Magazine Het Ondernemersbelang Foodvalley WERV 01 2012

1. NR. 1 2012
FOODVALLEY/WERV
Succesvol ondernemen
tegen de leegstandstroom in
Ouwehands Dierenpark Bax & van Beek, de ‘huisarts’ 2012 – bedrijf verkopen? Of Ondernemers innoveren wegens
Rhenen maakt van uw van de ondernemer toch nog maar niet? kansen, niet om subsidies
evenement een avontuur
•••••••••••••••• WWW.ONDERNEMERSBELANG.NL

2. Bedrijven in de spotlight!
Scan onderstaande QR-codes om de bedrijfsvideo’s te bekijken
of bekijk de bedrijfsvideo’s op www.ondernemersbelang.nl
Om een QR-code te scannen dient u via iTunes (Iphone) of Market (Android) een app te downloaden,
enkele opties zijn i-nigma, Neo-Reader, Quick-Mark en QRReader.
Vervolgens opent u de QR-scanner-app, richt u de camera van uw smartphone/tablet
op de QR-code en de QR code wordt automatisch gescand.
Kernreactorstraat 24a Postbus 110
3903 LG Veenendaal 3900 AC Veenendaal
T 0318 - 50 16 01 www.box-inn.nl T 0318 - 51 21 17 www.vandijkgroen.nl
Koolhovenstraat 9 Bellstraat 15
3770 AB Barneveld 3771 AH Barneveld
T 0342 - 40 51 40 www.visser-visser.nl T 0342 - 40 09 68 www.vanlaarreklame.nl
Kruisboog 45 Kazemat 14
3905 TE Veenendaal 3905 NR Veenendaal
T 0318 - 54 76 66 www.lansingtelecom.nl T 0318 - 50 83 52 www.vdpb.nl
Galileistraat 27-29 Turbinestraat 17
3902 HR Veenendaal 3903 LV Veenendaal
T 0318 - 50 99 99 www.valleiautogroep.nl T 0318 - 50 09 44 www.vulka.nl
50 jaar
J.G. Sandbrinkstraat 2a Albert Plesmanstraat 34
3901 EZ Veenendaal 3772 MN Barneveld
T 0318 - 56 94 56 www.hzw.nl T 0342 - 49 15 71 www.brandsenauto.nl

3. Advies
GIBO Groep Accountants en Adviseurs en Flynth adviseurs en accountants
heten vanaf 1 januari 2012 samen Flynth. Deze nieuwe naam is het gevolg
van de fusie per 1 januari 2011.
Ton Weideman
Een nieuwe naam voor een vertrouwde organisatie.
Vanaf 1 januari zijn
Flynth en GIBO Groep
samen Flynth
D
e frisse naam Flynth is drie jaar gemeenschappelijke visie op de toekomst gebied van accountancy, fiscale zaken,
geleden geïntroduceerd. De naam hebben. Hierdoor bereikt nieuw Flynth juridische zaken, arbeidszaken of MKB
is eigentijds en vooruitstrevend, een schaalgrootte, die het mogelijk maakt Advies is, de specialisten van Flynth
blijkt uit het merkbelevingsonderzoek van om verder te innoveren op het gebied staan voor u klaar. De specialisten van
Blauw Research. Om die reden is ervoor van vaktechniek en efficiency. Klanten Flynth kennen de markt en begeleiden
gekozen om de naam Flynth te gebruiken profiteren daarvan. Zowel de nieuwe de ondernemers bij de stappen die
voor de nieuwe organisatie. Flynth richt organisatie als de klanten die zij bedient, genomen moeten worden.
zich op het midden- en kleinbedrijf, waarbij hebben ook voordeel bij de synergie-
de lokale betrokkenheid en laagdrempelig- voordelen die het samengaan oplevert. Zoekt u een sparringpartner of wilt u een
heid belangrijke pluspunten zijn voor Flynth is en blijft het eerste aanspreekpunt second opinion, neem dan contact met ons
ondernemers die ondersteuning willen bij voor ondernemers. Een sparringpartner op. De eerste bespreking is gratis en geheel
alle ins en outs van het aansturen van hun die de knowhow van een landelijke vrijblijvend.
bedrijf. Zij houden hun vertrouwde vaste kennisorganisatie combineert met
contactpersoon. persoonlijke betrokkenheid en kennis van Voor meer informatie kunt u terecht bij
de lokale markt. Ondernemers krijgen bij Ton Weideman, vestigingsdirecteur van het
Logische krachtenbundeling Flynth een totaalpakket aan innovatieve en kantoor te Ede, (0318-619134) of per email
De organisaties vullen elkaar goed aan: efficiënte accountants- en adviesdiensten, Ton.Weideman@flynth.nl Ook kunt u kijken
ze hebben een vergelijkbare achtergrond tegen een aangename prijs. op onze website www.flynth.nl
en ze zijn beide sterk in het MKB. Samen
zijn ze de toonaangevende dienstverlener Het positieve denken
in sectoren, als de detailhandel, onderwijs- Voor menig ondernemer zijn het roerige Flynth
instellingen, bakkerij, foodretail en tijden en moeten er belangrijke beslissingen Klinkenbergerweg 4
de agrarische sector. genomen worden om de onderneming 6711 MK Ede
op de rails te houden. Proberen om vanuit T 0318 - 61 91 34
Flynth en de GIBO Groep zijn gefuseerd de negatieve aspecten de juiste positieve ede@flynth.nl
omdat ze dezelfde ambitie en een zaken eruit te halen. Of dit nu op het www.flynth.nl
het ONDERNEMERS BELANG 01

4. het ONDERNEMERS B E L A N G
Het Ondernemersbelang Foodvalley/
WERV verschijnt vijf keer per jaar
Tiende jaargang, nummer 1-2012
Inhoud
OUWEHANDS DIERENPARK RHENEN MAAKT VAN UW
EVENEMENT EEN AVONTUUR!
OPLAGE
4.000 exemplaren Ouwehands Dierenpark Rhenen is meer dan een bijzonder dierenpark. Het is
namelijk de perfecte locatie voor bijvoorbeeld een seminar, vergadering,
COVERFOTO
De deelnemers aan het productpresentatie, bruiloft of een fantastisch personeelsfeest. De prachtige
Rondetafelgesprek centrale ligging in de bosrijke omgeving van de Grebbeberg maakt de
07
Foto Ruud Voest locatie geheel uniek!
UITGEVER
Jelte Hut
Novema Uitgevers BV
Postbus 30
9860 AA Grootegast
Weegbree 1 SUCCESVOL ONDERNEMEN TEGEN DE LEEGSTANDSTROOM IN
9861 ES Grootegast
T 0594 - 51 03 03 Geen sector voelt zo sterk de gecombineerde effecten van kredietcrisis en
F 0594 - 61 18 63 recessie als die van de bouw. De woningmarkt zit op slot en de leegstand onder
info@novema.nl
winkels en kantoorpanden neemt onrustbarende vormen aan. Maar daar waar
www.ondernemersbelang.nl
de bedreigingen het grootst zijn schuilen ook de beste kansen. Lokale initiatie-
HOOFDREDACTIE ven, ook in onze regio, bewijzen dat overheden, financiers en ondernemers het
tij kunnen keren. Op verzoek van Het OndernemersBelang kwam een twaalftal
08
Erik van Raalte
T 0594 - 69 56 14 experts uit de wereld van de financiële dienstverlening en de bouw samen in het
e.vanraalte@novema.nl
gemeentehuis van Veenendaal om over dit thema van gedachten te wisselen.
BLADMANAGER
Frits Schouten
Novema Nijmegen BAX & VAN BEEK, DE ‘HUISARTS’ VAN DE ONDERNEMER
T 024 - 355 22 92
F 024 - 354 16 24
De Bennekomse onderneming Bax & van Beek kan zich na ruim dertig jaar
f.schouten@novema.nl
zakelijke dienstverlening met recht een vertrouwd adres in de regio noemen.
LAY OUT Het adviesbureau bedient het midden- en kleinbedrijf in Midden-Nederland
VDS Vormgeving! vanuit de overtuiging dat vertrouwen de basis vormt van een succesvol
Postbus 668 partnership. “We staan graag naast de ondernemer in plaats van tegenover
9200 AR Drachten
hem”, zegt directeur Therus van Beek.
T 0512 - 38 11 14
F 0512 - 38 11 71
info@vds-vormgeving.nl
21
DRUK
D+L Printpartner GmbH, Bocholt
2012 – BEDRIJF VERKOPEN? OF TOCH NOG MAAR NIET?
REDACTIE
Jeroen Kuypers ‘Verkopen? Ja en nee,’ zeggen Frans Verbeek en Hans Wijnen, twee van de tien
IngerMarlies Leeuwenburgh
intermediairs van Diligence. ‘Het hangt - nog afgezien van de onvoorspelbare
Jelmer van Nimwegen
Henk Roede (strip)
ontwikkelingen in de economie - van te veel factoren af om één antwoord te
Tekstbureau Vakmaten kunnen geven.’ Tot die factoren behoren onder meer de vraagprijs, de waarde
André Vermeulen (columnist) en het verkoop klaar zijn van het bedrijf. Wie daarvan snel een betrouwbaar
beeld wil krijgen, kan bij Diligence terecht voor een grondige verkoopscan.
FOTOGRAFIE
Guy Ackermans
Jur Engelchor
25
Marco Magielse
Henk Veenstra
ADRESWIJZIGINGEN
Adreswijzigingen, verandering van
contactpersoon of afmeldingen
kunt u per mail doorgeven aan
Tiny Klunder, t.klunder@novema.nl.
Graag met vermelding voor welke
editie van het Ondernemersbelang
de wijziging betreft
ISSN: 1872 - 5570
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of overgenomen
zonder schriftelijke toestemming
van de uitgever. De uitgever kan
niet aansprakelijk worden gesteld
voor de inhoud van de advertenties.
02 het ONDERNEMERS BELANG

