2. OSI MODELİ NEDİR?
OSI modeli, her bir katmanın bir üst katmana hizmet vermesi amacına
dayanan ve birbirleriyle iletişimi ilişkili olan yedi farklı katmandan oluşan
bir modeldir. Yedi katmana bölünmesindeki temel amaç ise herhangi bir
katman geliştirilmek veya değiştirilmek istendiğinde olayın sadece o
katmanı etkileyip diğer katmanları etkilememesini sağlamaktır. Bu
sayede katmanlar daha çabuk gelişebilir.
3. OSI MODELI İŞLEVLERI
İşlevleri:
• Ağ bileşenlerinin nasıl haberleştiklerini tanımlar.
• Bir bilginin hazırlandıktan sonra ağ ortamından geçerek başka bir
bilgisayarda nasıl görüntülendiğini tanımlar.
• Farklı donanım ve yazılımların haberleşmesini sağlar.
• Farklı işletim sistemlerinin iletişimini sağlar.
4.
5. UYGULAMA – YAZILIM KATMANLARI
1) UYGULAMA KATMANI (APPLICATION
LAYER)
Kullanıcılar tarafından çalıştırılan tüm uygulamalar bu katmanda
tanımlıdır. Ayrıca kullanıcıya en yakın olan katmandır. HTTP ve FTP bu
katmanda tanımlıdır. Uygulama katmanında veri birimi data’dır (veri).
6. 2) SUNUM KATMANI (PRESENTATION LAYER)
Sunum katmanı, verileri, uygulama katmanına sunarken veri (data)
üzerinde kodlama ve dönüştürme işlemlerini yaparak aynı dilin
konuşulmasını sağlar. Ayrıca veri sıkıştırma, şifreleme vb. işlemleri de
gerçekleştirir. Sunum katmanında veri birimi data’dır (veri).
7. 3) OTURUM KATMANI (SESSION LAYER)
Haberleşecek olan bilgisayarların arasında bağlantı oluşturmasını ve
yönetilmesini sağlar. Bu katmanın en önemli işlevi eğer veri iletiminde
ve veri güvenliğinde hata oluşmuşsa verinin tekrar gönderilmesini
sağlamasıdır. NFS, SQL, ASP ve Telnet bu katmanda tanımlıdır.
Oturum katmanında veri birimi data’dır (veri).
8. ARA KATMAN
4) TAŞIMA KATMANI (TRANSPORT LAYER)
Bu katman verinin nasıl iletileceğini belirler. Üst katmandan aldığı
verileri segmentlere ayırarak bir alt katmana iletir. Bir üst katmana bu
bölümleri birleştirerek sunar. Aynı zamanda verinin uçtan uca iletimini
sağlayarak karşı tarafa gönderilen verinin yerine ulaşıp ulaşmadığını
kontrol eder. TCP ve UDP bu katmanda tanımlıdır. Taşıma katmanında
veri birimi segment’dir (bölüm).
9. AĞ – DONANIM KATMANLARI
5) AĞ KATMANI (NETWORK LAYER)
Bu katmanda iletilen veriler paket olarak adlandırılır. Veri paketlerini,
onların ağ adreslerini kullanarak uygun ağlara yönlendirme işini yapar.
Adresleme işlemlerini yürütür. Router (yönlendiriciler olarak da bilinir
internet trafiğini yönlendirir) ve IP protokolü bu katmanda tanımlıdır. Ağ
katmanında veri birimi paket’dir.
10. 6) VERI ILETIM KATMANI (DATA LINK LAYER)
Ağ katmanından aldığı veri paketlerini frame (çerçeve) halinde fiziksel
katmana iletme işinden sorumludur. İletilen çerçevenin doğru mu yoksa
yanlış mı iletildiğini kontrol eder ve çerçeve hatalıysa tekrardan
gönderilmesini sağlar. Veri iletim katmanı MAC ve LLC olmak üzere iki
alt katmana ayrılmaktadır. Veri iletimi katmanında veri birimi frame’dir
(çerçeve).
11. 7) FIZIKSEL KATMAN (PHYSICAL LAYER)
Verilerin fiziksel olarak gönderilmesi ve alınmasından sorumludur.
Datalardan oluşan paketler bu katmanda bitlere çevrilmektedir. Bu
katman elektriksel ve mekanik özelliklerle ilgilenir (fiziksel katmanda
kullanılacak konnektör türü vb). Hub’lar ve kablolar fiziksel katmanda
tanımlıdır. Fiziksel katmanda veri birimi bit’dir.
12. HİYERARŞİK AĞ MODELİ
Bilişim uzmanları hiyerarşik ağ modelini, ağın dizayn edilmesi ve
yönetimini daha kolay hale getirmek için kullanırlar. Problemlerin
çözümü ve kurulan sistemin sağlıklı çalışabilmesi için ağı kuranla ağı
kullanan kişilerin konuştukları dil aynı olmalıdır. Uygulamaların gelişen
teknolojiyle birlikte daha karmaşık hale gelmesi, bilişim uzmanlarını
daha hızlı ve uygulanabilir yönlendirme (routing) ve anahtarlama
(switching) tekniklerinin kullanımına doğru götürmektedir. Bu
gelişmelerin tamamı, nihai kullanıcıların ihtiyaç duyduğu ağ ortamının
hatasız çalışmasına bağlıdır. Bu yapıyı oluşturmak da, istemci-sunucu
mimarisinin kusursuz çalışmasıyla sağlanır. Günümüzde üç katmanlı
hiyerarşik modelle bunlar sağlanmaktadır. Bu katmanlar şunlardır;
- Erişim Katmanı (Access Layer)
- Dağıtım Katmanı (Distribution Layer)
- Merkezi Katman (Core Layer)
13. ERIŞIM KATMANI (ACCESS LAYER)
Erişim Katmanı, son kullanıcının ağa bağlandığı noktadır. Bu katmanda
son kullanıcılardan oluşan bir grup ve onların kaynakları bulunur. Bu
katmanda genelde standart anahtarlar kullanılır.
14. DAĞITIM KATMANI (DISTRIBUTION LAYER)
Bu katman merkezi katmandan erişim katmanına olana dağıtımın
yapıldığı katmandır. Erişim katmanının nereye nasıl erişebileceğinin
kontrol edildiği bir katmandır. Bu katmanda çok katmanlı anahtarlar
kullanılır.
15. MERKEZI KATMAN (CORE LAYER)
Merkezi Katman ağın omurgası tüm istemci ve kaynakların merkezi
noktası olarak tarif edilebilir. Bu tabaka yüksek hızlı yönlendiricileri, çok
katmanlı anahtarları ve güvenlik cihazlarını barındırır.