1. 1
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
2013
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
БАРОМЕТРИЙН
СУДАЛГАА
Ажиллах хүчний богино хугацааны эрэлт:
2013.04–2014.03

2. 2
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
Энэхүү судалгааг Монгол Улсын
Хөдөлмөрийн яамны харьяа
Хөдөлмөрийн Судалгааны Институтын
захиалгаар мэдээлэл, судалгааны
“Эс Ай Си Эй” ХХК гүйцэтгэв.

3. 3
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ГАРЧИГ
ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ
12 Хүснэгт 1. ААНБ, ажилтны тооны
3
4
5
6
10
Хүснэгтийн жагсаалт
Зургийн жагсаалт
ӨМНӨХ ҮГ
СУДАЛГААНЫ ХУРААНГУЙ
БҮЛЭГ 1. СУДАЛГААНЫ АРГА
ЗҮЙ, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
10 1.1 Судалгааны зорилго, зорилт
10 1.2 Ажлын агуулга
10 1.3 Судалгааны ерөнхий зарчим,
мэдээлэл цуглуулалт
11 1.4 Судалгааны түүвэрлэлт
13 1.5 Асуулгын хуудас
13 1.6 Судалгааны мэдээлэл
боловсруулалт
14 БҮЛЭГ 2. ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ
ЗЭЭЛИЙН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ
16
16
22
33
БҮЛЭГ 3. СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН
3.1 Ерөнхий мэдээлэл
3.2 Ажиллах хүчний эрэлт
3.3 Ажиллах хүчний дутагдал,
бэрхшээл
38 3.4 Өмнөх судалгааны үр дүнгийн
харьцуулалт
бүлгээр
12
14
15
17
Хүснэгт 2. Судалгааны түүвэрлэлт
Хүснэгт 3. Ажил эрхлэлтийн байдал
Хүснэгт 4. Ажиллах хүчний оролцоо
Хүснэгт 5. ААНБ, эдийн засгийн үйл
ажиллагааны үндсэн салбараар
18 Хүснэгт 6. ААНБ-ын ажилтан, эдийн
засгийн үйл ажиллагааны үндсэн
салбараар
19 Хүснэгт 7. ААНБ, байршил, эдийн
засгийн үйл ажиллагааны үндсэн
салбараар
20 Хүснэгт 8. ААНБ-ын ажилтны тооны
бүлэг, бүс нутгаар
21 Хүснэгт 9. Эдийн засгийн үйл
ажиллагааны үндсэн салбар, ажилтны
тооны бүлгээр
23 Хүснэгт 10. Ажиллах хүчний эрэлт,
ирэх 12 сарын хугацааны эхний 6
сард
24 Хүснэгт 11. Ажиллах хүчний эрэлт,
ирэх 12 сарын хугацаанд
25 Хүснэгт 12. Ажиллах хүчний эрэлт,
шинээр бий болж буй болон сул
ажлын байрны төрлөөр
43 3.5 2013 оны ажиллах хүчний эрэлт,
27 Хүснэгт 13. Ирэх 12 сарын хугацааны
45 ДҮГНЭЛТ
47 ХАВСРАЛТ
28 Хүснэгт 14. Ирэх 12 сарын хугацааны
нийлүүлэлтийн байдал
ажиллах хүчний эрэлт, ажилтны
тоогоор
ажиллах хүчний эрэлт, ажлын байрны
хэлбэрээр
29 Хүснэгт 15. Ирэх 12 сарын хугацааны
ажиллах хүчний эрэлт, эдийн засгийн
үйл ажиллагааны үндсэн салбараар
30 Хүснэгт 16. Ирэх 12 сарын хугацааны
ажиллах хүчний эрэлт, ажил
мэргэжлээр
31 Хүснэгт 17. Ажиллах хүчний эрэлт,
эдийн засгийн үйл ажиллагааны
үндсэн салбар, ажил мэргэжлээр

4. 4
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
32 Хүснэгт 18. Ажиллах хүчний эрэлт,
эдийн засгийн үйл ажиллагааны
салбар, ажил мэргэжлээр
35 Хүснэгт 19. ААНБ-ын зардлаар
сургаж авах ажилтан, эдийн засгийн
үйл ажиллагааны үндсэн салбар, хүйс
35 Хүснэгт 20. ААНБ-ын зардлаар
сургаж авах ажилтан, ажил
мэргэжлээр
36 Хүснэгт 21. Өнгөрсөн 12 сарын
хугацааны ажиллах хүчний дутагдал
37 Хүснэгт 22. Ажиллах хүчний
дутагдал, эдийн засгийн үйл
ажиллагааны үндсэн салбар, хүйсээр
38 Хүснэгт 23. Шинэ ажилтан авах
мэдээллийн эх сурвалж, эдийн
засгийн үйл ажиллагааны үндсэн
салбар
42 Хүснэгт 24. Ажиллах хүчний
дутагдал, ажил мэргэжлээр
ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ
14 Зураг 1. ААНБ, эдийн засгийн үйл
ажиллагааны үндсэн салбараар
16 Зураг 2. Судалгаанд хамрагдсан
ААНБ
16 Зураг 3. ААНБ, бүс нутгаар
18 Зураг 4. ААНБ, өмчийн хэлбэр,
байршил
18 Зураг 5. ААНБ, үйл ажиллагааны
дэглэм
20 Зураг 6. Үйл ажиллагааны дэглэм,
ажилтны хүйсээр
21 Зураг 7. Байнгын ажилтны
боловсролын түвшин, хүйс
22 Зураг 8. Түр ажилтны боловсролын
түвшин, хүйс
22 Зураг 9. Ажиллах хүчний эрэлт,
ажлын байрны хэлбэрээр
27 Зураг 10. Ирэх 12 сарын хугацаанд
шинээр ажилтан авах ААНБ, бүс
нутгаар
28 Зураг 11. Ирэх 12 сарын хугацаанд
шаардлагатай
33 Зураг 12. Зохих мэргэжилтэй ажилтан
олдоогүйгээс
34 Зураг 13. Ажиллах хүчний
дутагдалтай ААНБ
34 Зураг 14. Зохих мэргэжилтэй ажилтан
олдоогүйгээс
36 Зураг 15. Шинэ ажилтан авахад
ашигласан мэдээллийн эх сурвалж
38 Зураг 16. Ирэх 12 сарын хугацааны
эхний 6 сарын ажиллах хүчний эрэлт
39 Зураг 17. Ирэх 12 сарын хугацааны
эхний 6 сарын ажиллах хүчний эрэлт,
бүс нутгаар
39 Зураг 18. Ирэх 12 сарын хугацааны
сүүлийн 6 сарын ажиллах хүчний
эрэлт
40 Зураг 19. Ирэх 12 сарын хугацааны
сүүлийн 6 сарын ажиллах хүчний
эрэлт, салбараар
41 Зураг 20. Ирэх 12 сарын хугацааны
сүүлийн 6 сарын ажиллах хүчний
эрэлт, бүс нутгаар

5. 5
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ӨМНӨХ ҮГ
Барометрийн судалгаа нь 2010 оноос хойш
4 дэх удаагаа хийгдэж байгаа бөгөөд
тус судалгааны үр дүн нь мэдээллийн
төдийгүй бодлогын хэрэгцээнд чухал ач
холбогдолтой хэрэгсэл болдог.
Судалгааны үр дүнгийн ажил мэргэжлийн
эрэлтийн мэдээллийг боловсролын салбар,
хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сургалтын
байгууллагууд элсэлтийн бодлого
боловсруулахдаа, мөн түүнчлэн хувь хүн
мэргэжилээ сонгохдоо тус тус харгалзан
үздэг болсон нь талархууштай.
Хөдөлмөрийн яамны харьяа эрдэм
шинжилгээ, сургалт судалгааны
байгууллага болох Хөдөлмөрийн
судалгааны институт нь энэ жилээс эхлэн
барометрийн судалгааг явуулж байна.
Судалгааны түүврийг эдийн засгийн
салбаруудын ажиллах хүчний эрэлтэд
нөлөөлөх чадамжийг харгалзан үзэж
шинэчлэн сайжруулсан болно. Түүврийн
дизайныг боловсруулахдаа алдааны
хязгаарыг хамгийн бага түвшинд
байлгах, эх олонлогоо төлөөлөх чадварыг
дээшлүүлэх, мэдээлэл цуглуулалт болон
боловсруулалтын үйл явцын хяналтыг
өндөр түвшинд тавьж алдаа гаргахгүй
байхад анхааран ажиллалаа.
Барометрийн судалгааны үр дүнгийн
мэдээлэл нь итгэж болохуйц, та бүхний
ажилд хэрэгцээтэй мэдээлэл болж чадсан
гэдэгт найдаж байна.
Хөдөлмөрийн судалгааны институт нь
цаашид барометрийн судалгааны үр
дүнгийн мэдээллийг илүү хөгжүүлэхэд
анхаарч судалгааны мэдээлэлд
тулгуурлан ажиллах хүчний ур чадварын
хэрэгцээний шинжилгээ, эдийн засгийн
үйл ажиллагааны зарим салбар, бүс
нутгийн түвшинд дэлгэрүүлэх судалгаа,
ажил мэргэжлийн эрэлтийг боловсролын
салбарын мэргэжлийн нийлүүлэлттэй
харьцуулсан шинжилгээ хийхийн зэрэгцээ
ажиллах хүчний эрэлт, нийлүүлэлтийн
таамаглалын суурь мэдээлэл болгон
хөгжүүлэхийг зорьж байна.
Та бүхэн судалгааны үр дүнгийн
мэдээлэлтэй танилцан, үйл ажиллагаандаа
ашиглаж, санал бодлоо солилцож,
үнэтэй санал зөвлөмж ирүүлж хамтран
ажиллахыг хүсье.

