรสุมผ่านพ้นจีนเสนอเรื่องราวเชิงบวกอยู่บ้างด้วยข่าวการจัดเตรียมการพูดคุยเจรจาทางการเมือง
3
‘Russia and China pose largest security threats, says US military report’ (1/7/2015) The Guardian Retrieved
from http://www.theguardian.com/us-news/2015/jul/01/russia-china-us-military-national-security
(8/7/2015), ‘China and Russia: the world’s new superpower axis?’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.comworld/2015/jul/07/china-russia-superpower-axis (8/7/2015)
4
Katie Allen (8/7/2015) ‘What is happening in China?’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.com/business/2015/jul/08/china-stock-market-crisis-explained (13/7/2015), Orville
Schell (16/7/2015) ‘Why China’s stock market bubble was always bound to burst’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.com/world/2015/jul/16/why-chinas-stock-market-bubble-was-always-bound-to-
burst (23/7/2015)
5
Robin Emmott (12/7/2015) ‘China’s bid to extend economic diplomacy entangled in EU fund rules’ Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/07/12/us-eu-china-idUSKCN0PM13920150712
(13/7/2015)
6
‘China evacuates nearly a million as typhoon hits’ (11/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/china-typhoon-chan-hom-150711043658185.html (13/7/2015),
‘Typhoon lashes China after more than a million people evacuated’ (11/7/2015) Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/07/11/us-china-typhoon-idUSKCN0PL05720150711 (13/7/2015), ‘The
collapse of Typhoon Chan-hom’ (12/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/collapse-typhoon-chan-hom-150712101407512.html (13/7/2015)

4. ระดับสูงกับญี่ปุ่น จนเกิดกระแสว่าผู้นําทั้งสองอาจเปิดการเจรจาทวิภาคีในช่วงเดือนกันยายนเมื่อผู้นําจีน
เชื้อเชิญให้ผู้นําญี่ปุ่นเข้าร่วมตรวจพลสวนสนามในโอกาสครบรอบ 70 ปีการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 26
7
ก่อนที่ความตึงเครียดจะกลับขึ้นมาใหม่เมื่อจีนยืนยันว่าตนมีสิทธิอันชอบธรรมในการซ้อมรบในพื้นที่
ทะเลจีนตะวันออกใกล้พื้นที่ความขัดแย้งบริเวณเกาะเตียวหยูหรือเกาะเซนคาคุ และในพื้นที่ทะเลจีนใต้ที่
จีนเคลื่อนกองเรือนับร้อยลํา ฝูงบินหลายฝูง รวมถึงหน่วยต่อสู้อากาศยานที่ดูแลเรื่องขีปนาวุธ และหน่วย
สงครามข่าวสาร เข้าทําการซ้อมรบเมื่อช่วงปลายเดือนเพื่อเพิ่มศักยภาพในการรบทางทะเล7
8
ประเทศญี่ปุ่น
เดือนนี้เริ่มต้นด้วยข่าวเศร้าในสังคมญี่ปุ่นเมื่อชายวัย 71 จุดไฟเผาตนเองบนขบวนรถด่วนชิน
คันเซน เพราะคับแค้นที่ไม่สามารถดําเนินชีวิตต่อด้วยเงินบํานาญน้อยนิด แม้ญี่ปุ่นจะได้ปรับ
งบประมาณความมั่นคงทางสังคมไปก่อนหน้า ส่งผลให้สตรีวัย 52 ที่ตั้งเป้าหมายจะเป็นนักบําบัดผู้คน
ทางร่างกายและจิตใจต้องจบชีวิตไปด้วย ขณะเดินทางไปขอพรยังสถานที่ศักดิ์สิทธิอย่างอิเสะ (Ise)
เพื่อให้มีชีวิตที่สงบและสันติ8
9
ราวกับจะเป็นสัญญาณว่าเส้นทางการปรับสวัสดิการและเรื่องราวความ
เป็นอยู่ของญี่ปุ่น อาจเพิ่มระดับความตึงเครียดได้อีก ท่ามกลางบรรยากาศสังคมที่ปรากฏทัศนคติที่
