3. Hvers vegna sést móða eða mistur
• Móða eða mistur í andrúmsloft sést þegar
örfínar agnir eða dropar gleypa í sig eða
dreifa sólarljósi milli okkar og þess hlutar
sem við horfum á.
• Uppsprettur móðu eru bæði náttúrlegar
og frá starfsemi mannsins.
• Uppspretturnar geta bæði verið beinar eða
óbeinar í þeim skilningi að agnirnar
myndast í andrúmsloftinu eða farið beint
út
• Móðan getur verið breytileg að
samsetningu og litur móðunnar fer eftir
samsetningunni.
4. Hvað er blámóða
• Náttúruleg blámóða stafar af uppgufun terpena
• Frá iðnaði stafar hún oftast af brennisteins samböndum
• Brennisteinn í olíu veldur útblæstri SO2 og SO3
• Raki í lofti (afgasi) myndar brennisteinssýru eða sýrling
• Ammoníak, amín eða amíð hvarfast við sýruna og mynda
salt
NH3 + SO3 + H2O (NH4)2SO4
• Fínt ryk úr reyknum (vegna lélegrar brennslu eða
rykhreinsunar) draga til sín brennisteinsoxíð og vatn og
litlir dropar myndast.
• Út í heimi hafa súlföt mælst allt að 80% af fínum ögnum í
loft á dögum þar sem mikil móða er í lofti
5. Helstu áhrifaþættir
• Brennisteinsinnihald olíu - nota lágbrennisteinsolíu.
• Ammoníak, amín eða amíð - nota nýtt hráefni
• Reykur - nota hreina og vel stillta brennara
• Ryk - nota góða lyktar- og rykhreinsun
• Halda hita í eftirbrennsluhólfi >850°C í meira en 2
sekúndur til að eyða lífrænum efnum
6. Mörk útblásturs í Írlandi og Bretlandi
Atriði Mörk fyrir Írland Mörk fyrir Bretland
S innihald olíu < 1 % < 0,1%
Ammoníak í útblæstri < 30 mg/m3 < 1 ppm v/v
Amín og amíð < 5 mg/m3 < 1 ppm v/v
Súlfíð, H2S og merkaptan < 5 mg/m3 < 1 ppm v/v
Lífrænt kolefni, TOC < 50 mg/m3
Ryk (PM) < 50 mg/m3 < 20 mg/m3
Kolmónoxíð, CO < 100 mg/m3
Lykteyðing > 95%
7. Tækni við lykteyðingu og rykhreinsun
• Thermal oxidiser (Krossanes)
• Biofilter
• Bioscrubber (Skolpa)
• Þvottaturn með klórsamböndum
• Ásog með virkum kolum
• Dýnamískar skiljur (sýklónar), votskiljur (þvottaturnar),
pokasíur, rafsíur (elektróstatískar síur)
9. Leiðir til úrbóta - Biofilter
• Trjábörkur, flís, mór
• Má ekki frjósa
(snjóbræðslukerfi?)
• Þarf að fylgjast með
og stýra pH (NH3)
• Þarf talsvert
flatarmál
• Snúa og hræra í
síuefni
• Skipta reglulega
10. Leiðir til úrbóta - Bioscrubber
• Skólpa – 25000 Nm3/h, engin lykt
• Sett upp sem klórturn en breytt
fyrir nokkrum árum
• Bakteríur éta lífræn efni,
ammoníak o.fl.
• Hiti má ekki verða of hár/lágur
• Þarf að viðhalda æti
• Lítilsháttar viðbót af bakteríum
11. Leiðir til úrbóta – Þvottaturn með
hýpóklóríti, klórati eða klórdíoxíði
• Hýpóklórít framleitt úr klór og vítissóda og fæst í
vatnslausn
• Klórat framleitt úr salti með rafgreiningu – fæst líka
keypt, ýmist sem fast efni eða í vatnslausn
• Vatnslausnir missa klórstyrk smám saman við geymslu
• Klórdíoxíð framleitt úr klórati og saltsýru
• Virkar vel til eyðingar (oxunar) á lífrænum efnum
• Kostnaðarsamt ef eyða þarf miklu magni
• Talsvert viðhald
• Hagkvæmni gæti batnað ef innlend framleiðsla klórats
verður að veruleika
• Sams konar búnaður og fyrir bioscrubber (þvottaturn)
12. Leiðir til úrbóta – ásog á virk kol
• Viðarkol – oft gerð úr
kókoshnetum
• Gleypa endanlegt
magn lyktarefna
• Erfitt að endurnýja
• Eldsneyti t.d. fyrir
sementsframleiðslu
• Kostnaðarsamt
13. Leiðir til úrbóta - Pokasíur
• Pokasíur –gerðar úr
ýmsum trefjaefnum
• Áhrifaríkasta leið til að
fjarlægja agnir
• Yfirleitt öruggur rekstur,
en krefst eftirlits
• Þola ekki raka eða hátt
hitastig
• Getur verið eldhætta
14. Lokaorð
• Hvað er hægt að gera?
• Draga úr ryki í útblæstri
• Draga úr brennisteini í útblæstri
• Draga úr köfnunarefni í útblæstri
• Hvernig förum við að því?
• Stilla brennara og nota gott eldsneyti
• Nota brennisteinssnautt eldsneyti
• Nota ferskt hráefni
• Setja upp reykhreinsun