6. 6
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
СУДАЛГААНЫ ХУРААНГУЙ
Барометрийн судалгааны зорилго нь
ирэх 12 сарын хугацаанд /2013.042014.03/ хөдөлмөрийн зах зээлд эрэлттэй
ажиллах хүчнийг ажил мэргэжил, эдийн
засгийн үйл ажиллагааны үндсэн салбар,
байршлаар тодорхойлон, боловсрол
сургалтын болон хөдөлмөр эрхлэлтийн
салбарын бодлогын төдийгүй иргэд,
ААНБ1-ын мэдээллийн хэрэгцээнд
нийлүүлэх явдал юм.
Тус судалгаанд Улаанбаатар хотын 9
дүүрэг, 21 аймгийн нийт 1644 аж ахуйн
нэгж, байгууллагыг хамрууллаа. Энэ
нь 2012 оны жилийн эцсийн байдлаар
бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй үйл
ажиллагаа явуулдаг нийт ААНБ-ын 3.2
хувь болж байна. ААНБ-ын 66.7 хувь
буюу 1097 нэгжийг Улаанбаатараас, 547
ААНБ-ыг 21 аймгаас хамруулсан байна.
Олон ажилтантай ААНБ-ыг ажлын байр
шинээр бий болгох магадлал өндөртэй гэж
үзсэн учраас хамгийн олон ажилтантай
412 ААНБ-ын жагсаалтыг тусгайлан
сонгож оруулсан2.
1
2
ААНБ: Аж ахуйн нэгж байгууллага
Тус судалгаанд салбар, бүс, ажил
мэргэжлийн стандарт ангилал, нэр томъёог
ашигласан.
1. Эдийн засгийн үйл ажиллагааны
салбар, эдийн засгийн бүсчлэлийг
Үндэсний Статистикийн Хороонд хэрэглэж
буй загварыг ашигласан ба зарим
салбаруудыг нэгтгэн авч үзсэн. Тухайлбал
эдийн засгийн үйл ажиллагааны 21 үндсэн
салбарыг 13 болгон нэгтгэсэн ба цахилгаан
хий уур агааржуулалтын хангамж болон
усан хангамжын салбар, тээвэр болон
холбооны салбар, санхүү даатгал болон
үл хөдлөх хөрөнгийн үйл ажиллагааны
салбар, мэргэжлийн шинжлэх ухаан, урлаг
үзвэр тоглоом наадам болон үйлчилгээний
бусад үйл ажиллагааны салбар, захиргаа
болон төрийн удирлагын салбарыг тус тус
багцалсан.
2. Эдийн засгийн 5 үндсэн бүс болох
улаанбаатар, хангай, төв, баруун,
зүүн бүсийн хөдөлмөрийн зах зээлийг
танилцуулсан.
3. Ажил мэргэжлийн мэдээллийг
“Үндэсний Ажил Мэргэжлийн Ангилал
ба Тодорхойлолт, ҮАМАТ-08” дах нэгж
бүлгийн түвшинд авч үзсэн.
Судалгаанд хамрагдсан 1644 ААНБ-д
136,9 мянган ажилтан ажиллаж байгаа нь
бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй үйл
ажиллагаа явуулдаг ААНБ-д ажиллаж
буй нийт ажилтны 27.1 хувь буюу 505,6
мянган ажилтан болж байна. Нийт
ажилтны 124,4 мянга нь байнгын, 12,4
мянга нь түр ажилтнууд байна. Байнгын
ажилтнуудын дунд бакалавр, бүрэн дунд
боловсролтой ажилтан олон буюу 57.6
хувьтай дүйцэх 71,7 мянга байгаа юм. Түр
ажилтнуудын 81.8 хувь нь бакалавраас
доош түвшний буюу тусгай мэргэжлийн
болон бүрэн дунд, бага боловсролтой
хүмүүс байжээ.
Ирэх 12 сарын хугацаанд судалгаанд
хамрагдсан ААНБ-ын 55.2 хувь нь шинээр
ажилтан авна, 41.9 хувь нь шинээр
ажилтан авахгүй, харин үлдсэн 2.9 хувь
нь мэдэхгүй гэж хариулсан. Бүс нутгаар
авч үзвэл зүүн бүсийн аймгуудад үйл
ажиллагаа явуулж буй ААНБ-ын 59.1 хувь
нь шинээр ажилтан авах төлөвлөгөөтэй
байгаа бол баруун бүсийн аймгуудын
ААНБ-ын 50.4 хувь нь ажилтан авахаар
төлөвлөсөн байна.
Улсын хэмжээнд ирэх 12 сарын хугацаанд
нийт 75,4 мянга гаруй сул болон шинэ
ажлын байр бий болж, хөдөлмөрийн зах
зээлд өмнөх жилүүдтэй адил эерэг дүр
зураг хадгалагдаж байна. Үүнд барилга,
хөдөө аж ахуй болон боловсруулах
үйлдвэрлэлийн салбар голлох нөлөө
үзүүлж байгаа бол, эдийн засгийн
бүсчлэлээр авч үзвэл Улаанбаатар, төвийн
бүсийн нөлөө илүү өндөр байгаа юм. Нийт
ажиллах хүчний шинээр бий болж буй
эрэлтийн 80.0 хувь буюу 60,4 мянга нь
эхний 6 сард, үлдсэн 20.0 хувь буюу 15,0
мянга нь сүүлийн 6 сард тус тус бий болох
төлөвтэй байна.

7. 7
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ЗУРАГ 1. ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ
/салбар, хугацаа, ажлын байрны хэлбэр, шинэ, сул ажлын байрны төрөл тус бүрээр/
80000
70000
10302
6991
Дараагийн 6 сар
Нийгэм, бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ
Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйл ажиллагаа
Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл ажиллагаа
Зочид буудал, зоогийн газар
60000
27647
Тээвэр, агуулахын аж ахуй, холбоо
50000
12639
33090
Эхний 6 сар
Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр
ахуйн барааны засварлах үйлчилгээ
40000
30000
22425
Барилга
8026
Дараагийн 6 сар
47785
Цахилгаан, дулаан, усан хангамж
20000
12328
27325
Боловсруулах үйлдвэр
Эхний 6 сар
10000
Уул уурхай, олборлох үйлдвэр
5495
0
Хөдөө аж ахуй, ан агнуур, ойн аж ахуй
Хэрэгцээтэй
ажиллах хүч
Ажиллах хүчний эрэлтийг эдийн засгийн
үйл ажиллагааны салбараар авч үзвэл
барилгын салбар ажиллах хүчнийг
хамгийн ихээр буюу 55.1 хувиар өсгөх
төлөвтэй байна. Барилгын салбарын
ажиллах хүчний эрэлтийн өсөлт нь
Улаанбаатар болон зүүн бүсийн аймгуудад
илүү өндөр байна. Мөн хөдөө аж ахуйн
салбарын хөдөлмөрийн эрэлтийн өсөлт
анхаарал татахуйц хэмжээнд байна. Тус
салбарын өсөлт 40.7 хувь буюу 5,5 мянга
орчим ажлын байр шинээр бий болох
хүлээлттэй байна.
Судалгааны үр дүнгийн тархаалтын
дараах тооцооллоос үзэхэд Улаанбаатарт
хамгийн олон буюу 1,7 мянга, төвийн
бүсэд 1,6 мянга, баруун бүсэд 1,5 мянга
орчим ажиллах хүч тус тус хэрэгцээтэй
байна. Мөн ирэх 12 сарын хугацаанд
эерэг дүр зураг харуулж буй салбар нь
боловсруулах үйлдвэрлэл ба энэ салбарын
өсөлтөд Улаанбаатар, төвийн бүс,
хангайн бүсэд бий болох ажлын байрны
нийлүүлэлт илүү нөлөөлсөн байна.
Эдийн засгийн бүсүүдээс Улаанбаатарт
хамгийн олон тооны ажлын байр буюу
нийт ажлын байрны 82.9 хувьтай тэнцэх
62,5 мянга нь бий болох юм. Түүний 54.6
Байнга
Түр
Шинэ ажлын
байр
Сул ажлын
байр
хувь буюу 34,1 мянга нь байнгын ажлын
байр, 45.4 хувь буюу 28,5 нь түр ажлын
байр байна.
Төвийн бүсийн ажиллах хүчний эрэлт
бусад орон нутгийн салбараас өндөр байх
ба энэ бүсэд 9.5 хувийн өсөлт бий болж,
5,6 мянган ажлын байр бий болох төлөв
ажиглагдаж байна. Ялангуяа хөдөө аж
ахуй болон боловсруулах үйлдвэрлэлийн
салбаруудын ажиллах хүчний эрэлт өндөр
байгаа юм.
Судалгаагаар тооцоологдсон нийт
ажиллах хүчний эрэлтийн 36.7 хувь буюу
27,6 мянга нь шинэ ажлын байрны эрэлт,
үлдсэн 63.3 хувь буюу 47,7 мянга нь сул
ажлын байрны эрэлт байна.
Хэдийгээр ажил мэргэжлийн хувьд
хөдөлмөрийн зах зээл дэх эрэлтийн
тархалт олон төрөл байгаа боловч
барилга, үйлчилгээ, санхүү түрээсийн
үйлчилгээ, худалдаа зэрэг салбарын
зарим ажил мэргэжлүүд илүүтэй эрэлттэй
байхаар төлөв ажиглагджээ. Эрэлттэй
ажил мэргэжлүүдийг өмнөх жилүүдийн
судалгааны үр дүнтэй харьцуулан үзэхэд
ижил төсөөтэй шинжүүд хадгалагдаж
байна.

8. 8
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
Ажиллах хүчний эрэлт ихтэй
эдийн засгийн үйл ажиллагааны
салбаруудын ажил, мэргэжлүүд
хөдөлмөрийн зах зээл дэх эрэлттэй
ажил мэргэжлүүдийг тодорхойлж
байна.
Барометрийн судалгааны сүүлийн
гурван жилийн үр дүнгээс үзэхэд
барилгын салбар дахь мэргэжлүүд
жил бүр өндөр эрэлттэй ажил
мэргэжлүүд байсаар байна.
Судалгаагаар эрэлт өндөртэй байгаа
мэргэжлүүд дотор мэргэжлийн
ур чадвар эзэмшсэн буюу богино
хугацааны сургалтанд хамрагдан
эзэмшиж болох мэргэжил, техникийн
боловсрол буюу мэргэжлийн
боловсролын хүрээнд эзэмших
мэргэжлүүд зонхилж байна.
Өөрөөр хэлбэл дээд боловсролоос
илүү мэргэжлийн боловсрол,
сургалтын тогтолцоогоор бэлтгэдэг
мэргэжлүүдийн эрэлт өндөр байгаа
юм.
Жил бүрийн судалгаанд тогооч, зөөгч,
хамгаалалтын албаны ажилтан, мөн
бүх төрлийн авто машины жолооч
зэрэг нарийн мэргэжлийн өндөр ур
чадвар шаарддаггүй ажил мэргэжлүүд
эрэлттэй ажил мэргэжлүүдээр
тодорхойлогдсон байгаа нь эдгээр
мэргэжлүүд эдийн засгийн олон
салбарт хэрэгцээтэй байдагтай
холбоотой юм.
Барометрийн судалгааны нэг бүрэлдэхүүн
хэсэг нь өнгөрсөн 12 сарын хугацаан дахь
ажиллах хүчний дутагдлыг тодорхойлох
явдал юм. Энэ удаагийн түүвэр судалгаанд
хамрагдсан ААНБ-ын 21.1 хувь нь
Өнгөрсөн 12 сарын хугацаанд зохих
мэргэжилтэй ажилтан олдохгүй байснаас
шалтгаалж шинээр ажилтан авч чадаагүй
буюу ажиллах хүчний дутагдалд орсон
байна.
Бүс нутгийн хувьд Улаанбаатарын ажил
олгогчдын 23.3 хувь, орон нутгийн ажил
олгогчдын 16.6 хувь нь ажиллах хүчний
хомсдолд орсон ба ялангуяа баруун
бүсийн хувьд энэ үзэгдэл хамгийн өндөр
18.9 хувьтай байжээ. Эдийн засгийн
үйл ажиллагааны салбаруудаас ажиллах
хүчний дутагдалд хамгийн ихээр өртсөн
нь эрүүл мэнд /37.7 хувь/, барилга /32.5
хувь/, зочид буудал зоогийн газар /29.9
хувь/, боловсруулах үйлдвэрлэлийн/28.6
хувь/ салбарууд байсан байна.
Ирэх 12 сарын хугацааны ажиллах
хүчний эрэлт, нийлүүлэлтийн төлөв
байдлын харьцуулсан шинжилгээг ажил
мэргэжлийн хүрээнд хийсэн. Энэхүү
харьцуулсан шинжилгээг хийхдээ
нийлүүлэлтийн талд 2011-2012 онд дээд
боловсролын байгууллага төгсөгчид, 20122013 оны хичээлийн жилд мэргэжлийн
боловсролын байгууллагын төгсөх ангид
суралцагчид, бүртгэлтэй ажилгүй иргэний
мэдээлэл, эрэлтийн талд барометрийн
судалгааны үр дүнгийн мэдээллийг тус
тус ашигласан3. Ажиллах хүчний ажил
мэргэжлээрх эрэлт, нийлүүлэлтийн
харьцуулсан шинжилгээг дараах 3
хүрээнд авч үзсэн.
3
Мэдээллийн эх сурвалж:
1. Боловсрол, шинжлэх ухааны яам,
2012. 2011-2012 оны хичээлийн жилд дээд
боловсролын байгууллага төгсөгчдийн
мэдээлэл
2. Хөдөлмөрийн яам, 2013. 20122013 оны хичээлийн жилд мэргэжлийн
боловсролын байгууллагын төгсөх ангид
суралцагсадын мэдээлэл
3. Хөдөлмөрийн төв биржийн бүртгэл
мэдээллийн нэгдсэн сангийн ажил
хайгчийн мэдээлэл, 2013 оны 4 дүгээр
сарын сүүлчийн байдлаар