แตกต่างต่อการที่รัฐบาลญี่ปุ่นกําลังผลักดันกฎหมายความมั่นคงผ่านรัฐสภา จนทําให้คะแนนนิยมต่อตัว
นายกรัฐมนตรี และพรรค LDP ซึ่งเป็นพรรครัฐบาลเริ่มตกตํ่า ขณะที่พรรค DPJ (ผู้นําฝ่ายค้าน) ได้รับ
คะแนนนิยมเพิ่มขึ้น จากการสํารวจความคิดเห็นประชาชนของหนังสือพิมพ์ไมนิจิ (Mainichi) แม้จะมี
ข่าวดีแทรกอยู่บ้างเมื่อญี่ปุ่นสามารถจดทะเบียน 23 แหล่งปฏิวัติอุตสาหกรรมสมัยเมจิขึ้นเป็นมรดกโลก
เมื่อเกาหลีใต้ถอนการประท้วง เพราะญี่ปุ่นยอมเพิ่มข้อมูลว่า พื้นที่เหล่านี้โดยเฉพาะที่กันคันจิมา มีการ
ใช้แรงงานชาวเกาหลีเยี่ยงทาส9
10
ช่วงกลางเดือนญี่ปุ่นได้รับผลกระทบจากมรสุมที่พัดกระหนํ่าชายฝั่งตะวันตกของมหาสมุทร
แปซิฟิกเช่นกัน อิทธิพลของไต้ฝุ่นนางคา (Typhoon Nangka) ทําให้ต้องมีการอพยพผู้คนเรือนแสนออก
7
‘China says Japan, china preparing for ‘high-level’ talks’ (16/7/2015) Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/07/16/us-china-japan-idUSKCN0PQ11820150716 (17/7/2015)
8
‘China says has every right to drill in East China Sea’ (24/7/2015) Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/07/24/us-china-japan-idUSKCN0PY0MD20150724 (27/7/2015), ‘China
conducts South China Sea live drill ‘to improve at-sea combat ability’’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.com/world/2015/jul/29/china-conduct-south-china-sea-live-drill-to-improve-at-sea-
combat-ability (29/7/2015)
9
‘Japanese woman who died after man’s suicide on train was on way to a shrine’ (1/7/2015) The Guardian
Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jul/01/japanese-woman-who-died-after-mans-
suicide-on-train-was-on-way-to-shrine (1/7/2015)
10
Linda Sieg (7/7/2015) ‘Japan’s Abe faces growing risk on security shift: opposition leader’ Reuters Retrieved
from http://www.reuters.com/article/2015/07/07/us-japan-politics-opposition-idUSKCN0PH12V20150707
(8/7/2015), Justin McCurry (6/7/2015) ‘Japan sites get world heritage status after forced labour
acknowledgement’ The Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jul/06/japan-
sites-get-world-heritage-status-after-forced-labour-acknowledgement (8/7/2015)

5. จากเขตจังหวัดวาคายามา1 0
11
ในช่วงเวลาที่คลื่นลมทางการเมืองเริ่มโหมแรงเมื่อผู้คนหลายพันคนเริ่ม
รวมตัวประท้วงกฎหมายความมั่นคงดังกล่าวที่ผ่านออกจากสภาล่าง และเริ่มเข้าสู่กระบวนการพิจารณา
ของสภาสูงท่ามกลางเสียงตั้งคําถามทั้งจากภายในสังคมญี่ปุ่นและสังคมระหว่างประเทศโดยเฉพาะจาก
เพื่อนบ้านใกล้ชิดเช่นจีนว่า ญี่ปุ่นกําลังถอยห่างจากเส้นทางการพัฒนาสันติภาพหรือ อย่างไร แม้ว่าผู้คน
มากมายจะออกมาต่อต้าน ชุมนุมประท้วงห้อมล้อมตัวอาคารรัฐสภา ด้วยเกรงว่า การเปลี่ยนแปลงนี้จะ
เป็นหนทางในการฉุดดึงให้กองกําลังญี่ปุ่นต้องเข้าไปพัวพันกับความขัดแย้งระหว่างประเทศทั้งทางบก
เรือ และอากาศ1 1
12
และราวกับจะตอกยํ้าว่า ความกังวลนั้นอาจเป็นจริงในเร็ววัน นายพล คาซึโทชิ คาวา
โน (Katsutoshi Kawano) ผู้บัญชาการ JSDF กล่าวถึงความเป็นไปได้ที่ญี่ปุ่นจะส่งกองกําลังเข้า
ลาดตระเวนในเขตพื้นที่ทะเลจีนใต้ โดยอาจใช้เรือดํานําเข้าช่วย เมื่อจีนยังไม่ลดความแข็งกร้าวในเขต
