2. Laptopi
Ndryshe eshte quajtur nje fletore , nje laptop eshte nje
kompjuter portativ i cili ka te njejtat aftesi ashu si nje
Kompjuter standart shtepie , por esht mjaft I vogel per tu
levizur me lehtesi . Laptopët janë përdorur shpesh në mjedise
të ndryshme, duke përfshirë punën, arsimin, dhe multimedia-n
personale. Ata janë përdorur shpesh si një platformë PC
kryesor në mesin e të rinjve. Kompjuterat portative kane fuqi
AC dhe gjithashtu kane mundesine te punojne me NiMh , NiCd
ose bateri te tjera per disa ore .
Sic mund te shihet nga figura e Dell
Latitude D610 laptop , Kompjuteri ka gjithcka qe i nevojitet per
nje operim normal , nje tastiere ,maus I prekshem dhe
monitorin . Edhe pse nje laptop mund te kete pajisje te shumta
te jashtme dhe kabllo te lidhur ne te , lidhjet e jashtme nuk jane
te nevojshme gjate operimit normal .
Nje laptop kombinon përbërësit dhe inputet si një kompjuter
desktop, duke përfshirë shfaqjen, folësit, tastierë dhe pajisje (të
3. tilla si një touchpad), në një pajisje të vetme. Shumica e ditëve
bashkëkohore kompjutera laptop gjithashtu kanë një webcam
dhe një mic (mikrofon) te para-instaluar . Një laptop mund të
´´furnizohet´´ ose nga një bateri e rikarikueshme ose nga
rrjeti elektrik energjisë elektrike me anë të një përshtatësi AC.
Laptopët janë një kategori të ndryshme të pajisjeve, dhe kushte
të tjera më specifike, të tilla si ultrabooks vs netbooks, i
referohen llojeve të specializuara të laptopë të cilat janë
optimizuar për përdorime të caktuara.
Specifikimet Hardware ndryshojnë shumë në mes të këtyre
klasifikimeve, duke i paraprirë shkallëve më të mëdha dhe të
fuqisë përpunuese për të reduktuar emetimet nxehtësisë.
Kompjuterat portative origjinale fillimisht ishin njengjyresh
derisa arriten tek laptopet moderne te cilet jane konsideruar si
nje treg i vogel , kryesisht per aplikime te specializuara ne
terren te tilla si ato ushtarake , kontabiliste dhe perfaqesues te
shitjeve . Si kompjutera portative u bene me te vegjel me te
lehte me te lire dhe me te fuqishem . gjithashtu ekranet u bene
me te vogla dhe te nje cilesie me te mire . Laptopet u bene
shume te perdorur ne qellime te shumellojshme gjithesisht .
Si nje kompjuter personal u be e mundur ne 1970 , ideja e nje
kompjuteri personal portativ u ndoq. Nje ‘‘manipulator
personal , portativ informacioni‘‘ eshte imagjinuar nga Alan
Kay ne Xerox PARC ne 1968, dhe i pershkruajtur ne letren e tij
1972 si ‘‘Dynabook‘‘. IBM-ja kompjuteri special APL makine
portative, eshte demostruar nevitin 1973. Ky prototip eshte
bazuar ne IBM PALM procesor. Si 8-bit CPU makinat u
pranuan gjeresisht , numri i PORTABLES u rrit me shpejtesi. Ne
te njejtin vit u shpall laptopi I pare portativ , Epson HX-20.
Epsoni kishte nje ekran LCD, nje bateri te rikarikueshme , dhe
nje makine llogaritese. Te dy Tandy/RadioShack dhe HP
4. gjithashtu prodhuan kompjutere portative te dizenjove te
ndryshme kete periudhe. Laptopet e pare duke perdorur Flip
Form Factor u shfaqen me heret ne 1980.
Dulmont Magnum-i eshte realizuar ne Australi ne 1981-1982,
por nuk ishte i tregtuar nderkombetarisht deri ne 1984-1985.
Gavilan Sc , i realizuar ne 1983 , ishte kompjuteri i pare i
pershkruajtur si ‘‘laptop‘‘ nga prodhuesit e tij. Nga viti 1983 e
tutje , disa teknika te reja te dhena jane zhvilluar dhe perfshire
ne laptope , duke perfshire touchpad (Gavilan SC , 1983) rrine
duke treguar (IBM ThinkPad 700,1992) dhe njohjen shkrim
dore (Linus Write-Top, 1987). Disa CPU , te tilla si Intel i386SL
1990, ishin dizenjuar per te perdorur fuqine minimale per te
rritur jeten e baterise se kompjutereve portative, dhe u
mbeshteten nga karakteristikat dinamike te menaxhimit te
energjise , te tilla si Intel dhe AMD SpeedStep PowerNow ne
disa dizajne. Ekranet arriten revolucionin VGA nga 1988
(Compaq SLT/286), dhe ekranet me ngjyra filluan duke bere
nje permiresim te perbashket ne vitin 1991 me rritjen e
rezolutes dhe madhesine e ekranit qe ndodh shpesh deri ne
futjen e 17 – ekranet e laptopeve ne 2003.