5. Column
■ En verder De geldpers van Tiberius
01 Vanaf 1 januari zijn Flynth en GIBO Groep samen Flynth Een kleine 2000 jaar geleden speelde zich in het antieke
Rome in grote lijnen hetzelfde af als in het tegenwoordige
04 Nieuws
Europa. Er was een financiële crisis in het Romeinse Rijk
05 Kopje suiker, buurman? die vele tienduizenden families aan de bedelstaf bracht.
13 Van Bokhorst Architecten BNA Lenen was in de tijd dat Jezus Christus zijn boodschap
verspreidde, net zo populair als in de moderne 21e eeuw.
14 De kracht van Bouwbedrijf Van Swaay Slimme handelaren, voorlopers van bankiers, hadden
14 Hypotheekadvies meer nodig dan ooit tevoren bedacht dat het lucratief was om mensen tegen een
ogenschijnlijk redelijke rente geld te lenen, waarmee ze
15 Hupra: veilig werken in de ‘cloud’
land buiten de stad konden kopen of een huis met uitzicht
17 Boers Advocaten: ‘Onze dienstverlening beperkt zich niet tot adviseren’ op de Palatijn, de heuvel waarop de keizerlijke familie
18 Hoe belangrijk zijn sociale media voor uw onderneming? resideerde. Aanvankelijk waren het alleen de decadente
hogere kringen die het spel van lenen en speculeren
De mening van ons panel
gingen spelen, maar besmet met het virus van de
19 De Kleuver biedt legio kansen voor innovatieve ondernemers in crisistijd heb zucht ging ook het gewone volk leven op de pof.
23 Discriminatieverbod deeltijders/voltijders Het liep gigantisch uit de hand. De huizenprijzen schoten
door het plafond en veel van de 500.000 Romeinse
26 Rema Automaterialen Scherpenzeel
burgers uit de beginjaren van onze jaartelling consu-
27 Bouwbedrijf Van Deelen: Bewust Beter Bouwen meerden zich suf met geleende sestertiën, de euro uit die
dagen. Een heuse kredietcrisis was het gevolg. Leningen
werden niet meer afbetaald, moord- en slachtpartijen
waren aan de orde van de dag. De geldhandelaren
draaiden de kredietkranen dicht waarna de prijzen van
■ In het hartkatern onroerend goed in elkaar klapten. Half Rome ging failliet,
menigeen stierf de hongerdood.
Ondernemers innoveren wegens In het jaar 33 greep keizer Tiberius in. Uit zijn persoon-
kansen, niet om subsidies lijk vermogen stopte hij 100 miljoen sestertiën in de
De (euro)crisis dwingt Den Haag te bezuinigen,
Romeinse economie door alle schuldenaren een rente-
maar besparingen alleen krijgen een sputterende loze lening te geven waarmee zij hun leven weer konden
economie niet in een hogere versnelling. De BV oppakken. Zo zette hij dus op antieke wijze de geldpers
Nederland zal zich met betere en efficiënter tot aan. De hoofdrolspelers uit het drama, de bankierende
stand gekomen producten internationaal moeten handelaren, liet hij een voor een publiekelijk afmaken.
onderscheiden. Daarvoor is innovatie broodnodig.
Hun bezittingen vervielen aan de keizer.
Minister Maxime Verhagen staat voor een dubbele
uitdaging: met beperkte financiële middelen meer
Met de krediet- en bankencrisis van 2008 en de
innovatie-rendement genereren. En hij moet er ook eurocrisis van vandaag beleven we dus niets nieuws
nog voor zorgen dat het MKB optimaal profijt heeft onder de zon. Hooguit is de huidige situatie complexer
van de nieuwe regelingen. omdat er zeventien landen bij betrokken zijn.
Hoewel ook dit relatief is, want Berlijn en Parijs dicteren
- Stoom bedrijf nu klaar voor economisch herstel de andere vijftien wat er (niet) moet gebeuren. Zo is het
- Logistic Force: De kracht van inleven en slim opleiden duo Merkozy de moderne variant van keizer Tiberius.
- Testcase meet de werkelijke potenties Als ondernemer kun je in 2012 je maar het beste niets
aantrekken van alle rampspoedverhalen op radio, tv, in
de krant en op internet. Daar word je maar depressief van.
Bankier heeft weinig gevoel Probeer eens een jaar lang het nieuws niet te volgen.
voor familiebedrijf En werk gewoon keihard aan verdubbeling van het
Ruim een half jaar is Hans Biesheuvel voorzitter van
aantal klanten en aan behoud van de bestaande
MKB-Nederland. Na acht jaar bestuurder-politicus Loek opdrachtgevers. Want daar moeten we het met z’n allen
Hermans wilde de achterban wel weer eens een echte toch van hebben, nietwaar?
ondernemer aan het roer. Hij moest zich wel even achter
de oren krabben toen hij werd benaderd. Maar inmiddels André Vermeulen
geniet hij met volle teugen van de wereld van het
info@avoor.nl
poldermodel. “Ik krijg er heel veel energie van!”
het ONDERNEMERS BELANG 03

6. Nieuws
Financiële
dienstverlener
innoveert met
internetrechtspraak
Intrum Justitia heeft een exclusief
partnership gesloten met e-Court (de
eerste Nederlandse internetrechtbank)
om onnodig lange en dure gerechtelijke
procedures voor haar opdrachtgevers
Opening leer-werk terug te dringen. De financiële dienstver-
Hostel/Hotel PTC+ lener innoveert momenteel haar proces-
in Ede sen om haar klanten maximaal te kunnen
ondersteunen in het optimaliseren van
hun cash flow. Intrum Justitia schakelt
Hostel/Hotel PTC+ heeft haar deuren e-Court in wanneer een zaak flink in de Kookkunsten met wild
geopend met 48 nieuwe hotelkamers, papieren dreigt te lopen, maar biedt het
een bar, drie zalen en op dit moment initiatief ook aan klanten die uit vrees Onlangs ontving de Gelderse gedepu- en Marco Westmaas (Elzenduin). De
wordt nog de laatste hand gelegd aan voor een slopend en prijzig proces willen teerde van landelijk gebied, recreatie topchefs die aan het kookboek hebben
het à la carte restaurant. Hostel/Hotel afzien van een gerechtelijke procedure. en toerisme, de heer J.J. van Dijk, uit meegewerkt zijn door de bekende kunst-
PTC+ is een leer-werk hotel en heeft E-Court kent een standaardprocedure van handen van Seger baron van Voorst schilder Jan Asselbergs geportretteerd.
een samenwerkingsverband met acht weken, resulterend in een vonnis tot Voorst (directeur van Stichting Het Daarnaast zijn er in het wildkookboek
Praktijkopleider PTC+, het Groenhorst met dezelfde rechtskracht als een vonnis Nationale Park De Hoge Veluwe) het achtergrondverhalen te lezen over Het
College, Christelijke scholengemeenschap van de kantonrechter of rechtbank. Van nieuwe wildkookboek ‘Kookkunsten met Nationale Park De Hoge Veluwe. Ook zijn
Het Streek, ROC A12 en Christelijke zaken die worden aangemeld is meteen wild’. In dit kookboek presenteren tien er interieurbeschrijvingen van Museum/
Hogeschool Ede. Persoonlijk, professioneel duidelijk op welke datum een zitting topchefs hun heerlijkste wildrecepten Buitenverblijf Jachthuis Sint Hubertus in
en veilig. Dat is PTC+. Het praktijktrai- plaatsvindt en wanneer het vonnis volgt. en wijnsuggesties. opgenomen. Met bijdragen van conser-
ningscentrum dat werkt voor én door Internetrechtspraak is een aanvulling op Het wildkookboek ‘Kookkunsten met vator Caroline Boot van Textielmuseum
vakgenoten in de sectoren plant, dier de ‘traditionele’ rechtspraak. De vonnissen wild’ is tot stand gekomen door een Tilburg, zilverexpert Annelies Krekel-
en techniek. Met training, opleiding, zijn rechtsgeldig, en dat geldt ook voor bijzondere samenwerking tussen Het Aalberse en antiquair Frans Leidelmeijer,
advies en examinering rechtstreeks in de rechtsgang. E-Court beperkt zich tot Nationale Park De Hoge Veluwe en bekend van het televisieprogramma
de beroepspraktijk. civiele conflicten (waaronder incasso- de topkoks Jonnie Boer (De Librije), ‘Tussen Kunst en Kitsch’.
Vanaf maart 2012 wordt het tweede zaken). De rechters hebben minimaal Paul van de Bunt (De Leuf), Sergio Het wildkookboek ‘Kookkunsten met
‘Restaurant EatCetera’ officieel geopend zeven jaar werkervaring en zijn Herman (Oud Sluis), Martin Kruithof wild’ is voor € 19,95 te koop via www.
in Ede, naast het al bestaande Restaurant gespecialiseerd in civiel recht. (De Lindenhof), Michel Mali (Mario Uva), hogeveluwe.nl. De opbrengsten van de
EatCetera in Wageningen. Het restaurant Timo Munts (Merlet), Leendert Scholtus verkoop van het boek komen ten goede
wordt gevestigd in Hostel/Hotel PTC+ (De Echoput), Baltasar Tieskens (De aan de herintroductie van het korhoen
en krijgt een prachtige ambiance. Een Persberichten Wereld), Eric van Veluwen (Rhederoord) in het Park.
driegangen à la carte diner kost altijd €
25,00. Exploitant Jaap Venendaal is zeer Is er een nieuwe directie aangetreden?
verheugd om leerlingen vanaf VMBO Heeft u productienieuws? Gaat u Stabiele groei voor Rittenregistratieboekje
niveau (12 jaar en ouder), te laten ervaren verhuizen, een nieuwe vestiging openen 2012 voor leaserijders
Payroll Select
wat het bedrijfsleven inhoudt. Hij vindt de of fuseren? Uw persberichten, bij voorkeur
afstand tussen opleider en bedrijfsleven met foto, kunt u sturen naar Uitgeverij
nu gratis aan te vragen
te groot en hoopt op deze manier de Novema; redactie HOB Foodvalley; Payroll Select, specialist in payroll-
afstand te verkleinen en een steentje bij te t.a.v. Erik van Raalte; Postbus 30; dienstverlening voor werkgevers en Het Rittenregistratieboekje 2012 is
dragen aan echt vakmanschap. Voor meer 9860 AA Grootegast of per e-mail: intermediairs, rapporteert over het vanaf nu leverbaar. Advies- en ac-
informatie: www.hotelptcplus.nl. e.vanraalte@novema.nl boekjaar 2011 een omzetgroei van countantsorganisatie Flynth biedt dit
17% ten opzichte van 2010. Daarmee boekje ieder jaar aan als handzaam
is een omzet van ruim € 70 miljoen hulpmiddel voor de kilometerad-
gerealiseerd. Als gevolg van een ministratie voor leaserijders. Alleen
lagere bruto marge heeft deze wanneer leaserijders kunnen bewijzen
hogere omzet zich echter niet even- dat ze op jaarbasis niet meer dan
redig vertaald in een hoger resultaat. 500 kilometer privé rijden met een
Ondanks de inschatting dat de bruto auto van de zaak, kunnen ze bijtel-
marge onder druk zal blijven staan, ling voorkomen. De Belastingdienst
verwacht Payroll Select door ver- accepteert de accuraat bijgehouden
hoging van de productiviteit in 2012 rittenlijst in het boekje als bewijsstuk.
toch een aanmerkelijk beter resultaat Daarnaast kan de Belastingdienst extra
te realiseren. “Wij streven er naar bewijsmateriaal verlangen, zoals een
om ons verder te onderscheiden op afsprakenagenda of garagenota’s.
basis van service en kwaliteit. Hierbij Geïnteresseerden kunnen dit boekje
richten wij ons op een stabiele en kosteloos aanvragen op www.flynth.nl.
kwalitatieve groei”, aldus Algemeen Ook kunnen bezoekers de administra-
Directeur Rick Simons. Voor 2012 tiemodule 2012 downloaden, een een-
verwacht Payroll Select een omzet voudig programma dat automatisch
van ruim 85 miljoen te realiseren. de benodigde berekeningen uitvoert.
04 het ONDERNEMERS BELANG

