1.
4. Tuyên bố Johanesburg
về phát triển bền vững
Bối cảnh và mục tiêu hội nghị
Diễn biến và nội dung tuyên bố
Nhận xét chung

2.
4.1. Bối cảnh và mục tiêu Hội nghị
a) Bối cảnh
- Dân số thế giới gia tăng nhanh chóng.
- Khoảng cách giữa các nước giàu và các nước
nghèo ngày càng lớn.
- Các nguồn tài nguyên bị khai thác quá mức.
- Khí hậu thay đổi do lượng khí thải ngày càng
nhiều.
- Tình trạng ô nhiễm nước ngày càng nghiêm
trọng.
- Tổn thất đa dạng sinh học ngày càng tăng.

3.
b) Mục tiêu
- Chủ đề quan trọng hơn cả của Hội nghị là thúc
đẩy những hành động và tiến bộ cơ bản đã đạt
được tại Johanesburg nhằm giải quyết những
quan tâm lớn nhất về nghèo đói và môi trường.
- Tăng cường cung cấp nước sạch và vệ sinh môi
trường
- Tăng cường tiếp cận các dịch vụ về năng lượng
- Nâng cao điều kiện sức khoẻ và vấn đề nông
nghiệp, đặc biệt là các vùng đất khô hạn
- Bảo vệ tốt hơn hệ sinh thái và đa dạng sinh học
của thế giới.

4.
4.2. Diễn biến và nội dung tuyên bố
Johanesburg
a) Thành phần tham dự
Hội nghị do Liên Hợp Quốc bảo trợ đã
khai mạc ngày 26/8, bế mạc ngày 4/9/2002 tại
thành phố Johanesburg. Tham gia hội nghị có
hơn 100 nguyên thủ quốc gia, những người
đứng đầu chính phủ và khoảng 40.000 - 60.000
đại biểu từ hơn 180 nước trên thế giới.

5.
b) Nội dung chính của hội nghị
- Hội nghị đã tập trung bàn thảo về “sự toàn
cầu hóa hàng ngày và khắp mọi nơi” và cố
gắng tìm các giải pháp cho những vấn đề cản
trở tiến trình phát triển bền vững.
- Sự “phát triển kinh tế theo hướng thương
mại và tự do hóa tài chính” được xem là một
vấn đề lớn “đã gây nhiều khó khăn cho việc
theo đuổi các mục tiêu môi trường và xã
hội…”

6.
Hội nghị đã nhấn mạnh một số nội dung như
sau:
-Rũ bỏ sự phát triển rập khuôn [1]
- “Các quốc gia nghèo cần phải gia tăng nhu cầu
tiêu thụ của họ, nhưng không đi theo con đường
mà các nước giàu và các nền kinh tế phát triển
quá nhanh trong nửa thế kỷ qua”
-Như vậy, thách thức đối với các nước có nền
kinh tế tụt hậu phải đối đầu đó là sự lựa chọn
một hướng đi thân thiện môi trường và thân
thiện người nghèo, tách biệt tăng trưởng kinh tế
khỏi gia tăng sử dụng tài nguyên, tiến bộ xã hội
đi đôi với tăng trưởng kinh tế.

7.
-Thu hẹp khoảng cách sinh thái của các nước giàu
và nghèo [1]
+ Sự giàu sang của một phía là nguyên
nhân gây ra sự nghèo khó cho phía bên kia.
+Tầng lớp giàu né tránh khỏi các nguy
hại của môi trường và đẩy chất thải, tiếng ồn,
những thứ bẩn thỉu của thế giới công nghiệp
vào số đông những người yếu thế.
+Vì vậy, giảm được khoảng cách sinh
thái của tầng lớp giàu không chỉ là vấn đề
sinh thái học mà còn là vấn đề công bằng.

8.
- Đảm bảo các quyền mưu sinh [1]
+ Hội nghị Johannesburg đã tập trung
nhiều vào vấn đề xoá đói giảm nghèo. Nghèo
đói là do thiếu quyền lực, chứ không phải
thiếu tiền.
+ Vấn đề ở chỗ liệu các nỗ lực có cần thiết
phải dựa chủ yếu vào nguồn hỗ trợ phát
triển như tăng các khoản viện trợ, hay là tăng
sự hoà nhập thị trường thế giới
+ Do đó, bất cứ sự cố gắng nào để giảm
nghèo cũng phải tập trung vào việc củng cố
các quyền và cơ hội cho người nghèo, nhất là
phụ nữ.

9.
Vì vậy, cần khuyến khích quyền mưu sinh
bền vững theo hai nghĩa:
- Hoạt động tạo ra thu thập hoặc phương
tiện và tạo ra vị trí trong xã hội với một cuộc
sống theo đúng nghĩa.
- Hoạt động giúp bảo tồn, tái tạo tài
nguyên môi trường.

10.
- Bước nhảy vọt sang kỷ nguyên năng lượng mặt
trời [1]
+ Nền kinh tế phải có xu hướng chuyển
đổi sang dựa vào các nguồn tài nguyên và
năng lượng hoá thạch sang tài nguyên và
năng lượng mặt trời.
+ Việc dựa trên các dạng năng lượng như
gió, thuỷ điện nhỏ, pin mặt trời…giúp:
Rút ngắn được chu trình cung cấp tài
nguyên, giữ gìn được thiên nhiên.
Thúc đẩy quá trình chuyển đổi công nghệ,
đem lại thịnh vượng cho con người

11.
• Mặc dù chưa đạt được thoả thuận toàn cầu
về cắt giảm các nguồn năng lượng gây ô
nhiễm, có hơn 30 nước đã thông qua sáng
kiến tăng tỷ lệ sử dụng các nguồn năng
lượng có thể thay thế như năng lượng mặt
trời, sức gió và thuỷ điện để góp phần bảo
vệ môi trường.
• [1] http://xemtintuc.info/

12.
4.3 Kế hoạch thực hiện
• Các nhà môi trường, từ các nước phương Bắc
thường quan tâm đến mong muốn của thế
giới cho một cuộc sống thoát khỏi nghèo đói
và túng quẫn.
• Các nhà môi trường phương Nam phản đối
tàn phá rừng, canh tác nông nghiệp lạm dụng
hoá chất, hoặc mở thêm các nhà máy năng
lượng

13.
• Vì vậy, Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất đã
được tổ chức nhằm hoà hợp các nội dung môi
trường với phát triển để :
+ Giải thoát cho các nhà hoạch định chính
sách khỏi một nghịch lý hoặc làm tồi tệ cuộc
khủng hoảng của thiên nhiên bằng cách đẩy
mạnh phát triển,
+ Hoặc ngược lại, đẩy mạnh sự khủng
hoảng về công lý bằng cách kiên quyết bảo vệ
thiên nhiên.[2]
[2] http://vnexpress.net

14.
• Các nước phương Nam, đặc biệt là Nam
Phi chủ yếu biến Johannesburg thành một
Hội nghị về phát triển thay vì Hội nghị về
môi trường.
• Tuyên bố Johannesburg 2002 đã khẳng
định lại những bộ phận cấu thành của
phát triển bền vững đã được đề cập trong
Tuyên bố Rio 1992, đồng thời đề xuất một
Kế hoạch thực hiện những mục tiêu đã đề
ra.

15.
• Điểm nhấn của Tuyên bố là vấn đề phát triển,
nuôi dưỡng và bảo vệ môi trường từ gốc,
mang tính chất chủ động ngăn chặn, từ khâu
hoạch định chính sách, đến ban hành và thực
thi pháp luật.
• *Kế hoạch thực hiện Johannesburg gồm 9 chương
trình hành động [3]
1. Xoá bỏ nghèo khó
2. Thay đổi các mẫu hình sản xuất và tiêu
thụ không bền vững
[3] Hành trình vì sự phát triển bền vững 1972-1992-2002, NXB chính trị quốc gia, 2002

16.
3. Bảo vệ và quản lý cơ sở tài nguyên thiên
nhiên phục vụ phát triển kinh tế xã hội
4. Phát triển bền vững trong một thế giới toàn
cầu hoá
5. Y tế và phát triển bền vững
6. Phát triển bền vững ở Châu á - Thái Bình
Dương
7. Phát triển bền vững ở Uỷ ban kinh tế về
Châu Âu
8. Công cụ thực hiện
9. Khung thể chế cho phát triển bền vững

17.
4.4. NHẬN XÉT CHUNG
a) Những thay đổi trong tuyên bố
Johannesburg
- Thứ nhất, đó là sự mở rộng nội dung của
khái niệm “phát triển bền vững” bằng 3 mục
tiêu bao quát gồm có: chống nghèo khổ, thay
đổi hình thức tiêu dùng và sản xuất và quản
lý tài nguyên thiên nhiên để phục vụ kinh tế,
xã hội.
[5]http://203.162.12.202/thongtinmt/noidung/nn_so3_04.htm

18.
Nhiều mục tiêu cụ thể được xác định
hướng đến việc phục vụ lợi ích cho phụ nữ,
thanh niên, trẻ em và những nhóm người đễ
bị tổn hại.
- Thứ hai, đó là sự mở cửa cho những đối
tác ngoài chính phủ được đóng góp phần của
họ vào sự nghiệp phát triển công bằng và bền
vững.
- Thứ ba, Hội nghị Johannesburg đã nhất
trí thông qua “Chương trình để thực hiện
Chương trình Nghị sự 21 của Hội nghị Rio
năm 1992” và cam kết tiếp tục hành động vì
sự phát triển bền vững.

19.
b) Những mục tiêu chưa đạt được:
• Hội nghị bị chỉ trích kịch liệt vì đã không đạt
được các chỉ tiêu cụ thể, đặc biệt là trong lĩnh
vực năng lượng.
• Phần lớn các nhà lãnh đạo của thế giới “thiếu
can đảm và thiện chí” để tiến tới một thỏa
ước có hiệu quả trong việc xóa bỏ đói nghèo
và bảo vệ môi trường.
• Về vấn đề năng lượng, buộc phải nhượng bộ
trước sức ép của Mỹ, Nhật và nhiều quốc gia
đang phát triển khác, đặc biệt là các nước
xuất khẩu dầu mỏ.

20.
• Hội nghị không đưa ra cam kết hoặc thời
gian biểu cụ thể nào để các nước giàu chấm
dứt trợ giá nông phẩm nhằm giúp những
nước nghèo có cơ hội cạnh tranh.
• Không có kế hoạch quốc tế nào được đưa ra
để giải quyết vấn đề khủng hoảng giá cả
hàng hoá.
• Một thất bại nữa của hội nghị là mức viện trợ
và việc xoá nợ cho các nước nghèo không
được cải thiện.