SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 43
Elvi van Wijk-Jansen
Marleen Onwezen
Eva van den Broek
Resultaten 'Bioconsument en
duurzaamheid’
Plaatjes doen meer dan praatjes!
Inhoud presentatie
 Aanleiding onderzoek en betrokken bedrijven
 Stap 1: Literatuurstudie:
 Centrale onderzoeksvraag
 Blangrijkste conclusies & aanbevelingen
 Besluit over focus verder onderzoek
 Stap 2: Empirisch onderzoek
 Centrale onderzoeksvraag, doelgroep en opzet
onderzoek
 Samenstelling steekproef
 Belangrijkste resultaten keuze-experiment
 Belangrijkste resultaten survey
 Conclusies en aanbevelingen
Aanleiding onderzoek
 Vergroening is in; steeds meer duurzaamheidsclaims op
voedingsproducten
▪ Hoe is het onderscheidende imago van biologische
producten te versterken?
 Twee wegen:
▪ Feitelijk borgen van meer duurzaamheidsaspecten in
biologische voeding
▪ Effectiever communiceren over het (huidige)
duurzame van biologische voeding
 Veronderstelling: via deze wegen zal de
aankoopbereidheid ten aanzien van biologische producten
toenemen, zowel bij light als bij heavy users
 Onderzoek gefinancierd door het ministerie van
Economische zaken
 Opdrachtgever was de Themawerkgroep Markt en
Ketens van Bioconnect
 Bij dit onderzoek waren de volgende bedrijven
betrokken:
● FrieslandCampina
● Bio+
● Wessanen en Natudis
● Naturelle
● Eosta
Stap 1: Literatuurstudie
Centrale vraag: Wat is van invloed op duurzaam
koopgedrag?
Belangrijkste conclusies:
 Scheve verhouding tussen attitude ten aanzien van
duurzaamheid en kopen van duurzame producten
 Bij duurzaam voedsel verklaard door:
● meeste consumenten vinden duurzaamheid wel
belangrijk, maar minder belangrijk dan
(voordelen voor henzelf zoals) gezondheid,
aantrekkelijkheid, smaak, betaalbaarheid en
veiligheid
● weinig mensen ervaren sociale druk om
duurzaam voedsel aan te kopen
● aankopen van milieuvriendelijk voedsel is nog
geen gewoonte
Belangrijkste conclusies literatuurstudie
 Sinds kort is er veel meer bekend over beperkingen
menselijk brein die achtergronden belichten van
deze inzichten
 Tot in de jaren ‘80 werd mens gezien als informatie
verwerkend wezen en als homo economicus. De
dominante metafoor was de computer
 Uit recent sociaal psychologisch onderzoek blijkt
echter dat het menselijk brein irrationeel,
automatisch, willoos maar ook sociaal is
 Het bewuste redeneren, waarvan enkele decennia
geleden nog zoveel werd verwacht, moet genoegen
nemen met een bijrol
Belangrijke aanbeveling n.a.v. literatuurstudie
 Belangrijke aanbeveling is daarom om niet alles te
verwachten van sturing waarin alleen het rationele
en bewuste deel van de mens wordt aangesproken
 In veel gevallen is het verstandig te kiezen voor een
duale strategie:
● waarbij strategie 1 aansluit bij het
onbewuste; denk aan het veranderen van de
fysieke omgeving of aan cues op de
verpakking
● en strategie 2 bij het bewuste van de mens;
door bijvoorbeeld te wijzen op de voordelen
van het kopen van duurzame voeding voor het
milieu
Besluit over focus verder onderzoek
• Geïnspireerd door de literatuurstudie heeft het
projectteam besloten om in het verdere onderzoek te
focussen op:
● effectievere communicatie over het (huidige)
duurzame van biologische voeding in plaats van
op het feitelijk duurzamer maken van biologisch
● wat er, op de verpakking, onbewust aan
bijdraagt dat biologische producten als
duurzaam en aantrekkelijk worden
gepercipieerd
• Verondersteld is dat dit de aankoopbereidheid ten
aanzien van duurzame voedingsproducten zou
vergroten.
Stap 2: Empirisch onderzoek
Centrale onderzoeksvraag:
Wat zorgt er op de verpakking van een voedingsproduct voor
dat:
 het product onbewust als duurzaam en aantrekkelijk verpakt
wordt gepercipieerd?
 de aankoopbereidheid ten aanzien van het product toeneemt?
 De focus in dit onderzoek lag dus op het effect van
zogenaamde cues op de verpakking (=varianten van
verpakkingskenmerken)
 Cues spelen echter ook een rol in bijvoorbeeld de winkel
 Het effect van cues is in veel verschillende settings te
onderzoeken
Definitie duurzaam
Duurzaam is, in overleg met het projectteam, in dit
onderzoek vertaald naar:
● natuurlijk (geen toevoegingen, niets
kunstmatigs)
● geloofwaardig/betrouwbaar
● diervriendelijk
● beter voor natuur en milieu
Doelgroep
Doelgroep van dit onderzoek waren light users: mensen die af
en toe biologisch kopen
Voor het onderzoek waren mensen uitgesloten:
● die nooit biologisch kopen
● die dagelijks biologisch kopen
● die uitsluitend biologisch in natuurvoedingskanaal kopen
Opzet onderzoek
 Een online survey bestaande uit een keuze-experiment (deel
1) en vragen (deel 2)
 Met een keuze-experiment kunnen we achterhalen welke
(varianten van) verpakkingskenmerken het keuzeproces van
consumenten beïnvloeden en hoe zij deze kenmerken ten
opzichte van elkaar afwegen
 Dit gebeurt op een minder bewuste manier door hen te
vragen te kiezen tussen producten ‘Welk product zou u
kopen?’
Het keuze-experiment
 Respondenten kregen 16 keer de keuze tussen 2
verpakkingen met daarbij de volgende 6 vragen:
 Welk product is volgens u het meest.....
● natuurlijk (geen toevoegingen, niets
kunstmatigs)
● geloofwaardig/betrouwbaar
● diervriendelijk (alleen bij melk en gehakt)
● beter voor natuur en milieu
● aantrekkelijk verpakt
 Welk product zou u het liefst kopen?
Keuze-experiment: de voorgelegde
(varianten van) verpakkingskenmerken
Verpakkings-
kenmerk
Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4
Logo EKO logo Europees bio
logo en EKO
log
Biologisch Geen logo
Aanprijzing Beter voor
jezelf
Beter voor ons
allemaal
Beter voor de
wereld
Afzender aanprijzing Yvon Jaspers Directeur WNF Boer Arie/
Teler Harm
Geen
afzender
Lettertype Script
(speels)
Schreefloos
(zakelijk)
Met schreef
(klassiek)
Stijl plaatje
(Halfvolle melk: een glas melk
Aardbeienjam: een aardbei
Gehakt: een leeg weiland
Trostomaten: tomaten)
Foto-stijl Zwart-wit
gerasterd
Getekende
stijl
Beperking van het keuze-experiment
 Keuze voor meegenomen (varianten van)
verpakkingskenmerken baseert zich op overleg met
het projectteam, ISMC (communicatie-adviesbureau)
en het LEI
 Dit onderzoek geeft inzicht in de invloed van de
meegenomen (varianten van)
verpakkingskenmerken op de perceptie van
duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en
aankoopbereidheid, ten opzichte van elkaar
 Inzichten zijn niet zonder meer te generaliseren
Design keuze-experiment
We waren op zoek naar generieke cues.
 Daarom zijn de cues getest op 4 producten (pak halfvolle melk,
potje aardbeien jam, gehakt en trostomaten) en 3 merkstijlen
per product
 Gekozen cues zijn door ISMC en LEI verwerkt in bestaande
verpakkingen vanwege veronderstelde basisaantrekkelijkheid
 Vanwege associaties die respondenten mogelijk hebben met
Nederlandse merkstijlen is gewerkt met 2 buitenlandse
merkstijlen die aantrekkelijk en neutraal zijn; Tesco en Delhaize
 Bovendien is per product 1 Nederlandse merkstijl
