W pierwszym z cyklu webinarów o lepszych miastach Karol Podyma opowiedział, jak sprawić radość mieszkańcom, ulżyć miejskim budżetom i tworzyć bogate, trwałe urbicenozy. Tam, gdzie łąki kwietne zyskały już przychylność lokalnych społeczności, można iść krok dalej — adaptować i tworzyć półdzikie łąki z rodzimych gatunków roślin charakterystycznych dla naszej strefy klimatycznej. Trwałe łąki to nie tylko największe wsparcie dla przyrody, ale także sposób na adaptację do zmian klimatu i odpowiedź na coraz częstsze w miastach ekstremalne zjawiska pogodowe jak susze czy ulewne deszcze. Głębokie i rozbudowane systemy korzeniowe roślin wieloletnich to naturalne gąbki — potrafią czerpać wodę z głębszych warstw gleby, a także sprawnie odprowadzać i magazynować w glebie nadmiar wody opadowej. Jakie jeszcze cuda potrafią dzikie kwiaty w miastach? O tym wszystkim była mowa w czasie pierwszego webinaru z cyklu Lepsze miasta.

1. Zmierzch
miejskich
disco-łączek
Karol Podyma

2. Łąki
są półnaturalnymi siedliskami
antropogenicznymi, ich
funkcjonowanie jest zależne
od ingerencji człowieka.
W naszym klimacie
łąki kwietne są jednymi
z najbogatszych gatunkowo
zbiorowisk roślin i zwierząt.
D
E
F
I
N
I
C
J
A

3. ŁĄKI KWIETNE W
MIASTACH
To ekologiczna i ekonomiczna alternatywa dla
wymagających trawników.
Łąki kwietne są także sposobem przeciwdziałania
negatywnym skutkom zmian klimatu i budowania
pozytywnego wizerunku miasta.

4. Gatunki obcego pochodzenia
Maczek kalifornijski
(Escholzia califrnica)
Żmijowiec babkowaty
(Echium plantagineum)
Smagliczka nadmorska
(Lobularia martima)
Kosmos podwójnie pierzasty
(Cosmon bipinnatus)
Nachyłek dwubarwny
(Coreopsis tinctoria)

5. Rośliny uprawne
— gatunki
Facelia błękitna
(Phacelia tanacetifolia)
Słonecznik zwyczajny
(Helianthus annuus)
Gryka zwyczajna
(Fagopyrum esculentum)
Lucerna siewna
(Medicago sativa)
Len zwyczajny
(Linum usitatissimum)

6. Chwasty segetalne
Mak polny
(Papaver rhoeas)
Kąkol polny
(Agrostemma githalgo)
Rumianek pospolity
(Matricaria chamomilla)
Chaber bławatek
(Centaurea cyanus)
Nagietek polny
(Calendula arvensis)

7. Gatunki łąk świeżych
Marchew zwyczajna
(Daucus carota)
Komonica zwyczajna
(Lotus corniculatus)
Chaber łąkowy
(Centaurea jacea)
Krwawnik pospolity
(Achillea millefolium)
Złocień właściwy
(Leucanthenum vulgare)

8. Gatunki muraw
kserotermicznych
Sparceta siewna
(Onobrychis viciifolia)
Goździk kartuzek
(Dianthus carthusianorum)
Rumian barwierski
(Cota tinctoria)
Chaber driakiewnik
(Centaurea scabiosa)

9. Gatunki siedlisk ruderalnych
Cykoria podróżnik
(Cichorium intybus)
Wrotycz pospolity
(Tanacetum vulgare)
Żmijowiec zwyczajny
(Echium vulgare)
Mydlnica lekarska
(Saponaria officinalis)

10. GATUNKI JEDNOROCZNE
nietrwałe, wymagają dosiewania,
mało odporne na warunki atmosferyczne,
potrzebują bogatszej gleby,
ryzyko inwazyjności przy zmianach
klimatu,
niski walor edukacyjny.
GATUNKI WIELOLETNIE
dopasowane do warunków glebowych i
klimatycznych
niemal bezobsługowe
odtwarzają siedliska
świadczą usługi ekosystemowe

11. ŁĄCZKA JEDNOROCZNA
Kwitnie spektakularnie już w kilka tygodni
po wysiewie, ale wymaga corocznego
odtworzenia. Składy mieszanek są
uniwersalne i dają kontrolę nad efektem
wizualnym.
ŁĄKA WIELOLETNIA
Daje długotrwały efekt i wymaga
minimum pięgnacji - jedynie
sporadycznego koszenia. Gatunki
powinny być dostosowane do stanowiska.

12. żmijowiec
zwyczajny
chaber
łąkowy
chaber
driakiewnik
rajgras
wyniosły
życica
trwała
kostrzewa
czerwona
goździk
kartuzek
cykoria
podróżnik
szałwia
łąkowa
dziewanna
firletkowa
chaber
bławatek
mak
polny
rumianek
pospolity
świerzbnica
polna
kąkol
polny
krwiściąg
mniejszy

13. W
O
D
A

14. P
O
W
I
E
T
R
Z
E

15. E
K
O
L
O
G
I
A

16. E
K
O
N
O
M
I
A
KOSZT ZAŁOŻENIA I
ŁĄKI WIELOLETNIEJ
JEST PORÓWNYWALNY
Z KOSZTEM ŁĄCZKI
OZDOBNEJ I
TRWANIKA
Łąki wieloletniej, nie trzeba nawozić
ani użyźniać specjalnie gleby.
Pielęgnacja łąki ogranicza się jedynie
do sporadycznego koszenia, bez
nawożenia, podlewania,
odtwarzania łąki kwietnej.

