2. AUTOİMMUN XƏSTƏLİKLƏR
Normada orqanizmin immun sistemi
öz hüceyrə və toxumalarına qarşı
immu cavab yaratmamalıdır, çünki
əks tədqirdə bu vəziyyət orqanizmin
özü-özünün məhvinə səbəb olardı.
4. Autoimmun xəstəliklər 2 qrupa bölünür:
• Orqan spesifik autoimmun xəstəliklər
– ağır miasteniya, Xaşimoto tireoditi,
Qreyvs xəstəliyi və s.
• Orqan qeyri-spesifik (sistem qırmızı
qurd eşənəyi, revmatoid artriti və s.)
5. Öz antigenlərinə qarşı autoəkscisimlər və T-
limfositlər tərəfindən təsir nəticəsində orqanizmin
hüceyrələrinin və toxumalarının zədələnməsi
autoimmun xəstəlikləri yaradır (AİX)
6. Autoimmun qastrit (atrofik qastrit və
ya A tip qastrit)
Bu xəstəlik mədənin vəzili
hüceyrələrinə zərər verir. Nəticədə
xlorid turşusu, pepsin və digər əsas
amillərin ifrazı pozulur. Sonda həzm
problemləri yaranır. Dəmir defisitli
anemiyaya və B12 vitamini
çatışmazlığına səbəb olur.
9. Autoimmun Metaplastik Atrofik Qastrit (AMAG) mədənin
parietal hüceyrələrinə və daxili amillərə qarşı yönəlmiş
immun cavabdır.Autoimmun cavab sonra dərinləşib parietal
hüceyrələrin məhvinə səbəb olur.Daxili amil B12 vitamini
sintezini zəiflədir və məhvedici anemiyaya gətirib çıxarır.
11. AMAG molekulyar mimika adlı mexanizm
vasitəsilə immun sistem hüceyrələrinin
mədənin parietal hüceyrələrinə hücumu
nəticəsində baş verir
12. Molekulyar mimika zamanı orqanizm öz antigenlərini
oxşar patogen antigenlər kimi qəbul edir və onlara
qarşi T və B hüceyrələr aktivləşir
13. Bəzi mikrobların antigen determinantları sahib
determinantlarına identik olur və belə hallarda
sahibin immun sistemi tərəfindən tanına
bilmir.Nəticədə orqanizmdə patoloji proses və
ya yoluxucu xəstəlik baş verir
14. Antigenlərin bir-birinə oxşarlığı (mimikriya
fenomeni) 2 variantda ola bilər
• Bəzən mikrob və sahib antigenləri tam
identik deyil, onların arasında böyük oxşarlıq
var
• Orqanizmin öz antigenləri bir sıra faktorların
təsirindən strukturlarını dəyişib,
modifikasiyaya uğrayırlar və immun sistem
tərəfindən yad antigen kimi spesifik cavab
yaradırlar
15. Belə faktorlara patogen törədicilər,
ksenobiotiklər, dərman preparatları, şüa,
müəyyən tempratur rejimi, sərbəst radikallar
aiddirlər.
Son illər aşkar edilib ki, iltihad prosesində
sintez olunan sitokinlər (İL1, İL2, İNF)
qan və toxuma hüceyrələrinin
autoimmun zədələnməsində iştirak edib,
autoantigenlərin yaranmasında
müəyyən rol oynayırlar