meegenomen; Boerenland bij melk, Biorganic bij jam, Bio+ bij
gehakt en Puur & Eerlijk bij tomaten
Design keuze-experiment
Keuze-
experiment
Zuivel;
Halfvolle melk
Delhaize 100
Tesco 100
Boeren-
land 100
DKW;
Aardbeienjam
Delhaize 100
Tesco 100
Biorganic 100
AGF;
Trostomaat
Delhaize 100
Tesco 100
Puur &
Eerlijk 100
Vlees;
Rundergehakt
Delhaize 100
Tesco 100
Bio+ 100
Aantallen
respondenten
die 16 keer
tussen 2
producten
moesten
kiezen
Een greep uit de 700
ontwikkelde beelden
 beelden!
Deel 2 empirisch onderzoek: Survey-
vragen
 demografische achtergronden
 biologisch koopgedrag
 persoonlijke waarden
 belangrijkste kenmerken van
voedsel
 associaties bij biologisch
 meest bezochte supermarkt
 NGO die past bij biologisch
 neiging tot “pak lezen”
 bekendheid EKO en Europees
bio-log
 gevoelens bij (wel/niet) kopen
milieuvriendelijk product
 zorgen over het milieu
 vertrouwen in verschillende
afzenders
 informatiebronnen over voedsel
Samenstelling steekproef (1)
 1221 respondenten
 49.2% mannen en 50.8% vrouwen
 Gemiddelde leeftijd 45.29 jaar (SD=14.79)
Opleidingsniveau %
Geen onderwijs / Basisonderwijs 1.5
LBO / VBO / VMBO (kader- en
beroepsgerichte leerweg)
9
MAVO / eerste 3 jaar HAVO en VWO / VMBO
(theoretische en gemengde leerweg)
11.3
MBO 29.2
HAVO en VWO bovenbouw / WO en HBO
propedeuse
13.3
HBO / WO bachelor of kandidaats 28.7
WO-doctoraal of master 6.6
Dat zeg ik liever niet 0.6
Totaal 100
Inkomen %
Beneden modaal (minder dan 24.000,-) 18.6
Modaal (€24.000,- tot €35.000) 24.7
Tussen 1x en 2x modaal (€35.000,- tot
€59.000,-)
22.9
2x modaal of meer (€59.000,- of meer) 11.7
Dat weet ik niet/wil ik niet zeggen 22.2
Totaal 100
Samenstelling steekproef (2)
Woonomgeving %
In een dorp of kleine gemeente niet grenzend aan een stad 21.1
In een dorp of kleine gemeente grenzend aan een stad 14.7
In een stad of gemeente tot 30.000 inwoners
14.3
In een stad of gemeente tussen de 30.000 en 100.000
inwoners
27.4
In een stad of gemeente met meer dan 100.000 inwoners 22.5
Totaal 100
Gezinssituatie %
Getrouwd/samenwonend met (thuiswonende) kinderen 35.0
Getrouwd/samenwonend zonder kinderen 33.1
Alleenstaand/gescheiden/weduwe of weduwnaar 25.6
Inwonend bij ouders
6.4
Totaal 100
BMI %
ondergewicht 2.5
normaal gewicht 46.5
overgewicht 34.3
zwaar overgewicht 16.7
Totaal 100
Belangrijkste resultaten keuze-experiment
 Grote samenhang (80%) tussen keuzes van respondenten
voor meest duurzame en aantrekkelijke product en
productkeuze.
Dit wordt mogelijk veroorzaakt door te grote
cognitieve belasting van de respondent als gevolg van
te veel vragen kort na elkaar
logo
Afzender
Logo
Stijl
plaatje
Aanprijzing
4
Welk verpakkingskenmerk heeft de meeste
invloed (+/-) op keuzes van respondenten?
Lettertype
4
Welke varianten hebben, binnen de
verpakkings-kenmerken, de meest positieve
invloed?
Verpakkings-
kenmerk
Meest positief Meest negatief
Stijl plaatje Foto Gerasterd
(zw-w)
Logo EKO+Euro/
Biologisch
Geen
Afzender Boer/teler Yvon Jaspers
Aanprijzing Ons allemaal/
Wereld
Beter voor jezelf
Lettertype Vrijwel geen
verschil
Vrijwel geen
verschil
Verschillen tussen productgroepen?
Er zijn nauwelijks verschillen gevonden tussen de productgroepen en het
gemiddelde beeld, m.b.t. tot de invloed van cues op productkeuze. Over het
algemeen hebben dezelfde cues (binnen de verpakkingskenmerken) de
meeste positieve invloed op de productkeuze als het gemiddelde beeld laat
zien
Gemiddeld Gehakt Melk Jam Trostomaat
Logo Biologisch &
2 logo’s *
Biologisch &
2 logo’s
Biologisch &
2 logo’s
Biologisch 2 logo’s
Afzender Boer/teler Boer/teler Boer/teler &
geen afzender
Boer/teler Boer/teler
Aanprijzing Beter voor
allemaal &
wereld
Beter voor
allemaal &
wereld
Beter voor
allemaal
Beter voor
allemaal &
wereld
Beter voor
allemaal &
wereld
Lettertype Zakelijk Zakelijk &
klassiek
Script x Zakelijk &
klassiek
Stijl plaatje foto foto foto foto foto
* De hier genoemde cue(s) hebben de grootste significant positieve
invloed. Als twee cues even positief zijn, worden beide genoemd. X
betekent dat er geen significant positieve cue is.
Er zijn nauwelijks verschillen gevonden tussen de merkstijlen en het gemiddelde
beeld, m.b.t. tot de invloed van cues op productkeuze. Over het algemeen hebben
dezelfde cues (binnen de verpakkingskenmerken) de meeste positieve invloed op
de productkeuze als het gemiddelde beeld laat zien.
Gemiddeld Tesco Delhaize Bio+ Boerenland Biorganic
Puur &
eerlijk
Logo Biologisch &
2 logo’s
Biologisch Biologisch Biologisch Biologisch
2 logo’s
Biologisch &
2 logo’s
Afzender Boer/teler Boer/teler Boer/teler Boer/teler Boer/ teler &
geen afzender
Boer /teler Boer /teler
Aanprijzing Allemaal &
wereld
Allemaal &
wereld
Allemaal &
wereld
Allemaal &
wereld
Allemaal
x
Allemaal &
wereld
Lettertype
Zakelijk Zakelijk Zakelijk
Script &
klassiek
Script
x x
Stijl plaatje Foto Foto Foto Foto Foto Foto Foto
Verschillen tussen merkstijlen?
Ditzelfde geldt voor de variabelen:
● Geslacht Bij mannen: Logo meeste invloed
● Leeftijd Bij ouderen: Logo meeste invloed
● Egoistische waarden Weinig egoistisch: Logo meeste invloed
● Vertrouwen in logo-uitgevende instanties Veel vertrouwen: Logo meeste invloed
● Geanticipeerde trots Veel trots: Logo meeste invloed
● Rationaliteit Rationeel: Logo meeste invloed
● Bekend met Europees bio logo Bekend: Logo meeste invloed
● Paklezen Veel paklezen: Logo meeste invloed
Verschillen tussen groepen respondenten (1)
Aankoop biologische producten:
Veel Weinig
Logo Stijl plaatje
Stijl plaatje Logo
Afzender Afzender
Aanprijzing Aanprijzing
Lettertype Lettertype
Bij respondenten die meer dan
gemiddeld biologische producten
kopen heeft Logo meer invloed
dan Stijl plaatje; bij de anderen is
dat andersom
Belang
verpakkingskenmerk
Ditzelfde geldt voor de variabelen:
● Gewoonte Sterk gewoontegedreven: Logo en Aanprijzing meer invloed
● Geanticipeerde schuld Veel schuldgevoel: Logo en Aanprijzing meer invloed
● Belang milieu bij voeding Milieu belangrijk: Logo en Aanprijzing meer invloed
● Belang prijs bij voeding Prijsgevoelig: Logo en Aanprijzing meer invloed
Belang natuurwaarden:
Veel Weinig
Logo Stijl plaatje
Stijl plaatje Logo
Aanprijzing Afzender
Afzender Aanprijzing
Lettertype Lettertype
Verschillen tussen groepen respondenten (2)
Belang
verpakkingskenmerk
Bij respondenten die meer dan
gemiddeld belang hechten aan
natuurwaarden heeft Logo meer
invloed dan Stijl plaatje en
Aanprijzing meer invloed dan
Afzender;
bij de anderen is dat andersom
Belangrijkste resultaten survey
Belangrijkste kenmerken van voedsel
 Smaak, gezondheid, betaalbaar en veilig staan
bovenaan. Respondenten vinden deze waarden het
meest belangrijk
 Betrouwbaar, natuurlijk, eerlijk geproduceerd,
genieten en beter voor natuur en milieu vormen de
middenmoot
 Aantrekkelijk verpakt, bekend en ambachtelijk zijn
het minst belangrijk
Mean SD
1. Goede smaak 4.82 3.56
2. Goed voor de gezondheid 4.91 3.66
3. Betaalbaar 5.39 3.97
4. Veilig 6.74 4.10
5. Betrouwbaar/geloofwaardig 7.12 3.90