9. 9
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
Нийлүүлэлтийн илүүдэл: Ажил
мэргэжлийн үндсэн бүлгийн байдлаар
мэргэжилтэн, менежер гэсэн ажил
мэргэжлүүдээр ажиллах хүчний
нийлүүлэлтийн илүүдэл үүсчээ.
Эдгээр ажил мэргэжлүүдээр олон
тооны ажиллах хүч бэлтгэгдэн
гарч байгаа ч өнөөгийн байдлаар
хөдөлмөрийн зах зээл бүрэн шингээх
боломжгүй байна.
Эрэлтийн илүүдэл: Худалдааны
салбар ажиллах хүчний дутагдалд
хамгийн их өртөх хандлага
ажиглагдаж байна. Учир нь
борлуулалтын ажилтан, худалдаа
үйлчилгээний ажилтны эрэлт нь
нийлүүлэлтээс давамгайлсан дүр
зураг гарчээ. Мөн хөдөлмөрийн
зах зээлд илүүтэй ихээр бэлтгэх
шаардлагатай байгаа ажил
мэргэжлүүд нь уурхай, барилга
угсралт, үйлдвэр, тээвэр агуулахын
ажилтан, хамгаалах үйлчилгээний
ажилтан, хүнс бэлтгэлийн туслах
ажилтан зэрэг мэргэжлийн
боловсролын салбараас түлхүү
бэлтгэдэг мэргэжилтэй ажиллах
хүчнүүд байна.
Эрэлт, нийлүүлэлтийн нийцэл /
тэнцвэртэй байдал/: Ажиллах
хүчний эрэлт, нийлүүлэлтийн ажил
мэргэжлээрх зөрүү бага байгаа нь
барилга, боловсруулах үйлдвэрлэлийн
зарим дэд салбаруудын мэргэжилтэй
ажиллах хүч, мөн машин механизм,
төхөөргийн операторч, жолооч
зэрэг ажил мэргэжлүүд байгаа ба
эдгээр ажил мэргэжлийн нийлүүлэлт
хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлттэй
боломжийн хэмжээнд уялдаж явж
байна. Мөн хувийн үйлчилгээний
ажилтнууд буюу тогооч, зөөгч,
бармен, үсчин зэрэг мэргэжлүүд
зонхилж буй салбарт ажиллах хүчний
эрэлт, нийлүүлэлтийн тэнцвэрийн
эерэг дүр төрх ажиглагдлаа.

10. 10
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
БҮЛЭГ 1. СУДАЛГААНЫ АРГА
ЗҮЙ, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
1.1. СУДАЛГААНЫ
ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТ
Энэхүү судалгааны зорилго нь ирэх
12 сарын хугацаанд4 хөдөлмөрийн зах
зээл дэх ажиллах хүчний эрэлтийг ажил
мэргэжил, эдийн засгийн үйл ажиллагааны
үндсэн салбар, байршлаар тодорхойлон,
боловсрол сургалтын болон хөдөлмөр
эрхлэлтийн салбарын байгууллагын
бодлого боловсруулагчдад, түүнчлэн
иргэд, ААНБ-ын мэдээллийн хэрэгцээнд
нийлүүлэх явдал юм.
Судалгааны зорилгын хүрээнд дараах
зорилтуудыг тавьж ажиллалаа.
Ирэх 12 сарын хугацааны ажиллах
хүчний эрэлтийг эдийн засгийн үйл
ажиллагааны үндсэн салбараар,
ажил мэргэжлээр, аймаг, дүүргийн
байршлаар тус тус тодорхойлох
Өнгөрсөн 12 сарын хугацааны
хөдөлмөрийн зах зээл дэх ажиллах
хүчний дутагдлыг эдийн засгийн үйл
ажиллагааны үндсэн салбар, ажил
мэргэжил тус бүрээр тодорхойлох
Ажиллах хүчний ажил мэргэжлийн
эрэлтийг тодорхойлон,
нийлүүлэлтийн талын мэргэжлийн
мэдээлэлтэй харьцуулан, эрэлт,
нийлүүлэлтийн зөрүүгийн
харьцуулсан шинжилгээ хийх
Өмнөх жилүүдэд хийгдсэн
барометрийн судалгааны үр дүнгийн
мэдээлэлтэй тус судалгааны үр дүнг
харьцуулан үзэж, хөдөлмөрийн зах
зээлийн эрэлтийн төлөв байдлын
өөрчлөлтөд дүгнэлт гаргах
4
Ирэх 12 сарын хугацаа гэдэгт 2013 оны
4 дүгээр сараас 2014 оны 3 дугаар сар
хүртэлх хугацааг багтаан ойлгоно.
1.2. АЖЛЫН АГУУЛГА
Судалгааны зорилго, зорилтын хүрээнд
дараах мэдээллийг бий болгохыг зорилоо.
Ажиллах хүчний эрэлтийг ажил
мэргэжил бүрээр /ҮАМАТ-2008/
Ажиллах хүчний эрэлтийг эдийн
засгийн үйл ажиллагааны үндсэн
салбар бүрээр
Ажиллах хүчний эрэлт аймаг, дүүрэг,
бүс нутгийн нэгдсэн байршил тус
бүрээр
Ажиллах хүчний эрэлт ажлын байрны
хэлбэрээр /байнгын болон түр/
Ажиллах хүчний эрэлт шинэ, сул
ажлын байрны хэлбэрээр
2013 оны хөдөлмөрийн зах зээлийн
нийлүүлэлтийг тодорхойлох /2012
оны сүүлчийн байдлаарх бүртгэлтэй
ажилгүй иргэн, 2012-2013 оны
хичээлийн жилд мэргэжлийн
боловсролын байгууллагын төгсөх
ангийн суралцагч, 2011-2012 онд дээд
боловсролын байгууллага төгсөгчийн
мэдээллийг харьцуулах
Ажиллах хүчний эрэлт,
нийлүүлэлтийн зөрүүг тодорхойлох
1.3. СУДАЛГААНЫ
ЕРӨНХИЙ ЗАРЧИМ,
ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ,
МЭДЭЭЛЭЛ ЦУГЛУУЛАЛТ
Судалгааны мэдээлэл цуглуулах үйл
ажиллагааны хүрээнд баримтын
судалгаанд шаардлагатай мэдээллийг
цуглуулах болон холбогдох ААНБ-ын
удирдлагатай уулзан түүвэр судалгааны
мэдээлэл цуглуулах ажлуудыг
гүйцэтгэсэн.
Энэ удаагийн судалгааны баг дараах
зарчмуудыг баримтлан ажиллалаа. Үүнд:

11. 11
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
Шинжлэх ухааны үндэслэлтэй,
нэгдсэн арга зүйг ашиглах
Судалгаанд оролцогчдын мэдээллийн
нууцлалыг хадгалах
Ойлголт, тодорхойлолтууд нь бүх
оролцогч талуудад /тухайлбал,
асуулга боловсруулагчид, ярилцлага
авагчид, судалгаанд оролцогчид,
мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх
ажилтнууд/ ойлгомжтой, тодорхой
байх
Судалгаагаар цуглуулсан мэдээлэл нь
зорилгодоо нийцсэн, үнэн зөв байх
Судалгааны үр дүн, тайлан нь
тодорхой, ойлгомжтой, бодлого
боловсруулахад хэрэглэгдэхүйц байх
Мэдээлэл цуглуулах үйл ажиллагааг 2013
оны 2 дугаар сарын 28-ны өдрөөс 4 дүгээр
сарын 18-ны өдрүүдэд зохион байгуулав.
Хамрах хүрээ, судалгааны объект нь
бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй үйл
ажиллагаа явуулж буй ААНБ болно.
Судалгаанд хамрагдах үндсэн нэгжийн
тоо нь Улаанбаатар хотын 9 дүүрэг, орон
нутгийн 21 аймгаас сонгогдсон 1644
ААНБ юм.
1.4. СУДАЛГААНЫ
ТҮҮВЭРЛЭЛТ
ТҮҮВРИЙН ХҮРЭЭ
Судалгааны түүврийн хүрээг Монгол
улсын хэмжээнд бүртгэлтэй, үйл
ажиллагаа явуулж байгаа ААНБ-ын
жагсаалтаар бэлтгэсэн. Судалгаанд үйл
ажиллагаа явуулж байгаа ААНБ-ууд,
эдийн засгийн салбарууд хамрагдсан юм.
Нийт эдийн засгийн хувьд үйл ажиллагаа
явуулж байгаа ААНБ-ын тоо 51940 байна.
Судалгааны түүвэрлэлтийг 3 хүчин зүйлс
(ажилтны тоо, байршил, эдийн засгийн
үйл ажиллагааны чиглэл)-т түшиглэн
зохиосон болно.
ТҮҮВРИЙН ХЭМЖЭЭГ
ТОДОРХОЙЛОХ
ААНБ-д суурилсан түүвэр судалгааны
хувьд үйл ажиллагааны чиглэл, ажилтны
тоо зэрэг үндсэн үзүүлэлтийн стандарт
хэлбэлзэл (ерөнхий дүнгийн хувьд)
харьцангуй өндөр байсан учраас шинж
чанараар нь бүлэглэж тодорхой хэсгүүдэд
хуваан авч үзлээ. Тухайн салбарын
үндсэн буюу түлхүүр үзүүлэлт (тухайн
салбарт эзлэх хувийн жинг харуулахуйц
үзүүлэлт, тухайлбал, нэмэгдэл өртөг,
борлуулалтын орлого, ажилтны тоо
г.м)-ээр хувийн жин ихтэй хэсгийг /
томоохон ААНБ/ судалгааны үр дүнгийн
төлөөлөх чадамжийг харгалзан 100 хувь
хамрууллаа. Дараа нь үлдсэн хүрээнээс
түүврийн хэмжээг тодорхойлон, оновчтой
аргаар бүлгүүдийг тогтоосон.
ТҮҮВРИЙН ХЭМЖЭЭГ ТОГТООХ
ДАРААЛАЛ:
1. Түлхүүр үзүүлэлтэд үндэслэн
тодорхой интервалтайгаар бүлгүүдэд
хуваах
2. Хамгийн өндөр утга бүхий бүлэгт
багтсан ААНБ-ыг 100 хувь
судалгаанд хамруулах
3. Үлдсэн ААНБ-ын тоонд
шаардлагатай түүврийн хэмжээг
тогтоох
Судалгааны түүврийн хүрээ нь 2012 оны
жилийн эцсээр бизнес регистрийн санд
бүртгэлтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа
ААНБ-ын сан байна. Регистрийн сангийн
бүртгэлээр 51940 ААНБ үйл ажиллагаа
явуулж байна. Түүврийн хүрээнд үндэслэн
ажилтны тооны дараах бүлгийг үүсгэж
харьцуулалт хийж үзье.