7. Schrijf nu in voor de Herman Wijffels
Innovatieprijs
QR-codes maken uw
print uiting interactief
Kopje suiker,
QR-codes zijn barcodes voor mobiele
buurman?
telefoons en tablets met een camera. De Herkent u het nog van vroeger, op
telefoon/tablet leest de QR code en ver- school? In een toets krijg je een vraag
taalt deze direct naar tekst, een weblink/ over de oppervlakte van een figuur.
bedrijfsvideo (URL) of SMS bericht. Dit ‘Moest je hier nu differentiëren of
biedt nog meer mogelijkheden voor een De inschrijving voor de elfde editie kunnen zich aanmelden. Het moet integreren?’ Je weet het niet meer.
directe interactie met uw potentiële klant. van de Herman Wijffels Innovatieprijs gaan om een innovatie die al goed Pas na de toets blijkt de oplossing
De QR-code is perfect voor cross media is vandaag geopend. De inschrijving ontwikkeld is, maar nog niet op de erg simpel: gewoon de lengte x de
campagnes. QR codes zijn zeer geschikt loopt tot en met 31 maart 2012 om markt (prototype, concept). Belangrijk breedte. Tsss, je dacht dat het
om gedrukte media te combineren 24.00 uur. Het totale prijzengeld is dat de innovatie een duurzaam ingewikkeld moést zijn.
met digitale media. QR-codes maken bedraagt 122.500 euro. De Herman doel heeft, kansrijk is en een grote
uw print uiting interactief! Kortom, een Wijffels Innovatieprijs heeft als doel maatschappelijke impact heeft. De in- Voor klanten breng ik vaak doelgroepen
QR-code slaat echt een brug tussen ondernemers te helpen hun kansrijke novatie moet echt een verschil kunnen in kaart: waar zitten de beslissers, de
offline en online en verhoogt zeker uw duurzame innovaties te verwezenlij- maken in de wereld van morgen. Ook beïnvloeders, hoe te segmenteren,
conversie van een offline campagne. ken. Juist in het huidige tijdsgewricht sociale en organisatorische innovaties welke prioriteiten te stellen, etc.
Om een QR-code te scannen dient u via is het streven naar duurzame die duurzaam ondernemen bevorde- Belangrijk werk. Ook mijn eigen
iTunes (iPhone) of Market (Android) een vernieuwing van groot belang. Er is ren, kunnen meedoen. bureau, la Voie communicatie, zoekt
app te downloaden, enkele opties: een omslag nodig naar een duurzame altijd nieuwe klanten. Al jaren doen
• i-nigma toekomst die veel nieuwe kansen De hoofdprijs bedraagt € 50.000, we daarvoor ingewikkelde dingen:
• Neo-Reader biedt voor het bedrijfsleven. De tweede prijs € 37.500, derde prijs mailings, social media, advertenties,
• Quick-Mark Rabobank stimuleert ontwikkelingen € 25.000 en de aanmoedigingsprijs telemarketing, het kan niet op…
• QRReader en innovaties die bijdragen aan deze voor jonge ondernemers bedraagt Tot ik ineens dacht: die bedrijven bij ons
Vervolgens opent u de QR-scanner-app, duurzame toekomst, onder meer met € 10.000. De Herman Wijffels om de hoek, zouden die niet interessant
richt u de camera van uw smartphone/ de Herman Wijffels Innovatieprijs. Innovatieprijs opent deuren, levert zijn? Ik moet u eerlijk bekennen: we
tablet op de QR-code en de QR code veel publiciteit op en geeft de hebben het niet eens uitgezocht. We
wordt automatisch gescand. Ondernemers met duurzame in- winnaars toegang tot belangrijke pakten spontaan de telefoon om naar de
Ook in Het Ondernemersbelang zult novaties in technieken, in diensten, netwerken. Voor meer informatie: naam te vragen van degene die zich met
u deze QR-codes terugvinden, die in processen, in organisatievormen, www.rabobank.nl/innovatieprijs reclame of communicatie bezighoudt en
gekoppeld zijn aan een bedrijfsvideo we gingen op pad. Niet met een gladde
of website. Inmiddels is er naast PowerPoint presentatie, maar met een
het magazine ook veel méér! Een OysterMouse voor Het Nieuwe Werken kopje suiker, in een gepersonaliseerd
uitgebreide website met diverse doosje.
mogelijkheden, digitale regionale Backshop Healthy Computing
nieuwsbrieven, bedrijfsvideo’s, een introduceert de OysterMouse; een ‘Een kopje suiker van de buren, dat is
zakelijke marktplaats en de inzet van ergonomische muis speciaal voor Het toch wel een erg doorzichtige smoes
andere nieuwe media maken Het Nieuwe Werken (HNW). Het Nieuwe om contact te zoeken’, zo horen wij u
Ondernemersbelang tot wat het nu Werken nodigt werknemers uit om zeggen. Precies, daarom deden we dat.
is: een echt multimediaal platform onderweg of in combinatie thuis en op De actie is een enorm succes. Deuren
voor ondernemers in de regio. Het kantoor te werken. De OysterMouse gaan open, onbekende bedrijven
Ondernemersbelang is dus onmisbaar is flexibel instelbaar zodat iedere worden klant. En dat door even al onze
in uw regionale business to business gebruiker de juiste ergonomische kennis van het zorgvuldig benaderen
communicatie. lichaamshouding kan aannemen. De van doelgroepen overboord te zetten.
OysterMouse biedt comfort, vult de Soms is het leven eenvoudiger dan je
handpalm goed op en laat de vingers denkt.
ontspannen naar beneden werken
om te klikken en te scrollen. De muis Wilt u ook suiker? Voor een kopje koffie
is geschikt voor rechts- en linkhandig kom ik het brengen. Ik drink het zwart…
gebruik. De OysterMouse is in 5 standen
van 20 tot 70 graden verticaal in te Bert van Duijn
stellen. Hierdoor kan de spierspanning Directeur la Voie communicatie
BEDRIJFSWAGENINRICHTING afnemen. De OysterMouse kan ook in
draadloze versie worden geleverd en
WWW.ZEVIM.NL is geschikt voor PC en Mac. Voor meer
informatie: www.backshop.nl #lavoiecom
het ONDERNEMERS BELANG 05

