De F1 fietssnelweg in Zemst werd geselecteerd voor de wedstrijd fietsinfrastructuur (Fietsberaad Vlaanderen + Stad & Architectuur). Deze presentatie geeft een overzicht van project. De presentatie werd samen met Margot De Groote (Regionale Landschappen) en Katleen Delbeke (gemeente Zemst) gegeven in de Minnepoort in Leuven. Op de studiedag "Ontwerp Ruimte voor de Fiets" van 7 oktober 2021.
Samen met Margot De Groote (Regionale Landschap) en Katleen Delbeke (gemeente Zemst).
73. De in Zemst is ontworpen
- als een vlotte fietsoase
- in het groen met
- handige schakels naar
woonwijken en
openbaar vervoer
74. De in Zemst is ontworpen
- als een vlotte fietsoase
- in het groen met
- handige schakels naar
woonwijken en
openbaar vervoer
75. De in Zemst is ontworpen
- als een vlotte fietsoase
- in het groen met
- handige schakels naar
woonwijken en
openbaar vervoer
76. Fietsers in de voorrang
?
De in Zemst is ontworpen als een vlotte fietsoase
in het groen met handige schakels naar woonwijken en O.V.
77. 2 brede zennebruggen
comfortabele aansluitingen
?
De in Zemst is ontworpen als een vlotte fietsoase
in het groen met handige schakels naar woonwijken en O.V.
80. Water - Natuur
De in Zemst is ontworpen als een vlotte fietsoase
in het groen met handige schakels naar woonwijken en O.V.
Oostkant: ruimte voor natuur en wandelen
81. Water - Natuur
De in Zemst is ontworpen als een vlotte fietsoase
in het groen met handige schakels naar woonwijken en O.V.
2 nieuwe belevingsplekken
Extra groen
82. Water - Natuur Fietsruggengraat
De in Zemst is ontworpen als een vlotte fietsoase
in het groen met handige schakels naar woonwijken en O.V.
83. De in Zemst is ontworpen als een vlotte fietsoase
in het groen met handige schakels naar woonwijken en O.V.
Water - Natuur Fietsruggengraat
N1
Fietsen langs het water
Fietsen door het groen
Ontweven met autoverkeer
Joris:Iedereen stelt zich kort voor als dat nodig is.
We willen jullie meenemen op een trip doorheen het project. We starten met het Zennebruggenbos. Onze favoriete fietsplek in het noorden.
En we eindigen in het zuiden, in de buurt van het station van Eppegem. Ook een fijne belevingsplek.
Margot, Katleen en ik kozen deze plek als onze favoriete fietsplek. Op deze locatie fiets je heerlijk tussen de bomen, op geweldige fietsinfrastructuur.
Zo ziet de plek eruit als we even uitzoomen.
Joris:
Je komt op deze plek als je de autobrug over de E19 verlaat en naar beneden fietst. Richting de Zenne. Je fietst dan eerst even tussen de boomkruinen… en daarna zak je geleidelijk aan tot aan de mooie fietsroute langs de Zenne.
Joris:
Deze belevingsplek is mee ontstaan samen met de fietssnelweg. De plek kreeg intussen een eigen naam. Het Zennebruggenbos.
Zo ziet het er op dit moment uit in september. Deze foto is een beetje lager getrokken.
In de verte zie je de fiets- en wandelbrug over de Zenne opduiken.
En op het terrein worden de toekomstplannen voor deze zone ook al getoond.
Deze plannen zijn het resultaat van een bredere interdisciplinaire samenwerking. Hier laten we het fietsplezier groeien door het landschap te laten groeien. Margot van de regionale landschappen zal hier zodadelijk meer over vertellen. Onze samenwerking is ontstaan naar aanleiding van de tracéstudie voor de F1 fietssnelweg.
De provincie Vlaams-Brabant wilde in Zemst werk maken van de F1 fietssnelweg tussen Mechelen en Brussel.
In Zemst was er nog geen tracé. De provincie startte een tracéonderzoek en bracht diverse partners samen om het voorkeurstracé te bepalen
Met de provincie Antwerpen werd afgesproken om de autobrug over de E19 te recycleren.
Vanaf de autobrug over de E19 hebben we gekozen voor een heel vlotte kwaliteitsvolle verbinding naar de jaagpaden langs de Zenne. We kozen ervoor om de F1 te ontweven met de N1.
We hebben de fietsroute bewust weg gehaald van de bestaande autobrug die veel te krap was voor kwaliteitsvolle fietspaden.
Zo konden we ook het conflictpunt met de heidestraat verplaatsen naar een betere locatie. Meer ten zuiden. Daar hebben we de fietssnelweg in de voorrang gezet.