6. Natuurlijk (geen
toevoegingen)
7.15 4.24
7. Eerlijk geproduceerd 7.46 4.23
8. Genieten 7.49 4.34
9. Beter voor natuur en milieu 7.65 4.31
10. Voel ik me lekker bij 8.01 4.14
11. Diervriendelijk 8.07 4.63
12. Gemakkelijk in gebruik 8.82 4.29
13. Ambachtelijk 9.28 4.31
14. Bekend voor me 9.81 4.43
15. Aantrekkelijk verpakt 11.26 4.50
Ranking kenmerken van voedselproducten
(1=meest belangrijk en 15=minst belangrijk)
Waar halen respondenten informatie over
voedsel?
 Supermarkt het meest gebruikt om
informatie over voedsel te verkrijgen
 Mediaprogramma’s, het Voedingscentrum,
vrienden en bekenden, de krant en de
Consumentenbond worden door ongeveer
een kwart van de respondenten gebruikt
 De kantine, Wageningen Universiteit,
NGO’s en het Ministerie worden het minst
gebruikt
Supermarkt (Albert Heijn, Jumbo, Deen etc.) 54%
Mediaprogramma (Radar, Kassa, etc.) 30%
Het Voedingscentrum 27%
Vrienden en bekenden 27%
Krant 25%
Consumentenbond 20%
Internetforum 15%
Slagers (keurslager etc.)/Poelier 13%
Fabrikant (Campina, Arla etc.) 11%
Anders, namelijk: 8%
Sociale media (Twitter, Facebook) 6%
Ministerie 4%
NGO’s (zoals Dierenbescherming en
Greenpeace)
4%
Buren 4%
Wageningen Universiteit 3%
Kantine/cateraar 1%
Informatie over voedsel verkrijg ik bij...
Vooral zorgen over het milieu vanwege...
 Respondenten maken zich vooral
zorgen over het milieu vanwege
toekomstige generaties. Ook
mensen over de hele wereld en
kinderen scoren hoog
 Daarna komen de (zoog)dieren
en eigen gezondheid
 Planten, vissen, vogels en de
eigen manier van leven worden
het minst genoemd
Toekomstige generaties 60.40%
Mensen over de hele wereld 51.70%
Kinderen 40.90%
(Zoog)dieren 32.90%
Mijn gezondheid 32.20%
Mensen in Nederland 18.10%
Mijn toekomst 13.30%
Planten 12.80%
Mijzelf 8.40%
Ik maak me geen zorgen over bovenstaande
gevolgen
7.40%
Vissen 6.40%
Mijn manier van leven 5.80%
Vogels 5.20%
Ik maak me zorgen over het milieu vanwege
de gevolgen voor (kies 3 gevolgen en plaats
deze op volgorde van belang):
0% 50% 100%
1 Helemaal mee oneens
2
3
4
5
6
7 Helemaal mee eens
Bekendheid biologische logo’s
 Zoals te verwachten is men meer bekend met het EKO logo dan met het
Europees bio logo. Meer dan 60% scoort positief op herkennen van het EKO
logo, terwijl dit voor het Europese bio logo iets meer dan 20% is.
Ik ben bekend met....
 Respondenten koppelen
verschillende begrippen aan de
term biologisch
 Natuurlijk is veruit de
belangrijkste associatie,
gevolgd door milieuvriendelijk
 Op enige afstand volgen geen
kunstmatige toevoegingen,
gezondheid, eerlijke productie
en respect voor mens, dier en
milieu
 Leuk en inspirerend, makkelijk
verkrijgbaar en
ontwikkelingslanden worden
het minst geassocieerd met
biologisch
Natuurlijk 62 % Klimaatneutraal 9 %
Milieuvriendelijk 54 % Leven op aarde 8 %
Geen kunstmatige
toevoegingen 35 %
Toekomstige
generaties 6 %
Gezondheid 35 % Moeder Aarde 6 %
Eerlijke productie 33 % Herkomst 5 %
Respect voor mens, dier
en milieu 33 %
In Nederland
geproduceerd 5 %
Dierenwelzijn 28 % Vakmanschap 4 %
Geen antibiotica
gebruiikt 26 % Genieten 4 %
Kwaliteit 15 %
Geeft mij een goed
gevoel 3 %
Verantwoordelijkheid 13 % Balans 3 %
Goede smaak 13 % Weinig zout 3 %
Zorg voor de omgeving 11 % Ontwikkelingslanden 1 %
Eerlijk 9 % Dichter bij elkaar 1 %
Betrouwbaar 9 % Makkelijk verkrijgbaar 1 %
Veilig 9 % Leuk en inspirerend 1 %
Wat associeert u met biologisch?
(Vink maximaal 5 woorden/termen aan)
Associaties bij biologisch
 Wageningen Universiteit wordt
het meest vertrouwd als het
gaat om uitspraken over
biologische producten
 Ook het Voedingscentrum en
het t.v. programma De
Keuringsdienst van Waarde
genieten veel vertrouwen
 Kranten, de detailhandel en
voedselfabrikanten genieten
het minste vertrouwen
Wageningen Universiteit en Researchcentrum 5.04 1.235
Het Voedingscentrum 4.96 1.273
Het tv-programma De Keuringsdienst van Waarde 4.83 1.301
NGO’s (zoals WNF en Stichting
dierenbescherming) 4.73 1.343
Voedselproducenten (bv. boer) 4.47 1.223
Instanties die logo’s uitgeven (zoals stichting
SKAL bij biologisch) 4.36 1.319
De overheid 4.2 1.315
Televisieprogramma’s 4.04 1.187
Kranten 3.93 1.131
De detailhandel (zoals supermarkten en
winkeliers) 3.89 1.196
Voedselfabrikanten 3.58 1.274
In hoeverre heeft u er vertrouwen in dat biologische
producten daadwerkelijk biologisch zijn
geproduceerd, als het gaat om uitspraken van ….
Vertrouwen in instanties
Conclusies
1. We hebben generieke cues gevonden (=hun invloed is
onafhankelijk van product of merkstijl)
2. Plaatjes doen meer dan praatjes, uitgezonderd de term
biologisch. Want:
● De verpakkingskenmerken Stijl plaatje en Logo
hebben de meeste invloed op keuzes van
respondenten
● De cues Foto-stijl Plaatje, het EKO- en het
Europees bio-logo en de term ‘biologisch’ dragen,
van alle cues, het meest bij aan de perceptie van
duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en de
aankoopbereidheid
Conclusies
4. Afzender en Aanprijzing vormen de middenmoot als
het gaat om invloed op keuzes van respondenten. De
cues met de meeste positieve invloed zijn:
• de boer/teler als afzender
• Beter voor de wereld/Beter voor ons allemaal
als aanprijzing
5. Lettertype heeft de minste invloed op keuzes van
respondenten
6. Er zijn verschillen tussen groepen respondenten
gevonden die tot op zekere hoogte bepalend zijn voor
de invloed van cues; meer maatschappelijk
geëngageerden worden sterker worden beïnvloed
door meer cognitief geladen productkenmerken
Aanbevelingen
1. Het lijkt effectiever om te investeren in aansprekende
plaatjes op de verpakking dan in ‘praatjes’. Een idee is
verder om, op de verpakking, praatjes te vertalen naar
plaatjes
2. Handhaaf de term biologisch, het EKO logo en (ondanks
de onbekendheid) het Europees bio-logo op de voorkant
van de verpakking
3. De term ‘biologisch’ kan gebruikt worden om het
Europees bio-logo te koppelen aan duurzaamheid bij
consumenten die nog niet bekend zijn met het logo
Aanbevelingen
4. Wanneer een aanbeveling op de verpakking wordt
overwogen, dan ligt de boer/teler als afzender meer
voor de hand dan de directeur van het WNF of Yvon
Jaspers
5. Het lijkt weinig effectief om te investeren in
aansprekende lettertypes
6. Verkrijg meer inzicht in welke content en stijl van
foto’s op de verpakking, de meeste impact hebben
op duurzaamheidsperceptie en productkeuze.
Omdat er vooral zorgen zijn over het milieu
vanwege het lot van andere mensen, zijn foto’s met
deze content te overwegen met het oog op de
duurzaamheidsperceptie
Aanbevelingen
7. Denk verder dan aan wat je kunt toevoegen aan
bestaande verpakkingen; wat doet bijvoorbeeld
ander verpakkingsmateriaal of een andere
hoofdkleur van de verpakking?
8. Achterhaal hoeveel consumenten bereid zijn te
betalen voor producten met verschillende cues
(willingness to pay)
Vragen?
Voor vragen over dit
onderzoek of deze
presentatie kunt u
contact opnemen
met Marleen
Onwezen via
marleen.onwezen@
wur.nl

