Η σχέση της πολυδυναμικότητας και της αυτοαποτελεσματικότητας
στα χαρισματικά παιδιά ηλικίας 15-18 στην Ελλάδα
Δημήτριος Σαμψωνίδης
European University Cyprus
Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί στην ταυτοποίηση των
χαρακτηριστικών της πολυδυναμικότητας στην Ελλάδα και στην επίδραση των
δημογραφικών στοιχείων στην μεταβλητή και στην εκτίμηση της σχέση της
πολυδυναμικότητας και της αυτοαποτελεσματικότητας στα χαρισματικά παιδιά
ηλικίας 15-18 στην Ελλάδα.
“Πολυδυναμικότητα” Ένας χρήσιμος ορισμός παρέχεται από τους Frederickson
και Rothney (1972), οι οποίοι αναφέρουν ότι η πολυδυναμικότητα είναι «η
ικανότητα επιλογής και ανάπτυξης οποιουδήποτε αριθμού ικανοτήτων σε υψηλό
επίπεδο» ( Frederickson & Rothney,1972: 7). Ο Kerr (1990) αναφέρει ότι τα
πολυδύναμα άτομα έχουν «μεγάλη ποικιλία ενδιαφερόντων, κλίσεων και
ικανοτήτων» (Kerr, 1990,.1) τα οποία τους επιτρέπουν να επιλέξουν από ένα ευρύ
φάσμα επιλογών σταδιοδρομίας στις οποίες η επιτυχία είναι ιδιαίτερα πιθανή.
“Αυτοαποτελεσματικότητα” Η αυτοαποτελεσματικότητα επίσης γνωστή ως
κοινωνικο-γνωστική θεωρία ή θεωρία κοινωνικής μάθησης είναι μια «η πεποίθηση
του ατόμου ότι είναι ικανό να εκτελέσει με επιτυχία ένα συγκεκριμένο έργο»
(Bandura, 1977:6). Μπορούμε να σκεφτούμε την αυτοαποτελεσματικότητα ως ένα
είδος αυτοπεποίθησης (Kanter, 2006) ή μια εκδοχή της αυτοεκτίμησης για ένα
συγκεκριμένο έργο (Brockner, 1988). Εν συντομία, η αντιλαμβανόμενη
αποτελεσματικότητα δεν αφορά τον αριθμό των δεξιοτήτων που διαθέτει το άτομο
αλλά το τι πιστεύει ότι μπορεί να καταφέρει κάτω από διάφορες συνθήκες
(Korkmaz, Ilhan & Bardakci, 2018).
Μεθοδολογία
Δείγμα:
Το δείγμα αποτελείτε από 103 χαρισματικούς μαθητές όπως αυτοί είναι
καταγεγραμμένοι από τους συλλόγους Mensa Ελλάδος (53) και από τον
Σύλλογο Χαρισματικών παιδιών (48).
Μέσα συλλογής Δεδομένων:
Αυτοσχέδιο Ερωτηματολόγιο για τα δημογραφικά στοιχεία: Η πρώτη ενότητα
περιελάβανε 7 ερωτήσεις για τα δημογραφικά στοιχεία σχετικά με το φύλο , τον
τύπο Λυκείου , Σχολική Τάξη, Επίπεδο μόρφωσης Γονέων, Επαγγελματική
Κατάσταση των γονέων και τον τόπο μόνιμης κατοικίας.