พื้นที่ดังกล่าว12
13
ช่วงปลายเดือนความเคลื่อนไหวด้านเศรษฐกิจค่อนข้างโดดเด่น เมื่อกลุ่มหนังสือพิมพ์ยักษ์ใหญ่
อย่าง นิฮงเคไซ (Nihon Keizai) หรือ นิคเคอิ (Nikkei) ประสบความสําเร็จในการเข้าซื้อหนังสือพิมพ์
The Financial Times จากกลุ่มเพียร์สัน (Pearson Group) ด้วยมูลค่า 1.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ถือ
เป็นการสิ้นสุดของความพยายามนับทศวรรษในการแทรกเข้าสู่วงการสื่อสารมวลชนกระแสหลักของโลก
ภาษาอังกฤษ หลังจากที่พยายามออกหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษรายสัปดาห์ (The Nikkei Weekly) ของ
ตัวเองแต่ไม่ประสบความสําเร็จนัก จนต้องปรับรูปแบบขึ้นเป็นนิตยสารทางเศรษฐกิจภายใต้ชื่อ Nikkei
Asian Review เมื่อ ค.ศ. 2013 แต่ก็ยังมีอิทธิพลจํากัดอยู่แค่เพียงเอเชีย1 3
14
ความสําเร็จครั้งนี้จึงเป็นการ
แสดงถึงความมุ่งมั่นที่ญี่ปุ่นปรารถนาจะเข้ามีบทบาท(หรืออาจถึงขั้นกํากับ)ต่อทิศทางเศรษฐกิจการเงิน
โลกมากขึ้น ในรูปแบบที่อาจซึมลึกเข้าสู่วัฒนธรรมการคิดที่ส่งผลต่อการกระทําและการตัดสินใจของกลุ่ม
ชนชั้นกลางขึ้นไป ที่ออกจะแตกต่างจากรูปแบบการผลักดันของจีนผ่าน NDB และ AIIB
11
‘Typhoon Nangka kills at least two, wreaks havoc as crosses Japan’ (16/7/2015) Reuters retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/07/17/us-japan-typhoon-idUSKCN0PR06920150717 (17/7/2015)
12
Linda Sieg (16/7/2015) ‘Japan’s pushes security bills through lower house, despite protests’ Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/07/16/us-japan-security-abe-idUSKCN0PQ4920150716
(17/7/2015), ‘Is Japan’s military heading for a fight?’ (16/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/programmes/insidestory/2015/07/japan-military-heading-fight-150716200226597
(16/7/2015), ‘Thousands protest as Japan moves to expand army role’ (16/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/thousands-protest-japan-moves-expand-army-role-
150716100623122.html (17/7/2015)
13
Idress Ali (16/7/2015) ‘Japan military chief says South China Sea surveillance possible’ Reuters Retrieved
from http://www.reuters.com/article/2015/07/16/us-japan-china-southchinasea-idUSKCN0PQ2T020150716
(17/7/2015)
14
Eamon Fingleton (24/7/2015) ‘After the Financial Times buyout, let’s stop belittling Japan’s success’ The
Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/jul/24/financial-times-buyout-
japan-success (24/7/2015), Christopher Cushing (24/7/2015) ‘Nikkei’s Financial Times buy follows years of
attempting to break into English news’ Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/07/24/us-pearson-m-a-financialtimes-nikkei-idUSKCN0PY0IW20150724
(27/7/2015)

6. ช่วงนี้เช่นกันที่ มิตซูบิชิ มอร์เตอร์ (Mitsubishi Motors) ประกาศทิ้งฐานการผลิตที่สหรัฐอเมริกา
โดยยังคงให้ความสําคัญกับฐานการผลิตที่ญี่ปุ่น รัสเซีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งจะเพิ่ม
โรงงานผลิตขึ้นที่อินโดนีเซีย นอกเหนือจากที่มีอยู่แล้วในไทย และฟิลิปปินส์1 4
15
ขณะที่รัฐบาลญี่ปุ่น
