1. 2011ko martxoaren 21ean Errenkorapilo ikerketa taldeak Lazkaotik igarotzen den Agauntza errekaren azterketa egin ondoren, errekaren uraren kalitatea ona dela izan arren, herrigunean ibaietako
ibarbasoa guztiz galdua dagoela ondorioztatu du. Gizakiaren eragina, errekaren ibilgu guztian nabaria da, erreka, guztiz kanalizatua baitago.
Ibaiak, aintzinatik, energia-iturri bezala, merkataritza-bide bezala, nekazaritzako, herritarren uraren hornidurarako, etab. erabili izan dira. Horren eraginez, ibai
eta ibarbaso askok beraien egoera naturala galdu dute, eta baita beraiei lotutako flora eta fauna ere.
Ibarbasoa lurreko hezetasunez bizirauten duen eta ibaiertzean hazten den landareriak osatzen duenari deritzo.
Ibarbasoaren garrantzia
•Animalien babeslekua eta bazka da. •Elikagaiak ekartzen ditu.
• Ingurumenaren egoera mantentzen du. •Lursailen emankortasuna baimentzen du.
•Tenperatura erregulatzen du eta oxigenazio handiagoa ahalbidetzen du. •Paisaia eta kultura aldetik balio izugarria dauka.
•Ibaiertzak egonkortzen ditu, eta uraren higadura-ahalmena gutxitzen du. •Lurazpiko urak eta ur-freatikoak arazten ditu.
Lazkaoko Agauntza erreka, neurketa puntuan Sustraitz errekastoa, Agauntza errekaren adarra
Agauntza erreka
Agauntza errekak sortu duen ibar txikian dago kokatuta Lazkao eta Agauntza ibaiaren urek herria zeharkatzen dute.
Sustraitz, Basakaitz, eta Begiristain errekastoek besteak beste agauntza ibaira isurtzen dituzte euren urak.
Emari txikiko ibaia izan arren indartsua da Agauntza erreka. Lazkaora hurbildu ahala ibaiak zabaltzen eta urak mantsotzen
joaten dira.
Agauntza errekak badu aparteko garrantzia, Oria Garaian kokaturik dago eta hau Garrrantzi komunitarioko Lekua (GKL)
izendatuta baitago, mehatxatutako bi espezie (Bisoi europarra eta Muturluzea) aurkitu izan baitira bertan.
Agauntza erreka, Ataun
Lazkaoko Agauntza erreka, Mikel Deunaren parrokia parean
URAREN KALITATEA GIZAKIAREN ERAGINA
Neurketak Zubierreka industria gunearen ondoren Ataun bidean •Erreka aztertu dugun puntua Zubierreka industria gunetik
dagoen jeitsiera batean egin dira (Hiru txikiko presaren ondoan) gertu dago, nekazal eremuan.
PARAMETROAK AGAUNTZA Balio egokiak •Erreka guztiz kanalizatua dago eta berezko ibarbasoak
nekazal lurrez ordezkatuak.
Nitratoak 0 ppm 0 - 5 ppm
0-1 ppm oso ona • Lazkao Ataunekin lotzen duen errepidea ere, erreka
Fosfatoak 2 ppm bazterretik 5 metrora aurkitzen da..
1-2 ppm onargarria
Agauntz erreka herrigunean eta
Nitritoak 0 0 - 5 ppm
•Bestalde, erreka inguruan hondakin ugari aurkitu dugu. Gurutze kalearen atzealdean
Tenperatura 10ºC
Oxigeno- disolbatua 8 -11 mg/L > 4 mg/L
BIODIBERTSITATEA
Oxigeno-saturazioa > % 71 > % 71 ona; > % 91 oso ona
5 minututan 2 zabor poltsa bete
genituen erreka bazterrean
pH 6,8 6,5 - 8 aurkitzen zen zaborrarekin
Uraren gogortasuna 10>6 ppt
FAUNA
Bioadierazleei dagokienez,
INBADITZAILEAK
Gasteropodoak eta Efimeraren larbak
aurkitu ditugu, uraren kalitate onaren KARRAMARRO SEINALUDUNA (pacifastacus leniusculus)
adierazle.
LANDARETZA
Herrigunetik neurketa puntura gehienbat behean aipatzen diren zuhaitz espezieak aurki daitezke. Gutxi
batzuk herrigunean, gehiago herritik urruntzean. Aipatzekoa da Gurutze kalearen parean Lizarra eta Erraz ugaltzen denez, eta bertako
Amuaraina (Salmo trutta)
Haltza ale batzuk birlandatu direla. karramarroa baino handiagoa
denez, hau ordezkatzera iritsi daiteke.
MEHATXATUAK
INBADITZAILEAK Ezkailua (Phoxinus phoxinus)
Sahatsa (Salix sp.) BISOI EUROPEARRA (Mustela lutreola)
Haltza (Alnus glutinosa)
Ale gutxi batzuk ikusi
Lazkaoko erdigunetik Tamaina txikiko animalia da. Ar helduak
ditugu, erreka
Ataun aldera, zuhaitz 800-1000 g-ko pisua du eta 540 mm-ko
bazterretan
honen kopurua handitu luzera du ,emetan berriz 400-600 g-ko pisua
egiten da. du eta luzeran berriz 40 mm-koa du.
Agauntza erreka inguruan ibiliz ikusi ohi da.
Sasiakazia (Robinia pseudoacacia)
Ale ugari daude Agauntza Barboa (Barbus barbus)
errekaren bazterretan.
Apaingarri gisa landatutako zuhaitz
honek ibaietako basoetako MUTURLUZEA (Galemys pyrenaicus)
zuhaitzak ordezkatzen ditu. Uretako ugaztun txiki honek,11 eta 13,5
Makal beltza (Populus nigra) Lizarra (Fraximus excelsior) cm-ko luzera du.50 eta 80 g arteko pisua.
Haltzarekin eta Lizarrarekin Lazkaoko erdigunean Ibaietako goi ibilguetan bizi ohi da.
batera, erreka bazterretan errekaren kanalizazioa dela
ugarien den espeziea da. eta ale gutxi batzuk daude, Agauntza errekaren inguruan ibili ohi da.
gehiago Ataun eta Beasain Loina (Parachondrostoma arrigonis
alderuntz.
ONDORIOAK:
Agauntza errekako uraren kalitatea oso ona da, hala ere badago zertan hobetu:
 IBARBASOA: Inguruko ibarbasoa erabat IBARBASOA BERRESKURATZEKO AHALEGINAK EGIN
galdurik dago, gizakiaren ondorioz, BEHARKO LIRATEKE, BIOANIZTASUNA
herrigunea, nekazal lurrak, errepideak, MANTENTZEKO ETA MEHATXATURIK DAUDEN
industria… direla eta. ESPEZIEAK BABESTEKO.
 ESPEZIE INBADITZAILEAK: Espezie ESPEZIE INBADITZAILEAK KENDU ETA JATORRIZ
inbaditzaileak kendu beharko lirateke, IBARBASOKOAK DIREN ZUHAITZAK LANDATU
jatorrizko flora eta faunaren aldeko BEHARKO LIRATEKE.
apostua eginez.
ERREKARA HONDAKINIK EZ BOTATZEKO AHALEGIN
 HONDAKINAK: Erreka inguruan zabor BEREZIA EGIN BEHARKO GENUKE HERRITARROK.
ugari dago.
ERRENKORAPILO ikerketa taldea
Iturriak: Ibaialde programa
Landarlan Ingurumen taldearen “Oria Garaia, Garrantzi Komunitarioko Lekuaren Amundarain eta Agauntza errekaren azterketa”