8. Massage op
de werkplek
• Kostenbesparend want:
voor info en/of vrijblijvende
demonstratie: voorkomt en verhelpt
arbeidsgerelateerde klachten
T. 0318-595472
intouch@hetnet.nl • Wordt ervaren als secundaire
www.intouch-total-balance.nl arbeidsvoorwaarde
• Fiscaal aftrekbaar
ook voor
relatiebeheer
op beurzen
DICK VAN LAAR Uw adres voor:
Cafetaria
Catering
BOUWKUNDIG ONTWERP - EN TEKENBUREAU B.V. Bedrijfslunches
nieuwbouw, verbouw, restauratie, renovatie, milieuvergunning, Warme en Koude hapjes
vergunning brandveilig gebruik; Ruim belegde broodjes
en onafhankelijk bouwkundige advisering
Indien gewenst bodemonderzoek, bestek en toezicht tijdens de bouw.
Groeneveldeselaan 31 - 3902 HA Veenendaal
Tel.: 0318508610
www.lunchroomdeboulevard.nl
Elsterstraatweg 83, 3922 GE Elst (Utr). info@lunchroomdeboulevard.nl
Telefoon: 0318 - 47 25 22, Telefax: 0318 - 47 22 16 Facebook: lunchroom de boulevard
Mobiel: 06 - 51 31 50 64, e-mail: info@botdickvanlaarbv.nl
Twitter: LunchBoulevard
website : www.botdickvanlaarbv.nl
Administratie- & Belastingadviesburo
WIJNBERGER
Voor: alle administratieve diensten Wij zijn in de
fiscale advisering
fiscale aangiften avonduren
opstellen jaarrekeningen bereikbaar!
LID VAN
Kerkewijk 71 (boven)
Postbus 345 3901 EC Veenendaal
telefoon 0318-513872 telefax 0318-541879
e-mail: wijnberger@hetnet.nl

9. Bedrijfsreportage
Ouwehands Dierenpark Rhenen….
Maakt van uw
evenement een avontuur!
Ouwehands Dierenpark Rhenen is meer dan een bijzonder dierenpark. Het is namelijk de
perfecte locatie voor bijvoorbeeld een seminar, vergadering, productpresentatie, bruiloft of
een fantastisch personeelsfeest. De prachtige centrale ligging in de bosrijke omgeving
van de Grebbeberg maakt de locatie geheel uniek!
W
ilt u een spetterend feest vieren
en de gasten op een spectaculaire
manier verwelkomen? Of wilt u
uw zakelijke bijeenkomst een exclusief en toch
informeel tintje geven? Hef dan samen het
glas bij de leeuwen, drink een cocktail in de
jungle of breng een bezoek aan een exclusieve
zeeleeuwenshow! En wat dacht u van een
uitbreiding van uw arrangement door middel
van een lekker ontspannen rondleiding door
het park.
Ouwehands Dierenpark beschikt over
meerdere locaties met variabele indeling
en ontvangstcapaciteit: elk met zijn eigen
sfeer. Hierdoor kunnen de gasten de locatie en congressen maar ook voor een huwelijks- ling, tot een uitgebreid 3 gangen diner of een
o t
kiezen welke geheel bij het gezelschap én de dag! Door de ballenbak is de Kids Jungle de luxe buffet.
u
gelegenheid past. ideale plek voor een gezelschap met kinderen.
Een bijeenkomst, gezinsdag, gala of
d
Van standaardarrangementen tot een De Jungle boomhut bevindt zich zoals de filmpremière? Wij hebben het allemaal al ge-
e n
programma op maat.. Alles is mogelijk in naam al doet vermoeden op de bovenverdie- organiseerd. De combinatie van een prachtig
s e t
Ouwehands Dierenpark! ping. Deze rustige ligging zorgt ervoor dat dierenpark en de bijzondere locaties maakt
p e
deze locatie perfect is voor een vergadering. Ouwehand perfect voor uw evenement.” Aldus
h
Locaties Ellen Meerenburgh van de afdeling Sales.
u e
Ouwehands Dierenpark beschikt over verschil- RavotAapia, de overdekte speeljungle met
lende locaties. Neem bijvoorbeeld Kalahari, een oppervlakte van 4000 m² en 12 meter
the African Lodge. Gasten hoog is voor gezelschappen met kinderen Een referentie van een tevreden gast:
strijken hier graag neer bij het haardvuur om helemaal te gek. Hier kunnen de kinderen zich “Ouwehand Dierenpark heeft onze Meilingdag 2011 doen
te genieten van de prachtige ambiance. Kala- lekker uitleven en de volwassenen zijn hier slagen door hun uitstekende, tot in de puntjes verzorgde
hari betekent grote dorst. Dit klinkt niet direct ook weer even kind! Deze locatie is uitermate organisatie, zegt Esther Appeldoorn van Adoptiestichting
uitnodigend, maar Ouwehands Dierenpark geschikt voor een diner tot 1000 gasten of een Meiling. De Kalahari en de Jungle Boomhut zijn bij uitstek
heeft voor een oase gezorgd! feest tot 2000 gasten. geschikt om groepen mensen te ontvangen.
Dan is er nog het Jungle restaurant.
Deze ruimte is desgewenst op te delen in vier Voor meer informatie over de locaties bekijk Alle (adoptie) kinderen met hun ouders hebben
ruimten: het Jungle restaurant, Tuca’s Jungle, de 360 graden foto’s op de nieuwe website ontzettend genoten in jullie park! Van de dieren
Kids Jungle en de Jungle boomhut. Het Jungle www.ouwehand.nl. tot RavotAapia. Dank jullie wel!”
restaurant zelf is geschikt voor themafeesten
en door de informele uitstraling ook voor ver- Net even anders…
gaderingen, die hierdoor een speciaal karakter “De culinaire mogelijkheden bij Ouwehands
krijgen. Tuca’s Jungle is uitermate geschikt Dierenpark zijn uiteenlopend van een eenvou-
voor besloten bijeenkomsten, evenementen dig lunchpakket voor een frisse parkwande-
Indien uw interesse is gewekt, bent u van harte
welkom voor een vrijblijvende rondleiding langs de
locaties. Hiervoor kunt u contact opnemen met de
afdeling Sales via sales@ouwehand.nl of 0317 - 65 02 00.
het ONDERNEMERS BELANG 07

10. Rondetafelgesprek Tekst: Jeroen Kuypers • Fotografie: Marco Magielse
ACHTER: Pieter Willemse, Henk Jan de Boer,
Wim de Kleuver, Frits Ter Hark
MIDDENACHTER: Louis de Boef,
Hans de Leeuw, Therus van Beek
MIDDENVOOR: Ton Weideman, Wim van Bokhorst
VOOR: Marco Verloop, Christiene van Schuppen, Jan Pijl
Wegen uit de bouw- en vastgoedcrisis:
Succesvol
ondernemen tegen de
leegstandstroom in
Geen sector voelt zo sterk de gecombineerde effecten van kredietcrisis en recessie als die van de bouw. De woningmarkt zit op slot
en de leegstand onder winkels en kantoorpanden neemt onrustbarende vormen aan. Bovendien lijkt het dieptepunt nog niet in
zicht te zijn, en dus evenmin het omslagpunt. Maar daar waar de bedreigingen het grootst zijn schuilen ook de beste kansen. Lokale
initiatieven, ook in onze regio, bewijzen dat overheden, financiers en ondernemers het tij kunnen keren, op voorwaarde dat ze
innoveren en gezamenlijk optrekken. Uiteindelijk zal de wal van afwaarderingen, sloophamers en faillissementen het schip wel
keren, maar voor de sector en de maatschappij als geheel is het beter als de stuurman vóór de crash de steven al weet te wenden.
08 het ONDERNEMERS BELANG