Hard disqet filluan te perdoren ne portative , te inkurajuar nga
futja e 3.5‘‘ disqet ne fund te viteve 1980, dhe u be e
zakonshme ne laptope duke filluar me futjen e 2.5‘‘ dhe disqet
me te vogla rreth 1990, kapacitetet kane mbetur zakonisht pas
disqeve te desktop-it. Ruajtjet optike , lexo-vetem CD-ROM
ndjekur nga CD shkruhet dhe me vone vetemper lexim ose
DVD te shkrueshme dhe Blu-ray, u be e zakonshme ne laptope
ne fillim te viteve 2000.
Klasifikimet
Termi laptop mund t’i referohet nje numri te klasave te
kompjutereve te vegjel.
Laptop me permasa te plota: Nje laptop mjaft I madh per te
akomoduar nje tastiere me permasa te plota (nje tastiere
QWERTY me kyce minimale, e cila eshte te pakten 13.5 celesat
5. e te gjithe qe jane ¾ (0.750 ) qendra inc , plus disa dhoma ne
te dyja anet per rastin ). Matja e te pakten 11 inc eshte
sugjeruar si prag per kete klase. Laptopet e pare ishin te
madhesise se nje U.S ‘‘Nje madhesi‘‘ e fletes se fletores ( 8.5 ×
11 inç ) (citim i duhur) , por me vone ‘‘ne format A4‘‘ laptopet
ishin ishin prezantuar , te cilat ishin gjeresia e nje standarti ISO
216 flete letre A4 (297 mm , ose rreth 11.7 inc ), dhe shtoi nje
kolone vertikale te celesave te se drejtes dhe ekranet me te
gjera. Ajo gjithashtu mund te jete hedhur anash kur nuk esht
ne perdorim.
Notebook: Nje laptop me i vogel , me i lehte . Ky eshte
zakonisht me I lire se nje kompjuter portative me madhesi te
plote, dhe ka karakteristika me pak. Tastiera ne notebook eshte
e vogel dhe e veshtire per te vepruar. Laptopet netbook jane
mjaft te vegjel ne madhesi dhe me dizenjo te lehta dhe te lira
. Ata zakonisht nuk vijne me nje makine te brendshme optike.
Asus EEE Pc nisi kete klase te produktit , ndersa termi eshte
shpikur me vone nga Intel.
Tablet
Keto lloje kompjuterash kane ekran me prekje , per gishta apo
per majat shkruese ose te dyja se bashku . Tabletat mund te
jene ose te konvertueshme ose te perziera ku tastiera eshte e
levizshme ose leviz nga nje vend ne nje tjeter . Tableti origjinal
Microsoft Tablet PC eshte shembulli ne te cilin eshte perdorur
nje bazament me rotacion .Te tjera propozime forma-faktore
makinash jane vetem me ekran me prekje . Dallimi midis nje
Tablet PC dhe nje Internet Tablet eshte bere gjithnje e paqarte
vecanerisht me daljen e Windows 8 .
Handheld PC
``Mbajtes dore``
6. Nje handheld PC eshte nje term per nje kompjuter te ndertuar
rreth nje forme i cili eshte me i vogel se ndonje laptop standart
kompjuter . Ai ndonjehere I referohet nje Palmtopi . Pajisja e
pare handheld ne perputhje me desktop IBM , kompjuterat
personale te kohes ishte Atari Portofolio ne vitin 1989 . Modele
te tjera ne fillim ishin Poqet Pc i vitit 1989 dhe Hewelett
Packard HP 95 LX I vitit 1991 .
Pjeset perberese
Komponentet kryesore te laptopeve funksionojne identikisht
me homologet e tyre desktop . Kufinjte e projektimit te fuqise ,
madhesine dhe ftohjes se laptopeve kufizojne performancen
maksimale te pjeseve te laptopit ne krahasim me ate te
komponenteve desktop edhe pse kjo diference eshte ngushtuar
gjithnje e me shume gjate viteve te fundit .
