.

1. AĞCİYƏRLƏRİN SƏPƏLƏNMİŞ VƏRƏMİ

4. Azərbaycanda vərəmin statistikası
 Müalicə - profilaktika müəssisələrində qeydiyyatda olan xəstələrin sayı – 11456
nəfər
 Ilk dəfə qoyulmuş diaqnozla qeydə alınmış xəstələrin sayı 4528 nəfər , onlardan
Ağciyər vərəmi
Sümük və
oynaqların vərəmi
Sidik – cinsiyyət
orqanlarının vərəmi
Vərəmli plevrit
Döş qəfəsidaxili limfa
düyünlərinin vərəmi
Qırtlaq , traxeya və
bronxların vərəmi
3652
100
38
469
115
11

5. Ağciyərlərin səpələnmiş vərəmi – vərəm
mikobakteriyalarının yayılması nəticəsində ağciyərlərdə
əmələ gələn çoxsaylı vərəm ocaqları ilə xarakterizə
olunur .

7. Mycobacterium
tuberculosis (
insan tipi ) -92
%
Mycobacterium
bovis ( öküz
tipi ) – 5 %
Mycobacterium
africanum (
aralıq tip ) – 3
%

8. Vərəm mikobakteriyasının quruluşu
 Uzunluğu 1 – 6 , eni 0.2 – 0.6 mikron
 3 qatdan ibarət hüceyrə divarı ( hər biri 10 nm ) , sitoplazmatik membrana və
onun törəmələri olan mezosoma , sitoplazma və nukleotid
 Endosporu var
 Hərəkətsiz , kapsulasız
 Sil – Nilsen üsulu ilə boyanır

10. Patogenezi
Hematogen
Limfogen
Limfohematogen
Limfobroxogen
Mikobakteriya
Zədələnmiş limfa düyünü
Qon ocağı
Ağciyərdən kənar ocaq

11. Xəstəliyin yaranması üçün əsas şərtlər

12. Vərəm
qabarcığı
Vərəm
ocağı
Asinoz
Asinoz -
nodoz
Birləşib

13. Erkən
səpələnmə
Gec
səpələnmə

14. Ağciyərlərin səpələnmiş vərəminin
formaları
Kəskin
Yarımkəskin
Xroniki

15. Kəskin səpələnmiş vərəmin kliniki
formaları
Meningial
AğciyərTifoid

16. Kəskin səpələnmiş vərəmin klinikası
Ümumi intoksikası əlamətləri
Meningit və meninqoensefalit əlamətləri
Bəzən də ağciyər çatışmazlığı ( əsasən təngnəfəslik və sianoz )

17. Yarımkəskin səpələnmiş vərəmin
klinikası
Tədricən inkişaf edir
Döş qəfəsi simptomları
Öskürək
Bəlğəmin gəlməsi
Ağciyərdə xırıltı

18. Xroniki səpələnmiş vərəmin klinikası
Intoksikasiya əlamətləri
Təngnəfəslik
Öskürək
Bəlğəm ifrazı
Qanhayxırma

19. Xroniki səpələnmiş vərəmdə kavernanın formalaşması 4 əlamətlə
müəyyən edilir

20. Rentgenoloji müayinədə səpələnmiş
vərəmin formaları

21. Kəskin formalı səpələnmiş vərəm

22. Xroniki formalı səpələnmiş vərəm

23. Risk qrupları
 Anadangəlmə və qazanılma immunodefisitli şəxslər
 İmmunodepressantlar qəbul edənlər
 Vaksinasiya olunmamış uşaqlar
 Stress
 Qidalanma pozğunluqları olanlar
 Infeksion xəstəlikli şəxslər və s .

24. Diaqnoz
Anamnez
Bəlğəmin müayinəsi və əkilməsi
Tuberkulin sınağı
Döş qəfəsi rentgeni
KT
Ağciyərlərin biopsiyası
Biopsiya və əkilmə üçün bronxoskopiya
Qanın müayinəsi

25. Tuberkulin sınağı
I . Kəskin səpələnmiş vərəm - müsbət tuberkulin reaksiyası ilk
gün deyil , bir neçə gün sonra
II . Yarımkəskin formada – müsbət tuberkulin sınağı
III . Xroniki formada – müsbət tuberkulin sınağı

27. Differensial diaqnostika
Sarkoidoz
Metastatik
ağciyər
xərçəngi
Miliar
kalsinomatoz
Ağciyərdəki
durğunluq
əlamətləri
Silikoz
Bronxit
Ocaqlı
sətəlcəm

29. Müalicə
Kimyəvi
terapiya Cərrahi ( nadir
hallarda )

30. Dərmanla müalicə
Vərəm əleyhinə
dərmanlar
• Izoniazid
• Rifampisin
• Pirazinamid
• Etambutol
• Izoniazid + rifampisin
• Izoniazid + etambutol
Kortikosteroid Immunomodulyator

32. Diqqətinizə görə təşəkkürlər