11. O
p verzoek van Het Onder- De Behoefte is er
nemersbelang kwam een De markt voor zakelijk vastgoed staat er
twaalftal experts uit de wereld aanmerkelijk slechter voor dan de woning-
van de financiële dienstverlening en de markt. De overcapaciteit aan kantoorruimte
bouw samen in het gemeentehuis van loopt in de miljoenen vierkante meters en
Veenendaal om over dit thema van met name de panden uit de zeventiger en
gedachten te wisselen. Ieder van hen tachtiger jaren worden als dusdanig ouder-
wordt al vier jaar met één of meer aspecten wets, energievretend en duur beschouwd
van de crisis op de woningmarkt en in dat er eigenlijk geen huurders meer voor
het vastgoed geconfronteerd, maar toch te vinden zijn. “Lagere huren vragen
zijn de meer dramatische gevolgen ervan impliceert echter een waardevermindering
grotendeels uitgebleven. In de Verenigde en dus problemen met de bank,” legde
Staten zijn miljoenen mensen letterlijk Louis den Boef uit. “Dat maakt het voor
op straat beland toen hun huis onder de eigenaar erg moeilijk een ander
de veilinghamer ging, in het Verenigd verdienmodel op zo’n pand los te laten.”
Koninkrijk zijn complete winkelstraten Therus van Beek, van assurantie-adviesburo
leeg komen te staan toen individuele Bax van Beek in Bennekom, vulde aan
detaillisten kopje onder gingen en hoe álle partijen elkaar in de houdgreep
gerenommeerde warenhuisketens houden. “In Bennekom zou de gemeente
definitief de deuren sloten. Niemand heel goed woningen voor senioren kunnen
ontkent dat Nederland niet alleen een bouwen. De vergrijzing creëert voldoende
aardgasbel heeft maar ook een zeepbel vraag. Maar de gemeente heeft twee
in de prijzen van vastgoed en woningen. petten op, is ook als projectontwikkelaar
En toch duiden alle tekenen er op dat wij actief geweest en heeft daardoor de
aan een zachte landing bezig zijn en niet grond veel te duur ingekocht. Eigenlijk
aan een crash. Hoe kan dat? zou ze haar verlies moeten nemen en
een aangepast project starten in de plaats
In één keer het verlies nemen van het vastgelopene.”
“Sinds 2009 is een aantal keren een hausse Frits ter Hark, werkzaam bij Van Bokhorst
aan faillissementen voorspeld,” zei mr. Architecten BV in Nijkerk, voegde daaraan
Louis de Boef, van Boers Advocaten in toe dat er een groot aantal flatgebouwen
Veenendaal, “maar die hausse is telkens uit- is die inmiddels tussen de vijftig en zestig
gebleven. In de regio Utrecht is er tot nog jaar oud zijn. “Deze flats zijn dringend
toe slechts een zestal grote faillissementen aan renovatie toe. Er valt daarmee een
geweest. De reden dat het er zo weinig enorme slag te maken op het gebied van
waren is volgens mij te danken aan het feit onder meer energiebesparing. Verouderde
dat de banken niet zo snel de stekker uit gebouwen kunnen eigentijdse worden, via
het stopcontact trekken bij hun klanten. restyling en upgrading. Maar we zien de
Een aantal bedrijven hing in 2009 aan een corporaties vaker aarzelen dan actie onder-
zijden draadje en hangt daar in feite nog nemen, omdat ze hun huurders in deze tijd
altijd aan. Dat is natuurlijk welbegrepen geen huurverhoging durven opdringen.
eigenbelang van de banken, maar het zorgt Het aantal opdrachten valt tegen, terwijl
inderdaad voor een zachte landing.” de behoefte er duidelijk wel is.”
Mr. Hans de Leeuw, directievoorzitter van
Rabobank Vallei en Rijn, erkende dat, maar Ongekende uitdagingen
wees ook op de kracht van de Nederlandse Strengere regelgeving voor de banken,
economie, de redelijke gezondheid van angst voor grootschalige afboekingen,
de overheidsfinanciën en de goede onzekerheid over het voortbestaan van
betalingsmoraal van de ondernemers. de hypotheekrenteaftrek, anticipatie op
“We hebben in de jaren vóór 2008 verdere prijsdalingen – het speelt allemaal
natuurlijk stevige buffers opgebouwd. mee om de bouwactiviteit op een laag pitje
Bij de banken klotste het geld bij wijze te houden. En dat terwijl de bouwsector
van spreken over de plinten. Bij huizen- met uitdagingen wordt geconfronteerd,
bezitters komen de financiële problemen zoals ze die sinds de wederopbouw na
gewoonlijk pas bij langdurige werkloos- 1945 niet meer heeft gezien. “Er ligt een
heid, van meer dan zes of twaalf maanden, grote markt voor het upgraden, restylen
en net die werkloosheid is relatief laag en vernieuwen van bedrijfspanden en
gebleven. Ook dat zijn elementen voor kantoren. Het begrip ‘duurzaam’ kan daar-
een zachte landing, maar in de tussentijd bij een grote rol spelen. Van verouderde
ook voor een stagnatie in de woningmarkt gebouwen eigentijdse gebouwen maken
door de afwachtende houding van kopers. die energetisch veel beter scoren. Wij
De prijzen zijn weliswaar al met tien tot hebben daar meerdere malen met succes
vijftien procent gedaald maar kunnen aan mogen meewerken”, aldus Wim van
wellicht nog wel lager. Voor de markt Bokhorst.
zou het beter als al het verlies in één
keer genomen werd. Dan komt er weer Internet heeft het winkelen veranderd,
beweging in de zaak.” maar ook het werken en daardoor de
het ONDERNEMERS BELANG 09

12. Rondetafelgesprek
eisen die aan winkel- en kantoorruimten
worden gesteld gewijzigd. De energiecrisis
doet dan weer de vraag naar isolatie en
decentrale opwekking van duurzame energie
toenemen. “Ik geef toe dat dit kansen
creëert, maar het probleem is dat je deze
innovaties enkel renderend kunt doorvoeren
in nieuwbouw,” zei Jan Pijl, directeur van Van
Deelen Bouwbedrijf uit Veenendaal. “En dan
nog: veel kopers van een nieuwbouwwoning
geven de voorkeur aan een nieuwe keuken
boven een warmtepomp. Duurzaamheid
vertaalt zich nog te weinig in waarde. De
consument staat er nauwelijks bij stil dat hij
met duurzame bouw op termijn energie en
dus geld bespaart.”
Een kwestie van perceptiemanagement
Mr. Henk-Jan de Boer, van Notarishuis
Hoevelaken, gaf aan dat het opnieuw in
beweging brengen van de markt voor
een belangrijk deel een kwestie van
perceptiemanagement is. “De prijs van
je huis is eigenlijk maar op één moment
belangrijk: als je het verkoopt. De particu-
lier bevindt zich momenteel op een dood
punt en hij blijft daar totdat andere partijen
zijn perceptie veranderen.” Jan Pijl gaf een
concreet voorbeeld: “De Triodosbank is een
financiële instelling die de koper beloont
met een lagere rente wanneer hij zijn
woning duurzaam maakt. Dat is een
stimulans zoals er meer zouden moeten
zijn.” De gesprekspartners waren het
er over eens dat de rijksoverheid soms
zo’n signaal geeft (de afschaffing van de
overdrachtsbelasting) maar evengoed dus wel geld en hij wil het ook spenderen,
negatieve signalen de ether in stuurt, de vraag is alleen: wáár zal hij dat doen?
waarvan de voortdurende onduidelijkheid Als gemeente willen wij ontwikkelingen die
over de toekomst van de hypotheekrente- op veranderingen inspelen actief faciliteren.
aftrek wel de ergste is. “Iedere keer als er in Dat doen we onder meer door initiatieven
Den Haag wat wordt geroepen krijgen wij te nemen, actief mee te denken en te
telefoontjes om de afspraken te verzetten,” zoeken naar mogelijkheden, maar ook door
zei Christiene van Schuppen, van CVS persoonlijk zoveel mogelijk te stimuleren.
Hypotheken in Veenendaal. “Maar niets Als een ondernemer een jubileum heeft
doen is voor geen enkele partij een optie. te vieren dan ga ik er langs om een
Elke keer als ik naar Den Haag rijd valt me bloemetje te brengen. ”
op dat het grote KPMG-gebouw nog steeds Pieter Willemsen, van Hupra Computers &
leeg staat, en lagere huurgelden zijn nog Automatisering in Veenendaal, wees op het
altijd veel meer dan helemaal geen. Deze feit dat Veenendaal begin 2011 gekozen
situatie vraagt om ondernemerschap was tot eerste pilotstad van Nederland
om panden toch gevuld te krijgen, want voor ‘Het Nieuwe Winkelen: de Binnenstad
leegstand leidt tot verpaupering en creëert van de Toekomst’. “Zo koppelen we het
zo haar eigen dynamiek van problemen.” shoppen in virtuele winkels op het internet
aan het kopen in bestaande winkels in het
Pilotstad voor Het Nieuwe Winkelen centrum. Dat is een werkzame manier
Voor Marco Verloop, wethouder Economi- om weer meer consumenten naar de
sche Zaken van de gemeente Veenendaal, binnenstad te brengen.”
was de grote vraag wie er het eerst in
beweging komt. “De mogelijkheden van Het begint met visie en leiderschap
de lokale overheid zijn daarbij beperkt, Maar succesvol ondernemen tegen de leeg-
maar wat wij in ieder geval wel kunnen standsstroom in begint volgens Willemsen
is de positieve signalen die er óók zijn met een andere mindset. “Daarom vind ik
versterken door ze dóór te geven. Er staan een man als Mark Rutte een bewonderens-
winkelpanden leeg, inderdaad, maar toch waardige premier. Dit is geen politicus die
heeft de consument afgelopen december met de wolven in het bos meehuilt maar die
weer verrassend veel uitgegeven. Hij heeft overal de positieve kanten belicht en zo
10 het ONDERNEMERS BELANG