Om de fietssnelweg te realiseren hadden we extra gronden nodig. En we wilden ook natuur creëren en compenseren. De gemeente Zemst kocht de gronden aan en we zijn gaan samen werken met de regionale landschappen om de belevingsplek verder te ontwikkelen. Margot, kan jij toelichten hoe jullie dit hebben aangepakt?
Margot komt aan het woord
Toelichten harde assen (vandaar de naam: er liggen op dat kleine gebied 6 bruggen over water, spoorwegen en snelwegen)
- Kadering binnen breder verhaal en gebiedsvisie ORIOM
E19, Spoorlijn, brusselsesteenweg, heidestraat, zenne en de fietssnelweg als extra kers op de taart
Talud fietssnelweg snijdt het gebied doormidden: gebruiken als as van het gebied: rustplek voor natuur en fietsers aan de ene kant – speel- en wandelbos aan de andere kant. Vermijden dat voetgangers en spelende kinderen de fietssnelweg moeten oversteken.
Multifunctionaliteit bij planopmaak uitspelen
Intensieve zone: speel- en wandelbos
Extensieve zone: rustplek fietsers – boomgaard en ongestoorde zone voor fauna
geen kruising van wandelaars onderaan de helling
Sterkte van talud gebruiken: zonbeschenen helling: ideaal voor insecten – houtkant, zichtassen om ‘door de bomen’ te kunnen fietsen
Restauratie oude boomgaard – levend erfgoed
Belangrijk: zone voor natuur en fauna! – integratie in Zennelint
Een jaar na werken: intrede van bever (concurrentie voor beheer ;-) )
Laten we even kijken naar het vervolg van de route richting Eppegem.
Na het Zennebruggenbos hebben we de fietssnelweg in de voorrang aangelegd
De auto’s in de Heidestraat kregen een asversschuiving. En moeten 1 rijstrook delen.
Door de auto’s op een rijstrook te brengen ontstaat er een kleinere conflictzone voor de fietsers.
En dus ook meer ruimte voor interactie tussen de verkeersdeelnemers.
Vanuit de fietssnelweg ziet het er zo uit. Voor en na het kruispunt staat een lange witte lijn. Samen met de pijlen en een verkeersbord (niet op de foto) worden fietsers attent gemaakt.
Er zijn nog wel wat ontwerpdetails aan dit kruispunt. Er is geen tijd om dit allemaal te bespreken. Ik zou graag Katleen uit Zemst aan het woord laten.
Katleen, kan jij wat meer uitleg geven over dit kruispunt. Was het een moeilijke beslissing voor de gemeente? Werkt het goed?
Katleen legt recente ingreep uit. “flietsen in de voorrang” met slides
Katleen legt recente ingreep uit. “flietsen in de voorrang” met slides
Katleen legt recente ingreep uit. “flietsen in de voorrang” met slides
Andere ontwerpdetails
Joris
Naast het kruispunt hebben we ook werk gemaakt van een vergevingsgezind fietspad. Fietsers die niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk van het pad geraken kunnen veilig corrigeren.
De betongrasdallen langs de kant zorgen ervoor dat je stuurfouten vrij vlot kan corrigeren. Dit ontwerp werd samen met studiebureau Evolta uitgewerkt.
Deze zone heeft echter ook andere functies.
De betongrasdallen creëren een
Ruggengraat met handige schakels. Joris geeft Katleen het woord met de vraag hoe de route lokaal ingebed is.
Katleen neemt over. Geplande verbinding ter hoogte voetbal. Belang van de route voor lokaal verkeer etc.
Relatie met weerde station. Gewestwegen kruispunten
Toelichting weverstraat
Joris terug aan het woord
Margot: In de buurt een stuk dat moest verdwijnen voor inrichting fietssnelweg
Dit perceel aangekocht als natuurcompensatie. Aan overkant liggen de chirolokalen.
Die groep heeft mee het ontwerp bepaald
Landschappelijke integratie in kader gebiedsvisie
Multifunctionaliteit: natuur – rustplek – koppeling met fietssnelweg
Aangeven dat het maar een winwin wordt als RL van in het begin betrokken wordt. Van in het begin van onteigeningsplannen als beginnen nadenken over groter verhaal. Als je dat te laat doen, is er geen ruimte meer voor cocreatie en landschappelijke inrichting.
Aanleg fietssnelweg is katalysator geweest om meer kansen te creëren. De successen van dit verhaal hebben elders in de gemeente meer vuurtjes doen ontbranden. De impact van de inrichting fietssnelweg breidt verder uit naar de hele gemeente.