12. 12
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
ААН, байгууллагын
ажилтны тооны бүлэг
1-5
6 - 19
20 - 49
50 – 99
100+
Нийт дүн
ААН,
байгууллагын тоо
43 503
3 732
2 824
1 135
746
51 940*
Ажилтны
тооны хувь
19.2%
9.8%
16.5%
15.1%
39.3%
100.0%
Практикт 95 хувийн ач холбогдлын
түвшинг ихэвчлэн авч үздэг бөгөөд энэ
үед t статистикийн утга 1.96 гэсэн утгыг
авдаг. Харьцангуй алдааг 12 хувь байна
гэж үзвэл бидний таамаглаж байгаа
түүврийн алдааны хязгаар е=0.12*average
Employ буюу e=0.12*7.06=0.85 болно.
Харин эх олонлогийн стандарт хазайлт
S=15.37 байна. Одоо тус утгуудыг
түүврийн томъёонд орлуулан тооцьё.
* ҮСХ-ны Бизнес регистрийн сан, 2012 оны 4 дүгээр улирал
Дээрх хүснэгтийн үр дүнгээс харахад 100,
түүнээс дээш тооны ажилтантай ААНБын тоо 412 бөгөөд нийт ажилтны 32,7
хувь тус бүлэгт ногдож байна. Иймд уг
бүлэгт ямар нэгэн түүвэрлэлт хийхгүй5гээр 100 хувь судалгаанд хамруулахаар
төлөвлөсөн. Нэлэнхүйгээр авах 412-ийг
нийт хүрээнээс хассаны дараа түүврийн
хэмжээг тогтоох хэрэгтэй болно.
Түүврийн хэмжээг дараах томьёогоор
тооцно.
 z ⋅S 
nSRS =  α / 2 
 e 
2
Бид үлдсэн бүлгүүдийн түвшинд эх
олонлогийн дундаж болон стандарт
хазайлтыг тооцоход доорх үр дүн гарсан
Бүлэглэлт
1–9
10 – 19
20 – 49
50 - 99
Нийт
Ажилтны ААНБ-ын
тоо
тоо
97 245
43 503
49 771
3 732
83 403
2 824
76 534
1 135
306 953
51 194
5
Дундаж
1.81
10.32
29.54
79.13
7.06
Ямар нэгэн түүвэрлэлт хийхгүй
Стандарт
хазайлт
1.18
3.72
8.18
25.74
15.37
Хэрвээ N буюу эх олонлогийн хэмжээг
харьцангуй бага гэж үзвэл (2) томьёоны
дагуу шинэчлэн тооцож болно.
n=
nSRS
n
1 + SRS
N
Улмаар n=1232 болно.
Ингээд бидний түүврийн эцсийн хэмжээ:
n(f)=1232+412=1644 болно.
Байршлыг нийслэл, аймгаар нь
тодорхойлсон. Эдийн засгийн үйл
ажиллагааны чиглэлийг хөдөө аж ахуй,
боловсруулах үйлдвэрлэл, уул уурхай,
барилга, бөөний болон жижиглэн
худалдаа, зочид буудал зоогийн газар,
тээвэр холбоо, санхүү даатгал, төрийн
удирдлага, боловсрол ба эрүүл мэнд,
бие хүнд үзүүлэх үйлчилгээний бусад
салбар гэж ангилж үзсэн. Түүвэрт төрийн
удирдлага, батлан хамгаалах, боловсрол,
эрүүл мэнд нийгмийн хамгааллын
салбарын төрийн байгууллагаас тогтмол
100 ААНБ буюу нийт 300 ААНБ, мөн
олон ажилтантай ААНБ-ыг сайтар
хамрахын тулд 100 болон түүнээс дээш
тооны ажилтантай төрийн байгууллагаас
бусад хэлбэрийн 412 ААНБ-ын
жагсаалтыг тусгайлан сонгож оруулсан.

13. 13
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
1.5. АСУУЛГЫН ХУУДАС
Судалгааны асуулга нь дараах 2 үндсэн
хэсэгт хуваагдана. Үүнд:
ААНБ-ын талаарх ерөнхий
мэдээллийг тодруулах асуултууд
Ирэх 12 сарын хугацааны ажиллах
хүчний эрэлтийг тодруулахад
чиглэсэн асуултууд багтсан болно.
Асуулгын бүтэц нь өмнөх жилүүдэд
хийгдсэн барометрийн судалгааны
асуулгатай адил бөгөөд асуулгын
стандарт, асуултын код, хариултын
дараалал, логик уялдаа зэргийг сайтар
хангасан.
1.6. СУДАЛГААНЫ
МЭДЭЭЛЭЛ
БОЛОВСРУУЛАЛТ
Мэдээлэл шивэлтийг статистик
судалгааны CSPro 5.0 програм ашиглан
хийсэн ба мэдээлэл оруулах програмыг
АНУ-ын Тооллогын товчооны
боловсруулсан тооллого түүвэр
судалгааны CSPro багц програмын
сүүлийн хувилбарын мэдээлэл оруулах
хэрэгсэл6 болон мэдээллийг шалгах
засварлах багцын тусламжтайгаар
боловсруулсан. Програмаар мэдээлэл
оруулах үеийн шалгалтуудыг дараах
байдлаар гүйцэтгэхээр програмчилсан.
Үүнд:
1. Мэдээлэл оруулах явцад хариулт
орхигдохоос сэргийлэх үүднээс заавал
хариулах асуулт бүр дээр хариултыг
заавал оруулахыг сануулах (хэрэв
тухайн асуултад үнэхээр хариулаагүй
байх тохиолдолд алгасахаар)
2. Хариултад байхгүй код оруулах
болон оруулсан утга нь тодорхой
хязгаарт багтахгүй байх тохиолдолд
анхааруулах
3. Асуулт хоорондын энгийн уялдаа
холбоо, үсрэлтийг автоматчлах
Програмын дагуу мэдээллийг оруулж
дууссаны дараа CSPro 5.0 програмын
алдааг илрүүлэх7 хэрэгслийг ашиглан
дараах шалгалтуудыг хийсэн.
1. Ердийн шалгалт: Бүх асуулт бүрэн
хариулагдсан эсэх болон үсрэлт зөв
байгаа эсэхийг шалгах
2. Үнэмшилтэй утгын шалгалт: Байж
болох утгаас давсан онцгой утга
байгаа эсэхийг шалгах
3. Статистик анализад тулгуурласан
хамаарлын болон логик шалгалт:
Утгуудын хоорондын уялдаа, логик
холбоо, утгуудын нийлбэр нийт
дүнтэй тэнцүү эсэхийг шалгах
4. Мэдээлэл оруулах програмын
шалгалт: Үүнд ердийн шалгалт,
үнэмшилтэй утга болон хамаарлын
шалгалтууд хамаарна
5. Мэдээлэл шалгах програмын
шалгалт: Мэдээлэл оруулах
програмын шалгалт ба бусад нэмэлт
шалгалтууд
Мэдээллийг оруулж дууссаны дараа
CSPro 5.0 програмын өгөгдлийг
хөрвүүлэх хэрэгслийг ашиглан SPSS8
16.0 програм руу хөрвүүлэн мэдээллийн
баазыг бэлтгэсэн ба уг баазаас энгийн
давтамжуудын хүснэгтийг гаргаж,
мэдээллийг дахин шалгаж холбогдох
засвар, өөрчлөлтийг хийсэн болно.
7
6
Мэдээлэл оруулах хэрэгсэл - (Data entry
tools)
8
Алдааг илрүүлэх зорилго бүхий Batch edit
хэрэгсэл ашигласан.
SPSS - Statistical Package for the Social Sciences

14. 14
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
БҮЛЭГ 2. ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ
ЗЭЭЛИЙН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ
Монгол Улс зах зээлийн харилцаанд
шилжсэнээс хойш эдийн засгийн болон
ажиллах хүчний бүтцэд томоохон дэвшил
гарсан. 2012 оны статистик мэдээллээр
15 ба түүнээс дээш насны нийт хүн амын
63.5 хувь нь эдийн засгийн идэвхитэй хүн
ам байгаа ба тэдгээрийн 91.8 хувь нь ажил
хөдөлмөр эрхэлж байна. 2012 оны жилийн
эцсээр улсын хэмжээнд 94,7 мянган
ажилгүй иргэн байгаагийн 35,8 мянга
нь бүртгэлтэй ажилгүй иргэд буюу ажил
идэвхитэй хайж байгаа иргэд байна.
ХҮСНЭГТ 3. ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТ, АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ СТАТИСТИКИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТ
/Хэмжих нэгж: хувь, мян.хүн/
Үзүүлэлт
2009
2010
2011
2012
1 853,5
1 137,9
1 006,3
131,6
38,1
715,6
66,8
88,4
11,6
1 863,4
1 147,1
1 033,7
113,4
38,3
716,3
61,6
90,1
9,9
1 798,4
1 124,7
1 037,7
87,0
57,2
673,7
62,5
92,3
7,7
1 812,1
1 151,1
1 056,4
94,7
35,8
661,0
63,5
91,8
8,2
877,9
542,9
480,1
62,7
21,1
418,2
61,8
88,4
11,5
960,8
540,3
490,6
49,7
20,1
420,6
56,2
90,8
9,2
932,0
529,2
490,2
39,0
26,0
402,8
56,8
92,6
7,4
942,2
550,5
506,1
44,4
18,8
391,7
58,4
91,9
8,1
Бүгд
15 ба түүнээс дээш насны хүн амын тоо
Эдийн засгийн идэвхитэй хүн амын тоо
Үүнээс: Ажиллагчдын тоо
Ажилгүй иргэдийн тоо
Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн тоо
Эдийн засгийн идэвхигүй хүн амын тоо
Ажиллах хүчний оролцооны түвшин, %
Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин, %
Ажилгүйдлийн түвшин, %
Эмэгтэй
15 ба түүнээс дээш насны хүн амын тоо
Эдийн засгийн идэвхитэй хүн амын тоо
Үүнээс: Ажиллагчдын тоо
Ажилгүй иргэдийн тоо
Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн тоо
Эдийн засгийн идэвхигүй хүн амын тоо
Ажиллах хүчний оролцооны түвшин, %
Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин, %
Ажилгүйдлийн түвшин, %
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо, 2012 он
ЗУРАГ 1. ААНБ, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ ҮНДСЭН САЛБАРААР
/Хэмжих нэгж: хувь/
Аж үйлдвэр
Барилга
12.6%
5.6%
Хөдөө аж ахуй
Тээвэр холбоо
Бөөний болон жижиглэн худалдаа
Бусад
35.0%
6.7%
12.4%
27.7%
ААНБ-ыг эдийн засгийн үйл ажиллагааны
салбарын ангиллаар нь авч үзвэл 35 хувь
нь хөдөө аж ахуйн салбарт, 12.4 хувь
нь бөөний болон жижиглэн худалдааны
салбарт, 12.6 хувь нь үйлдвэрлэл, 5.6 хувь
нь барилга, 6.7 хувь нь тээвэр холбооны
салбарт ажиллаж байгаа бол, 27.3 хувь нь
бусад салбаруудад үйл ажиллагаа явуулж
байна.

15. 15
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ХҮСНЭГТ 4. ЗАРИМ СТАТИСТИК ҮЗҮҮЛЭЛТ 2012 ОНЫ СҮҮЛЧИЙН БАЙДЛААР
/Хэмжих нэгж: мян хүн, хувь/
Бүс нутаг
Бүгд
Баруун бүс
Хангайн бүс
Төвийн бүс
Зүүн бүс
Улаанбаатар
Эдийн засгийн
идэвхитэй хүн ам
1151,1
169,9
273,7
197,4
89,8
393,3
Хувь
100.0
14.8
23.8
17.1
7.8
34.2
Ажиллагчдын
тоо
1056,4
177,6
251,1
182,2
80,2
365,3
Хувь
100.0
16.8
23.8
17.2
7.6
34.6
Ажилгүй
иргэд
94,7
19,3
22,9
15,1
9,7
28,0
Эх сурвалж: Үндэсний статистикийн хороо, 2012 он
Дээрх хүснэгтээс харахад нийт
ажиллагчдын 34.6 хувь нь Улаанбаатарт,
орон нутагт 65.4 хувь нь ажиллаж
байгаа ба төвийн бүс, хангайн бүс,
Улаанбаатарт нийт ажиллагчдын 75.6 хувь
нь харьяалагдаж байгаа нь ажиллагчдын
төвлөрөл нь төвөө дагаж байршиж байгааг
илтгэж байна.
2012 оны эцсийн байдлаар улсын
хэмжээнд нийт 94,7 мянган ажилгүй иргэн
байгаа ба тухайн жилд хөдөлмөрийн зах
зээлд бий болсон шинэ ажлын байранд
54,7 мянган иргэн орсон байна.
Шинэ ажлын байранд орсон иргэдийн
42.3 хувь буюу 23,6 мянга нь эмэгтэйчүүд
байна. Шинэ ажлын байранд орсон
иргэдийн 56.6 хувь буюу 31,0 мянга нь
Улаанбаатарт ажилд орсон бол, 56.4
хувь буюу 30,9 мянга нь 35 хүртэлх
насны залуучууд байжээ. Өнгөрсөн онд
мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн
төвийг 23,1 мянга, их, дээд сургууль,
коллежийг 37,7 мянган оюутан төгсч
хөдөлмөрийн зах зээлд 60,8 мянган
мэргэжилтэй ажиллах хүч бэлтгэгдэж
гарсан байна.
Ажилгүйдлийн
түвшин
8.2
9.8
8.3
7.7
10.8
7.1

16. 16
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
БҮЛЭГ 3. СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН
3.1. ЕРӨНХИЙ МЭДЭЭЛЭЛ
Энэ удаагийн хөдөлмөрийн зах зээлийн
богино хугацааны эрэлтийн барометрийн
судалгаанд Улаанбаатарын 9 дүүрэг, 21
аймгийн нийт 1644 ААНБ-ыг хамрууллаа.
ААНБ-ын 66.7 хувь буюу 1097 нэгжийг
Улаанбаатраас хамруулсан бол, үлдсэн 547
ААНБ-ыг 21 аймгаас хамруулсан байна.
ЗУРАГ 2. СУДАЛГААНД ХАМРАГДСАН ААНБ
/Хэмжих нэгж: тоо/
Увс
20
Баян-Өлгий
31
Хөвсгөл
20
Орхон
Булган 47
21
Завхан
24
Сэлэнгэ
47
Дархан
54
Архангай
25
Ховд
39
Говь-Алтай
13
Баянхонгор
28
Улаанбаатар
1097
Төв
19
Өвөрхангай
23
Дундговь
17
ЗУРАГ 3. ААНБ, БҮС НУТГААР
Хэмжих нэгж: хувь/
Зүүн бүс
4.0%
Төвийн бүс
11.0%
Хангайн бүс
10.0%
Баруун бүс
8.0%
Чойр
10
Дорнод
25
Сүхбаатар
18
Доргоговь
23
Өмнөговь
20
Улаанбаатар
Хэнтий
23
67.0%
Нийт 1644 ААНБ
Судалгаанд хамрагдсан ААНБ-ын 67.0
хувь нь Улаанбаатарт, 11.0 хувь нь төвийн
бүсэд, 10.0 хувь нь хангайн бүсэд, 12.0
хувь нь баруун болон зүүн бүсэд үйл
ажиллагаа явуулж байна. Нийт ААНБ-ын
88.3 хувь нь Монгол Улсын газар нутгийн
төв хэсэгт үйл ажиллагаа явуулж байгаа
нь хүн амын төвлөрлийг дагасан идэвхтэй
үйлдвэрлэл, үйлчилгээ явагдаж буйг
илтгэж байна.

17. 17
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ХҮСНЭГТ 5. ААНБ, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮНДСЭН САЛБАРААР
/Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Эдийн засгийн үйл ажиллагааны үндсэн салбар
Хөдөө аж ахуй, ан агнуур, ойн аж ахуй
Уул уурхай, олборлох үйлдвэрлэл
Боловсруулах үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан, усан хангамж
Барилга
Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр ахуйн
барааны засварлах үйлчилгээ
Тээвэр, агуулахын аж ахуй, холбоо
Зочид буудал зоогийн газар
Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл ажиллагаа
Төрийн удирдлага, батлан хамгаалах, албан
журмын нийгмийн даатгал
Боловсролын салбар
Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйл
ажиллагаа
Нийгэм, бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ
Нийт дүн
ААНБ-ын тоо
Нийт ААНБ* Судалгаанд хамрагдсан ААНБ
2878
51
430
80
4492
175
242
66
3136
151
19765
326
1.6
1812
1965
1561
121
87
54
6.7
4.4
3.5
2043
80
3.9
2528
155
6.1
2525
122
4.8
8563
51940
176
1644
2.1
3.2
Тайлбар: * Бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа ААНБ
Энэ удаагийн судалгаанд 1644 ААНБ
хамрагдсан нь 2012 оны жилийн эцсийн
байдлаар бизнес регистрийн санд
бүртгэлтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа
51940 ААНБ-ын 3.2 хувь болж байна.
Эх олонлогт эзлэх хувиар өндөр
хамралтыг харуулж буй салбарууд байна.
Тухайлбал, цахилгаан, дулаан, усан
хангамжийн салбарын ААНБ-ын 27.3
хувь, уул уурхай, олборлох үйлдвэрлэлийн
салбарын 18.6 хувь тус судалгаанд
хамрагдсан нь тус салбарт үйл ажиллагаа
явуулж буй ААНБ-ууд олон ажилтантай
байдаг учраас манай судалгаанд 100 болон
түүнээс дээш ажилтантай нэгжүүдийг нэг
бүрчлэн хамруулах аргазүйтэй байсантай
холбоотой болно.
Хувь
1.8
18.6
3.9
27.3
4.8
Хөдөө аж ахуй, ан агнуур, ойн аж ахуйн
үйл ажиллагаа эрхэлдэг ААНБ-ын 1.8
хувь, бөөний болон жижиглэнгийн
худалдаа, гэр ахуйн барааны засварлах үйл
ажиллагаа эрхэлдэг ААНБ-ын 1.6 хувь
нь барометрийн судалгаанд хамрагдсан
нь хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэл явуулдаг
ААНБ-ын 86.9 хувь, худалдааны үйл
ажиллагаа эрхэлдэг ААНБ-ын 95.0 хувь
нь 1-9 хүртэлх тооны ажилтантай жижиг
ААНБ-ууд байдагтай холбоотой бага
тоогоор сонгогдсон байна.
Судалгаанд хамрагдсан 1644 ААНБ-д
137,0 мянган ажилтан ажиллаж байгаа
нь бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй
үйл ажиллагаа явуулдаг 51940 ААНБ-д
ажиллаж буй нийт 505.6 мянган ажилтны
27.1 хувийг эзэлж байгаа юм.

18. 18
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
ХҮСНЭГТ 6. ААНБ-ЫН АЖИЛТАН, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮНДСЭН
САЛБАРААР /Хэмжих нэгж: мян.хүн, хувь/
Ажилтны тоо
Судалгаанд хамрагдсан ААНБ
1.5
16.8
15.8
13.2
13.5
Хувь
10.8
70.4
33.5
71.2
33.1
12.1
16.9
36.5
15.5
14.3
13.1
4.5
8.7
36.0
29.2
61.1
48.0
7.2
14.9
74.4
9.1
12.3
34.9
15.5
44.4
67.2
505.6
Хөдөө аж ахуйн, ан агнуур, ойн аж ахуй
Уул уурхай, олборлох үйлдвэрлэл
Боловсруулах үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан, усан хангамж
Барилга
Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр ахуйн
барааны засварлах үйлчилгээ
Тээвэр, агуулахын аж ахуй, холбоо
Зочид буудал зоогийн газар
Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл ажиллагаа
Төрийн удирдлага, батлан хамгаалах, албан
журмын нийгмийн даатгал
Боловсролын салбар
Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйл
ажиллагаа
Нийгэм, бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ
Нийт дүн
Нийт ААНБ
13.5
23.8
47.0
18.5
40.7
71.3
Эдийн засгийн үйл ажиллагааны үндсэн салбар
6.1
137.0
9.0
27.1
ЗУРАГ 4. ААНБ, ӨМЧИЙН ХЭЛБЭР, БАЙРШИЛ
/Хэмжих нэгж: тоо/
1241
932
132
217
33
Улаанбаатар
Төрийн өмч тоо
349
309
54
21
Орон нутгийн дүн
Хувийн өмч тоо
Нийт дүн
Холимог тоо
ЗУРАГ 5. ААНБ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ДЭГЛЭМ
/Хэмжих нэг: хувь/
77.3%
73.4%
74.7%
Улаанбаатар
Орон нутгийн дүн
Нийт дүн
20.1%
19.3%
17.7%
Байнгын
Манай улсад үйл ажиллагаа явуулж
буй ААНБ-ын 87.9 хувь нь 1-9 хүртэлх
тооны ажилтантай жижиг ААНБ байна.
Энэхүү судалгаагаар нэг ААНБ-ын
дундаж ажилтны тоо 84.2 гарч байгаа
ба энэ нь олон ажилтантай томоохон
нэгжийг зорилтот бүлэг болгон хамруулж
түүвэрлэсэнтэй холбоотой.
Улирлын
6.6%
4.9% 6.0%
Холимог
Судалгаанд хамрагдсан ААНБ-ыг өмчийн
хэлбэрээр авч үзвэл 21.2 хувь буюу 349
ААНБ нь төрийн өмчийнх, 75.5 хувь
буюу 1241 ААНБ нь хувийн өмчийнх, 3.3
хувь буюу 54 ААНБ нь холимог өмчийн
хэлбэртэй аж ахуйн нэгжүүд байжээ.
Судалгаанд хамрагдсан ААНБ-ын
74.7 хувь нь байнгын үйл ажиллагаа
явуулдаг бол, 19.3 хувь нь улирлын
чанартай, үлдсэн 6.0 хувь нь холимог үйл
ажиллагааны дэглэмтэй байна.

19. 19
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
Аймаг, хот
ХАА
Уул уурхай,
олборлох
үйлдвэрлэл
Боловсруулах
үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан,
усан хангамж
Барилга
Худалдаа
Тээвэр, холбоо
Зочид буудал
зоогийн газар
Санхүү
Төрийн удирдлага
Боловсрол
Эрүүл мэнд
Нийгэм, бие хүнд
үзүүлэх бусад
үйлчилгээ
ХҮСНЭГТ 7. ААНБ, БАЙРШИЛ, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮНДСЭН
САЛБАРААР /Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Дүн
Улаанбаатар
Дорнод
Сүхбаатар
Хэнтий
Зүүн бүс
Төв
Говьсүмбэр
Сэлэнгэ
Дундговь
Дархан-Уул
Өмнөговь
Дундговь
Төвийн бүс
Орхон
Өвөрхангай
Булган
Баянхонгор
Архангай
Хөвсгөл
Хангайн бүс
Завхан
Говь-Алтай
Баян-Өлгий
Ховд
Увс
Баруун бүс
Орон нутаг
Улсын
хэмжээнд
Хувь
9
0
0
1
1
6
0
10
1
3
1
1
22
0
0
4
0
1
1
6
2
3
3
4
1
13
42
72
1
1
0
2
1
1
0
0
0
3
0
5
1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
8
125
0
0
1
1
2
0
4
1
10
3
2
22
6
4
0
1
3
3
17
3
0
1
3
3
10
50
22
2
2
2
6
1
1
4
1
5
2
0
14
5
1
2
0
1
3
12
6
0
3
1
2
12
44
120
3
0
0
3
0
0
1
2
1
0
0
4
4
2
1
1
1
2
11
0
3
2
5
3
13
31
249
4
1
5
10
1
0
9
1
12
3
5
31
8
4
4
5
0
2
23
1
1
4
6
1
13
77
101
3
1
0
4
0
1
2
0
4
1
0
8
0
1
0
0
0
2
3
0
0
1
3
1
5
20
59
2
1
1
4
1
2
3
0
3
2
1
12
4
1
1
2
0
0
8
2
0
1
0
1
4
28
43
0
0
0
0
0
0
0
1
2
0
0
3
4
0
0
1
2
0
7
0
0
1
0
0
1
11
17
4
9
4
17
1
4
3
7
3
0
3
21
0
3
3
6
4
0
16
1
1
1
3
3
9
63
91
2
1
0
3
3
0
4
3
4
0
2
16
8
2
2
3
6
2
23
4
2
5
9
2
22
64
66
3
1
4
8
1
1
3
3
5
3
2
18
2
1
2
3
3
2
13
3
3
5
3
3
17
56
123
1
1
5
7
2
0
4
3
2
2
1
14
5
4
2
6
4
3
24
2
0
4
2
0
8
53
1097
25
18
23
66
19
10
47
23
54
20
17
190
47
23
21
28
25
20
164
24
13
31
39
20
127
547
51
80
175
66
151
326
121
87
54
80 155 122
176
1644
3.1
4.9
10.6
4.0
9.2
19.8
7.4
5.3
3.3 4.9 9.4
10.7
100.0
Эдийн засгийн үйл ажиллагааны үндсэн
салбарын ангиллаар авч үзвэл судалгаанд
хамрагдсан ААНБ-ын 19.8 хувь нь
бөөний болон жижиглэн худалдаа, машин,
мотоциклийн засвар үйлчилгээний
салбарт, 10.7 хувь нь нийгэм, бие
7.4
хүнд үзүүлэх үйлчилгээ болон бусад
үйлчилгээний салбарт, 10.6 хувь нь
боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарт, 9.4
хувь нь боловсролын салбарт, 9.2 хувь нь
барилгын салбарт харьяалагдаж байгаа нь
бусад салбартай харьцуулахад их байна.