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Welke verpakking stimuleert duurzamer koopgedrag?

Duurzaamheidscompas 2011
Duurzaamheidscompas 2011Duurzaamheidscompas 2011
Duurzaamheidscompas 2011krabje
 
Resultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-app
Resultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-appResultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-app
Resultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-appElvi van Wijk
 
Duurzaamheid trends 2014
Duurzaamheid trends 2014Duurzaamheid trends 2014
Duurzaamheid trends 2014Bert Bruns
 
Superhealth 25 Maart Presentatie Voor Website
Superhealth 25 Maart   Presentatie Voor WebsiteSuperhealth 25 Maart   Presentatie Voor Website
Superhealth 25 Maart Presentatie Voor WebsiteAmersfoortse Berg
 
Leev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claim
Leev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claimLeev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claim
Leev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claimKamer van Koophandel
 
Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11
Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11
Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11Sibolt Mulder
 
Presentatie DenkVega
Presentatie DenkVegaPresentatie DenkVega
Presentatie DenkVegaWouter Stap
 
Verwaarding duurzaamheid champignons
Verwaarding duurzaamheid champignonsVerwaarding duurzaamheid champignons
Verwaarding duurzaamheid champignonsElvi van Wijk
 
Personalised & healthy food - Colruyt & The argonauts
Personalised & healthy food - Colruyt & The argonautsPersonalised & healthy food - Colruyt & The argonauts
Personalised & healthy food - Colruyt & The argonautsXavier Speeleveld
 
Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken?
Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken? Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken?
Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken? The Argonauts
 
Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009
Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009
Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009Pauline Bron
 
Inspiratie Intro Projectweek Duurzaam Voedsel
Inspiratie Intro Projectweek Duurzaam VoedselInspiratie Intro Projectweek Duurzaam Voedsel
Inspiratie Intro Projectweek Duurzaam Voedselveltk057
 
Veranderende MVO omgeving voor AGF bedrijven
Veranderende MVO omgeving voor AGF bedrijvenVeranderende MVO omgeving voor AGF bedrijven
Veranderende MVO omgeving voor AGF bedrijvenEls Lindeboom
 
Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...
Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...
Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...Elvi van Wijk
 
Nudging, a Belgian perspective
Nudging, a Belgian perspectiveNudging, a Belgian perspective
Nudging, a Belgian perspectivetim smits
 
MDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLVMDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLVLieke Willemsen
 
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)frankdenhaan
 
Presentatie nedvang pragma02022010
Presentatie nedvang pragma02022010Presentatie nedvang pragma02022010
Presentatie nedvang pragma02022010ronvaluetrain
 

Semelhante a Welke verpakking stimuleert duurzamer koopgedrag? (20)

Duurzaamheidscompas 2011
Duurzaamheidscompas 2011Duurzaamheidscompas 2011
Duurzaamheidscompas 2011
 
Resultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-app
Resultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-appResultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-app
Resultaten kwalitatief onderzoek rond Veggipedia-app
 
Duurzaamheid trends 2014
Duurzaamheid trends 2014Duurzaamheid trends 2014
Duurzaamheid trends 2014
 
Superhealth 25 Maart Presentatie Voor Website
Superhealth 25 Maart   Presentatie Voor WebsiteSuperhealth 25 Maart   Presentatie Voor Website
Superhealth 25 Maart Presentatie Voor Website
 
Leev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claim
Leev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claimLeev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claim
Leev, Leo Voorwinden, Leev: gezonde producten bewust zonder claim
 
Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11
Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11
Tns Nipo Mulder duurzamer voeding_29_3_11
 
Presentatie DenkVega
Presentatie DenkVegaPresentatie DenkVega
Presentatie DenkVega
 
Verwaarding duurzaamheid champignons
Verwaarding duurzaamheid champignonsVerwaarding duurzaamheid champignons
Verwaarding duurzaamheid champignons
 
Personalised & healthy food - Colruyt & The argonauts
Personalised & healthy food - Colruyt & The argonautsPersonalised & healthy food - Colruyt & The argonauts
Personalised & healthy food - Colruyt & The argonauts
 
Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken?
Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken? Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken?
Colruyt - Hoe kan een retailer helpen om voedingskeuzes gemakkelijker te maken?
 
Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009
Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009
Rapport Duurzaamheidkompas #2.Oktober2009
 
Inspiratie Intro Projectweek Duurzaam Voedsel
Inspiratie Intro Projectweek Duurzaam VoedselInspiratie Intro Projectweek Duurzaam Voedsel
Inspiratie Intro Projectweek Duurzaam Voedsel
 
Veranderende MVO omgeving voor AGF bedrijven
Veranderende MVO omgeving voor AGF bedrijvenVeranderende MVO omgeving voor AGF bedrijven
Veranderende MVO omgeving voor AGF bedrijven
 
Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...
Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...
Milieu op je bord. Over het vermarkten van milieuvriendelijker geproduceerd v...
 
Dhr Gerritsen
Dhr GerritsenDhr Gerritsen
Dhr Gerritsen
 
Nudging, a Belgian perspective
Nudging, a Belgian perspectiveNudging, a Belgian perspective
Nudging, a Belgian perspective
 
MDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLVMDO traject Voedselsystemen RIDLV
MDO traject Voedselsystemen RIDLV
 
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
Functional foods in beeld door Trendbox (Petra Wolff)
 
Presentatie saskia schwinghammer
Presentatie saskia schwinghammerPresentatie saskia schwinghammer
Presentatie saskia schwinghammer
 
Presentatie nedvang pragma02022010
Presentatie nedvang pragma02022010Presentatie nedvang pragma02022010
Presentatie nedvang pragma02022010
 

Mais de Elvi van Wijk

Een white paper over Tuinbouw 4.0
Een white paper over Tuinbouw 4.0Een white paper over Tuinbouw 4.0
Een white paper over Tuinbouw 4.0Elvi van Wijk
 
Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?
Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?
Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?Elvi van Wijk
 
Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?
Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?
Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?Elvi van Wijk
 
Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...
Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...
Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...Elvi van Wijk
 
User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...
User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...
User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...Elvi van Wijk
 
Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012
Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012 Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012
Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012 Elvi van Wijk
 
Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.
Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.
Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.Elvi van Wijk
 

Mais de Elvi van Wijk (7)

Een white paper over Tuinbouw 4.0
Een white paper over Tuinbouw 4.0Een white paper over Tuinbouw 4.0
Een white paper over Tuinbouw 4.0
 
Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?
Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?
Luisteren naar de consument. Hoe doe je dat?
 
Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?
Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?
Hoe zorg je voor een duurzame en aantrekkelijke uitstraling van een product?
 
Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...
Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...
Welke rol kan User Generated Content spelen bij het populaider maken van groe...
 
User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...
User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...
User generated content. wel of geen effectieve strategie voor verhoging van d...
 
Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012
Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012 Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012
Teelt de grond uit; consumentenonderzoek bij telers 2012
 
Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.
Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.
Communicatie met consumenten via apps. Van wens naar werkelijkheid.
 

Welke verpakking stimuleert duurzamer koopgedrag?