13. aanzet om oplossingen te zoeken.” daar aan toe: “Speel op die kans in en leggen met mede-huurders en – eigenaren,
Ton Weideman, vestigingsdirecteur van zorg er gewoon voor dat ze bij jou in innovatie van de winkelformule – het zijn
Flynth, meende dat de media er over het de zaak komen en er niet aan voorbij lopen.” sleutelwoorden, niet ván de crisis maar
algemeen beter in zijn de problemen uit van de weg úit de crisis. Die uitweg zal
te vergroten dan de oplossingen. “Zeker in Selectiemoment geen glad geasfalteerde vierbaansweg
deze recessie gooien ze olie op de golven Een crisis, ook een vastgoedcrisis, is altijd zijn waar elke ondernemer op kruissnelheid
en spelen ze daardoor een actieve rol in het een selectiemoment. “Individuele winkels kan rondtoeren. Er zullen gaten zijn in
verergeren van de situatie.” maar ook winkelketens zullen moeten het wegdek, opstoppingen en vanzelf-
Wim de Kleuver, van De Kleuver Bedrijfs- innoveren om deze tijd door te komen,” sprekend gevaarlijke haarspeldbochten
communicatie in Veenendaal, was het aldus Hans de Leeuw. “Sommige zullen die de argeloze chauffeur rechtstreeks
roerend met hem eens. “Het begint met dat niet of in onvoldoende mate doen het ravijn van het bankroet in kunnen
visie en leiderschap. Dat geldt in het en verdwijnen, maar andere wel. Ik zie sturen. Maar stilstand is hoe dan ook
groot, voor Europa en de eurocrisis, maar gelukkig toch veel nieuwe kwaliteit en een doodlopende straat. Ondernemen is
ook in het klein, op gemeentelijk vlak. ondernemerschap naar boven komen.” berekende risico’s nemen en creatief zijn.
Ondernemers en lokale politici kunnen Louis de Boef wees erop dat bepaalde Zolang alle bedrijven en instellingen die
hierin een voortrekkersrol vervullen – en je grote marktpartijen momenteel voor door deze crisis getroffen worden elkaar
hebt vaak maar enkele mensen nodig om historisch lage bedragen gebouwen met grote ogen blijven aanstaren zal er
iets in gang te zetten, vooropgesteld dat opkopen die al langere tijd leeg staan. geen oplossing komen. Maar zodra één
je efficiënt gebruik maakt van de moderne “Zij zullen ongetwijfeld wel iets creatiefs of meer partijen knipperen, het hoofd
communicatiemiddelen zoals de social en renderends met deze panden van schudden en met ideeën en initiatieven
media. Een glossy blad als ‘Het Nieuwe plan zijn, in tegenstelling tot de vorige op de proppen komen, kan er beweging
van Veenendaal – wonen, beleven, onder- eigenaren. Zij worden door de lage in de zaak komen. Geen enkele
nemer’ , waarin positieve verhalen uit de aanschafprijs veel minder beperkt door ondernemer laat zich graag met een
stad onder de aandacht worden gebracht, de klassieke beleggingsstrategie. In een schaap vergelijken, maar in dit geval
vind ik daarom een heel krachtig initiatief. periode waarin grote verliezen geleden kan dat positief uitpakken. Zodra er
Maar dat betekent ook dat we niet moeten worden zijn er altijd anderen die daarvan één ondernemer, één bank en één
‘zeuren’ dat acties rond Koninginnedag juist weer profiteren.” gemeente over de dam is volgen er
weer teveel geld zullen kosten. Wees blij waarschijnlijk meer. En er is geen
met veertig- tot tachtigduizend bezoekers Stilstand is een doodlopende straat enkele reden waarom die dam zich
en dus evenzovele extra klanten.” Duurzaamheid, verandering van de per se in de hoofdstad moet bevinden
En Christiene van Schuppen voegde bestemming, flexibiliteit, verbindingen in plaats van op de Veluwe.
het ONDERNEMERS BELANG 11

14. De Werelt, Lunteren T (0318) 48 46 41 Dennenheul, Ermelo T (0341) 56 86 00
15 zalen (tot 600 personen) • 127 hotelkamers 3 zalen (tot 90 personen) • 32 hotelkamers
ARCHIEFMATERIAAL
KANTOORMEUBILAIR
PROMOTIEMATERIAAL/DRUKWERK
Goed voor elkaar BEDRIJFS-/WINKELVOORRADEN
BOX INN IS HET ADRES VOOR ALLE ZAKEN
DIE U NIET DIRECT NODIG HEEFT.
Graag ontvangen wij u in Lunteren en/of Ermelo. En of u nu met 2 of met 600 personen bijeen
wilt komen, wij hebben de geschikte accommodaties. De Werelt en Dennenheul; centraal in
het land, goed bereikbaar en gratis parkeerruimte.
Verzuim of dreigend verzuim?
Gebruik de kracht van Fortius arbodienstverlening:
reekuur
Voor uw probleem, onze oplossing
Bel / kom langs en ervaar het.
Fortius Fysiotherapie, Training en Re-ïntegratie Van ’t Hoffstraat 34- 3863 AX NIJKERK
Tel. 033-2461747; www.fortius-nijkerk.nl; info@fortius-nijkerk.nl

15. Fotografie: Hans Morren Bedrijfsreportage
Van Bokhorst
Architecten BNA
Een landelijk werkend full-service architectenbureau, breed georiënteerd
met opdrachten in de utiliteitsbouw en in de seriematige en particuliere
woningbouw.
W
e onderscheiden ons in haven en kijken we uit op de schepen!
kwaliteit en expertise op Van Bokhorst Architecten heeft per 1
het gebied van architectuur, december j.l. zijn intrek genomen in de
interieur, techniek en projectmanagement oude chocoladefabriek van de Baronie,
en zijn kritisch in de uitvoering van het nu landelijk bekend als centrum voor
bouwproject. Een heldere no-nonsense home & lifestyle ‘De Havenaer’.
aanpak levert eenduidige, originele en
functionele ontwerpen op. Of het nu De prachtige locatie is een verzameling
een stedenbouwkundige studie betreft fraaie 19e-eeuwse gebouwen met
of een interieuropgave, een particulier kenmerken van de Amsterdamse School.
woonhuis of een bedrijfsgebouw, elke Ons nieuwe kantoor bevindt zich aan de
opgave, complex of eenvoudig, groot- voorzijde van De Havenaer. Op de eerste
schalig of klein, benaderen we met een verdieping mooie hoge ruimtes, grote
realistische kijk op de gestelde vraag. ramen met uitzicht op de haven en op
de tweede verdieping een bijzondere
Een goede samenwerking met de vergaderruimte.
opdrachtgever inspireert ons om met
trefzekere en onverwachte oplossingen te Met onze ruime ervaring op het gebied
komen. Het zich kunnen identificeren van van architectuur, in combinatie met
de opdrachtgever met het eindproduct interieurdesign, verwachten we een waar-
is hierin van groot belang. Dat het proces devolle toevoeging aan De Havenaer te zijn
van de eerste schetsen tot oplevering en tegelijkertijd te kunnen profiteren van
ook nog binnen het gestelde budget en de aanwezige informatie en kennis.
planning verloopt, is voor ons cruciaal.
Elk project vormt voor ons een uitdaging. Deze inspirerende omgeving zal zeker
Een uitdaging die we met veel inzet, bijdragen aan onze ambitie om heldere,
plezier en passie aangaan. originele en functionele gebouwen te
ontwerpen. Van Bokhorst Architecten BNA
Van schaapjes naar scheepjes Westkadijk 10
Na jaren van ontwerpen en tekenen, De foto’s geven een duidelijk beeld van Postbus 118
met zicht op de weilanden aan de Oude onze veelzijdigheid en diversiteit in 3860 AC Nijkerk
Barneveldseweg, vinden we onze inspiratie projecten. Wilt u meer zien? Kijk op onze T 033 - 246 11 80
nu in de levendigheid van de Nijkerkse site: www.vanbokhorstarchitecten.nl www.vanbokhorstarchitecten.nl
het ONDERNEMERS BELANG 13

16. Bedrijfsreportage
‘Er verandert nu zoveel dat een leek het simpelweg niet meer kan bijbenen. Hypotheekadviseurs zijn daardoor hard nodig, meer dan
ooit tevoren’, vindt directeur-eigenaar Christiene van Schuppen van CVS Hypotheken.
Hypotheekadvies is een must
C
VS Hypotheken is een onafhanke- contacten om een zeer concurrerend, zo niet
lijk hypotheekadvieskantoor dat een betere aanbieding te kunnen doen.’
sinds 2004 gevestigd is in de ‘Frisia Ook lopen ondernemers vandaag de dag
Villa’ aan de Kerkewijk 8 te Veenendaal. tegen het probleem aan dat een gewenste
Sinds 2010 beschikt Christiene, die inmid- financiering voor het bedrijf afgewezen
dels al vijftien jaar in het vak zit, ook over wordt. Wellicht heeft u een overwaarde op
een vestiging in Elst (Ut). ‘Op beide locaties uw woning en bent u bereid privé geld te
kan men nu terecht voor professioneel lenen aan uw bedrijf. Ook op dat gebied
onafhankelijk hypotheekadvies.’ zijn er nog tal van mogelijkheden. Door de
nieuwe regels die gelden, zijn de mogelijk-
De ondernemer heden wel degelijk minder dan jaren terug.
Vaak gebeurt het dat ondernemers voor Maar dat neemt niet weg dat er nog steeds
een privé hypotheek uitsluitend gaan mogelijkheden zijn, je moet ze alleen wel Voor hypotheekadvies op maat bent u
praten met de bank waar ze zakelijk ook weten te vinden! als particulier en ondernemer bij CVS
alles geregeld hebben. Niet zelden blijkt Hypotheken dus aan het juiste adres.
dat het de moeite loont om ook verder te Transparant
kijken. Een veel gehoord geluid is ‘daar heb CVS Hypotheken werkt op basis van een
ik geen tijd voor, om een aantal banken af vaste vergoeding, waardoor het voor cli- CVS Hypotheken
te lopen’ en daar zit nou juist de kracht van ënten duidelijk is waar ze aan toe zijn. ‘Het Kerkewijk 8, 3901 EG Veenendaal
CVS Hypotheken, verteld Christiene. is een stuk transparanter’, geeft Christiene T 0318 - 51 55 55
‘Wij hebben wel tijd om voor de onder- aan. ‘Je werkt niet langer met onduidelijke Sportweg 20, 3921 DP Elst
nemer te gaan shoppen bij diverse aan- provisies.’ Het eerste gesprek is gratis en T 0318 - 47 18 43
bieders, daarbij beschikken wij niet alleen vrijblijvend, daarna maken we een afspraak cvs@cvshypotheken.nl
over de kennis, maar ook over de juiste over de vergoeding. www.cvshypotheken.nl
Dankzij vakmanschap en betrouwbaarheid heeft Bouwbedrijf van Swaay sinds de oprichting in 1937 een uitstekende reputatie verworven.
Van Swaay gaat geen enkele uitdaging uit de weg, omdat zij steeds blijven geloven in eigen kracht en kunnen. In een markt die dreigt stil te
vallen is de prijs een selectiecriterium bij de keus voor een bouwer: “En ons lukt het om op prijs te concurreren zonder concessies aan de
kwaliteit te doen en zonder ons eigen rendement aan te tasten. Dat is vooral een kwestie van steeds flexibeler werken en slimmer organiseren.”
De kracht van
Bouwbedrijf Van Swaay
V
an Swaay heeft veel ervaring KOMO-keur in deze tijd van recessie stand omdat we goed
met projecten op het gebied van Van Swaay heeft onlangs de timmerwerk- werk leveren voor een concurrerende prijs
duurzaam bouwen, w.o. de bouw plaats vernieuwd en uitgebreid: “We hebben en toch voldoende rendement maken om als
van vier Zonnewoningen, vier Agrôdome niet alleen geïnvesteerd in ons machinepark, bedrijf gezond te kunnen voortbestaan.” Dat is
woningen en onlangs heeft van Swaay een maar ook in ons kwaliteitssysteem. Daardoor volgens Arnold van Swaay in een notendop het
woning gerenoveerd tot een klimaat neutrale kunnen we nu volledig onder KOMO certifi- geheim van Bouwbedrijf Van Swaay.
woning. De eerste in Nederland (zie foto). caat (houtengevelelementen – concept 1)
werken.
Ontwerp Origins Architecten (Jamie van Lede)
Veelzijdig bedrijf
Allround betekent bij Van Swaay ook écht
dat ze van alle markten thuis zijn: “We zijn Bouwbedrijf van Swaay BV
niet te klein voor het grote werk, maar zeker Postbus 112, 6700 AC Wageningen
ook niet te groot voor het kleine werk.” Lawickse Allee 77 - 79, 6702 DA Wageningen
Beheersbare kosten zijn niet alleen prettig voor T 0317 - 42 50 25
de klant, maar ook voor de continuïteit van F 0317 - 42 21 42
Bouwbedrijf Van Swaay zelf: “Wij houden ook www.bouwbedrijf-vanswaay.nl
14 het ONDERNEMERS BELANG