17. ŁĄKA
WARSZAWSKA

18. ŁĄKI ANTYSMOGOWE KRAKÓW

19. ŁAZIENKI KRÓLEWSKIE WARSZAWA

20. WODOCIĄGI MIEJSKIE

21. ŁĄKA CENTRALNA KATOWICE

22. MIESZANKI
SIEDLISKOWE
MIESZANKI
FUNKCJONALNE
murawy napisakowe
łąki świeże
murawy kserotermiczne
zbiorowiska ruderalne
gleby wilgotne
tereny zacienione
dla motyli i dzikich zapylaczy
dla ptaków
antysmogowa
na zielone dachy
ogrody deszczowe
antynawłociowa

23. naturalny dobór gatunków
trwałe zbiorowiska
różnorodne gatunki odporne na niekorzystne
czynniki
proste w utrzymaniu
odporne na suszę, nadmierne opady, mrozy
odporne na choroby i pateogeny
dobrze wykształcone systemy korzeniowe -
retencja, sekwestracja dwutlenku węgla
większe usługi ekosystemowe
DLACZEGO LEPSZE SĄ
SPONTANICZNE ŁĄKI OD
ZAKŁADANYCH ŁĄK KWIETNYCH?

24. NASIONA ZBIERANE Z PÓŁNATURALNYCH ŁĄK NIE
USTĘPUJĄ KOMERCYJNYM MIESZANKOM POD WZGLĘDEM
MOŻLIWOŚCI ZAKŁADANIA MIEJSKICH ŁĄK CZY
PODSIEWANIA.
TRAWNIKI MIEJSKIE SĄ ROZPROSZONE I IZOLOWANE
Mieszanki pozyskane z półnaturalnych łąk są bogate w nasiona różnych gatunków i
zapewniają ekotypy dostosowane do lokalnych warunków klimatycznych
W warunkach miejskich nasiona wielu gatunków roślin po prostu nie mogą w sposób
naturalny dotrzeć do wielu miejsc i dlatego, jeżeli chcemy podnieść bioróżnorodność
musimy nasiona dostarczać
Badania - dr hab. Tomasz Szymura

25. ZATRZYMYWANIE INWAZJI OBCYCH GATUNKÓW ROŚLIN
ŁĄKI Z NASION WPROWADZANYCH ZE ŚWIEŻYM
POKOSEM SĄ TRWAŁE, ODPORNE I BOGATE W RODZIME
GATUNKI
Roślinność wytworzona z mieszanki nasion o składzie typowym do bogatej w gatunki
półnaturalnej łąki nie ustępuję szybko rosnącym odmianom traw z komercyjnych
mieszanek pod względem zatrzymywania inwazji obcych gatunków roślin
Wyniki wieloletniego eksperymentu wskazują, że "szlachetne", szybko rosnące
odmiany traw wprowadzane z komercyjnie dostępnych, klasycznych mieszanek
szybko kiełkują na początku, ale po kilku latach rośliny wykształcone z tych nasion
zamierają
Badania - dr hab. Tomasz Szymura

26. RAPORT “AKUMULACJA PYŁU ZAWIESZONEGO PRZEZ
WYBRANE GATUNKI ŁĄK MIEJSKICH”
Większość gatunków jedno- i wieloletnich z łąk akumulowało więcej pyłu
zawieszonego niż referencyjne drzewa (lipa i klon) oraz trawa (kostrzewa).
Spośród gatunków zebranych z łąki wieloletniej sumarycznie istotnie najwięcej pyłu
zawieszonego (0,2-100 µm) z powietrza akumulowały rośliny lepnicy rozdętej,
lepnicy białej oraz koniczyny łąkowej
Na skuteczność akumulacji łąki wpływa nie tylko skład gatunkowy, ale także jej
struktura i bioróżnorodność.
Badnia - dr hab. Arkadiusz Przybysz

27. CENTRUM EDUKACJI
SZKOLENIA DLA PROFESJONALISTÓW
INSTYTUCJA MIEJSKIEGO ŁĄKARZA
NOWE SPOJRZENIE NA MIEJSKIE ŁĄKI
WSPÓŁPRACA MIEDZYSEKTOROWA
CO DALEJ?

28. Stowarzyszenie
Architektury Krajobrazu
www.sak.org.pl
Fundacja Kwietna
www.kwietna.org
Polskie Stowarzyszenie
Budownictwa
Ekologicznego
www.plgbc.org.pl
Współpraca to nie tylko korzyści finansowe. To także możliwość skorzystania z wiedzy,
doświadczenia i narzędzi, którymi dysponuje partner. Dzięki temu organizacja może
podnieść jakość i efektywność swoich działań.
PARTNERSTWA
Fundacja Grunt od
nowa
www.gruntodnowa.pl

29. ogrody deszczowe
lasy kieszonkowe
zielone dachy
zielone ściany
ogrody
biocenotyczne
budki dla ptaków
raje dla owadów
OPRÓCZ
ŁĄK

30. DZIĘKUJĘ
KAROL PODYMA