20. 20
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
Бүс нутгийн байршлын хувьд хөдөө аж
ахуйн салбарт үйл ажиллагаа явуулж
буй ААНБ-ын 82.3 хувь, уул уурхайн
олборлолтын салбарын 10.0 хувь нь хөдөө
орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа
бол барилгын салбарын ААНБ-ын 79.4
хувь, боловсруулах аж үйлдвэрлэлийн
салбарын 71.4 хувь, бөөний болон
жижиглэн худалдааны салбарын 76.3 хувь
нь Улаанбаатарт үйл ажиллагаа явуулдаг
тархалтыг харуулж байна.
Тайлбар: Судалгаанд хамрагдсан 1644
ААНБ-ын 1.1 хувь нь буюу 18 ААНБ
ажилтны тоон мэдээллийг өгөхөөс
татгалзсан бөгөөд 1626 ААНБ өөрсдийн
ажилтны тооны мэдээллийг асуулгын
дагуу өгч судалгаанд бүрэн хамрагдсан
байна.
ХҮСНЭГТ 8. ААНБ-ЫН АЖИЛТНЫ ТООНЫ БҮЛЭГ, БҮС НУТГААР
/Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Аймаг, хот
Улаанбаатар
Зүүн бүс
Төвийн бүс
Хангайн бүс
Баруун бүс
Нийт дүн
хувь
1-10 ажилтан
452
28
76
70
57
683
42.0%
11-50 ажилтан
285
22
63
60
45
475
29.2%
51-250 ажилтан 251-дээш ажилтан
254
90
10
6
36
14
28
6
19
5
347
121
21.3%
7.4%
Ажилтны тоогоор нийт 5 бүлгийг үүсгэн
судалсан ба хамгийн олон буюу 251 ба
түүнээс дээш тооны ажилтантай ААНБ
нийт түүврийн 7.4 хувийг эзэлжээ. Мөн
томоохон ААНБ-ын хэмжээнд хамаарч
болох 51-250 ажилтантай 347 байгууллага
байгаа нь судалгааны нэгжийн 21.3
хувьтай тэнцэж байгаа юм. Судалгаанд
хамрагдагсдын 29.3 хувь нь буюу 475 нь
11-50 ажилтантай, 42.0 хувь буюу 683 нь
1-10 хүртэлх тооны ажилтантай жижиг
ААНБ-ууд байжээ.
ЗУРАГ 6. АЖИЛТНЫ АЖЛЫН БАЙРНЫ ХЭЛБЭР,
ХҮЙСЭЭР /Хэмжих нэгж: тоо/
50.01%
51.8%
49.99%
48.2%
Эрэгтэй
Эмэгтэй
69.8%
Байнгын ажилтан
30.2%
Түр ажилтан
Дүн
Нийт дүн
1081
66
189
164
126
1626
100.0%
Эдгээр ААНБ-д 137,0 мянган ажилтан
ажиллаж байгаагийн 90.8 хувь байнгын
ажлын байранд, үлдсэн 9.2 хувь нь түр
ажлын байранд ажиллаж байна. ААНБын ажилтны тооноос харахад 251 болон
түүнээс дээш ажилтантай ААНБ-ын 74.4
хувь нь Улаанбаатарт үйл ажиллагаа
явуулж байгаа бол, 11.6 хувь нь төвийн
бүсэд, харин үлдсэн 14.0 хувь нь бусад
бүсүүдэд үйл ажиллагаа явуулж байна.
Судалгаанд хамрагдсан ААНБ-ын нийт
ажилтны тоо 137,0 мянга орчим байна.
Үүний 124,5 мянга нь байнгын ажилтан,
12,5 мянга нь түр ажилтан байгаа юм.
Манай судалгаанд хамрагдсан ААНБ-ын
ажилтны дундаж тоо 84.2 гарч байгааг
дээр дурдсан. Энэ нь бидний судалгаанд
олон ажилтантай томоохон ААНБ-ууд
хамрагдсантай холбоотой болно. Нийт
ААНБ-ын 28.7 хувь нь 51 болон түүнээс
дээш тооны ажилтантай байна.

21. 21
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ААНБ-ын
ажилтны тооны
бүлэг
Хөдөө аж ахуй
Уул уурхай,
олборлох үйлдвэрлэл
Боловсруулах
үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан,
усан хангамж
Барилга
Худалдаа
Тээвэр, холбоо
Зочид буудал зоогийн
газар
Санхүү
Төрийн удирдлага
Боловсрол
Эрүүл мэнд
Нийгэм, бие хүнд
үзүүлэх бусад
үйлчилгээ
ХҮСНЭГТ 9. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ САЛБАР, АЖИЛТНЫ ТООНЫ БҮЛЭГ
/Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Нийт
9 хүртэл ажилтан
26
20
72
5
32
232
47
38
31
14
21
22
87
647
10-19 ажилтан
13
7
23
3
25
35
18
15
2
9
16
25
34
225
20-49 ажилтан
8
12
22
9
30
20
15
14
7
31
58
26
25
277
50-99 ажилтан
0
12
14
11
27
14
16
8
2
15
25
5
15
164
100 дээш
ажилтан
4
25
40
37
37
22
25
11
10
11
34
44
13
313
Нийт дүн
51
76
171
65
151
323
121
86
52
80
154
122
174
1626
хувь
3.1
4.7
10.5
4.0
9.3
19.9
7.4
5.3
3.2
4.9
9.5
7.5
10.7
100.0
1458
16760
15750
13169
13486
9148
15512
6072
136977
1.1
12.2
11.5
9.6
9.8
6.7
11.3
4.4
100.0
Нийт ажилтны
тоо
хувь
Ажилтны талаарх дэлгэрэнгүй мэдээлэл
өгсөн 1626 ААНБ-д 137,0 мянган ажилтан
ажиллаж байгаагаас 12.2 хувь буюу 16,8
мянга нь уул уурхай олборлолтын салбарт,
11.5 хувь буюу 15,8 мянга нь боловсруулах
үйлдвэрлэлийн салбарт, 9.8 хувь буюу
13,5 мянга нь барилгын салбарт тус тус
ажиллаж байгаа үр дүн гарчээ. Энэ нь
бүтээн байгуулалтын томоохон салбарууд
олон тооны ажиллах хүчнийг шингээж
байгааг харуулж буйн нэг илрэл юм. Бусад
салбаруудтай харьцуулахад хөдөө аж
ахуйн салбарын ажилтны хамрагдалтын
хувь хамгийн бага байгаа ба энэ нь тус
салбарын судалгаанд хамрагдсан ААНБуудын дийлэнх нь буюу 51 ААНБ-ын 47
нь 49 ба түүнээс цөөн тооны ажилтантай
байсантай холбоотой гэж үзэж байна.
Байнгын ажилтнуудын дунд бакалавр,
бүрэн дунд боловсролтой ажилтан
хамгийн олон буюу нийт ажилтны 57.6
хувьтай тэнцэх 71,8 мянган ажилтан
байгаа юм. Харин бага боловсролтой
болон боловсролгүй иргэн хамгийн цөөн
буюу нийт байнгын ажилтны 2.5 хувийг
эзлэх 3.1 мянга байна.
12053 13149 4519 8739 7162
8.8
9.6
3.3
6.4
5.2
ЗУРАГ 7. БАЙНГЫН АЖИЛТНЫ БОЛОВСРОЛЫН
ТҮВШИН, ХҮЙС /Хэмжих нэгж: тоо/
Боловсролгүй
436
871
1307
Бага
772
1061
1833
Бүрэн бус дунд
Бүрэн дунд
МАШ
ТМДунд
Эрэгтэй
Эмэгтэй
15303
10284
25587
1817
3081
7898
7022
7100
14122
19902
Бакалавр
Магистр
Нийт дүн
4502
3043
7563
3185
4252
7437
26267
46169

22. 22
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
ААНБ-ын түр ажилтнуудын 45.1
хувь буюу 5,5 мянга нь бүрэн дунд
боловсролтой ажилтан байгаа нь бусад
боловсролын түвшинтэй харьцуулахад
их байна. Түр ажилтнуудын хувьд 81.8
хувь нь бакалавраас доош түвшний буюу
тусгай мэргэжлийн болон бүрэн дунд,
бага боловсролтой хүмүүс байна.
ЗУРАГ 8. ТҮР АЖИЛТНЫ БОЛОВСРОЛЫН
ТҮВШИН, ХҮЙС /Хэмжих нэгж: тоо/
Боловсролгүй
Бага
Бүрэн бус дунд
186
30
216
225
67
292
Эрэгтэй
Эмэгтэй
311
ТМДунд
5522
813
1083
439
1092
1531
1087
949
Бакалавр
Магистр
3982
1510
240
3.2. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ
ЭРЭЛТ
1324
Бүрэн дунд
МАШ
Нийт дүн
1013
2036
91
145
236
ЗУРАГ 9. ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНД ШИНЭЭР
АЖИЛТАН АВАХ ААНБ, БҮС НУТГААР
/Хэмжих нэгж, хувь/
Улаанбаатар
Зүүн бүс
Төвийн бүс
4.0
Орон нутгийн дүн
Нийт дүн
0.6
0.7
59.1
54.7
43.7
1.6
0.0
Тийм
40.9
0.0
Хангайн бүс
Баруун бүс
39.9
56.0
52.4
47.0
50.4
49.6
53.6
45.7
55.2
2.9
41.9
Үгүй
Мэдэхгүй
Барометрийн судалгааны нэг онцлог
нь хөдөлмөрийн зах зээлийн богино
хугацааны төлөв байдлын талаарх
мэдээллийг өгдөгт оршдог.
Ирэх 12 сарын хугацаанд судалгаанд
хамрагдсан ААНБ-ын 55.2 хувь нь
шинээр ажилтан авахаар төлөвлөж байна.
Харин 41.9 хувь нь шинээр ажилтан авах
төлөвлөгөөгүй байгаа бол 2.9 хувь нь
шинээр ажилтан авах эсэх нь тодорхойгүй
байжээ. Бүс нутгаар авч үзвэл зүүн бүсийн
аймгуудад үйл ажиллагаа явуулж буй
ААНБ-ын 59.1 хувь нь шинээр ажилтан
авах төлөвлөгөөтэй байгаа бол баруун
бүсийн аймгуудын ААНБ-ын 50.4 хувь нь
шинээр ажилтан авна гэж хариулжээ.
ҮР ДҮНГИЙН ТАРХААЛТ
Судалгааны үндсэн үр дүнг эх олонлогт
буюу 2012 оны жилийн эцсийн бизнес
регистрийн сангийн мэдээлэлд тархааж
авч үзлээ. Түүврийн аргачлалын дагуу
эдийн засгийн үйл ажиллагааны үндсэн
салбар болон ажилтны тооны бүлгийг
харгалзан үзэж үр дүнгийн тархаалтыг
гүйцэтгэсэн.
Судалгааны үр дүнгийн тархаалтын
дүнгээр авч үзвэл хөдөлмөрийн зах зээлд
ирэх 12 сарын хугацаанд 75.4 мянган
байнгын болон түр ажлын байр бий болно.
Үүний 80.0 хувь буюу 60,4 мянга нь ирэх
12 сарын хугацааны эхний 6 сард, үлдсэн
20,0 хувь буюу 15,0 мянга нь сүүлийн 6
сард тус тус бий болох төлөвтэй байна.