18. Bedrijfsreportage Tekst: Jasper van den Bovenkamp – Tekstbureau Vakmaten • Fotografie: Jur Engelchor / Henk Veensttra
MKB Cursus & Training
Stoom bedrijf nu klaar
voor economisch herstel
Wat doe je als ondernemer wanneer links en
O
p hoog niveau woedt de discussie Bestendige zekerheid
al jaren. Wil Nederland in het jaar
rland Toch kun je in die grillige omstandigheden
gril
rechts de economische crisis over het land jakkert? naangevend
2020 een toonaangevend kennis- or
als bedrijf of organisatie een buitengewoon
land zijn, dan moet het Rijk daar vandaag
et bestend
bestendige zekerheid inbouwen, redeneert
Het antwoord van George Bel, directeur van MKB in investeren. Economische turbulentie Be
Bel. “Veel bedrijven denken dat kopers
doet er op zo’n moment niet zoveel toe. alleen letten op de prijs. Ik zeg: ‘Nee, dat is
Cursus & Training, is zo eenvoudig als doeltreffend. Sterker nog: hoe hoger de golven van de
r niet waar!’ Kennis en vaardigheden maken
financiële malaise tegen ons econom
anciële economisch het verschil. Wil je onderscheidend zijn in
“Investeren in kennis en vaardigheden is juist nu bestel beuken, hoe dringender d de de markt, zorg er dan vooral voor dat je
noodzaak om te investeren in training en medewerkers goed opgeleid zijn, dat ze in
opleiding. Klinkt nogal a anticyclisch. positieve zin opvallen. Als jij de telefoon
van groot belang. Dat maakt in deze markt het
En dat is het ook. goed opneemt, sta je al met drie-nul voor.
Door te investeren in kwaliteit voorkom
verschil. Trekt het economische tij weer aan, dan
George Bel knikt bedachtzaam. Als directeur
kni je achterstanden en ben je helemaal klaar
van het land
landelijk opererende trainings- als het herstel inzet. Dit is dé tijd om voor-
ben jíj de eerste die ervan gaat profiteren.” en cursus
cursusbureau gaan hem de huidige sprong op je concurrent te nemen.”
econom
economische ontwikkelingen niet
voorb “Al een paar jaar leven we in
voorbij. Nieuwe trainingen
een pprecaire situatie. De huizencrisis, Niet voor niets is het adagium van MKB
de kkredietcrisis, de eurocrisis, de banken- Cursus & Training ‘Wat je vandaag leert,
cris ze stapelden de ene onzekerheid
crisis: pas je morgen toe’. De organisatie verzorgt
op de andere.” in het hele land ruim vijftig verschillende
Op tal van locaties in het land worden de cursussen van MKB
C&T gehouden, zoals hier in Papendrecht (foto Henk Veenstra)
het ONDERNEMERS BELANG

19. trainingen en cursussen. De onderwerpen
variëren van een mediatraining en een
basistraining bedrijfshulpverlening tot
en
effectief leidinggeven en ‘Hoe gebruik ik
social media?’ Het aanbod is breed.
al
Bel: “We spelen voortdurend in op nieuwe
wensen van onze doelgroep. Zo zijn op het
moment trainingen als ‘Management van
stagnerende medewerkers’, ‘Debiteuren-
incassere
beheer en telefonisch incasseren’ en
‘Succesvol financieren’ erg in trek.
Daarnaast zijn opleidingen voor de
ondernemingsraad populair. Wij bieden
trainingen aan waarin we focussen op
betere samenwerking tussen bestuurders
en werknemers. Meer dan ooit is het nu van
belang om constructief samen te werken.”
Praktisch
De nadruk ligt bij MKB Cursus & Training op
praktische sessies. Bel: “Deelnemers hebben
geen behoefte aan theoretisch gezwets.
Ze willen gewoon weten hoe het werkt in
de praktijk.” MKB Cursus & Training is wat
dat betreft een echte insider. “We komen
voort uit MKB-Nederland – een echte George Bel: “Cursusdeelnemers hebben geen behoefte aan
werkgeverscultuur – en zijn hun partner theoretisch gezwets” (foto Jur Engelchor)
voor bedrijfsopleidingen. We kennen het
stereotype beeld van de ondernemer: hij of
zij wordt geacht een duizendpoot te zijn, Klanten aan het woord... adviseerde mij om dat bij MKB Cursus & Training
maar kan simpelweg niet alles.” te doen. Daar heb ik geen spijt van. De dag was
Welke voordelen biedt MKB Cursus & Training u perfect verzorgd, alle communicatie verliep prima
In de modder nog meer? Klanten vertellen over hun bevindingen en de trainer was zeer professioneel.”
De trainers van MKB Cursus & Training staan met het landelijk opererende cursus- en trainings-
dan ook, om met Bel te spreken, “met beide bureau. Khalid Achaaboune, medewerker NEBO
benen in de modder.” De directeur legt uit. Cursus: Klantgericht verkopen
“Onze cursussen en trainingen zijn geënt op René Slagmolen, directeur Twilmij “Wij hebben met twintig collega’s twee keer twee
het principe ‘learning by doing’: de theorie Cursus: Effectief leidinggeven avonden mogen luisteren naar een zeer kundige
wordt direct in de praktijk toegepast. Deel- “Twee jaar geleden hebben we binnen ons bedrijf trainer. Voordat we met de cursus begonnen, was
nemers oefenen in rollenspellen of bootsen een managementteam gevormd. Met de vijf hij al verschillende keren bij ons geweest om de
praktijksituaties na. Op deze manier leren managers volgen we nu de in-company training, actuele situatie binnen ons bedrijf te bespreken.
deelnemers heel concreet, gewoon door omdat we allen afzonderlijk met bepaalde vragen Daar sprong hij tijdens de training voortreffelijk
te oefenen. Dat vergroot de effectiviteit en situaties zaten. Die konden we vooraf voorleggen op in. Het sloot perfect aan op de praktijk zoals wij
van onze trainingen en cursussen enorm. aan de trainer. Ze heeft ons gevraagd wat we willen die kennen. Veel medewerkers hebben de cursus
Relevant is het dan wel dat de trainer de leren, welke vragen er leven en waar we tegenaan echt ervaren als een opfrismoment. Je bent al jaren
praktijk vanbinnen en vanbuiten kent. Op lopen. Tijdens de cursus gaat ze heel specifiek op verkoper, maar ben je je wel bewust van hoe je het
dat criterium selecteren wij onze trainers.” onze situatie in. En dat schiet merkbaar wortel doet? Als een klant komt, heeft hij een probleem
op de werkvloer. We voeren op het moment en daarvoor zoekt hij bij jou een oplossing. Ont-
Altijd dichtbij bijvoorbeeld functioneringsgesprekken. Tijdens de vang een klant dus altijd met open armen en toon
Plezierige bijkomstigheid is dat een training training krijgen we veel praktische tips over hoe interesse, benadrukte de trainer. Onze verkopers
of cursus van MKB Cursus & Training altijd we dat het best kunnen aanpakken. Zeer leerzaam zijn hier daadwerkelijk mee aan de slag gegaan.”
om de hoek wordt georganiseerd. Op tal en praktisch toepasbaar!”
van locaties in het land vinden de sessies Michel van den Berg, interieuradviseur
plaats. “Het is jammer als je in een sessie Jacques Ravoo, general manager bij Van Waay Interieurs in Benthuizen
van drie bijeenkomsten onverhoopt een Parkhotel Den Haag Cursus: Time management
keer absent bent. Gelukkig wordt diezelfde Cursus: Financiële basiskennis “Tijdens deze cursus heb ik heel duidelijk geleerd
bijeenkomst drie weken later een paar “Heel duidelijk werd in deze cursus uitgelegd wat prioriteiten te stellen. Regelmatig word ik van de
kilometer verderop weer georganiseerd. het verschil is tussen de balans en de winst- en werkvloer gehaald, omdat klanten op elk wille-
Dat is een van de voordelen van een grote verliesrekening. Voor veel van onze medewerkers keurig moment binnen kunnen komen. Dat is
organisatie.” was dat echt een eyeopener. Ook hadden we veel niet goed voor je concentratie. Dankzij de cursus
aan de uitleg over de kasstromen binnen je bedrijf. heb ik leren tijdschrijven. Ik houd per activiteit
Het hoofd van onze technische dienst doet jaarlijks bij hoe lang ik ermee bezig en ik noteer de reden
MKB Cursus & Training een heel aantal dure investeringen. Hoe ga je daar van onderbrekingen. Op die manier maak ik voor
Bezuidenhoutseweg 12 mee om? We kregen veel nuttige en praktische mezelf inzichtelijk hoe ik het meest praktisch mijn
2594 AV Den Haag informatie. Lang geleden heb ik een dergelijke trai- dag kan inplannen. Daardoor kan ik ook duidelijk
T 015 - 219 13 90 ning al eens gevolgd, maar ik wilde alles weer even aangeven: dan en dan kan ik een afspraak met u
www.mkbct.nl ophalen. De eigenaar van Parkhotel Den Haag maken. Ik wil namelijk kwaliteit blijven leveren.”
het ONDERNEMERS BELANG