ประกาศเพิ่มเงินชดเชยให้ผู้ที่ได้รับผลกระทบจากกรณีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟุคุชิมา (Fukushima) ซึ่ผู้คน
หลายหมื่นชีวิตยังคงต้องใช้ชีวิตอยู่ในที่พักอาศัยชั่วคราว ขึ้นเป็น 7.07 ล้านล้านเยน (57.18 พันล้าน
ดอลลาร์สหรัฐ) ขณะที่บริษัทโตเกียว อิเล็คทริค พาวเวอร์ (Tokyo Electric Power Co.) หรือเทปโค
(Tepco) ซึ่งเป็นผู้ดําเนินการโรงไฟฟ้าดังกล่าวจะได้รับเงินงบประมาณจากภาษีประชาชนเพิ่มขึ้นอีก
950 พันล้านเยน จากที่ได้ตกลงไว้ก่อนหน้าที่ระดับ 6.125 ล้านล้านเยน เพราะการเคลื่อนย้ายสิ่ง
ปนเปื้อนต้องใช้ระยะเวลายาวนานนับทศวรรษ15
16
SOUTH EAST ASIA MONITOR
ประเทศอินโดนีเซีย และฟิ ลิปปิ นส์
ช่วงเดือนนี้อินโดนีเซีย ประสบภัยหลายรูปแบบ เริ่มด้วยการตกของเครื่องบิน C-130
Hercules โดยพุ่งชนเข้ากับอาคารบ้านเรือนและโรงแรม ที่เมืองเมดาน บนเกาะสุมาตรา ทําให้มี
ผู้เสียชีวิตกว่า 140 ราย นอกจากการสืบสวนสาเหตุการตกว่าเป็นเพราะเครื่องขัดข้องหรือไม่ (หน่วย
ทหารยืนยันว่า สภาพเครื่องสมบูรณ์) ยังต้องสืบสวนว่า พลเรือนจ่ายค่าขึ้นบินตามที่เป็นข่าวหรือไม่1 6
17
เพราะหากเป็นเช่นนั้นจะยิ่งเป็นการตอกยํ้าถึงสถานะภาพบินพลเรือนที่ยากจะพัฒนาให้สอดรับกับการ
เติบโตของความต้องการที่เพิ่มขึ้นตามมาขยายตัวของภาวะเศรษฐกิจ มิพักต้องเอ่ยถึงการตั้งคําถามต่อ
การเรียกรับเงินของกองทัพ ช่วงกลางเดือนได้เกิดการระเบิดของภูเขาไฟรูอาง (Mount Ruang) ห่างจาก
สนามบินเดนปาซา (Denpasar) ที่บาหลีเพียง 150 กิโลเมตร ทําให้สนามบินหลายแห่งต้องปิดบริการ
โดยเฉพาะที่บาหลีและลอมบอก ขณะที่ช่วงปลายเดือนได้เกิดแผ่นดินไหวความรุนแรงขนาด 7.0 ห่าง
จากเมืองชัยปุระบนเกาะปาปัวของอินโดนีเซียไป 250 กิโลเมตร17
18
15
Minami Funakoshi (27/7/2015) ‘Mitsubishi Motors production hubs will be Japan, SE Asia, Russia’ Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/07/27/us-mitsubishi-usa-plant-
idUSKCN0Q10D120150727 (28/7/2015)
16
‘Japan approves increase in Fukushima compensation to $57 billion’ Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/07/28/us-japan-tepco-idUSKCN0Q20X220150728 (28/7/2015)
17
Kate Lamb (1/7/2015) ‘Indonesia plane crash: death toll rises to 141 as investigation begins’ The Guardian
Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jul/01/indonesia-plane-crash-death-toll-144-
investigation-begins (8/9/2015)
18
‘Five Indonesia airports closed as volcano erupts’ (10/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/indonesia-volcano-eruption-airports-closed-
150710055952759.html (13/7/2015), ‘Bali flight disruptions continue as ash cloud remains a threat’
(12/7/2015) The Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jul/13/bali-flight-

7. ฟิ ลิปปิ นส์เป็นอีกประเทศหนึ่งที่เผชิญแรงกดดันหลากรูปแบบ ทั้งเรื่องของการที่ชาวต่างชาติ
วัย 36 ปีที่เพิ่มเดินทางมาจากซาอุดิอาระเบียเสียชีวิตจากอาการระบบทางเดินหายใจตะวันออกกลาง
(Middle East Respiratory Syndrome: MERS) เป็นรายที่สองในช่วงต้นเดือน หลังจากผู้เสียชีวิตราย
แรก (พยาบาลชาวฟิลิปปินส์ที่กลับจากการทํางานในซาอุดิอาระเบีย) ปรากฏขึ้นที่กรุงมะนิลาเมื่อช่วง