23. 23
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ХҮСНЭГТ 10. ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ
/Хэмжих нэгж: мян.хүн, хувь/
Эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбар
Хөдөө аж ахуй, ан агнуур, ойн аж ахуй
Уул уурхай, олборлох үйлдвэрлэл
Боловсруулах үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан, усан хангамж
Барилга
Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр
ахуйн барааны засварлах үйлчилгээ
Тээвэр, агуулахын аж ахуй, холбоо
Зочид буудал зоогийн газар
Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл ажиллагаа
Төрийн удирдлага, батлан хамгаалах, албан
журмын нийгмийн даатгал
Боловсролын салбар
Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйл
ажиллагаа
Нийгэм, бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ
Нийт дүн
Эдийн засгийн үйл ажиллагааны
салбарын ангиллаар ирэх 12 сарын
хугацаанд ажиллах хүчний эрэлт
барилга, боловсруулах үйлдвэр, бөөний
болон жижиглэн худалдаа, гэр ахуйн
барааны засварлах үйлчилгээ, хөдөө
аж ахуйн салбарт их байна. Тухайлбал
барилгын салбарт 22,4 мянган ажилтан,
боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарт 12,3
мянган ажилтан, бөөний болон жижиглэн
худалдаа, гэр ахуйн барааны засварлах
үйлчилгээний үйл ажиллагаа эрхэлдэг
ААНБ-д 12,6 мянга, хөдөө аж ахуйн
салбарт 5,5 мянган ажилтан ажилд авахаар
хүлээгдэж байна.
Нийт ААНБ
13.5
23.8
47.0
18.5
40.7
Ажилтны тоо
Судалгаанд хамрагдсан ААНБ
5.5
2.3
12.3
0.7
22.4
Хувь
40,7
9,5
26,2
3,5
55,1
71.3
12.6
17,7
36.5
15.5
14.3
2.6
2.7
0.8
7,2
17,3
5,8
48.0
1.3
2,8
74.4
0.5
0,7
34.9
1.4
3,9
67.5
505.9
10.3
75.4
15,3
14,9
ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ
ЭХНИЙ 6 САРЫН АЖИЛЛАХ
ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ
Ирэх 12 сарын хугацааны эхний 6 сард
хөдөлмөрийн зах зээлд 60.4 мянган
ажилтны эрэлт бий болохоор байна. Энэ
нь үйл ажиллагаа явуулж буй ААНБ-ын
ажилтны тоо 11.9 хувиар өсөх боломж
байгааг харуулж байгаа юм.

24. 24
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
ХҮСНЭГТ 11. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ, ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ ЭХНИЙ 6 САР
/Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Эдийн засгийн үйл
ажиллагааны салбар
ХАА
Уул уурхай, олборлох
үйлдвэрлэл
Боловсруулах
үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан,
усан хангамж
Барилга
Худалдаа
Тээвэр, холбоо
Зочид буудал зоогийн
газар
Санхүү
Төрийн удирдлага
Боловсрол
Эрүүл мэнд
Нийгэм, бие хүнд
үзүүлэх бусад
үйлчилгээ
Нийт дүн
Улаанбаатар
хувь
тоо
73.5% 1691
Зүүн бүс
хувь
тоо
0.0%
0
Төвийн бүс
хувь
тоо
15.0% 765
Хангайн бүс
хувь
тоо
24.0% 503
Баруун бүс Нийт дүнгээр
хувь
тоо хувь
тоо
45.3% 1449 32.7% 4408
13.9%
2036
8.9%
71
3.6%
0.0%
0
0.0%
0
9.1%
2178
21.6%
6672
2.4%
19
21.3% 1558 18.2%
839
3.1%
105
19.6%
9193
2.5%
245
5.6%
73
0.6%
21
4.2%
105
0.3%
4
2.4%
448
47.1% 14317 77.2%
19.4% 11314 6.3%
4.0% 1345 2.6%
695
95
8
6.0%
2.7%
12.2%
119
117
183
10.7%
5.4%
1.0%
417
196
8
24.8%
1.6%
7.5%
868
56
30
71
40.3% 16416
16.5% 11778
4.3% 1574
21.3%
2348
1.1%
7
2.4%
43
7.4%
103
1.0%
7
16.2%
2508
5.9%
3.0%
0.8%
6.1%
784
673
236
905
0.0%
1.9%
0.1%
0.7%
0
79
7
18
0.0%
2.8%
0.2%
2.2%
0
239
19
120
0.3%
0.5%
0.2%
1.0%
1
37
24
62
0.0%
0.5%
0.2%
1.1%
0
29
28
64
5.5%
2.2%
0.4%
3.4%
786
1057
313
1169
14.9%
7616
2.0%
42
9.6%
556
2.8%
138
6.4%
236
12.7%
8588
15.5% 50180
5.2%
1114
6.4%
3811
4.2%
2433
6.6%
2876 11.9% 60415
Барилгын салбар 40.3 хувь, хөдөө аж
ахуйн салбар 32.7 хувь, боловсруулах
үйлдвэрлэлийн салбар 19.6 хувь,
худалдааны салбар 16.5 хувь, зочид буудал
зоогийн газрын салбар 16.2 хувиар ирэх
12 сарын хугацааны эхний 6 сард ажиллах
хүчнээ нэмэгдүүлэх төлөвтэй байна.
Харин боловсрол, цахилгаан, дулаан,
усан хангамж, төрийн удирдлага, эрүүл
мэндийн салбаруудад бусад салбаруудтай
харьцуулахад илүү цөөн тооны ажлын
байр бий болно.
Бүс нутгийн байдлаар тайлбарлавал
Улаанбаатарын зах зээл хамгийн таатай
буюу ирэх 12 сарын хугацааны эхний 6
сард ажиллах хүчнээ 15.5 хувиар өсгөхөөр
тооцоологдсон. Орон нутгийн хувьд
баруун бүсийн хөдөлмөрийн зах зээл илүү
ажиллах хүчний эрэлтийг бий болгох
ба 6.6 хувийн өсөлтийг харуулсан бол,
хангайн бүсэд хамгийн бага 4.2 хувийн
өсөлт гарахаар байна.
Эхний 6 сарын ажиллах хүчний эрэлтийг
эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбар
болон бүс нутгийн байршлын байдлаар
харьцуулан үзье. Зүүн бүсийн аймгуудад
барилгын салбарт ихээхэн ажлын
байр бий болох ба 77.2 хувийн эрэлт,
Улаанбаатарт 47.1 хувийн эрэлт тус
тус тооцоологдож байгаа нь барилгын
салбарын ажиллах хүчний нийт эрэлтэд
шууд нөлөөлжээ. Хөдөө аж ахуйн
салбарын тухайд ажиллах хүчний эрэлт
онцгой анхаарал татаж байгаа ба энэ бүс
нутгийн эрэлт хөдөө аж ахуйн салбарын
нийт эрэлтийн 38.3 хувийг эзэлж байгаа
юм. Мөн төвийн бүсийн аймгуудад
боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарт,
хангайн болон баруун бүсийн аймгуудад
хөдөө аж ахуйн салбарт олон тооны
ажлын байр бий болохоор байгаа нь
тухайн бүс нутгийн эдийн засагт хамгийн
хүчтэй нөлөө үзүүлэх салбарууд байх
төлөвтэй байна.

25. 25
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ
СҮҮЛИЙН 6 САРЫН АЖИЛЛАХ
ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ
Ирэх 12 сарын хугацааны эхний 6
сартай харьцуулахад сүүлийн 6 сард
хөдөлмөрийн зах зээл дэх ажиллах
хүчний эрэлт багассан дараах үр дүнгийн
мэдээллүүдээс харж болно.
Энэ хугацаанд улсын хэмжээнд 15.0
мянган ажиллах хүчний эрэлт бий болох
ба энэ нь ажил эрхэлж буй иргэдийн тоог
3,0 хувиар өсгөх боломж байгааг харуулж
байна.
Барилга, хөдөө аж ахуй, боловсруулах
үйлдвэрлэл, тээвэр холбоо, нийгэм бие
хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээний салбар
зэрэг цөөн тооны салбаруудыг эс тооцвол
бусад салбаруудад ажиллах хүчний эрэлт
маш бага үүсэхээр байна. Дийлэнх нь
1-ээс доош хувийн өсөлтийг харуулж
байгаа юм.
Хамгийн амжилттай хөгжиж байгаа
салбар барилгын салбар болох нь 14.8
хувийн ажиллах хүчний эрэлтийг
ирэх 12 сарын хугацааны сүүлийн 6
сард бий болгох тооцоо судалгаанаас
харагдлаа. Энэ өсөлт улсын хэмжээнд
жигд тархаалтыг үзүүлж чадахгүй ба
Улаанбаатар энэ өсөлтийг бараг бүхэлд
нь тодорхойлж байгаа юм. Орон нутгаас
төвийн бүсийг эс тооцвол бусад бүсүүдэд
өсөлт байхгүй /баруун бүс маш бага буюу
0.1 хувиар ажиллах хүчний өсгөх/ байна.
Хөдөө аж ахуйн салбарын гол
тодорхойлогч бүс нутаг төвийн бүсийн
аймгууд ба энэ бүсэд сүүлийн 6 сард 17.4
хувийн эрэлт буюу 0.9 мянган ажилтны
эрэлт хүлээгдэж байна. Мөн зүүн бүсэд
хөдөө аж ахуйн салбарт таатай өөрчлөлт
гарч 7.5 хувийн ажиллах хүчний өсөлтийг
бий болгохоор тооцоологджээ.
Бүс нутгийн байршлаар улаанбаатар
болон төвийн бүсэд бусад бүсүүдтэй
харьцуулахад ирэх 12 сарын хугацааны
сүүлийн 6 сард илүү олон тооны ажлын
байр бий болох төлөвтэй байна. Өөрөөр
хэлбэл улаанбаатарт улсын дундажаас
өндөр буюу 3.8 хувь, төвийн бүсэд улсын
дундажтай адил 3 хувийн ажиллах хүчний
өсөлт бий болохоор таамаглагджээ.
ХҮСНЭГТ 12. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ, ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ СҮҮЛИЙН 6 САР
/Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Эдийн засгийн салбар
ХАА
Уул уурхай, олборлох
үйлдвэрлэл
Боловсруулах
үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан, усан
хангамж
Барилга
Худалдаа
Тээвэр, холбоо
Зочид буудал зоогийн
газар
Санхүү
Төрийн удирдлага
Боловсрол
Эрүүл мэнд
Нийгэм, бие хүнд
үзүүлэх бусад үйлчилгээ
Нийт дүн
Улаанбаатар
хувь
тоо
1,8%
40
Зүүн бүс
хувь тоо
7,5%
60
Төвийн бүс
хувь тоо
17,4% 886
Хангайн бүс
хувь тоо
1,9%
40
Баруун бүс
хувь тоо
1,9% 60
Нийт дүнгээр
хувь
тоо
8,1%
1087
0,4%
58
0,0%
0
1,5%
31
0,0%
0
0,0%
0
0,4%
88
8,2%
2535
0,6%
5
3,7%
267
4,5%
205
3,6%
124
6,7%
3136
0,4%
40
2,3%
30
2,9%
105
1,0%
24
0,5%
8
1,1%
207
19,4%
1,4%
2,3%
5895
799
760
0,0%
1,5%
0,0%
0
22
0
5,5%
0,6%
19,3%
109
28
290
0,0%
0,3%
0,0%
0
11
0
0,1%
0,0%
0,0%
5
0
0
14,8%
1,2%
2,9%
6010
861
1050
1,5%
167
0,0%
0
0,0%
0
0,0%
0
0,0%
0
1,1%
167
0,2%
1,1%
0,5%
0,7%
33
248
141
97
0,0%
0,4%
0,0%
0,2%
0
16
0
5
0,0%
0,1%
0,0%
0,8%
0
6
5
44
1,5%
0,0%
0,2%
0,4%
6
1
31
28
0,0%
0,1%
0,1%
0,4%
0
4
7
25
0,3%
0,6%
0,2%
0,6%
40
275
184
199
3,1%
1574
1,6%
34
0,4%
25
1,6%
80
0,0%
0
2,5%
1714
3,8%
12388
0,8%
173
3,0%
1796
0,7%
428
0,5%
233
3,0%
15017