20. Interview Tekst: Jeroen Kuypers • Fotografie: Ministerie van EL&I / Cartoon: Marco Magielse
Ondernemers innoveren
wegens kansen, niet om subsidies
De (euro)crisis dwingt Den Haag te bezuinigen, maar besparingen alleen krijgen een sputterende economie niet in een hogere versnelling.
De BV Nederland zal zich met betere en efficiënter tot stand gekomen producten internationaal moeten onderscheiden. Daarvoor is
innovatie broodnodig. Uitgerekend nu moet het departement van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) zijn bijdrage
leveren aan de bezuinigingen blijkt ook nog eens dat het subsidiëren van innovatie veel minder effectief is dan werd aangenomen.
Minister Maxime Verhagen staat dus voor een dubbele uitdaging: met beperkte financiële middelen meer innovatie-rendement
genereren. Of eigenlijk een drievoudige: er ook nog voor zorgen dat het MKB optimaal profijt heeft van de nieuwe regelingen.
het ONDERNEMERS BELANG

21. O
nder de opeenvolgende kabinetten voor zijn groeiplannen. Het uitgangspunt Losse schroeven?
Balkenende werd innovatie tot een van de lening is dat deze pas weer wordt De economen onder die onderzoekers voor-
van de speerpunten van het econo- terugbetaald wanneer de investering tot spellen hernieuwde economische tegenwind
misch beleid uitgeroepen. De bedragen die winst leidt. Op die manier kunnen veel voor 2012. Den Haag heeft al extra om-
de overheid uittrok om innovatie te steunen meer MKB-ers profiteren van het fonds buigingen aangekondigd om de verwachte
zijn daardoor de voorbije acht jaar ongeveer dan wanneer je hen subsidies zou geven.” tegenvallers in de begroting te compenseren.
verdubbeld. De effectiviteit van die subsidies Hoe groot is de kans dat de beloofde belasting-
is het afgelopen jaar echter onder een Verzilveren van kansen voordelen van Verhagens ministerie daardoor
vergrootglas gelegd en in twijfel getrokken. Maxime Verhagen gelooft ook in een op losse schroeven komen te staan? En wat
Dat laatste gebeurde in de slipstream van stimulering die meer omvat dan enkel het behelzen ze eigenlijk precies?
een algehele onzekerheid over het precieze overschrijven van geldbedragen van de ene “Bij economische tegenwind is het des te
nut van overheidssubsidies, een gevoel dat rekening naar de andere. De focus op kans- belangrijker dat we ondernemers de ruimte
werd bevestigd door de uitkomsten van een rijke sectoren is één verandering, een andere geven en belemmeringen wegnemen,”
onderzoek van de Algemene Rekenkamer. is meer samenspraak met het bedrijfsleven aldus de minister. “Dat geldt zeker ook voor
De discussie deed overigens denken aan het en de kennisinstellingen; weer een andere MKB’ers. Ondernemers vormen immers de
eeuwige gehakketak over de vraag of het is een verschuiving van specifieke subsidies ruggengraat van onze economie. Zij leveren
glas nu half vol of half leeg was. Wie naar naar generieke lastenverlichting. Speelt de banen en inkomsten op die we zeker
de droge cijfers kijkt moet toegeven dat die hier trouwens ook het verlangen naar een in deze tijd goed kunnen gebruiken. Om
subsidies het Nederlandse bedrijfsleven toch kleinere overheid een rol en wellicht al een vernieuwende ondernemers de wind in de
ergens gebracht hebben. Het percentage vroeg vermoeden dat er aan de effectiviteit zeilen te geven krijgen zij belastingkorting.
innovatieve bedrijven was in 2009 gedaald van subsidies gesleuteld moest worden? Wie investeert in nieuwe apparatuur voor
naar 35% . De piek van 2002 lag echter “Vernieuwing en economische groei komen het maken van vernieuwende producten kan
maar twee procent hoger. In 2011 stond niet uit Den Haag maar van alle onderne- bijvoorbeeld rekenen op een korting van
Nederland nog steeds niet in de top vijf van mers die Nederland rijk is,” antwoordt de tien procent. In 2015 loopt deze op tot een
innovatieve landen. Inderdaad, maar in de minister. “Daarom heb ik bij de start van dit totaal van vijfhonderd miljoen euro. Na 2012
Global Competitevness Index van het World kabinet meteen gezegd dat ondernemers zullen de belastingvoordelen dus niet kleiner
Economic Forum zijn ‘we’ wel gestegen van en onderzoekers zelf aan het stuur van het worden maar groter.”
de achtste naar de zevende plaats. bedrijvenbeleid moeten zitten. Tegelijkertijd
moeten we inderdaad constateren dat de in- De BV Nederland kan zich niet veroorloven
Fonds voor vernieuwende ondernemers novatiesubsidies van de afgelopen jaren niet te wachten tot de economische crisis op een
Kortom, Nederland innoveert wel degelijk, het gewenste effect hebben gehad. Ik denk miraculeuze manier vanzelf overgaat, ze zal
en dus is dit een tijd om gas te geven en niet dan ook dat ondernemers niet innoveren zich vooral uit de recessie moeten innoveren.
om op de rem te gaan staan. Het Ministerie vanwege subsidies maar omdat ze kansen Dan is het goed te weten dat Den Haag dat
van EL&I trekt daarom € 1,5 miljard uit voor zien, en ik vind dat de overheid onderne- proces optimaal tracht te ondersteunen door
het steunen van een negental topsectoren, mers moet ondersteunen bij het verzilveren elke subsidie-euro een zo hoog mogelijk
sectoren waarin Nederland al bewezen heeft van die kansen, in plaats van het gieteren rendement te geven en de ondernemer
innovatief en internationaal concurrerend met subsidies. Daarom maken we simpele een maximale controle over zijn eigen
te zijn, zoals de agro-food, de logistiek, en regelingen waarvan alle ondernemers innovatieproject. In feite heeft het Ministerie
de energiesector. Maar elke topsector kent kunnen profiteren. Zo krijgen vernieuwende van Economische Zaken, Landbouw &
zijn topspelers. Hoe voorkomt EL&I dat de ondernemers belastingkorting en zorgen Innovatie eerst zelf geïnnoveerd om
anderhalf miljard vooral bij projecten van we voor minder regeldruk vanuit de over- vervolgens anderen in staat te stellen beter
het grootbedrijf terecht komt in plaats van heid. En dat alles bovenop die anderhalf te innoveren. Misschien telt zo’n feit ook
bij de start ups en kleinere spelers die niet miljard euro voor vernieuwende plannen die mee, de volgende keer dat het World
zelden het meest vernieuwend zijn? ondernemers en onderzoekers samen met Economic Forum beslist welke vijf landen tot
“De topsectoren zijn diegene die voor de de overheid maken,” de meest innovatieve ter wereld behoren.
Nederlandse economie het belangrijkst zijn,”
zegt minister Verhagen. “En juist in deze
sectoren zijn veel kleine en middelgrote
ondernemers actief die er voor zorgen dat
ons land vooroploopt met het ontwikkelen
en toepassen van vernieuwde producten en
diensten. Die ondernemers zijn dus ook van
groot belang voor de concurrentiepositie
van onze economie en zorgen voor nieuwe
banen en inkomsten. Om innovatie te stimu-
leren zorgen we ervoor dat hun bedrijven
makkelijker financiering kunnen krijgen
voor risicovolle projecten om innovatieve
producten te ontwikkelen. Hiervoor komt
een fonds voor vernieuwende ondernemers,
het Innovatiefonds MKB+. Dit fonds zal in
2015 vijfhonderd miljoen euro bedragen en
komt bovenop de anderhalf miljard die is
toegezegd voor de topsectoren. Hier profi-
teert met name het midden- en kleinbedrijf
van, omdat het vooral ook het MKB is dat
moeite heeft financiering te blijven vinden
het ONDERNEMERS BELANG