  • 1. Elvi van Wijk-Jansen Marleen Onwezen Eva van den Broek Resultaten 'Bioconsument en duurzaamheid’ Plaatjes doen meer dan praatjes!
  • 2. Inhoud presentatie  Aanleiding onderzoek en betrokken bedrijven  Stap 1: Literatuurstudie:  Centrale onderzoeksvraag  Blangrijkste conclusies & aanbevelingen  Besluit over focus verder onderzoek  Stap 2: Empirisch onderzoek  Centrale onderzoeksvraag, doelgroep en opzet onderzoek  Samenstelling steekproef  Belangrijkste resultaten keuze-experiment  Belangrijkste resultaten survey  Conclusies en aanbevelingen
  • 3. Aanleiding onderzoek  Vergroening is in; steeds meer duurzaamheidsclaims op voedingsproducten ▪ Hoe is het onderscheidende imago van biologische producten te versterken?  Twee wegen: ▪ Feitelijk borgen van meer duurzaamheidsaspecten in biologische voeding ▪ Effectiever communiceren over het (huidige) duurzame van biologische voeding  Veronderstelling: via deze wegen zal de aankoopbereidheid ten aanzien van biologische producten toenemen, zowel bij light als bij heavy users
  • 4.  Onderzoek gefinancierd door het ministerie van Economische zaken  Opdrachtgever was de Themawerkgroep Markt en Ketens van Bioconnect  Bij dit onderzoek waren de volgende bedrijven betrokken: ● FrieslandCampina ● Bio+ ● Wessanen en Natudis ● Naturelle ● Eosta
  • 5. Stap 1: Literatuurstudie Centrale vraag: Wat is van invloed op duurzaam koopgedrag? Belangrijkste conclusies:  Scheve verhouding tussen attitude ten aanzien van duurzaamheid en kopen van duurzame producten  Bij duurzaam voedsel verklaard door: ● meeste consumenten vinden duurzaamheid wel belangrijk, maar minder belangrijk dan (voordelen voor henzelf zoals) gezondheid, aantrekkelijkheid, smaak, betaalbaarheid en veiligheid ● weinig mensen ervaren sociale druk om duurzaam voedsel aan te kopen ● aankopen van milieuvriendelijk voedsel is nog geen gewoonte
  • 6. Belangrijkste conclusies literatuurstudie  Sinds kort is er veel meer bekend over beperkingen menselijk brein die achtergronden belichten van deze inzichten  Tot in de jaren ‘80 werd mens gezien als informatie verwerkend wezen en als homo economicus. De dominante metafoor was de computer  Uit recent sociaal psychologisch onderzoek blijkt echter dat het menselijk brein irrationeel, automatisch, willoos maar ook sociaal is  Het bewuste redeneren, waarvan enkele decennia geleden nog zoveel werd verwacht, moet genoegen nemen met een bijrol
  • 7. Belangrijke aanbeveling n.a.v. literatuurstudie  Belangrijke aanbeveling is daarom om niet alles te verwachten van sturing waarin alleen het rationele en bewuste deel van de mens wordt aangesproken  In veel gevallen is het verstandig te kiezen voor een duale strategie: ● waarbij strategie 1 aansluit bij het onbewuste; denk aan het veranderen van de fysieke omgeving of aan cues op de verpakking ● en strategie 2 bij het bewuste van de mens; door bijvoorbeeld te wijzen op de voordelen van het kopen van duurzame voeding voor het milieu
  • 8. Besluit over focus verder onderzoek • Geïnspireerd door de literatuurstudie heeft het projectteam besloten om in het verdere onderzoek te focussen op: ● effectievere communicatie over het (huidige) duurzame van biologische voeding in plaats van op het feitelijk duurzamer maken van biologisch ● wat er, op de verpakking, onbewust aan bijdraagt dat biologische producten als duurzaam en aantrekkelijk worden gepercipieerd • Verondersteld is dat dit de aankoopbereidheid ten aanzien van duurzame voedingsproducten zou vergroten.
  • 9. Stap 2: Empirisch onderzoek Centrale onderzoeksvraag: Wat zorgt er op de verpakking van een voedingsproduct voor dat:  het product onbewust als duurzaam en aantrekkelijk verpakt wordt gepercipieerd?  de aankoopbereidheid ten aanzien van het product toeneemt?
  • 10.  De focus in dit onderzoek lag dus op het effect van zogenaamde cues op de verpakking (=varianten van verpakkingskenmerken)  Cues spelen echter ook een rol in bijvoorbeeld de winkel  Het effect van cues is in veel verschillende settings te onderzoeken
  • 11. Definitie duurzaam Duurzaam is, in overleg met het projectteam, in dit onderzoek vertaald naar: ● natuurlijk (geen toevoegingen, niets kunstmatigs) ● geloofwaardig/betrouwbaar ● diervriendelijk ● beter voor natuur en milieu
  • 12. Doelgroep Doelgroep van dit onderzoek waren light users: mensen die af en toe biologisch kopen Voor het onderzoek waren mensen uitgesloten: ● die nooit biologisch kopen ● die dagelijks biologisch kopen ● die uitsluitend biologisch in natuurvoedingskanaal kopen
  • 13. Opzet onderzoek  Een online survey bestaande uit een keuze-experiment (deel 1) en vragen (deel 2)  Met een keuze-experiment kunnen we achterhalen welke (varianten van) verpakkingskenmerken het keuzeproces van consumenten beïnvloeden en hoe zij deze kenmerken ten opzichte van elkaar afwegen  Dit gebeurt op een minder bewuste manier door hen te vragen te kiezen tussen producten ‘Welk product zou u kopen?’
  • 14. Het keuze-experiment  Respondenten kregen 16 keer de keuze tussen 2 verpakkingen met daarbij de volgende 6 vragen:  Welk product is volgens u het meest..... ● natuurlijk (geen toevoegingen, niets kunstmatigs) ● geloofwaardig/betrouwbaar ● diervriendelijk (alleen bij melk en gehakt) ● beter voor natuur en milieu ● aantrekkelijk verpakt  Welk product zou u het liefst kopen?
  • 15.
  • 16. Keuze-experiment: de voorgelegde (varianten van) verpakkingskenmerken Verpakkings- kenmerk Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 Logo EKO logo Europees bio logo en EKO log Biologisch Geen logo Aanprijzing Beter voor jezelf Beter voor ons allemaal Beter voor de wereld Afzender aanprijzing Yvon Jaspers Directeur WNF Boer Arie/ Teler Harm Geen afzender Lettertype Script (speels) Schreefloos (zakelijk) Met schreef (klassiek) Stijl plaatje (Halfvolle melk: een glas melk Aardbeienjam: een aardbei Gehakt: een leeg weiland Trostomaten: tomaten) Foto-stijl Zwart-wit gerasterd Getekende stijl
  • 17.
  • 18. Beperking van het keuze-experiment  Keuze voor meegenomen (varianten van) verpakkingskenmerken baseert zich op overleg met het projectteam, ISMC (communicatie-adviesbureau) en het LEI  Dit onderzoek geeft inzicht in de invloed van de meegenomen (varianten van) verpakkingskenmerken op de perceptie van duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en aankoopbereidheid, ten opzichte van elkaar  Inzichten zijn niet zonder meer te generaliseren
  • 19. Design keuze-experiment We waren op zoek naar generieke cues.  Daarom zijn de cues getest op 4 producten (pak halfvolle melk, potje aardbeien jam, gehakt en trostomaten) en 3 merkstijlen per product  Gekozen cues zijn door ISMC en LEI verwerkt in bestaande verpakkingen vanwege veronderstelde basisaantrekkelijkheid  Vanwege associaties die respondenten mogelijk hebben met Nederlandse merkstijlen is gewerkt met 2 buitenlandse merkstijlen die aantrekkelijk en neutraal zijn; Tesco en Delhaize  Bovendien is per product 1 Nederlandse merkstijl meegenomen; Boerenland bij melk, Biorganic bij jam, Bio+ bij gehakt en Puur & Eerlijk bij tomaten
  • 20. Design keuze-experiment Keuze- experiment Zuivel; Halfvolle melk Delhaize 100 Tesco 100 Boeren- land 100 DKW; Aardbeienjam Delhaize 100 Tesco 100 Biorganic 100 AGF; Trostomaat Delhaize 100 Tesco 100 Puur & Eerlijk 100 Vlees; Rundergehakt Delhaize 100 Tesco 100 Bio+ 100 Aantallen respondenten die 16 keer tussen 2 producten moesten kiezen
  • 21. Een greep uit de 700 ontwikkelde beelden  beelden!
  • 22. Deel 2 empirisch onderzoek: Survey- vragen  demografische achtergronden  biologisch koopgedrag  persoonlijke waarden  belangrijkste kenmerken van voedsel  associaties bij biologisch  meest bezochte supermarkt  NGO die past bij biologisch  neiging tot “pak lezen”  bekendheid EKO en Europees bio-log  gevoelens bij (wel/niet) kopen milieuvriendelijk product  zorgen over het milieu  vertrouwen in verschillende afzenders  informatiebronnen over voedsel
  • 23. Samenstelling steekproef (1)  1221 respondenten  49.2% mannen en 50.8% vrouwen  Gemiddelde leeftijd 45.29 jaar (SD=14.79) Opleidingsniveau % Geen onderwijs / Basisonderwijs 1.5 LBO / VBO / VMBO (kader- en beroepsgerichte leerweg) 9 MAVO / eerste 3 jaar HAVO en VWO / VMBO (theoretische en gemengde leerweg) 11.3 MBO 29.2 HAVO en VWO bovenbouw / WO en HBO propedeuse 13.3 HBO / WO bachelor of kandidaats 28.7 WO-doctoraal of master 6.6 Dat zeg ik liever niet 0.6 Totaal 100 Inkomen % Beneden modaal (minder dan 24.000,-) 18.6 Modaal (€24.000,- tot €35.000) 24.7 Tussen 1x en 2x modaal (€35.000,- tot €59.000,-) 22.9 2x modaal of meer (€59.000,- of meer) 11.7 Dat weet ik niet/wil ik niet zeggen 22.2 Totaal 100
  • 24. Samenstelling steekproef (2) Woonomgeving % In een dorp of kleine gemeente niet grenzend aan een stad 21.1 In een dorp of kleine gemeente grenzend aan een stad 14.7 In een stad of gemeente tot 30.000 inwoners 14.3 In een stad of gemeente tussen de 30.000 en 100.000 inwoners 27.4 In een stad of gemeente met meer dan 100.000 inwoners 22.5 Totaal 100 Gezinssituatie % Getrouwd/samenwonend met (thuiswonende) kinderen 35.0 Getrouwd/samenwonend zonder kinderen 33.1 Alleenstaand/gescheiden/weduwe of weduwnaar 25.6 Inwonend bij ouders 6.4 Totaal 100 BMI % ondergewicht 2.5 normaal gewicht 46.5 overgewicht 34.3 zwaar overgewicht 16.7 Totaal 100
  • 25. Belangrijkste resultaten keuze-experiment  Grote samenhang (80%) tussen keuzes van respondenten voor meest duurzame en aantrekkelijke product en productkeuze. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door te grote cognitieve belasting van de respondent als gevolg van te veel vragen kort na elkaar
  • 26. logo Afzender Logo Stijl plaatje Aanprijzing 4 Welk verpakkingskenmerk heeft de meeste invloed (+/-) op keuzes van respondenten? Lettertype
  • 27. 4 Welke varianten hebben, binnen de verpakkings-kenmerken, de meest positieve invloed? Verpakkings- kenmerk Meest positief Meest negatief Stijl plaatje Foto Gerasterd (zw-w) Logo EKO+Euro/ Biologisch Geen Afzender Boer/teler Yvon Jaspers Aanprijzing Ons allemaal/ Wereld Beter voor jezelf Lettertype Vrijwel geen verschil Vrijwel geen verschil