-Lista e mëposhtme përmbledh dallimet dhe veçoritë dalluese
të komponentëve laptop në krahasim me pjesë të desktop
kompjuterit personal :
Njësia qendrore të përpunimit
Memory (RAM)
kartat Zgjerimi
furnizuesi me energji elektrike
bateria
Kontrollues Video ekranit
ekrani
media e levizshme
ruajtja e brenshme e brendshme (memoria)
të dhënat
7. portat
ftohësi
Avantazhet
Transportueshmëria është zakonisht tipar i parë i përmendur
në ndonjë krahasim të laptopëve kundrejt PC desktop.
transportueshmëria fizike që lejon një laptop , mund të
përdoret në shumë vende, jo vetëm në shtëpi dhe në zyrë, por
edhe gjatë fluturimeve , në kafe dyqane, në salla leksionesh dhe
bibliotekat, në vend të klientit ose në një dhomë takimi, etj
Tipari I transportueshmerise ofron disa avantazhe të
dallueshme:
Produktiviteti : Duke perdorur nje kompjuter portative ne
vendet kun je PC desktop nuk mund te perdoret , dhe ne kohe
te ndryshme e zevendeson . Per shembull nje punonjes zyre
menaxhon e-mailet e tij gjate nje ore levizjeje me tren , ose nje
student ben detyrat e tij ne kafenene e universitetit gjate nje
pushimi ne mes te leksioneve .
I menjehershem : Te kesh nje laptop do te thote te kesh qasje
te menjehershme ne informata te ndryshme si pershembull me
dosjet personale dhe te punes . Menjehershmeria lejon
bashkepunimin midis korriereve apo studenteve , si nje laptop
mund te jene kete aftesine per te zgjidhur nje problem ne kohe
kudo dhe kurdo .
Perditesim i informacionit : Nëse një person ka më shumë se
një PC desktop, një problem i sinkronizimit lind: ndryshimet e
8. bëra në një kompjuter nuk po futem automatikisht me të tjerët.
Ka mënyra për të zgjidhur këtë problem, duke përfshirë
transferimin fizik të dosjeve të përditësuar (duke përdorur një
kartë memorie USB flash ose CD) ose duke përdorur software
sinkronizimi në Internet. Megjithatë, duke përdorur një
kompjuter portativ të vetëm në të dy lokacionet shmang
problemin në tërësi, si fotografi të ekzistojnë në një vend të
vetëm dhe janë gjithmonë up-to-date.
Lidhjet : Shtimi i rrjeteve pa tela te Wi-Fi dhe , të dhënat e
shërbimeve me brez të gjerë celular (HSDPA, EVDO dhe të
tjerët) e kombinuar me një mbështetje thuajse kudo nga
laptopë , do të thotë se një laptop mund të ketë mjaft lehte
internet dhe lidhjen me rrjetiet lokale duke mbetur e
lëvizshme. Rrjetet Wi-Fi dhe programet laptop janë veçanërisht
të përhapura në kampuset e universiteteve.
Disa avantazhe te tjera te laptopit nder te cilat permenden :
Permasat : Laptopët janë më të vegjel se PC desktop. Kjo është e
dobishme kur hapësira është shumë e kerkuar , për shembull
në apartamente të vogla dhe konvikte të studentëve. Kur nuk
është në përdorim, një laptop mund të jete i mbyllur dhe i
vene diku larg .
Konsumi i ulet i energjise : Laptopet jane disa here me shume
te dobishem ne fushen e energjise se PC desktop . Laptopë janë
disa herë më shumë pushtet-efektshme se desktops. Një laptop
tipik përdor 20-90 W, krahasuar me 100-800 W për desktops.
Kjo mund të jetë veçanërisht e dobishme për bizneset (të cilat të
drejtuar qindra e kompjuterëve personale, shumëzuar kursimet
e mundshme) dhe shtëpi ku ka një kompjuter punon 24/7 .
Qetesia : Laptopet shpesh here jane me te qete se desktopet per
shkak te dy komponenteve (qetesise dhe ngadalesise 2,5 inch
9. hard drives ) dhe te prodhimit te nxehtesise me te vogel si dhe
per arsye te ftohjes me te madhe .
Bateria : Nje laptop mund te vazhdoje te perdoret edhe ne rast
nderprerje te energjise elektrike . Nje desktop PC ka nevoje per
nje UPS per tu mbajtur ne pune gjate nderprerjeve te shkurtra
te energjise. Per mbajtjen ndezur te nje PC desktop per 20-30
minuta duhet nje UPS shume e madhe dhe e shtrenjte , kete
element laptopi e ka te perfshire ne te .
Te gjitha ne nje : I dizenjuar te jete i levizshem , Laptopet kane
gjithcka nevojitet . Te gjitha elementet qe i nevojiten jane te
vendosura ne nje objekt te vetem , monitori , tastiera , mausi etj
...
Disavantazhet :
Performanca
Ergonometria dhe efektet shëndetësore
Qafa, kurrizore
Efekti i mundshëm në të pjellorisë
Kembet (ne rastet e mbajtjes se laptopit mbi gjunj , dekolorimi i
ngjyres se trupit )
Ngrohje dhe ftohje
jetën e baterisë
Sigurinë dhe privatësinë
Vjedhje Laptop Rimëkëmbjes
