2. MESOPOTAMIA
Mesopotamia – Nagmula sa mga salitang
Griyego na “meso” na ang ibig sabihin ay
“pagitan” at “potamos” o “ilog.” Sa makatuwid,
ang Mesopotamia ay literal na
nangangahulugang lupain “sa pagitan ng mga
ilog.” ? Ang Mesopotamia ang itinuturing na
lunduyan ng kabihasnan (cradle of
civilizations). Mahalaga ang Mesopotamia sa
kasaysayan ng daigdig sa kadahilanang ang
lugar na ito ay pinamalagian at sinakop ng
ilang matatandang kabihasnan.
3.
4. Kabilang sa mga ito ang mga Sumerian, Akkadian,
Babylonian, Assyrian at Persian. Samantala, ang
mga Hittite at Elamite ay nagtangka ring sakupin
ang lupaing ito. Ang mga panulat na nagmula rin sa
lugar na tio ay ang syan itinuturing na kauna-
unahan sa buong daigdig.
Ang Mesopotamia ay matatagpuan sa pagitan ng
mga ilog na Tigirs at Euphrates.
5. Ang Mesopotamia ay matatagpuan sa
rehiyon ng Fertile Crescent. Ito ay isang
paarkong matabang lupain na nagsisimula
sa Persian gulf hanggang sa silangang
baybayin ng Mediterranean Sea. Wala itong
likas na hangganan kung kaya mahirap itong
ipagtanggol sa ibang mananakop.
Ang mga ziggurat ay nagsisilbing tahanan at
templo ng patron o diyos ng isang lungsod.
6. Sa pagtatapos ng Panahong Neolitiko, ang
mga nomadikong mamamastol ay namalagi sa
katimugang bahagi ng Mesopotamia at
nagsimulang mamuhay sa pamamagitan ng
pagsasaka. Noong una, ang mga Sumerian ay
namumuhay sa paraang nomadiko. Ang
nomadikong pamumuhay ay tumutukoy sa
gawi ng mga tao o pangkat ng tao na kung
saan sila ay nagpapalipat-lipat ng tirahan kung
kinakailangan.
7. 3500 B. C. E. – Nagsimulang tumungo ang
mga nomadikong Sumer sa mga lupang
sakahan mula sa mga kabundukan. Sila ay
nakihalubilo sa mga naunang nagsasakang
tao sa Mesopotamia at di nagtagal, ang
katimugang bahaging iyon ng Mesopotamia ay
tinawag na Sumer.
Ang katipunan ng mga batas ni Hammurabi,
na mas kilala bilang Code of Hammurabi o
Batas ni Hammurabi, ay isang napaka-
halagang ambag ng mga sinaünang tao sa
kabihasnan.
8. Ang mga latiang malapit sa bunganga ng mga
ilog ng Tigris at Euphrates ay nagsilbing
panginainan ng kanilang mga pinapastol na
hayop at pinagmumulan ng mga isda. Naging
posible din ang pagsasaka dahil sa tubig na
nagmumula sa mga latian.
Naitala ng mga Sumerian ang mga kaganapan
sa kanilang lipunan sa pamamagitan ng
kanilang sistema ng pagsulat na tinatawag na
cuneiform na ang ibig sabihin ay hugis sinsel o
wedged-shaped.
9. Noong 1595 B.C.E., sinalakay ng mga Hittite
mula sa Anatolia ang Babylon. Matagumpay
sila at nakuha nila ang estatwa ni Marduk, ang
patron ng Babylon. ? Matapos ang mahabang
panahon, pinaniniwalaang ang mga Kassite na
naghahari sa Babylon at ang kaharian ng
Hurrian sa Mitanni sa hilaga ang namayani sa
Mesopotamia. ? Ang kaalaman ukol sa mga
Kassite at Hurrian ay mula sa mga tala ng
New Kingdom sa Egypt at Hittite ng Anatolia.
10. Noong 2350 B.C.E., sinakop ni Sargon I (2334
B.C.E.-2279 B.C.E.) ang mga lungsod-estado
at itinatag ang kauna-unahang imperyo sa
daigdig. ? Si Sargon I ay mula sa hilagang
bahagi ng Mesopotamia sa lungsod ng Akkad
o Agade. Dahildito, angkauna-unahang
imperyo sa daigdig ay tinawag na Akkadian.
11. Ang lungsod ng Babylon ay nagsimulang
lumakas na humantong sa pagsakop ng
Mesopotamia at paghahari ni Hammurabi
mula 1792 hanggang 1750 B.C.E.
Aug Babylon ay naging kabisera ng Imperyong
Babylonia. Sa panahon ng kanyang
paghahari, nasakop niya ang mga kaharian sa
hilaga, kabiláng na ang mga pinuno ng
kahariang Ashur.
12. TIGRIS-EUPHRATES
Ang Tigris ay ang silanganing kasapi ng
dalawang malaking mgailog na naglalarawan
sa Mesopotamya, kasama ng Eufrates, na
dumadaloy mula sa mga bulubundukin ng
timog-silangang Turkiya hanggang Irak. Kilala
rin ito bilang Hideccel.
Ang Euphrates ay ang kanluranin sa dalawang
malaking mga ilog na naglalarawan
sa Mesopotamya (ang Tigris ang isa pa) na
dumadaloy mula sa Anatolya.