More Related Content
Similar to Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
Similar to Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа (14)
More from Adilbishiin Gelegjamts
More from Adilbishiin Gelegjamts (20)
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
- 4. Мөнгө гэдэг нь бараа
үйлчилгээг хоорондоо
солилцохдоо хэрэглэхээр бүх
нийтээрээ хүлээн
зөвшөөрсөн, онцгой төрлийн
хэрэгсэл юм. Мөнгөний мөн
чанар түүний гүйцэтгэх
үүргээр илэрхийлэгдэнэ.
- 7. = Нэмэх нь...
М2 = М1 + дээр нэмэх нь 2 жил хүртэлх
хугацаатай төлбөрийн данснуудын
үлдэгдэл, мөн 3 сар хүртэлх хугацаатай
хадгаламжийн дансны үлдэгдлүүд ордог.
(төв банк бүр өөр өөрөөр тодорхойлдог гэдгийг
анхаарна уу!)
- 8. = Нэмэх нь...
М3 = М2 + Банк хоорондын төлбөр
тооцооны үлдэгдэл, мөнгөний зах
зээлийн төлбөрийн бичиг үнэт цааснууд
ордог.
Энэ ангилал нь Европын Төв Банкны хэрэглэдэг ангилал юм. Улс орон бүрт
М1, М2, М3 ийг өөр өөрөөр авч үзэж хэмждэг. Зарим оронд М2-т нь багтаж
байхад зарим оронд М3-т нь байх жишээтэй.
Герман болон европийн холбооны орнууд мөнгөнийхөө бодлогийг
тодорхойлохдоо голлон М3 дээр үндэслэдэг.
- 12. 1. Таваарын мөнгө
Нийгэм хөгжиж, үйлдвэрлэлийн харилцаа гүнзгийрэхийн хирээр мөнгөний
гүйцэтгэх үүрэг улам бүр нэмэгдэж ирсэн нь Монголын хөгжлийн түүхээс
тодорхой харагддаг. Эрт үеэс мөнгөний үүргийг бод мал, хонь гүйцэтгэж байжээ.
Оросын Монгол судлаачэрдэмтэн И.М.Майскийн тодорхойлсноор 1919 онд
дараахь эквивалентыг ардууд өөрсдийн худалдаанд ашиглаж байсан байна.
1 гүү = 12 төлөг
1 морь = 15 төлөг 1 шар = 32 төлөг
- 17. Өрх гэр, аж ахуйн нэгжүүдийн хөрөнгө нь
дараахь 3 хэлбэрээр оршиж байдаг
1. Бэлэн мөнгө, төлбөрийн картаар зарцуулагдах
хугацаагүй хадгаламж зэрэг хүү, орлого
оруулдаггүй боловч 100%-ийн гүйлгээний
чадвартай мөнгө.
2. Хугацаатай хадгаламж, хувьцаа, бонд зэрэг хүүгийн
орлого оруулахын зэрэгцээ ямар нэг бэрхшээл,
эрсдэлгүйгээр мөнгө болгож болох санхүүгийн
хэрэгслүүд.
3. Машин техник, байшин барилга зэрэг ашиг
орлоготой боловч үндсэндээ гүйлгээний чадваргүй
бодит капитал.
- 18. Өрх гэр, аж ахуйн нэгжүүдийн хөрөнгө нь
дараахь 3 хэлбэрээр оршиж байдаг
1. Бэлэн мөнгө, төлбөрийн картаар зарцуулагдах
хугацаагүй хадгаламж зэрэг хүү, орлого
оруулдаггүй боловч 100%-ийн гүйлгээний
чадвартай мөнгө. гүйлгээний
Төгс
2. Хугацаатай хадгаламж, хувьцаа, буюузэрэг хүүгийн
чадвартай хэрэгсэл бонд
орлого оруулахынтөгс бус боловчнэг бэрхшээл,
мөнгө, зэрэгцээ ямар
эрсдэлгүйгээр мөнгө боломжтой санхүүгийн
орлого олох болгож болох
хэрэгслүүд.
хэрэгсэл...