26. 26
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ
АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ
Улсын хэмжээнд ирэх 12 сарын хугацаанд
нийт 75,4 мянга гаруй сул болон шинэ
ажлын байр бий болж, хөдөлмөрийн зах
зээл өмнөх жилүүдтэй нэгэн адил эерэг
орчныг хадгалсаар байгааг харуулж байна.
Ялангуяа ажиллах хүчний эрэлт хамгийн
их байх салбарууд нь барилга, хөдөө аж
ахуй, боловсруулах үйлдвэрлэл, бүс нутаг
нь улаанбаатар, төвийн бүс байгаа юм.
Барилгын салбар ирэх 12 сарын хугацаанд
ажиллах хүчний хэмжээг 55.1 хувиар
өсгөх болон нөхөх төлөв ажиглагдаж
байгаа нь энэ зах зээлийн багтаамжийн
хүчин чадлыг илтгэж байна. Үүнд
улаанбаатарт 20,2 мянган, зүүн бүсэд
0,7 мянган ажлын байр бий болохоор
тооцоологдсон нь эдгээр бүсүүд нь ирэх
12 сарын хугацаанд энэ салбарын ажиллах
хүчний эрэлтэд илүү нөлөө үзүүлэх бүс
нутгууд байхыг харуулжээ. Бусад бүсийн
тухайд ч мөн адил таатай өөрчлөлтүүд
гарахаар байгаа ба тус бүр 10-аас дээш
хувийн ажиллах хүчний өсөлтийг бий
болгох тооцоо гарчээ. Хэдийгээр төвийн
бүс нь орон нутгийн бусад бүсүүдтэй
харьцуулахад илүү таатай хөдөлмөрийн
зах зээлийн орчин ч гэсэн барилгын
салбарын ажиллах хүчний эрэлт нь энэ
бүсийн ажиллах хүчний өсөлтөд бага
нөлөөлөхөөр байна.
Хөдөө аж ахуйн салбарыг онцгойлон авч
үзэх шаардлага байгааг манай судалгааны
үр дүн харуулсан. Энэ салбарын өсөлт
40,7 хувь байгаа ба 5,5 мянга орчим
ажлын байр бий болохоор байна.
Улаанбаатрын хэмжээнд хамгийн олон
буюу 1,7 мянга, төвийн бүсэд 1,6 мянга,
баруун бүсэд 1,5 мянга гаруй ажиллах хүч
тус тус эрэлттэй байхаар тооцоологджээ.
Мөн ирэх 12 сарын хугацаанд ажиллах
хүчний эрэлт их байх салбарын нэг нь
боловсруулах үйлдвэрлэл ба энэ салбарын
өсөлтөд улаанбаатар, төвийн бүс, хангайн
бүсэд бий болох олон тооны ажлын байр
шууд нөлөө үзүүлжээ. Улаанбаатарт 9,2
мянга гаруй, төвийн бүсэд 1,8 мянга
гаруй, хангайн бүсэд 1.0 мянга гаруй
ажиллах хүч хэрэгтэй байхаар байна.
Бүс нутгийн байдлаар Улаанбаатарт
хамгийн олон тооны ажлын байр буюу
нийт ажлын байрны 82.9 хувьтай тэнцэх
62,5 мянга нь бий болох юм. Түүний
54.6 хувь буюу 34,1 мянга нь байнгын
ажлын байр, 45.4 хувь буюу 28,5 мянга
нь түр ажлын байр байна. Энэ бүсийн
хэмжээнд ажиллах хүчний эрэлт их байх
салбар нь барилга, худалдаа, нийгэм бие
хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ болон
боловсруулах үйлдвэрлэл байна.
Орон нутгаас төвийн бүсийн аймгуудад
ажиллах хүчний эрэлт бусад аймгуудаас
илүү их байх ба энэ бүсийн ажиллах
хүч 9.5 хувиар өсөж, 5,6 мянган ажлын
байр бий болох тооцоо гарчээ. Ялангуяа
хөдөө аж ахуй болон боловсруулах
үйлдвэрлэлийн салбарт хөдөлмөр эрхлэх
боломж илүү байхаар байна.
Харин зүүн бүсийн аймгуудад ажиллах
хүчний эрэлт бусад бүсүүдтэй
харьцуулахад бага байх юм. Энэ бүс
нутагт хэдийгээр цөөн тооны буюу 1,2
мянга гаруй ажлын байр бий болох ч гэсэн
барилгын салбарын ажиллах хүчний эрэлт
нь улсын хэмжээнд хамгийн их байгаа нь
онцлог байлаа.

27. 27
БАРОМЕТРИЙН СУДАЛГАА 2013
ХҮСНЭГТ 13. ИРЭХ 12 САРЫН ХУГАЦААНЫ АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ
/Хэмжих нэгж: тоо, хувь/
Эдийн засгийн үйл
ажиллагааны салбар
ХАА
Уул уурхай, олборлох
үйлдвэрлэл
Боловсруулах
үйлдвэрлэл
Цахилгаан, дулаан,
усан хангамж
Барилга
Худалдаа
Тээвэр, холбоо
Зочид буудал зоогийн
газар
Санхүү
Төрийн удирдлага
Боловсрол
Эрүүл мэнд
Нийгэм, бие хүнд
үзүүлэх бусад
үйлчилгээ
Нийт дүн
Улаанбаатар
хувь
тоо
73.9% 1700
Зүүн бүс
хувь
тоо
7.4%
59
Төвийн бүс Хангайн бүс Баруун бүс Нийт дүнгээр
хувь
тоо
хувь тоо
хувь
тоо
хувь
тоо
32.9% 1680 23.5% 494 48.8% 1562 40.7% 5495
14.3%
2093
8.9%
71
5.1%
29.8%
9207
3.0%
24
3.0%
284
8.0%
66.5% 20212 77.2%
20.8% 12114 7.8%
6.3% 2106 2.7%
102
0.0%
0
0.0%
0
9.5%
2266
25.0% 1825 22.7% 1044
6.7%
229
26.2% 12328
103
3.5%
126
5.2%
130
0.8%
11
3.5%
695
117
8
11.4%
3.3%
31.2%
228
145
468
10.7%
5.7%
1.0%
417
207
8
25.0%
1.6%
8.3%
873
56
33
55.1% 22425
17.7% 12639
7.2% 2624
655
22.9%
2514
1.1%
7
2.4%
43
7.4%
103
1.0%
7
17.3%
2674
6.1%
4.1%
1.2%
6.7%
818
920
377
1002
0.0%
2.3%
0.1%
0.9%
0
95
7
23
0.0%
2.9%
0.2%
3.0%
0
245
24
164
1.9%
0.5%
0.4%
1.4%
7
38
55
90
0.0%
0.6%
0.3%
1.6%
0
34
34
89
5.8%
2.8%
0.7%
3.9%
825
1332
498
1368
18.1%
9220
4.0%
83
9.6%
554
4.5%
223
6.0%
222
15.3% 10302
19.4% 62568
6.0%
1293
9.5%
5606
4.8%
2816
7.2%
3149 14.9% 75432
Улаанбаатарт ажиллах хүчний эрэлт орон
нутгаас илүү байх ба байнгын ажилтны
эрэлт Улаанбаатарт 10.6 хувь, орон нутагт
3.3 хувь, түр ажилтан Улаанбаатарт
8.8 хувь, орон нутагт 3.8 хувиар өсөх
төлөвтэй байна.
ЗУРАГ 10. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ, АЖЛЫН
БАЙРНЫ ХЭЛБЭРЭЭР /Хэмжих нэгж: хувь/
10.6
8.8
Орон нутагт түр ажиллах хүчний эрэлт
байнгын ажиллах хүчний эрэлтээс
0.5 пунктээр илүү байгаа ба харин
Улаанбаатарт байнгын ажиллах хүчний
эрэлт 1,8 пунктээр их байна.
Байнгын ажлын байр
Түр ажлын байр
7.9
3.3
Улаанбаатар
7
3.8
Орон нутаг
Улсын хэмжээнд

28. 28
ХӨДӨЛМӨРИЙН СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ
ЗУРАГ 11. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ, ААНБ-ЫН
ӨМЧИЙН ХЭЛБЭРЭЭР /Хэмжих нэгж: хувь/
4.40%
7.70%
5.60%
5.80%
75.10%
89.40%
81.70%
80.70%
20.50%
2.90%
12.80%
13.40%
Байнгын
ажлын байр
Холимог
Түр ажлын
Шинэ ажлын Сул ажлын
байр
байр
байр
Хувийн өмч
Төрийн өмч
Судалгаанд хамрагдсан нийт ААНБ-ын
55.1 хувьд ажиллах хүчний эрэлт бий
болохоор байна. Үүний 75.1 хувь нь
хувийн хэвшлийн ААНБ байгаа бол, 20.5
хувь нь төрийн өмчийн ААНБ байгаа юм.
Хөдөлмөрийн зах зээлд бий болох ажлын
байрны нийлүүлэлтийг шинэ болон сул
ажлын байрны төрлөөр ангилан үзсэнээр
ажил эрхлэлтийн цэвэр өсөлтийн хэмжээг
тооцох ач холбогдолтой юм. Барометрийн
судалгаагаар тооцоологдсон нийт ажиллах
хүчний эрэлтийн 36.7 хувь буюу 27,6
мянга нь шинэ ажлын байрны эрэлт,
үлдсэн 63.3 хувь буюу 47,7 мянга нь сул
ажлын байрны эрэлт эзэлж байна.
ХҮСНЭГТ 14. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЭРЭЛТ, АЖЛЫН БАЙРНЫ ХЭЛБЭР, САЛБАР,
ХУГАЦААГААР /Хэмжих нэгж: тоо/
Байнгын ажиллах хүчний эрэлт
Эхний 6 Дараагийн
Нийт
сар
6 сар
Хөдөө аж ахуй, ан агнуур, ойн аж ахуй
1671
181
1852
Уул уурхай, олборлох үйлдвэрлэл
780
58
837
Боловсруулах үйлдвэрлэл
6086
2483
8568
Цахилгаан, дулаан, усан хангамж
286
71
357
Барилга
7469
784
8253
Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр
7988
626
8614
ахуйн барааны засварлах үйлчилгээ
Тээвэр, агуулахын аж ахуй, холбоо
1392
1004
2396
Зочид буудал зоогийн газар
797
137
934
Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл
721
40
761
ажиллагаа
Төрийн удирдлага, батлан хамгаалах,
1048
275
1323
албан журмын нийгмийн даатгал
Боловсролын салбар
270
181
451
Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйл
1086
172
1258
ажиллагаа
Нийгэм, бие хүнд үзүүлэх бусад
3497
978
4476
үйлчилгээ
Нийт дүн
33090
6991
40081
Эдийн засгийн үйл ажиллагааны
салбар
Ирэх 12 сарын хугацаанд ажлын байр 14.9
хувиар өсөх хандлагатай байгаа ба үүнээс
5.5 хувийн өсөлт нь шинэ ажлын байрны
хувьд, 9.4 хувь нь сул ажлын байрыг
нөхөх зорилготой байна. Хөдөө аж ахуй,
барилга, боловсруулах үйлдвэрлэл, зочид
Түр ажиллах хүчний эрэлт
Эхний Дараагийн
Нийт
6 сар
6 сар
2738
906
3643
1398
31
1429
3107
653
3760
162
135
297
8947
5225
14173
3790
235
4025
182
1711
46
30
228
1741
64
0
64
9
0
9
43
3
46
84
26
110
5091
736
5826
27325
8026
35351
буудал, зоогийн газар, худалдааны салбарт
сул ажлын байрны өсөлт их байгаа бол
барилга, хөдөө аж ахуй, нийгэм бие хүнд
үзүүлэх үйлчилгээний салбарт шинэ
ажлын байр түлхүү нэмэгдэх хандлагатай
байна.