1. © Copyright 2019 Dagblad DeLimburger.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW,
wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Zaterdag, 16 maart 2019
GrootsminihuisGrootsminihuis
KUNSTBEURS
TEFAF
Het mooiste zilverwerk, de duurste zijdes, maatwerk
Kangxi porselein, portretten geschilderd door het
atelier van Isaac Olivier. Het 250 jaar oude Anna
Maria Trip poppenhuis – nu te zien op de Tefaf – is
een kunsthistorisch juweel van reuzenformaat.
Grootsminihuis
DOOR KIM NOACH
D
ickEndlichsnaptheel
goeddatdevraag‘wat
kost het’ iedereen op
de lippen brandt.
Toch zegt de kunst-
handelaaruitHaarlemnietsoverde
waarde van het 18de-eeuwse Anna
Maria Trip poppenhuis dat hij en
zijn vader John van de firma End-
lich Antiquairs nu op de Tefaf te
koop aanbieden. Twee jaar geleden
had het familiebedrijf een soortge-
lijk poppenhuis, gevuld met 17de-
eeuwse zilveren miniaturen, op de
Maastrichtsekunstbeursindeaan-
bieding voor 1,75 miljoen euro. Het
steekt nog steeds een beetje dat De
Telegraaftoenkoptedatereenpop-
penhuis ter waarde van een grach-
tenpand te koop stond. In de mon-
daine wereld van The European
FineArtFairisgeld–vaak–vanse-
cundair belang. Het gaat om de
kunsthistorischewaardevandeob-
jecten. Endlich wil, kortom, dat zijn
verhaal om de inhoud draait en niet
om de knaken.
PronkstukPronkstuk
Dieinhoudisooknietteversmaden.
Het 250 jaar oude poppenhuis van
1.68 meter hoog met vijf kamers is
het neusje van de zalm uit het aan-
bodvandefirmaEndlich,gespecia-
liseerd in antiek Nederlands zilver
uit de 17de, 18de en 19de eeuw. „Bij-
zonderaanditpoppenhuisisdathet
een authentiek pronkstuk is. Het is
een spiegel van de werkelijkheid. Je
kunt zien hoe het leven in de 18de
eeuw werd geleid. Deze pronkpop-
penhuizen golden als statussym-
boolvoorderijken.Hetwaseenrat-
race tussen de dames: wie heeft het
mooiste, meest luxueuze poppen-
huis?”huis?”
SpeelgoedSpeelgoed
Het object is gebouwd voor en sa-
mengestelddoorAnnaMariaTrip
(1712-1778), een in die tijd be-
roemde Groningse dame uit de
welgestelde familie Trip. Rem-
brandt portretteerde haar
voorouders nog. Die kringen
dus.
Ook al is het poppenhuis voor
eenvolwassenvrouwgemaakt,
er is wel degelijk mee gespeeld:
zijhetzeervoorzichtigenwaar-
schijnlijk onder toezicht van een
gouvernante, weet Endlich, aan-
gezien ernauwelijks krasjes tevin-
denzijn.Methulpvankunsthistori-
cusMariusvanDamontrafeldende
heren Endlich de geschiedenis van
het poppenhuis. Aan de hand van
(familie)archieven – brieven, foto’s
en anekdotes – is een catalogus ge-
maakt. Vooral de detailfoto’s tonen
hetvakmanschapinelkemillimeter.
Kijk alleen al naar het miniatuurzil-
verwerk in de keuken (foto rechts-
beneden): stuk voor stuk het mooi-
stehandwerkuitdewerkplaatsvan
deAmsterdamse zilversmidArnol-
dus van Geffen. Met een bijna on-
voorstelbare portie geduld moet
een poffertjespan – ruim een centi-
meter groot – gemaakt zijn. Of kijk
naar het wafelijzer, de zeef of het
aardbeienbordje van 38 millimeter.
Alleen het beste materiaal was
goed genoeg voor het poppenhuis.
Zo zijn de zijden stoffen die dienst
doen als behang en draperieën
rondom het hemelbed waarschijn-
lijkafkomstigvanjaponnen.Zijnde
Chinese Kangxi porseleinen vazen
in de kinderkamer (rechtsboven in
het huis) maatwerk geweest, ge-
zien hun perfecte afstemming op
het behang. En komen de minia-
tuurportretten uit het atelier
van de Engelse meester Isaac
Olivier.
Anna Maria Trip was ge-
trouwd met Wicher van Swin-
deren en via deze lijn is het
kunstobject uiteindelijk bij de
Haarlemse kunsthandelaars te-
rechtgekomen. Discretie is goud
waard in de wereld van de kunst-
handel. Endlich is terughoudend
over het waarom van de verkoop.
„Het zal met vererving te maken
hebben, geld is makkelijker te ver-
delen dan een pronkpoppenhuis.”
Het is niet de vraag óf het verkocht
wordt, maar waar dit kunsthisto-
risch juweel eindigt. „Het zou jam-
mer zijn als het uit Nederland ver-
dwijnt. Maar aan de andere kant,
hetpoppenhuisdatwetweejaarge-
leden verkochten, staat nu in het
Museum of Fine Arts in Boston.
Mensenstaaninderijomhettemo-
gen zien. Dat is, vind ik, het belang-
rijkste: dat liefhebbers ervan kun-
nen genieten.”
Tefaf Maastricht, t/m 24 maart,
entree 40 euro. www.tefaf.com
Dezepoppenhuizen
goldenals
statussymbool.
Hetwaseenratrace
tussendedames:
wieheefthet
mooiste,meest
luxueuze
poppenhuis?
Dick Endlich
kamerscherm,
walnotenhout
(zolder)
237 mm
45 mm
57 mm
102 mm
101 mm
theepot, zilver
(gele kamer)
Kangxi vazen,
porselein
(kinderkamer)
kandelaar, zilver
(salon)
stoel, walnoten-
hout (keuken)
Foto links:
een gedeelte van
de keuken.
Hiernaast:
een miniatuur zilveren
schooltas, te vinden
in de salon.
De schooltas is in
realiteit 6,1 centimeter
hoog. FOTO'S JASMIJN TOLK
Dit portret is 9,5 centi-
meter hoog (hier op
ware grootte afgebeeld)
en komt uit het atelier
van de vermaarde
Engelse miniatuurschil-
der Isaac Olivier.
FOTO JASMIJN TOLK