เดือนมกราคมที่ผ่านมา1 8
19
ในช่วงที่ตํารวจฟิลิปปินส์ได้ตั้งข้อกล่าวหาฆาตกรรมต่อเจ้าของเรือที่พลิกควํ่า
นอกชายฝั่งอย่างรวดเร็ว หลังเผชิญคลื่นลมแรงได้ไม่นาน เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 61 ราย
เพราะบรรทุกเกินนํ้าหนักโดยเฉพาะกระสอบข้าว ปูนซีเมนต์ และปุ๋ย รวมถึงบรรทุกนํ้าหนักผู้โดยสารอีก
198 คน จนเกินความสามารถของเรือที่มีขนาดบรรทุก 33 ตัน19
20
คําถามยังคงวนอยู่กับเรื่องคอร์รัปชั่น ที่
ยากจะเลี่ยงพ้นการพัวพันกับเจ้าหน้าที่รัฐ
แรงกดดันสําคัญที่ฟิลิปปินส์เผชิญยังคงเป็นเรื่องของความมั่นคงซึ่งมีทั้งที่มาจากภายนอกกับ
กรณีสถานการณ์ในทะเลจีนใต้ที่จีนไม่ยอมรับอํานาจศาลโลก การยื่นเรื่องของมะนิลาให้ศาลโลกตีความ
จึงไม่มีผลผูกพันกับปักกิ่ง ทั้งนี้ส่วนที่ยากจะมองข้ามก็คือ แม้มะนิลาจะไม่ปฏิเสธความชิดใกล้กับ
วอชิงตันที่วางยุทธศาสตร์ให้หมู่เกาะฟิลิปปินส์เป็นเสมือนเรือบรรทุกเครื่องบินที่ไม่มีวันจมในย่าน
แปซิฟิกของกองกําลังจากสหรัฐอเมริกา แต่ก็ได้เริ่มมีกระแสเตือนความทรงจําของทั้งมะนิลาและปักกิ่ง
ถึงสายสัมพันธ์ที่มีรากเหง้าอย่างชัดเจนมาไม่ตํ่ากว่ากึ่งสหัสวรรษ เพราะรูปแบบของชุมชนชาวจีน
(China Town) อาจมีมะนิลาเป็นจุดเริ่มต้น2 0
21
และกรณีความมั่นคงภายใน เพราะการปะทะและความ
รุนแรงได้ปะทุขึ้นอีกระหว่างฝ่ายรัฐบาลกับกองกําลังมุสลิมทางตอนใต้ จนก่อคําถามว่า ใช่หรือไม่ว่า
ความตึงเครียดรอบใหม่นี้อาจทําให้ Bangsamoro Basic Law (BBL) ยากจะผ่านรัฐสภา2 1
22
ซึ่งย่อม
หมายความว่า การที่ชาวมุสลิมจะมีเขตปกครองตนเองยากจะเป็นจริง
disruptions-continue-as-ash-cloud-remains-a-threat (13/7/2015), ‘Powerful earthquake hits Indonesia’s Papua’
(28/7/2015) Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/07/powerful-earthquake-hits-
indonesia-papua-150727220701547.html (28/7/2015)
19
‘Second MERS case confirmed in the Philippines’ (6/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/mers-case-confirmed-philippines-150706043131207.html
(8/7/2015)
20
‘Philippines charges owners of sunken ferry with murder’ (5/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/philippines-charges-owners-sunk-ferry-murder-
150704063055518.html (8/7/2015)
21
Ted Regencia (8/7/2015) ‘Chinese Filipinos: The ties that bind’ Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/indepth/inpictures/2015/06/chinese-filipinos-ties-bind-150630083731078.html
(9/7/2015), Marga Ortigas (25/7/2015) ‘PHL vs CHN: And then what?’ Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/blogs/asia/2015/07/philippines-china-south-china-sea-hagues-tribunal-
150725014243606.html (25/7/2015)
22
‘Clashes in Philippines ahead of president’s speech’ (27/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/philippines-benigno-aquino-speech-150727075337027.html
(28/7/2015)

8. ประเทศมาเลเซียและเมียนมาร์
มาเลเซียเริ่มมีประเด็นร้อนแรงซึ่งมีทีท่าว่าจะขยายตัวต่อไปตั้งแต่ต้นเดือน เมื่อมีรายงานเชิง
สืบสวนปรากฏในหนังสือพิมพ์ Wall Street Journal (WSJ) ถึงเส้นทางการหมุนเวียนถ่ายโอนเงินจาก