  • 28. Verschillen tussen productgroepen? Er zijn nauwelijks verschillen gevonden tussen de productgroepen en het gemiddelde beeld, m.b.t. tot de invloed van cues op productkeuze. Over het algemeen hebben dezelfde cues (binnen de verpakkingskenmerken) de meeste positieve invloed op de productkeuze als het gemiddelde beeld laat zien Gemiddeld Gehakt Melk Jam Trostomaat Logo Biologisch & 2 logo’s * Biologisch & 2 logo’s Biologisch & 2 logo’s Biologisch 2 logo’s Afzender Boer/teler Boer/teler Boer/teler & geen afzender Boer/teler Boer/teler Aanprijzing Beter voor allemaal & wereld Beter voor allemaal & wereld Beter voor allemaal Beter voor allemaal & wereld Beter voor allemaal & wereld Lettertype Zakelijk Zakelijk & klassiek Script x Zakelijk & klassiek Stijl plaatje foto foto foto foto foto * De hier genoemde cue(s) hebben de grootste significant positieve invloed. Als twee cues even positief zijn, worden beide genoemd. X betekent dat er geen significant positieve cue is.
  • 29. Er zijn nauwelijks verschillen gevonden tussen de merkstijlen en het gemiddelde beeld, m.b.t. tot de invloed van cues op productkeuze. Over het algemeen hebben dezelfde cues (binnen de verpakkingskenmerken) de meeste positieve invloed op de productkeuze als het gemiddelde beeld laat zien. Gemiddeld Tesco Delhaize Bio+ Boerenland Biorganic Puur & eerlijk Logo Biologisch & 2 logo’s Biologisch Biologisch Biologisch Biologisch 2 logo’s Biologisch & 2 logo’s Afzender Boer/teler Boer/teler Boer/teler Boer/teler Boer/ teler & geen afzender Boer /teler Boer /teler Aanprijzing Allemaal & wereld Allemaal & wereld Allemaal & wereld Allemaal & wereld Allemaal x Allemaal & wereld Lettertype Zakelijk Zakelijk Zakelijk Script & klassiek Script x x Stijl plaatje Foto Foto Foto Foto Foto Foto Foto Verschillen tussen merkstijlen?
  • 30. Ditzelfde geldt voor de variabelen: ● Geslacht Bij mannen: Logo meeste invloed ● Leeftijd Bij ouderen: Logo meeste invloed ● Egoistische waarden Weinig egoistisch: Logo meeste invloed ● Vertrouwen in logo-uitgevende instanties Veel vertrouwen: Logo meeste invloed ● Geanticipeerde trots Veel trots: Logo meeste invloed ● Rationaliteit Rationeel: Logo meeste invloed ● Bekend met Europees bio logo Bekend: Logo meeste invloed ● Paklezen Veel paklezen: Logo meeste invloed Verschillen tussen groepen respondenten (1) Aankoop biologische producten: Veel Weinig Logo Stijl plaatje Stijl plaatje Logo Afzender Afzender Aanprijzing Aanprijzing Lettertype Lettertype Bij respondenten die meer dan gemiddeld biologische producten kopen heeft Logo meer invloed dan Stijl plaatje; bij de anderen is dat andersom Belang verpakkingskenmerk
  • 31. Ditzelfde geldt voor de variabelen: ● Gewoonte Sterk gewoontegedreven: Logo en Aanprijzing meer invloed ● Geanticipeerde schuld Veel schuldgevoel: Logo en Aanprijzing meer invloed ● Belang milieu bij voeding Milieu belangrijk: Logo en Aanprijzing meer invloed ● Belang prijs bij voeding Prijsgevoelig: Logo en Aanprijzing meer invloed Belang natuurwaarden: Veel Weinig Logo Stijl plaatje Stijl plaatje Logo Aanprijzing Afzender Afzender Aanprijzing Lettertype Lettertype Verschillen tussen groepen respondenten (2) Belang verpakkingskenmerk Bij respondenten die meer dan gemiddeld belang hechten aan natuurwaarden heeft Logo meer invloed dan Stijl plaatje en Aanprijzing meer invloed dan Afzender; bij de anderen is dat andersom
  • 32. Belangrijkste resultaten survey Belangrijkste kenmerken van voedsel  Smaak, gezondheid, betaalbaar en veilig staan bovenaan. Respondenten vinden deze waarden het meest belangrijk  Betrouwbaar, natuurlijk, eerlijk geproduceerd, genieten en beter voor natuur en milieu vormen de middenmoot  Aantrekkelijk verpakt, bekend en ambachtelijk zijn het minst belangrijk Mean SD 1. Goede smaak 4.82 3.56 2. Goed voor de gezondheid 4.91 3.66 3. Betaalbaar 5.39 3.97 4. Veilig 6.74 4.10 5. Betrouwbaar/geloofwaardig 7.12 3.90 6. Natuurlijk (geen toevoegingen) 7.15 4.24 7. Eerlijk geproduceerd 7.46 4.23 8. Genieten 7.49 4.34 9. Beter voor natuur en milieu 7.65 4.31 10. Voel ik me lekker bij 8.01 4.14 11. Diervriendelijk 8.07 4.63 12. Gemakkelijk in gebruik 8.82 4.29 13. Ambachtelijk 9.28 4.31 14. Bekend voor me 9.81 4.43 15. Aantrekkelijk verpakt 11.26 4.50 Ranking kenmerken van voedselproducten (1=meest belangrijk en 15=minst belangrijk)
  • 33. Waar halen respondenten informatie over voedsel?  Supermarkt het meest gebruikt om informatie over voedsel te verkrijgen  Mediaprogramma’s, het Voedingscentrum, vrienden en bekenden, de krant en de Consumentenbond worden door ongeveer een kwart van de respondenten gebruikt  De kantine, Wageningen Universiteit, NGO’s en het Ministerie worden het minst gebruikt Supermarkt (Albert Heijn, Jumbo, Deen etc.) 54% Mediaprogramma (Radar, Kassa, etc.) 30% Het Voedingscentrum 27% Vrienden en bekenden 27% Krant 25% Consumentenbond 20% Internetforum 15% Slagers (keurslager etc.)/Poelier 13% Fabrikant (Campina, Arla etc.) 11% Anders, namelijk: 8% Sociale media (Twitter, Facebook) 6% Ministerie 4% NGO’s (zoals Dierenbescherming en Greenpeace) 4% Buren 4% Wageningen Universiteit 3% Kantine/cateraar 1% Informatie over voedsel verkrijg ik bij...
  • 34. Vooral zorgen over het milieu vanwege...  Respondenten maken zich vooral zorgen over het milieu vanwege toekomstige generaties. Ook mensen over de hele wereld en kinderen scoren hoog  Daarna komen de (zoog)dieren en eigen gezondheid  Planten, vissen, vogels en de eigen manier van leven worden het minst genoemd Toekomstige generaties 60.40% Mensen over de hele wereld 51.70% Kinderen 40.90% (Zoog)dieren 32.90% Mijn gezondheid 32.20% Mensen in Nederland 18.10% Mijn toekomst 13.30% Planten 12.80% Mijzelf 8.40% Ik maak me geen zorgen over bovenstaande gevolgen 7.40% Vissen 6.40% Mijn manier van leven 5.80% Vogels 5.20% Ik maak me zorgen over het milieu vanwege de gevolgen voor (kies 3 gevolgen en plaats deze op volgorde van belang):
  • 35. 0% 50% 100% 1 Helemaal mee oneens 2 3 4 5 6 7 Helemaal mee eens Bekendheid biologische logo’s  Zoals te verwachten is men meer bekend met het EKO logo dan met het Europees bio logo. Meer dan 60% scoort positief op herkennen van het EKO logo, terwijl dit voor het Europese bio logo iets meer dan 20% is. Ik ben bekend met....
  • 36.  Respondenten koppelen verschillende begrippen aan de term biologisch  Natuurlijk is veruit de belangrijkste associatie, gevolgd door milieuvriendelijk  Op enige afstand volgen geen kunstmatige toevoegingen, gezondheid, eerlijke productie en respect voor mens, dier en milieu  Leuk en inspirerend, makkelijk verkrijgbaar en ontwikkelingslanden worden het minst geassocieerd met biologisch Natuurlijk 62 % Klimaatneutraal 9 % Milieuvriendelijk 54 % Leven op aarde 8 % Geen kunstmatige toevoegingen 35 % Toekomstige generaties 6 % Gezondheid 35 % Moeder Aarde 6 % Eerlijke productie 33 % Herkomst 5 % Respect voor mens, dier en milieu 33 % In Nederland geproduceerd 5 % Dierenwelzijn 28 % Vakmanschap 4 % Geen antibiotica gebruiikt 26 % Genieten 4 % Kwaliteit 15 % Geeft mij een goed gevoel 3 % Verantwoordelijkheid 13 % Balans 3 % Goede smaak 13 % Weinig zout 3 % Zorg voor de omgeving 11 % Ontwikkelingslanden 1 % Eerlijk 9 % Dichter bij elkaar 1 % Betrouwbaar 9 % Makkelijk verkrijgbaar 1 % Veilig 9 % Leuk en inspirerend 1 % Wat associeert u met biologisch? (Vink maximaal 5 woorden/termen aan) Associaties bij biologisch
  • 37.  Wageningen Universiteit wordt het meest vertrouwd als het gaat om uitspraken over biologische producten  Ook het Voedingscentrum en het t.v. programma De Keuringsdienst van Waarde genieten veel vertrouwen  Kranten, de detailhandel en voedselfabrikanten genieten het minste vertrouwen Wageningen Universiteit en Researchcentrum 5.04 1.235 Het Voedingscentrum 4.96 1.273 Het tv-programma De Keuringsdienst van Waarde 4.83 1.301 NGO’s (zoals WNF en Stichting dierenbescherming) 4.73 1.343 Voedselproducenten (bv. boer) 4.47 1.223 Instanties die logo’s uitgeven (zoals stichting SKAL bij biologisch) 4.36 1.319 De overheid 4.2 1.315 Televisieprogramma’s 4.04 1.187 Kranten 3.93 1.131 De detailhandel (zoals supermarkten en winkeliers) 3.89 1.196 Voedselfabrikanten 3.58 1.274 In hoeverre heeft u er vertrouwen in dat biologische producten daadwerkelijk biologisch zijn geproduceerd, als het gaat om uitspraken van …. Vertrouwen in instanties
  • 38. Conclusies 1. We hebben generieke cues gevonden (=hun invloed is onafhankelijk van product of merkstijl) 2. Plaatjes doen meer dan praatjes, uitgezonderd de term biologisch. Want: ● De verpakkingskenmerken Stijl plaatje en Logo hebben de meeste invloed op keuzes van respondenten ● De cues Foto-stijl Plaatje, het EKO- en het Europees bio-logo en de term ‘biologisch’ dragen, van alle cues, het meest bij aan de perceptie van duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en de aankoopbereidheid
  • 39. Conclusies 4. Afzender en Aanprijzing vormen de middenmoot als het gaat om invloed op keuzes van respondenten. De cues met de meeste positieve invloed zijn: • de boer/teler als afzender • Beter voor de wereld/Beter voor ons allemaal als aanprijzing 5. Lettertype heeft de minste invloed op keuzes van respondenten 6. Er zijn verschillen tussen groepen respondenten gevonden die tot op zekere hoogte bepalend zijn voor de invloed van cues; meer maatschappelijk geëngageerden worden sterker worden beïnvloed door meer cognitief geladen productkenmerken
  • 40. Aanbevelingen 1. Het lijkt effectiever om te investeren in aansprekende plaatjes op de verpakking dan in ‘praatjes’. Een idee is verder om, op de verpakking, praatjes te vertalen naar plaatjes 2. Handhaaf de term biologisch, het EKO logo en (ondanks de onbekendheid) het Europees bio-logo op de voorkant van de verpakking 3. De term ‘biologisch’ kan gebruikt worden om het Europees bio-logo te koppelen aan duurzaamheid bij consumenten die nog niet bekend zijn met het logo
  • 41. Aanbevelingen 4. Wanneer een aanbeveling op de verpakking wordt overwogen, dan ligt de boer/teler als afzender meer voor de hand dan de directeur van het WNF of Yvon Jaspers 5. Het lijkt weinig effectief om te investeren in aansprekende lettertypes 6. Verkrijg meer inzicht in welke content en stijl van foto’s op de verpakking, de meeste impact hebben op duurzaamheidsperceptie en productkeuze. Omdat er vooral zorgen zijn over het milieu vanwege het lot van andere mensen, zijn foto’s met deze content te overwegen met het oog op de duurzaamheidsperceptie
  • 42. Aanbevelingen 7. Denk verder dan aan wat je kunt toevoegen aan bestaande verpakkingen; wat doet bijvoorbeeld ander verpakkingsmateriaal of een andere hoofdkleur van de verpakking? 8. Achterhaal hoeveel consumenten bereid zijn te betalen voor producten met verschillende cues (willingness to pay)
  • 43. Vragen? Voor vragen over dit onderzoek of deze presentatie kunt u contact opnemen met Marleen Onwezen via marleen.onwezen@ wur.nl