3. Машин техник, байшин барилга зэрэг ашиг
орлоготой боловч үндсэндээ гүйлгээний чадваргүй
бодит капитал.
- 19. Мөнгөн дэх эрэлт нь өрх гэр, аж
ахуйн нэгжүүдийн зүгээс өөрийн гар
дээр бэлнээр болон төлбөрийн карт,
чекээр зарцуулагдах боломжтой
хугацаагүй хадгаламж хэлбэрээр
байлгахыг эрмэлзэж буй мөнгөний
тоо хэмжээ юм. Мөнгөн дэх эрэлт нь
дараах 3 төрлийн эрэлтээс бүрдэнэ.
- 20. Мөнгөн дэх арилжааны эрэлт: Өрх гэр, аж ахуйн нэгжүүд
өдөр тутмын хэрэгцээт бараа үйлчилгээ, хүчин зүйлээ
худалдан авахын тулд тодорхой хэмжээний мөнгөтэй байхыг
эрмэлздэг. Үүнийг мөнгөн дэх арилжааны эрэлт гэнэ.
Арилжааны эрэлт нь бараа үйлчилгээний үнийн түвшин болон
нэрлэсэн ҮНБ-ний хэмжээнээс шууд хамаарна. Бараа
үйлчилгээний үнэ хэдий чинээ өндөр байна энэ зориулалтаар
ашиглах мөнгөний хэмжээ төдий чинээ их байх шаардлагатай.
Болгоомжлолын эрэлт: Мөнгө нь 100%-ийн төлбөрийн
чадвартай байдаг учраас өрх гэр, аж ахуйн нэгжүүд нь
урьдчилан тооцоогүй гэнэтийн тохиолдол болон эрсдэлийн
үед хэрэглэх зорилгоор тодорхой хэмжээний мөнгөний
нөөцтэй байхыг эрмэлздэг. Үүнийг болгоомжлолын эрэлт
гэнэ. Энэ эрэлтийн хэмжээ нь үнийн түвшинтэй шууд, зээлийн
хүүтэй урвуу хамааралтай.
- 22. Ашиг хонжооны эрэлт: Хүмүүс өөрийн хөрөнгөө төгс
гүйлгээний чадвартай мөнгө, эсвэл төгс бус гүйлгээний
чадвартай боловч хүү хэлбэрээр орлого оруулж байдаг
хугацаатай хадгаламж болон үнэт цаас гэсэн 2 төрлийн
санхүүгийн хэрэгсэл хэлбэрээр хадгалдаг. Гэхдээ өөртөө аль
ашигтай байх хэлбэрээр хадгална. Хэрэв бараа үйлчилгээний
үнийн өсөлт буюу ханш уналтын түвшин нь зээлийн хүүгээс
өндөр бол хямд үед нь бараа үйлчилгээг худалдан аваад үнэ
өссөн үед нь эргүүлэн зарж хүүгийн орлогоос илүү ашиг олох
боломжтой учраас хүмүүс хөрөнгөө бэлэн мөнгө хэлбэртэй
байлгахыг эрмэлзэнэ. Үүнийг ашиг хонжооны эрэлт гэнэ.
Ханш уналтын түвшин хэдий чинээ өндөр байна ашиг
хонжооны эрэлт төдий чинээ их байна. Харин зээлийн хүү
өсөхийн хэрээр энэхүү эрэлт нь буурч хүүгийн түвшин ханш
уналтын түвшнээс давсан үед хүмүүс хөрөнгөө хадгаламж
буюу үнэт цаас хэлбэрээр хадгалахыг эрмэлзэнэ.
- 23. Болгоомжил,
Арилжааны
эрэлт, Dt + ашиг
хонжооны
эрэлт, Da
= Мөнгөний нийт
эрэлт, Dm
10 10 10
Зээлийн хүү, i (хувь)
Зээлийн хүү, i (хувь)
Зээлийн хүү, i (хувь)
7.5 7.5 7.5
5 5 5
2.5 2.5 2.5
Dm
Dt Da
0 0 0
0 50 100 150 200 250 300 0 50 100 150 200 250 300 0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эхэлт Мөнгөний эхэлт Мөнгөний эхэлт
(Мян.төг) (Мян.төг) (Мян.төг)
- 24. Зээлийн Зээлийн
хүү 9 хүүгийн
өсөлтийн үед
6
3 Зээлийн
хүүгийн
бууралтын
үед
Dm
0 600 800 1000 Мөнгө
(тэрбум.төг)
- 25. Бодит ДНБ, эсвэл үнийн түвшин
нэмэгдэхэд Мөнгөний эрэлтийн
Зээлийн муруй баруун шилжинэ
хүү
Шилжилтийн дараах
зээлийн хүү
E G
6%
F H
3%
m
D1 D2m
Мөнгө
500 700 800 1,000 (тэрбум.төг)
- 26. Болгоомжил,
Арилжааны
эрэлт, Dt + ашиг
хонжооны
эрэлт, Da
= Мөнгөний нийт
эрэлт, Dm
10 10 10 Sm
Зээлийн хүү, i (хувь)
Зээлийн хүү, i (хувь)
Зээлийн хүү, i (хувь)
7.5 7.5 7.5
5 5 5 ie
2.5 2.5 2.5
Dm
Dt Da
0 0 0
0 50 100 150 200 250 300 0 50 100 150 200 250 300 0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эхэлт Мөнгөний эхэлт Мөнгөний эхэлт
(Мян.төг) (Мян.төг) (Мян.төг)
Тэнцвэр
Зээлийн хүү
- 28. Болгоомжил,
Арилжааны
эрэлт, Dt + ашиг
хонжооны
эрэлт, Da
= Мөнгөний нийт
эрэлт, Dm
10 10 10 Sm
Зээлийн хүү, i (хувь)
Зээлийн хүү, i (хувь)
Зээлийн хүү, i (хувь)
7.5
Мөнгөний 7.5 7.5
5 нийлүүлэлтийг нэмж 5 5 ie
2.5
оруулсан тэнцвэрээр2.5 2.5
Dm
хүүгийн хувь хэмжээDa
Dt
0 50 100тодорхойлогдоно. 200 250 300
0 0 0
150 200 250 300 0 50 100 150 0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эхэлт Мөнгөний эхэлт Мөнгөний эхэлт
(Мян.төг) (Мян.төг) (Мян.төг)
Тэнцвэр
Зээлийн хүү
- 29. Sm
10 Мөнгөний нийлүүлэлт 200
тэрбум төгрөгөөс-Sm, 150
Зээлийн хүү, i (хувь)
тэрбум төгрөг-Sm1 болж
7.5 буурвал...
5 ie
2.5 Dm
0
0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эхэлт
(тэрбум.төг)
- 30. Sm1 Sm
Зээлийн хүү, i (хувь) 10
7.5 Түр зуурын богино хугацаанд
мөнгөний нийлүүлэлтийн
багасалтын үед...
5 ie
2.5 Dm
0
0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эхэлт
(тэрбум.төг)
- 31. Sm
10 Мөнгөний нийлүүлэлт 200
тэрбум төгрөгөөс-Sm, 250
Зээлийн хүү, i (хувь)
тэрбум төгрөг-Sm2 болж өссөн
7.5 гэвэл...
5 ie
2.5 Dm
0
0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эхэлт
(тэрбум.төг)
- 32. Sm Sm2
10
Түр зуурын богино
Зээлийн хүү, i (хувь)
7.5
хугацаанд мөнгөний
нийлүүлэлтийн
ie ихсэлтийн үед...
5
2.5 Dm
0
0 50 100 150 200 250 300
Мөнгөний эрэлт
(тэрбум.төг)
- 34. Хөрөнгө оруулалтын сангийн ЗЗ
Бодит
зээлийн
хүү Зээлийн үнэ гэж юу
вэ?
•Нийлүүлэлт=хад
re •Зээлдэгч
•Налалт?
•Эрэлт=Хөр.ор
•Зээлэгч
•Налалт?
Ie хөр.ор сан ₮
Тэнцвэр: r үед хад=хөр.ор
- 35. Хөрөнгө оруулалтын сангийн ЗЗ
Бодит
зээлийн
хүү
•Яах r>re вэ?
Нийлүүлэлт=х
адгаламж •Илүүдэл
•Зээлдэгчид нэмэлт
r1 хөрөнгө оруулна
re •Бонд худ.авах
•Бондын үнэ өсөх
Эрэлт=Х
өр.ор •Зээлийн хүү буурч
Ie хөр.ор сан ₮
•Яах r<re вэ?
- 36. Хөрөнгө оруулалтын сангийн ЗЗ
Бодит
зээлийн
хүү • Нийлүүлэлт,
Нийлүүлэлт=х
адгаламж хадгаламжид
нөлөөлөх хүчин зүйлс
– Цалин
re – ЗГ хад
• Татвар
Эрэлт=Х • G
өр.ор
– Хүлээлт
хөр.ор сан ₮
– Татварын хөшүүрэг
Ie
Тухайлбал: G ихсэх, S багасах, r нэмэгдэх, I багасах
- 37. Хөрөнгө оруулалтын сангийн ЗЗ
Бодит
зээлийн
хүү Нийлүүлэлт=х
адгаламж • Эрэл, хөр.ор-нд
нөлөөлөгч хүчин
зүйлс
re – Бизнес эрхлэх
сонирхол
Эрэлт=Х
өр.ор – Татварын
хөшүүрэг
Ie хөр.ор сан ₮
Тухайлбал: Бизнесийн үйл ажиллагаанаас олох ашиг
өсөхөд, D нэмэгдэх, r нэмэгдэнэ, I нэмэгдэнэ
- 38. ХАРЬЦУУЛАЛТ
Бодит
зээлийн
хүү Нийлүүлэлт=х
адгаламж
•Хадгаламж эзэмшигч,
хөрөнгө оруулагчид
ямар үйл хөдлөл
re
гаргадаг вэ?
•Ямар тохиодолд
Эрэлт=Х өсдөг эсвэл буурдаг
өр.ор вэ?
•r болон I хэрхэн
Ie хөр.ор сан ₮ өөрчлөгддөг вэ?
- 40. Хөрөнгө оруулалтын сангийн ЗЗ
Бодит
зээлийн
хүү Нийлүүлэлт=х • T буурахад
адгаламж – Хадгаламж буурна
– r нэмэгдэнэ
– I буурна
• Цалинг буурахад
re – Хадгаламж буурна
– r нэмэгдэнэ
– I буурна
Эрэлт=Х
өр.ор
Ie хөр.ор сан ₮
40
- 41. Хөрөнгө оруулалтын сангийн ЗЗ
Бодит
зээлийн • Бизнесийн таатай орчин
хүү Нийлүүлэлт=х – Эрэлт нэмэгдэнэ
адгаламж – r нэмэгдэх
– I нэмэгдэх
• Хөр.ор-ын татварын
хөнгөлөлт
– Эрэлт нэмэгдэнэ
re
– r Нэмэгдэнэ
– I нэмэгдэнэ
Эрэлт=Х • Хэрэглэгчийн зардал
өр.ор нэмэгдэхэд (бизнесийн
орлого нэмэгдэхэд)
– Эрэлт нэмэгдэнэ
хөр.ор сан ₮ – r нэмэгдэнэ
Ie – I нэмэгдэнэ
• Хэрвээ эсрэг үзэгдэл
болвол яах юу болох вэ?
41
- 44. Банкийг гүйцэтгэж буй үүрэг зорилгоор нь:
Арилжааны банк, төв банк гэж 2 төрөлд ангилдаг.
Арилжааны банк нь сул Төв банк нь мөнгөн гүйлгээнд
чөлөөтэй мөнгөн хяналт тавих, түүнийг
хөрөнгийг төвлөрүүлж зохицуулахад чиглэсэн мөнгө-
авах, эргээж хөрөнгийн эх зээлийн бодлогыг
үүсвэр дутагдалтай аж боловсруулж хэрэгжүүлэх,
гүйлгээнд мөнгийг оруулах,
ахуйн нэгжүүдэд олгох,
татаж авах зэрэг үүргүүдийг
аж ахуйн нэгжүүдийн гүйцэтгэдэг учраас ихэнх
хоорондын төлбөр оронд нэг л байдаг. Энэ бол
тооцоог гүйцэтгэх төрийн байгууллага юм.
үүргийг хүлээдэг.
- 46. Арилжааны банкны тэнцлийн тайлан нь түүний үйл
ажиллагааг тодорхой харуулсан толь юм. Өөрөөр хэлбэл,
бид банкны тэнцлийн тайланг судалж үзсэнээр банк
ямар үйл ажиллагааг хэрхэн, яаж явуулдгийг харж мэдэж
авах болно.
Тэнцлийн тайлан
Актив Пассив
тал нь банкны хөрөнгийн тал нь уг хөрөнгийн
бүтэц, зарцуулалтыг эх үүсвэрийн бүтцийг
харуулдаг. харуулдаг.
- 47. Актив Пассив
ГҮЙЛГЭЭ
1
Банк байгуулсан
$250,000
хувьцаат
капитал
- 48. Актив Пассив
МХ $250,000 Хувьцаат капитал $250,000
Хөрөнгийн талд нэмэгдэнэ
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 49. Актив Пассив
МХ $250,000 Хувьцаат капитал $250,000
ГҮЙЛГЭЭ
2
$240,000-ын
хөрөнгө,
тоног.төх
худалдан авсан
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 50. Актив Пассив
МХ $ 10,000 Хувьцаат капитал $250,000
Хөрөнгө 240,000
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 52. Актив Пассив
МХ $ 10,000 Хувьцаат капитал $250,000
Хөрөнгө 240,000
ГҮЙЛГЭЭ
3
$100,000-ын
хадгаламж
авсан
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 53. Актив Пассив
МХ $110,000 Хадгаламж $100,000
Хөрөнгө 240,000 Хувь.капитал 250,000
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 54. Актив Пассив
Тэмдэглэл:
МХ $110,000
Банкны Хадгаламж $100,000
Хөрөнгө 240,000 Хувь.капитал 250,000
хадгаламжуудаас
шаардлагатай нөөцийг
байгуулдаг.
АБ-ны байгуулах
шаардлагатай нөөц
Нөөцийн
харьцаа = Хадгаламжийн эх
үүсвэр
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 55. Актив Пассив
МХ $110,000 Хадгаламж $100,000
Хөрөнгө 240,000 Хувь.капитал 250,000
Үндсэн 3 асуудал...
1 – Нөөц байгуулах= бодит нөөц –
шаардлагатай нөөц
(шаардлагатай нөөцийг 20% гэж таамаглая)
$110,000 - 20,000 = $90,000
2 – Боломжит зээлийг удирдах
3 – Аль банкинд хөрөнгө буюу өрийг
үүсгэх вэ?
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 56. Актив Пассив
МХ $110,000 Хадгаламж $100,000
Хөрөнгө 240,000 Хувь.капитал 250,000
ГҮЙЛГЭЭ
4
$110,000-ыг
МБ-нд
байршуулсан
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 58. Актив Пассив
МХ $0 Хадгаламж $100,000
Нөөц 110,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 59. Актив Пассив
МХ $0 Хадгаламж $100,000
Нөөц ГҮЙЛГЭЭХувь.Капитал
110,000 250,000
Хөрөнгө 5
240,000
$50,000-ыг
банкнаас
татсан гэвэл
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 60. Актив Пассив
МХ $0 Хадгаламж $50,000
Нөөц 60,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
- 61. Актив Пассив
Тэмдэгдэл:
МХ $0 Хадгаламж $50,000
Нөөц 60,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө Банкууд илүүдэл
240,000
нөөцөө бусдад
зээлүүлэх эсвэл
бонд худалдан авч
хөрөнгө
нэмэгдүүлж
болдог.
- 62. Актив Пассив
МХ $0 Хадгаламж $50,000
Нөөц ГҮЙЛГЭЭХувь.Капитал
60,000 250,000
Хөрөнгө 6
240,000
Илүүдэл нөөцөөс
$50,000-ын зээл
олгосон
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 64. Актив Пассив
МХ $0 Хадгаламж $50,000
Нөөц 60,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
- 65. Актив Пассив
Нөөц $ 60,000 Хадгаламж $100,000
Зээл 50,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
Зээл байгуулсан
гэвэл
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 66. Актив Пассив
Нөөц $ 10,000 Хадгаламж $ 50,000
зээл 50,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
Дахин банкнаас $50,000 татаж
авсан гэж үзвэл
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 67. Актив Пассив
Нөөц $ 10,000 Хадгаламж $ 50,000
зээл 50,000 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
ГҮЙЛГЭЭ
7
$50,000-ын
зээлийг төлсөн
гэвэл
- 68. Актив Пассив
Нөөц $ 10,000 Хадгаламж $ 0
зээл 0 Хувь.Капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
Мөнгөний нийлүүлэлтийг
$50,000-оор багасгаж байна
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 69. Актив Пассив
Нөөц $ 60,000 Хадгаламж $100,000
Үнэт цаас 50,000 Хувь.капитал 250,000
Хөрөнгө ГҮЙЛГЭЭ
240,000
8
(Тайлан балансын өмнөх
байдал дээр таамаглахад)
$50,000-оор
ЗГ-ын үнэт цаас
худалдан авсан
http://gelegjamts.blogspot.com/
- 70. Актив Пассив
Нөөц $ 60,000 Хадгаламж $100,000
Үнэт цаас 50,000 Хувь.капитал 250,000
Хөрөнгө 240,000
- 75. Ашигласан ном, сурах бичгийн жагсаалт
•Б. Сувд, Б.Алтанцэцэг “Экономикс”, 2000 он, Улаанбаатар хот
•К.Р.Макконелл, С.Л.Брю “Экономикс”
•П.Самуельсон, В.Нордхаус “Экономикс”
•Б.Баярдаваа, Д.Гансүлд. “Макро экономикс”, 2005 он, Улаанбаатар хот
•Н.Г.Мэнкью “ Макро эдийн засаг” 2005 он, УБ
•З.Баярмаа, Б.Нарантунгалаг “Макро эдийн засаг” 2004 он, УБ
•Марк Скаузэн “Эдийн засгийн ухаан эдүгээчлэгдсэн замнал” 2003 он, УБ
•Р.Оросоо “Макро эдийн засаг” 2005 он, УБ
•Р.Амаржаргал “Макро эдийн засгийн суурь” 2005 он, УБ
•Д.Болдбаатар “Макро эдийн засгийн ухаан” 2006 он, УБ
•Б.Баярдаваа “Эдийн засгийн онол” 2006 он, УБ
•Peter Jochumzen “Essentials of Macroeconomics”
•Stephanie Schmitt-Grohe Martin Uribe “International Macroeconomics” 2008 он
•David A.Dilts “Introduction to Macroeconomics” 2006 он
•Robert M. Kunst “Introduction to Macroeconomics” 2006 он
•Antonio Mele “Lecture Notes in Financial Economics” 2009 он
•John C.Driscoll “Lecture Notes in Macroeconomics” 2001 он
•Martin Uribe “Lectures in Open Economy Macroeconomics” 2007 он
•Brian Krauth “Macroeconomic Theory” 2004 он
•Dirk Krueger “Macroeconomic Theory” 2004 он
•David Andolfatto “Macroeconomic Theory and Policy” 2005 он
•Гэх мэт ...
Editor's Notes
- өрх гэр, аж ахуйн нэгжүүдэд хэрэглээнээс давж хуримтлагдсан сул чөлөөтэй мөнгөн хөрөнгө бүхэлдээ хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэр болон ашиглагдаж эхэлсэн нөхцөлд нийгэмд хөдөлмөр бүрэн эрхлэлт хангагдан эдийн засаг (йүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж, тогтвортой, өндөр хурдацтай өсөх болно гэдгийг үзсэн билээ. Гагцхүү энэ л нөхцлийг банкны систем бүрдүүлж өгдөг.