หลายบัญชีทั้งของหน่วยงานรัฐ ธนาคาร และบริษัทต่างๆ ที่เป็นแขนขาการลงทุนของ 1 Malaysia
Development Bhd (1MDB) ไหลเข้าสู่บัญชีส่วนตัวของ นาจิบ ราซัค (Najib Razak) นายกรัฐมนตรีคน
ปัจจุบันของมาเลเซีย ในราว 700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ทั้งที่กองทุนดังกล่าวขาดทุนสะสมถึง 11 พันล้าน
ดอลลาร์สหรัฐ นับตั้งแต่เริ่มดําเนินการภายใต้การริเริ่มของนาจิบ ราซัค ตั้งแต่ ค.ศ. 2009 โดย WSJ ให้
รายละเอียดด้วยว่าบริษัทซึ่งจดทะเบียนที่ British Virgin Islands เป็นแหล่งผ่านเงินเข้าสู่สาขาของ
ธนาคารสวิสที่สิงคโปร์ใน ค.ศ. 2013 ก่อนการเลือกตั้งใหญ่ที่ Barisan Nasional (BN) จะเป็นฝ่ายได้รับ
ชัยชนะทั้งที่แพ้คะแนน popular vote
อัยการสูงสุดและตํารวจมาเลเซียได้ตั้งคณะสืบสวนพิเศษเพื่อดูแลเรื่องดังกล่าว โดยตํารวจได้
เข้าค้นสํานักงานของ 1MDB และประสานความร่วมมือไปยังหน่วยตรวจสอบทางการเงินของสิงคโปร์
(Monetary Authority of Singapore: MAS) จนได้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า เมื่อช่วงต้นปีที่ผ่านมา 1MDB ได้
เบิกถอนเงินมูลค่า 1.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ จาก Cayman Islands และนําเงินมาพักไว้ที่ BSI ซึ่งเป็น
ธนาคารสวิสที่มีสาขาอยู่ในสิงคโปร์ ช่วงปลายเดือนที่มีการปรับคณะรัฐมนตรีนั้น มูห์ยิดดิน ยาสสิน
(Muhyiddin Yassin) รองนายกรัฐมนตรีซึ่งเป็นผู้ตั้งคําถามเพื่อขอคําอธิบายอย่างเป็นทางการจาก
นายกรัฐมนตรีในการประชุมสภา ได้ถูกปรับออกจากตําแหน่ง ช่วงนี้เช่นกันที่ อับดุล กานี ปาเทล
(Abdul Gani Patail) อัยการสูงสุดถูกปลดจากตําแหน่ง2 2
23
ท่ามกลางแรงกดดันจากสังคมที่ก่อตัวขึ้นสูง
เหมือนเช่นที่เคยเกิดขึ้นเมื่อผู้คนมากมายประท้วงผลการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านไป
ความเคลื่อนไหวในเมียนมาร์มีเรื่องราวน่าสนใจอยู่ในช่วงต้นเดือน เมื่อท้ายที่สุดทางการเนย์
ปิดอว์ได้ประกาศการกําหนดให้วันที่ 8 พฤศจิกายน ศกนี้ เป็นวันเลือกตั้งทั่วไป สองสัปดาห์หลังจากที่
รัฐสภาลงคะแนนเสียงคัดค้านการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ที่อาจจะส่งผลให้ออง ซาน ซูจี (Aung San Suu Kyi)
ผู้นําฝ่ายค้านสามารถแข่งขันชิงตําแหน่งประธานาธิบดี2 3
24
ช่วงสมัยประชุมนี้เช่นกันที่รัฐสภาได้ผ่าน
กฎหมายจํากัดสิทธิสตรีชาวพุทธสมรสกับชายนอกศาสนา โดยเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายปกป้องชาติ
พันธุ์และศาสนา หลังจากที่ได้ผ่านกฎหมายจํากัดจํานวนครั้งในการตั้งครรภ์ของสตรี ที่ดูจะมีเป้าหมาย
23
‘Malaysian taskforce investigates allegations $700m paid to PM Najib’ (6/7/2015) The Guardian Retrieved
from http://www.theguardian.com/world/2015/jul/06/malaysian-task-force-investigates-allegations-700m-
paid-to-pm-najib (9/7/2015), ‘Singapore central bank in touch with banks on Malaysia’s 1MDB-Najib Razak
probe’ (7/7/2015) Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/07/08/us-malaysia-1mdb-
idUSKCN0PI07820150708 (8/7/2015), Beh Lih Yi (8/7/2015) ‘Malaysian police raid offices of state-run
investment fund’ The Guardian Retrieved from http://ww.theguardian.com/world/2015/jul/08/malaysia-
prime-minister-raided-corruption-investigation-najib-razak-1mdb (9/7/2015), ‘Malaysia PM sacks deputy amid
corruption scandal’ (28/7/2015) Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/07/malaysia-
najib-corruption-scandal-150728061742004.html (28/7/2015)
24
Oliver Holmes (8/7/2015) ‘Burma to hold general election on 8 November’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.com/world/2015/jul/08/burma-to-hold-general-election-on-8-november (9/7/2015)

9. อยู่ที่สตรีมุสลิมเป็นหลัก ข้อกฎหมายในครั้งนี้กําหนดให้สตรีที่ปรารถนาจะสมรสกับชายนอกศาสนา
จะต้องจดทะเบียนประกาศเจตนารมณ์ก่อน หากไร้เสียงคัดค้านจึงจามารถทําการสมรสได้2 4
25
ทิศทาง
เช่นนี้ดูจะยิ่งซํ้าเติมร่องรอยความบาดหมางทางเชื้อชาติ-ศาสนา ที่เคยปะทุใหญ่เมื่อ ค.ศ. 2012 และยัง
เกิดขึ้นอย่างประปรายในปัจจุบัน
**************************************************************************
อ้างอิงรูปภาพหน้าปก :
http://www.manager.co.th/IndoChina/ViewNews.aspx?NewsID=9580000095076
http://www.huffingtonpost.com/maria-gabriela-brito/ai-weiweis-show-at-the-br_b_5147994.html
http://www.army.mil/article/71315/Dempsey__Hazing__bullying__intolerable__in_military/
https://agenda.weforum.org/2015/07/the-crack-in-the-brics/
http://i-
newsmedia.net/out/%E0%B8%8B%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0
%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%9D%E0%B8%B8%E0%B9%88%
E0%B8%99-%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A1-
%E0%B8%88/
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/japan/11707332/Two-feared-dead-in-Japan-bullet-
train-fire.html
http://www.businesskorea.co.kr/article/9412/fintech-fracas-why-did-samsung-electronics-vice-
chairman-lee-jae-yong-go-america-during
http://news.zubzip.com/topic/31962
http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2014/12/05/dr-m-upset-imbd-not-discussed-at-
umno-general-assembly/
http://www.kualalumpurpost.net/muhyiddin-yassins-scandal-exposed/
25
‘Myanmar bill limits women’s right to wed non-Buddhists’ (8/7/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/07/myanmar-women-marry-buddhists-150708093018430.html
(9/7/2015)

10. ผู้อํานวยการสถาบันคลังปัญญาฯ : ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์
บรรณาธิการ : น.ส.ยุวดี คาดการณ์ไกล
ผู้เขียน : ดร.วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์
ผู้ประสานงาน : น.ส. อนันญลักษณ์ อุทัยพิพัฒนากุล
ปีที่พิมพ์ : กันยายน 2558
สํานักพิมพ์ : มูลนิธิสร้างสรรค์ปัญญาสาธารณะ
ที่อยู่ติดต่อ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต : 52/347 พหลโยธิน 87 ตําบลหลักหก อําเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี 12000
โทรศัพท์ 02-997-2200 ต่อ 1283 โทรสาร 02-997-2200 ต่อ 1216
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ฯ : อาคารพร้อมพันธุ์ 1 ชั้น 4 637/1 ถนนลาดพร้าว เขตจตุจักร กทม. 10900
โทรศัพท์ 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064
เพิ่มเติมได้ที่ www.rsu-brain.com