Τεστ Επαγγελματικών Ενδιαφερόντων (ΤΕΠΕ) (Χατζή & Χατζησταματίου, 2006–2007):
Για την αξιολόγηση της πολυδυναμικότητας των χαρισματικών παιδιών
χρησιμοποιήθηκε η αναθεωρημένη έκδοση του Τεστ Επαγγελματικών
Ενδιαφερόντων(ΤΕΠΕ) (Χατζή & Χατζησταματίου, 2006–2007). To
ερωτηματολόγιο αποτελείται από 53 ερωτήσεις και περιλαμβάνει έξι διαφορετικές
κλίμακες, οι οποίες αντιστοιχούν σε έξι επαγγελματικές κατηγορίες
ενδιαφερόντων με έξι αντίστοιχους επαγγελματικούς τύπους. Πιο συγκεκριμένα:
είναι ο Πρακτικός , Ερευνητικός, Καλλιτεχνικός, Κοινωνικός, Επιχειρηματικός
και Συμβατικός τύπος. Όλες οι κλίμακες είχαν αποδεκτούς συντελεστές
εσωτερικής συνοχής (> 0.70), με τον δείκτη να κυμαίνεται από .79 έως .89 (Χατζή
& Χατζησταματίου, 2006–2007) με την αξιοπιστία του στη συγκεκριμένη
ερευνητική εργασία να κυμαίνεται από .721 μέχρι .976
Νέα κλίμακα Γενικευμένης αυτό-αποτελεσματικότητας : Για την αξιολόγηση της
Γενικευμένης Αυτοαποτελεσματικότητας χρησιμοποιήθηκε η Νέα Κλίμακα
Γενικευμένης Αυτοαποτελεσματικότητας (Chen et al., 2001). Πιο συγκεκριμένα,
χρησιμοποιήθηκε η προσαρμοσμένη στην ελληνική γλώσσα από τους
Σιδηροπούλου-Δημακακάκου και Αργυροπούλου έκδοση. Η κλίμακα αυτή
περιλαμβάνει 8 δηλώσεις του τύπου «είμαι ικανός» (π.χ. "Είμαι σε θέση να
ξεπεράσω με επιτυχία πολλές προκλήσεις"). Οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν το
επίπεδο επάρκειάς τους σε κάθε δήλωση χρησιμοποιώντας μια κλίμακα τύπου
Likert που κυμαίνεται από το 1 (διαφωνώ απόλυτα) έως το 5 (συμφωνώ απόλυτα).
Επιβεβαιώνεται και η αξιοπιστία της Ελληνικής εκδοχής της Νέας Κλίμακας
Γενικευμένης αυτοαποτελεσματικότητας καθώς παρουσίασε υψηλή αξιοπιστία με
τον δείκτη Cronbach’s α να κυμαίνεται στο .945
Αποτελέσματα
 “Πολυδυναμικότητα”: βρέθηκαν 24 χαρισματικά παιδιά συνολικό πσοσοστό
23% που εκφράζουν πολυδυναμικότητα καθώς είχαν διαφοροποίηση μεταξύ
του 1ου Τύπου Προσωπικότητας και του 3ου Τύπου Προσωπικότητας
μικρότερη του 10%.
 ”Χαρακτηριστικά πολυδυναμικότητας”: Σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά της
πολυδυναμικότητας των χαρισματικών εφήβων στην Ελλάδα, στην παρούσα
έρευνα και με βάση τον κώδικα ανάλυσης της προσωπικότητας του Holland, οι
τρεις κύριοι κώδικες προσωπικότητας των χαρισματικών μαθητών είναι
Κοινωνικός (3.15), ακολουθούμενος από τον Πρακτικό (2.84) και τον
Καλλιτεχνικό (2.80).
 “Σχέση μεταξύ πολυδυναμικότητας και αυτοαποτελεσματικότητας”:
Θέλοντας να ελέγξουμε το εάν τα πολυδυναμικά παιδιά εμφανίζουν διαφορά
στην αυτοαποτελεσματικότητα σε σχέση με τα παιδιά που δεν είναι
πολυδυναμικά χρησιμοποιήθηκε η παραμετρική εκδοχή του T-test στατιστικού
ελέγχου που ακούει στο όνομα Mann Whitney Test καθώς η κατανομή της
αυτοαποτελεσματικότητας στους πληθυσμούς ενδιαφέροντος (πολυδυναμικοί
και μη μαθητές δεν ήταν κανονική
 “Αυτοαποτελεσματικότητα”: οι πολυδυναμικοί μαθητές παρουσίασαν και
αυτοί υψηλές τιμές στην Νέα Κλίμακα Γενικευμένης Αυτοαποτελεσματικότητας
με τον μέσο όρο αυτής στο 4.2 και τυπική απόκλιση στο .59578
 “Δημογραφικές μεταβλητές”:
• Σχολική τάξη-Ηλικία : Το 70% των πολυδυναμικών χαρισματικών μαθητών
φοιτά στην Γ’ Λυκείου.