Notas do Editor

  1. Hier ziet u omcirkeld de cues: links lettertype zakelijk, rechts lettertype script, links getekend plaatje, rechts foto plaatje, links aanprijzing Beter voor de wereld, rechts de aanprijzing Beter voor jezelf, links het Europees bio logo, rechts het Europees bio logo én het EKO logo.
  2. Binnen het verpakkingskenmerk Stijl plaatje hebben dus (van de 3 stijlen: foto, getekend en zwart-wit gerasterd) de foto-stijl-plaatjes de meest positieve invloed op zowel de perceptie van duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en productkeuze. De zwart-wit gerasterde plaatjes leveren van de 3 stijlen de minst positieve bijdrage hieraan Binnen het verpakkingskenmerk Logo’s heeft de combinatie van het EKO logo en het Europees bio-logo de meeste en evenveel positieve invloed op de perceptie van duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en productkeuze, als de term ‘biologisch’ De boer / teler heeft van de 3 afzenders de meest positieve invloed op....Yvon jaspers de minste. De aanprijzingen Beter voor ons allemaal en Beter voor de wereld hebben evenveel positief effect op de perceptie van duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en productkeuze. Beter voor jezelf heeft van de 3 aanprijzingen de minste positieve invloed. Lettertype: Er zijn geen verschillen gevonden tussen de verschillende lettertypen op perceptie van duurzaamheid, aantrekkelijk verpakt en productkeuze Vertaald naar plaatsen op het podium zien we op de eerste plaats het foto-stijlplaatje, op de gedeelde tweede plaats de combinatie van het Europees bio-logo en het EKO-logo en de term ‘biologisch’, op de derde plaats de boer of teler als afzender en op de vierde plaats de aanprijzingen Beter voor de wereld en Beter voor ons allemaal.
  3. Ad 3. .....en zo het Europees EKO logo een vliegende start te geven