• Τόπος μόνιμης κατοικίας : Σε σχέση με τον τόπο κατοικίας όλοι οι
πολυδυναμικοί μαθητές κατοικούν σε μεγάλα αστικά κέντρα.
• Τύπος Σχολείου : οι πολυδυναμικοί μαθητές φαίνεται πως οι Πολυδυναμικοί
μαθητές επιλέγουν να φοιτούν σε Γενικό Λύκειο με ποσοστό 95.8%.
 Τόπος μόνιμης κατοικίας: οι πολυδυναμικοί μαθητές του δείγματος
κατοικούν σε μεγάλα αστικά κέντρα όμως αυτό δεν μπορεί να γενικευθεί
καθώς στο σύνολο της έρευνας συμμετείχαν χαρισματικά παιδιά από
Αστικά κέντρα κατά 99%. Το εύρημα αυτό είναι πιθανό να οφείλεται στο
γεγονός ότι το περιβάλλον της πόλης (άστυ) προσφέρει πολλά ερεθίσματα
με αποτέλεσμα σύμφωνα με τη θεωρία που αφορά το αν ο άνθρωπος
γεννιέται ή γίνεται πολυδυναμικός, το περιβάλλον με τα πολλά
ερεθίσματα δίνει τη δυνατότητα της ανάπτυξής τους σε όσους έχουν
τέτοια τάση.
 Ηλικία: Λόγω της κανονικότητας της κατανομής των δεδομένων της
έρευνας μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι η ηλικία επηρεάζει
την πολυδυναμικότητα. Αυτό συμβαίνει καθώς τα παιδιά μεγαλύτερης
ηλικίας έχουν περισσότερες ευκαιρίες να εξερευνήσουν ποικίλα
ενδιαφέροντα έχοντας βιώσει περισσότερες εμπειρίες (Collins, 2017).
 Τύπος Σχολείου : Πολυδυναμικοί μαθητές επιλέγουν να φοιτούν σε
Γενικό Λύκειο με ποσοστό 95.8%. Αυτό συμβαίνει πιθανόν καθώς το
Γενικό Λύκειο προσφέρει πιο ευρεία γκάμα μαθημάτων σε σχέση με το
Επαγγελματικό Λύκειο. Το εύρος των προσφερόμενων μαθημάτων
συνάδει με την τάση των πολυδυναμικών μαθητών να ασχολούνται με
ποικίλα θέματα (Wapnick, 2017).
Εισαγωγή
Γράφημα1.Τύποι Επαγγελματικών Ενδιαφερόντων Πολυδυναμικών Μαθητών
ΚυπροΕλλαδικό συνέδριο Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής
10/3/2023
Συζήτηση
Citations
• Cotellessa, A. J. (2018). In Pursuit of Polymaths: Understanding Renaissance Persons of the 21 st Century (Doctoral
dissertation, The George Washington University
• Wapnick, E. (2017). How to Be Everything: A Guide for Those Who (Still) Don’t Know What They Want to Be When
They Grow Up. HarperOne.
• Kanter, R. M. (2006). Confidence: How winning streaks and losing streaks begin and end. Crown Business
• Χατζθ Σοφία & Χατζηςταματίου Μαρίζα (2006–2007). Ψυχομετρικα Εργαλεια-Τεςτ Επαγγελματικου
Προςανατολιςμου Εγχειριδιο Χρηςησ ( Χρυςοφλα Κοςμίδου-Hardy, Eds.). ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ.