SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 37
Baixar para ler offline
1
Α. Π. Θ
ΠΟΛΥΤΕΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΑ
TOY ΦΟΙΤΗΤΗ: ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ : Χωρικός Σχεδιασμός στη Ε.Ε
KAΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΕΛΕΝΗ ΣΕΦΕΡΤΖΗ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
2016
2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ……………………………………………………………………….. 4
Κεφάλαιο 1ο
Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις-καθορισμός εννοιών ………………………………. 6
Κεφάλαιο 2ο
2.1ο
«Ευρώπη 2020» ………………………………………………......................... 11
2.2ο
Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ …………………………………………………. 13
2.3ο
ΕΣΠΑ 2014-2020 EΛΛΑΔΑ: Το αναπτυξιακό όραμα του ΕΣΠΑ ………………….. 17
Κεφάλαιο 3ο
3.1ο
Ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας……………………………….. 19
3.2ο
Απολογισμός – Διαπιστώσεις ΕΠΑΝ ΙΙ 2007-2013……………………….……24
3.3ο
Ελλάδα: Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» 2014- 2020
(ΕΠΑνΕΚ)……………………………………………………………………………30
Αντι συμπερασμάτων - Προκλήσεις και προσδοκώμενα αποτελέσματα………….....34
Βιβλιογραφία…………………………………………………………………………36
3
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας για την επανεκκίνηση
της Ελληνικής οικονομίας. Ο σχεδιασμός της Νέας Προγραμματικής Περιόδου
συμπίπτει με την χρονική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας επιδιώκεται να
διαμορφωθεί ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης και να τεθούν οι βάσεις για τα επόμενα
χρόνια. Ο χρονισμός εκκίνησης της νέας περιόδου δίνει τη δυνατότητα να δράσει το
νέο ΕΣΠΑ ως καταλύτης για μία στροφή προς την κατεύθυνση της υποστήριξης της
επιχειρηματικότητας. Όχημα για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας θα
αποτελέσει το Ε Π «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία»
(ΕΠΑνΕΚ). Το ΕΠΑνΕΚ αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση των στόχων του ΕΣΠΑ
2014–2020, κυρίως της Χρηματοδοτικής Προτεραιότητας 1, αλλά και των 3, 4
(υποδομές ενέργειας) και 5 (διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της
ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας). Στρατηγικός στόχος του ΕΠΑνΕΚ
είναι «η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των
επιχειρήσεων, της μετάβασης στην ποιοτική επιχειρηματικότητα με αιχμή την
καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας».
Ειδικότερα, σηματοδοτεί την κύρια στροφή στο νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, που
αναδεικνύει σε κεντρικό ρόλο παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς
τομείς της οικονομίας. Μέσω του ΕΠΑνΕΚ, υλοποιείται η στρατηγική της Έξυπνης
Εξειδίκευσης με στόχο τη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την
επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση των υφιστάμενων πλεονεκτημάτων της
Ελλάδας και των περιφερειών της.
Στην παρούσα μελέτη γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί για την Ελλάδα η νέα
προγραμματική περίοδος 2014-2020 της πολιτικής συνοχής , να περιγραφεί το
επιχειρησιακό πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα-επιχειρηματικότητα-καινοτομία..
Το πρώτο μέρος της μελέτης ασχολείται με τα βασικά χαρακτηριστικά της
πολιτικής συνοχής της Ε.Ε , με το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. με την στρατηγική
«Ευρώπη 2020»
Το δεύτερο μέρος της μελέτης. ασχολείται με τον με το ανταγωνιστικό και
οικονομικό περιβάλλον της χώρας σε σχέση με τα επιχειρηματικό γίγνεσθαι,
Γίνεται απολογισμός του ΕΠΑΝ ΙΙ, και παρουσιάζεται το επιχειρησιακό
προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία»
(ΕΠΑνΕΚ)», και ολοκληρώνεται η εργασία με τις προκλήσεις και τα προσδοκώμενα
αποτελέσματα από το ΕΠΑνΕΚ 2014-2012.
4
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Όταν η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 1981, η οικονομία της, οι
δομές της και οι υποδομές της δεν έμοιαζαν καθόλου με τις οικονομίες, τις δομές και
τις υποδομές των εννέα ανεπτυγμένων χωρών που συνιστούσαν την ενωμένη Ευρώπη
τότε. Για να επιταχυνθεί η διαδικασία της σύγκλισης, άρχισαν να αξιοποιούνται
κάποια διαρθρωτικά ευρωπαϊκά ταμεία με στόχο να στηριχθεί η ανάπτυξη της
περιφέρειας και να εξασφαλίσουν τη συνοχή της ολοένα διευρυνόμενης Ένωσης.
Τα ταμεία αυτά υλοποιούσαν πενταετή και, αργότερα, επταετή προγράμματα
χρηματοδότησης, το πιο πρόσφατο εκ των οποίων ήταν το πολυσυζητημένο ΕΣΠΑ.
Το ΕΣΠΑ (αρκτικόλεξο του “Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Ανάπτυξης”) της περιόδου
2007-2013, με την εξαίρεση κάποιων έργων-"γεφυρών", έληξε με το τέλος του 2015.
Αντικαταστάθηκε από το επόμενο πρόγραμμα που καλύπτει την προγραμματική
περίοδο 2014-2020, και το οποίο ονομάζεται επίσης ΕΣΠΑ -αν και τα αρχικά πλέον
σημαίνουν “Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης”. Από το προηγούμενο
ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 διατέθηκαν περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Κρίθηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρον, παρ’ όλο που το ΕΣΠΑ είναι ευρύτατα γνωστό ως
έννοια, και παρ’ όλο που έχει χρηματοδοτήσει πολλά από τα έργα που οι έλληνες
πολίτες χρησιμοποιούν καθημερινά, η λειτουργία του και η φιλοσοφία του
σχεδιασμού του είναι ελάχιστα γνωστές και συζητιούνται σπάνια, να μελετηθεί το τι
είναι το ΕΣΠΑ , η «Ευρώπη 2020», η πολιτική συνοχή, τα επιχειρησιακά
προγράμματα κ.α, καθώς και να σκιαγραφηθεί η ελληνική οικονομία και αγορά.
Μάλιστα αφορμή για την πραγματοποίηση αυτής της μελέτης, αποτέλεσε το γεγονός
της γνωστοποίησης των τεσσάρων προγραμμάτων του επιχειρησιακού προγράμματος
Ανταγωνιστικότητα –Επιχειρηματικότητα- Καινοτομία Το Εταιρικό Σύμφωνο για το
Πλαίσιο Ανάπτυξης « ΕΣΠΑ 2014 2020» μπορεί να δράσει ως καταλύτης για την
επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» ( ΕΠΑνΕΚ ) είναι το
μέσο της ενίσχυσης της ποιοτικής επιχειρηματικότητας
5
Μεθοδολογία
Μετά από εκτενή επισκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε πως η ενασχόληση
των μελετητών γύρω από το θέμα είναι περιορισμένη, καθώς το ενδιαφέρον τους
είναι περισσότερο εστιασμένο σε κείμενα της Ε.Ε .
Σημαντικές πηγές για τη μελέτη μας, που αντλήθηκαν πληροφορίες, είναι από το
διαδίκτυο, από τον επικοινωνιακό οδηγό πληροφόρησης και δημοσιότητας του
ΕΣΠΑ , από την ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του ΕΣΠΑ και από ηλεκτρονικές σελίδες
της Ε.Ε.
Ο σκοπός και τα ερωτήματα της μελέτης.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η δομή και η φιλοσοφία του
ΕΣΠΑ , της Πολιτικής Συνοχής και της Ευρώπης 2020, να αναλυθεί ο στρατηγικός
στόχος του ΕΠΑνΕΚ , το περιεχόμενο και τις προοπτικές του προγράμματος, να
εντοπιστούν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας και
αγοράς.
Συγκεκριμένα προσπαθήσαμε να απαντήσουμε στα παρακάτω ερωτήματα:
1. Τι είναι ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα, καινοτομία
2. Τι είναι ΕΣΠΑ, Πολιτική Συνοχή, Ευρώπη 2020
3. Ποια η στρατηγική και το περιεχόμενο του επιχειρησιακού προγράμματος
Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία.
4. Ποια είναι η ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό προφίλ της ελληνικής
αγοράς.
5. Ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα με την νέα στρατηγική του
ΕΠΑvεΚ
6
Α. ΜΕΡΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο
Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις-καθορισμός εννοιών
Σκοπός του κεφαλαίου είναι να γίνει αναφορά σε κάποιους βασικούς όρους,
προκειμένου να γίνει κατανοητή η παρουσίαση του επιχειρησιακού προγράμματος
«Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ)
1.1 Ανταγωνιστικότητα
Σε επίπεδο επιχείρησης, η ανταγωνιστικότητα είναι η δυνατότητα (ικανότητα)
μιας επιχείρησης να επιβιώσει και να αναπτυχθεί, λαμβάνοντας υπόψη τον
ανταγωνισμό άλλων επιχειρήσεων για τα ίδια κέρδη (στον ίδιο κλάδο ή την αγορά).
Οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται για αγορές και πόρους (ανταγωνιστικά
πλεονεκτήματα) και συνεπώς είναι σχετικά εύκολο να εξετάσει κανείς, συγκριτικά,
την ανταγωνιστική τους θέση μετρώντας είτε μερίδια αγορών (δείκτης επίδοσης) είτε
το βαθμό δημιουργίας και συσσώρευσης ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων.
Σε μέσο επίπεδο ο κλάδος ή βιομηχανία μιας χώρας αποτελείται από μια
ομάδα επιχειρήσεων που ανταγωνίζονται όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και ως σύνολο
με αντίστοιχες βιομηχανίες άλλων χωρών.
Σε μακρό επίπεδο ή σε επίπεδο εθνικού κράτους, η έννοια της
ανταγωνιστικότητας γίνεται περισσότερο δυσνόητη. Τα κράτη ανταγωνίζονται στο να
δημιουργήσουν τις πολιτικές, να δρομολογήσουν τις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι
συνεπείς με τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, να διορθώσουν τις όποιες
δυσλειτουργίες των αγορών και να δημιουργήσουν το θεσμικό πλαίσιο που ενισχύει
την εμπιστοσύνη, παράγει κοινωνικό κεφάλαιο, ενθαρρύνει και διευκολύνει την
επιχειρηματικότητα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περισσότερες και ποιοτικά
καλύτερες θέσεις εργασίας, βελτιώνει τις δεξιότητες των εργαζομένων, δημιουργεί
περισσότερες ευκαιρίες και ενισχύει τη συνοχή της κοινωνίας και την ποιότητα ζωής
των πολιτών. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας συμβάλλει στην επίτευξη των
εθνικών στόχων: η ανταγωνιστικότητα αναφέρεται στην «ικανότητα διατήρησης και
7
βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας αύξησης της απασχόλησης
και του πραγματικού εισοδήματος, μείωσης της ανεργίας, καθώς και της ενίσχυσης
των δυνατοτήτων και των ευκαιριών εντός και εκτός των εθνικών συνόρων, υπό
συνθήκες παγκοσμιοποίησης1
.
1.2 Επιχειρηματικότητα
Οι όροι «επιχείρηση» και «επιχειρηματικότητα» προέρχονται από το ρήμα
«επιχειρώ», και έχει την έννοια κάνω κάτι καινούργιο, καινοτομώ, δημιουργώ. Τα
ουσιαστικά συστατικά στοιχεία της επιχειρηματικότητας είναι η δημιουργία πλούτου,
μέσω νέων συνδυασμών συντελεστών παραγωγής, η ηγεσία, η καινοτομία, η
ανταγωνιστικότητα, το ρίσκο και η εταιρική κοινωνική ευθύνη (Mπουραντάς, 2012).
Άρα, στόχος μίας επιχείρησης είναι η δημιουργία πλούτου, ή αλλιώς προστιθέμενης
αξίας, δηλ. η επιστροφή αξίας μεγαλύτερης από αυτήν που ο επιχειρηματίας επένδυσε
για τη δημιουργία του προϊόντος ή της υπηρεσίας που πουλάει.
Η αξία αυτή που επιστρέφεται, δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και αξία για
το άτομο, για μία κοινότητα ή για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο και συνεισφέρει,
επίσης, στην κοινωνική ευημερία και την πρόοδο.
Οι ερευνητές που έχουν εντοπίσει και μελετήσει τους παράγοντες που την
επηρεάζουν έχουν καταλήξει σε έξι κατηγορίες παραγόντων επίδρασης τους
οικονοµικούς παράγοντες (economic factors), τους ψυχολογικούς (psychological
factors), τους κοινωνιολογικούς (social factors), τους περιβαλλοντικούς παράγοντες
(environmental factors), τους δηµογραφικούς παράγοντες (demographic factors) και
τους παράγοντες κουλτούρας ή πολιτισµικούς παράγοντες (cultural factors). 2
1
Μ Χλέτσος , http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/4619/1315.pdf,[ημερ.ανάκτ.3.5.2016]
2
.Δ Μπουραντάς.,Μάνατζμεντ, Αθήνα, (2001)
8
1.3 Επιχειρηματική καινοτομία
Σήμερα είναι αποδεκτό και τεκμηριώνεται στατιστικά -ότι οι σημαντικότεροι
παράγοντες της ανάπτυξης δεν σχετίζονται με τη συσσώρευση του κεφαλαίου και την
ανειδίκευτη εργασία, αλλά με τη γνώση, την έρευνα, τη δημιουργικότητα και την
καινοτομία. Στο σημερινό οικονομικό γίγνεσθαι, σε ένα διεθνές περιβάλλον που
αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς, η ικανότητα των επιχειρήσεων να εισάγουν στην
αγορά νέα καινοτόμα προϊόντα πριν από τους ανταγωνιστές τους , αποτελεί ίσως το
μεγαλύτερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημά τους. Αυτό είναι προφανές, αφού με τον
τρόπο αυτό οι καινοτόμες επιχειρήσεις αποκτούν σημαντικό μερίδιο αγοράς με
παράλληλη αύξηση της κερδοφορίας τους.
Σύμφωνα με στοιχεία τις τελευταίας τριετίας του World Economic Forum,
στην παγκόσμια κατάταξη εθνικής ανταγωνιστικότητας προηγούνται εκείνες οι χώρες
που έχουν εξαιρετικά ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και οι οποίες έγκαιρα υιοθέτησαν
επιχειρηματικές και τεχνολογικές καινοτομίες.
Ο όρος καινοτομία μπορεί να αναφέρεται στη διαδικασία – μετατροπή μιας
ιδέας σε εμπορεύσιμο προϊόν ή σε υπηρεσία, σε μια νέα μορφή οργάνωσης της
επιχείρησης, σε μια νέα ή βελτιωμένη λειτουργική μέθοδο παραγωγής, σε ένα νέο
τρόπο παρουσίασης ενός προϊόντος (design, marketing) ή ακόμα και σε μια νέα
μέθοδο παροχής υπηρεσιών. Μπορεί επίσης να αναφέρεται στο σχεδιασμό και στην
κατασκευή νέου βιομηχανικού εξοπλισμού, στην υλοποίηση ενός έργου με νέο τρόπο
διαχείρισης ή να υποδηλώνει ένα νέο τρόπο σκέψης για την αντιμετώπιση μιας
κατάστασης ή ενός προβλήματος.(πράσινη Βίβλος της Ε.Ε για την καινοτομία).
1.4 «Στρατηγική – Ευρώπη 2020»
Το Μάρτιο 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε τη «Στρατηγική – Ευρώπη
2020» µε στόχο την έξοδο από την κρίση και την προετοιμασία της οικονομίας της
ΕΕ για την επόμενη δεκαετία. Η «Στρατηγική – Ευρώπη 2020», καθορίζει, επομένως,
ένα όραμά για µια «Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς στην Ευρώπη» κατά την
επόμενη δεκαετία που θα βασίζεται σε τρεις συναρθρωμένους και
αλληλοενισχυόµενους τοµείς προτεραιότητας: “Έξυπνη ανάπτυξη”, “Βιώσιµη
ανάπτυξη”, “Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισµούς”, η οποία θα προάγει µια οικονοµία
υψηλής απασχόλησης και θα οδηγεί σε κοινωνική και γεωγραφική συνοχή.
9
1.5 Πολιτική Συνοχή της Ε.Ε
Η «πολιτική συνοχής» είναι η πολιτική πίσω από τα εκατοντάδες χιλιάδες
έργα ανά την Ευρώπη τα οποία χρηματοδοτούνται από το ευρωπαϊκό ταμείο
περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και
το ταμείο συνοχής (το ταμείο συνοχής καλύπτει τα Κράτη Μέλη της ΕΕ τα οποία
έχουν ΑΕΠ χαμηλότερο από 90 % του μέσου όρου των ΕΕ-27 - η Κροατία δεν έχει
ληφθεί υπόψη).
Η οικονομική και κοινωνική συνοχή - καθώς ορίζεται στην ενιαία ευρωπαϊκή
πράξη του 1986 - αφορά τη «μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των διαφόρων
περιφερειών και την καθυστέρηση των λιγότερο ευνοημένων». Η πιο πρόσφατη
συνθήκη της ΕΕ, η Συνθήκη της Λισαβόνας, προσθέτει μία ακόμα πλευρά στη
συνοχή, αναφερόμενη σε «οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή».
Το σκεπτικό είναι ότι η πολιτική συνοχή πρέπει επίσης να προωθεί πιο
ισορροπημένη, πιο βιώσιμη «εδαφική ανάπτυξη» - μια ευρύτερη έννοια από την
περιφερειακή πολιτική, η οποία συνδέεται ειδικά με το ΕΤΠΑ και λειτουργεί
ιδιαίτερα σε περιφερειακό επίπεδο3
.
1.6 ΕΣΠΑ 2014-2020
Το ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης) 2014-2020
αποτελεί το βασικό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της χώρας με τη συνδρομή
σημαντικών πόρων που προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά
Ταμεία (ΕΔΕΤ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέσω της υλοποίησης του ΕΣΠΑ επιδιώκεται η αντιμετώπιση των
διαρθρωτικών αδυναμιών της χώρας που συνετέλεσαν στην εμφάνιση της
οικονομικής κρίσης αλλά και των προβλημάτων, οικονομικών και κοινωνικών, που
αυτή δημιούργησε. Επίσης, το ΕΣΠΑ 2014-2020 καλείται να συνδράμει στην
επίτευξη των εθνικών στόχων έναντι της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
3
Ευρωπαϊκή επιτροπή, διατίθεται στο
http://ec.europa.eu/regional_policy/el/faq/#1.[ημερ.ανάκτησ.4/5/2016]
10
1.7 ΕΠΑνΕΚ κίνηση (2014-2020)
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και
Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) αποτελεί ένα από τα πέντε τομεακά επιχειρησιακά
προγράμματα του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (νέο ΕΣΠΑ) για την περίοδο 2014-
2020, τα οποία εγκρίθηκαν μαζί με τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά
Προγράμματα στις 18/12/2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Κεντρικός στρατηγικός στόχος του ΕΠΑνΕΚ είναι η ενίσχυση της
ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, η μετάβαση στην
ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας
προστιθέμενης αξίας 4
(
4
Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης &Τουρισμού ΕΠΑνΕΚ-κίνηση, διατίθεται στo,
http://www.antagonistikotita.gr/epanek/[ημερομ.ανάκτησης, 9/5/2016]
11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο
Σκοπός του κεφαλαίου είναι η παρουσίαση των στόχων και το περιεχόμενο
της στρατηγικής «ΕΥΡΩΠΗ 2020», τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής
συνοχής, και οι στόχοι και ο προγραμματισμός του 2014-2020
2.1 «Ευρώπη 2020»
Η ΕΕ καλείται να αντλήσει διδάγματα από την παγκόσμια οικονομική και
χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς οι οικονομίες των κρατών – μελών της, είναι πλέον
αλληλένδετες κατά τρόπο αναπόδραστο. Κανένα κράτος – µέλος δεν μπορεί να
ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στις παγκόσμιες προκλήσεις ενεργώντας μεμονωμένα.
Η επιτυχής έξοδος από την κρίση εξαρτάται από τον στενό συντονισμό των
οικονομικών πολιτικών των κρατών – μελών. Σε αντίθετη περίπτωση, το αποτέλεσμα
θα μπορούσε να είναι μια «χαμένη δεκαετία» για την Ευρώπη που θα χαρακτηρίζεται
από διαρκή φθίνουσα πορεία, μονίμως χωλαίνουσα ανάπτυξη και διαρθρωτικά υψηλή
ανεργία.
Η «Στρατηγική – Ευρώπη 2020», καθορίζει, επομένως, ένα όραμά για µια
«Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς στην Ευρώπη» κατά την επόμενη δεκαετία που
θα βασίζεται σε τρεις συναρθρωμένους και αλληλοενισχυόµενους τομείς
προτεραιότητας:
1. “Έξυπνη ανάπτυξη”, µε τη θεμελίωση της οικονομίας στη γνώση και
στην καινοτομία.
2. “Βιώσιμή ανάπτυξη”, µε την προώθηση ανταγωνιστικής οικονομίας
χαμηλών εκπομπών άνθρακα που θα αξιοποιεί αποτελεσματικά τους
πόρους που διαθέτει η Ευρώπη.
3. “Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς”, η οποία θα προάγει µια οικονομία
υψηλής απασχόλησης και θα οδηγεί σε κοινωνική και γεωγραφική
συνοχή.
Η «Στρατηγική Ανάπτυξη – ΕΥΡΩΠΗ 2020», επιδιώκει την επίτευξη πέντε
στόχων σε επίπεδο ΕΕ μέχρι το 2020 που θα κατευθύνουν την όλη διαδικασία, καθώς
θα συντονίζονται και θα μετασχηματίζονται σε εθνικούς στόχους για τα κράτη – μέλη
της Ένωσης.
12
Οι στόχοι αυτοί αφορούν: 1. Στην Απασχόληση, 2. Στην Έρευνα και στην
Καινοτομία, 3. Στην Κλιματική Αλλαγή και στην Ενέργεια, 4. Στην Εκπαίδευση και 5.
Στην Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού.
Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι οι στόχοι αυτοί, αντιπροσωπεύουν τον
προσανατολισμό της Ένωσης έως το 2020 και αποτελούν κοινά σημεία αναφοράς για
τα κράτη – μέλη μέσω και των δεικτών που έχουν τεθεί για καθέναν από αυτούς,
προκειμένου να υπάρχει διαρκής εκτίμηση του βαθμού επίτευξής τους και αν
απαιτηθεί να είναι δυνατή η λήψη καίριων διορθωτικών μέτρων.
Οι στόχοι που παρατίθενται, ακολούθως, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν
ως φιλόδοξοι μεν, αλλά και εφικτοί δε, αφού στηρίζονται σε συγκεκριμένες
προτάσεις της Επιτροπής που ενισχύει το περιεχόμενό τους, υποδεικνύει και
υποστηρίζει τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προς κάθε κατεύθυνση για την
απρόσκοπτη υλοποίησή τους.
1. Το 75% του πληθυσμού μεταξύ 20 – 64 ετών πρέπει να έχει
απασχόληση.
2. Το 3% του ΑΕΠ της ΕΕ πρέπει να επενδύεται σε E & A.
Οι στόχοι του «20/20/20» ως προς το κλίμα και την ενέργεια πρέπει να έχουν
επιτευχθεί, περιλαμβανομένης της αύξησης σε 30% του ποσοστού μείωσης των
εκπομπών, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν. Το ποσοστό των ατόμων που
εγκαταλείπουν πρόωρα την σχολική εκπαίδευση πρέπει να είναι μικρότερο από 10%
και τουλάχιστον 40% των νέων πρέπει να έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο
αριθμός των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια πρέπει να μειωθεί κατά 20
εκατομμύρια.
Οι στόχοι αυτοί λειτουργούν αλληλένδετα και έχουν καθοριστική σημασία για
την γενικότερη επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Για να εξασφαλισθεί ότι κάθε
κράτος μέλος θα προσαρμόσει την “Στρατηγική Ευρώπη 2020” στις ιδιαιτερότητές
του, η Επιτροπή έχει προτείνει το μετασχηματισμό των στόχων της ΕΕ σε
συγκεκριμένους εθνικούς στόχους. Καθόσον οι στόχοι που έχουν τεθεί, αντανακλούν
μεν τους άξονες προτεραιότητας της γενικότερης στρατηγικής, δηλαδή την “έξυπνη,
διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη”, αλλά το πεδίο τους είναι ευρύτερο
και απαιτεί την άσκηση συγκεκριμένων πολιτικών από τα κράτη – μέλη, προκειμένου
13
δε να διασφαλιστεί η επίτευξή τους, απαιτείται μεγάλο φάσμα ανάληψης δράσεων και
συντονισμού σε Εθνικό, Ενωσιακό και Διεθνές επίπεδο.
Η Επιτροπή προτείνει, επίσης, επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες που
ενεργούν ως “καταλύτες” για την επίτευξη προόδου σε κάθε άξονα προτεραιότητας
της «Στρατηγικής – Ευρώπη 2020», οι οποίες παρατίθενται συνοπτικά παρακάτω:
«Ένωση καινοτομίας»,.«Νεολαία σε κίνηση», «Ψηφιακό θεματολόγιο για την
Ευρώπη», «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους «Μια
βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης», «Ατζέντα για νέες
δεξιότητες και θέσεις εργασίας», «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της
φτώχειας».
Η προώθηση των πρωτοβουλιών αυτών, αποτελούν δέσμευση τόσο για την ΕΕ
όσο και για τα κράτη μέλη. Ως άμεση προτεραιότητά της, η Ευρωπαïκή Επιτροπή
συλλέγει, αξιοποιεί και διαχέει όλες τις ενέργειες που γίνονται προς την κατεύθυνση
της ανάπτυξης και της σταθερότητας στην Ένωση και επισημαίνει όσες ακόμη πρέπει
να δρομολογηθούν, προκειμένου να υπάρχει διαρκής και αξιόπιστη αναπροσαρμογή
της στρατηγικής εξόδου από την κρίση, για να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η
μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, για να διασφαλιστεί η
δημοσιονομική εξυγίανση με γνώμονα την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, αλλά και για
να ενισχυθεί η συνεργασία στους κόλπους της Οικονομικής και Νομισματικής
Ένωσης 5
2.2 Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ
Η οικονομική και κοινωνική συνοχή –όπως ορίζεται στην Ενιαία Ευρωπαϊκή
Πράξη του 1986 (Συνθήκη της ΕΕ)– «αποσκοπεί ιδιαίτερα στη μείωση του χάσματος
μεταξύ των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον
μειονεκτικών περιοχών». Η πιο πρόσφατη συνθήκη της ΕΕ, η Συνθήκη της
Λισαβόνας, προσθέτει μία ακόμα πτυχή στη συνοχή, αναφερόμενη στην «οικονομική,
κοινωνική και εδαφική συνοχή», δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση «στις αγροτικές περιοχές,
τις ζώνες που συντελείται βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πλήττονται
από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι υπερβόρειες
5
http://europedirect.acci.gr/)
14
περιοχές που είναι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένες και οι νησιωτικές, διασυνοριακές και
ορεινές περιοχές». Κάτω από αυτό το σκεπτικό, η πολιτική συνοχής πρέπει, πέραν
της οικονομικής και κοινωνικής, να προωθεί μια πιο ισορροπημένη και βιώσιμη
«χωρική ανάπτυξη» που συνιστά μια έννοια ευρύτερη από αυτήν της περιφερειακής
πολιτικής.
Μέσω της Πολιτικής Συνοχής υλοποιούνται εκατοντάδες χιλιάδες έργα ανά
την Ευρώπη τα οποία χρηματοδοτούνται από: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής
Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) το οποίο είναι συνδεδεμένο με την περιφερειακή πολιτική της ΕΕ
και λειτουργεί σε περιφερειακό επίπεδο, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)
καιτο Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) που καλύπτει τα Κράτη-Μέλη της ΕΕ τα οποία έχουν
ΑΕΠ χαμηλότερο από το 90% του μέσου όρου των ΕΕ-27 (η Κροατία δεν έχει ληφθεί
υπόψη).
Κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, ο συντονισμός και η
συνεκτικότητα μεταξύ της Πολιτικής Συνοχής και των άλλων πολιτικών της ΕΕ που
συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη όπως η Αγροτική Ανάπτυξη και η
Αλιευτική και Θαλάσσια Πολιτική, έχουν ενισχυθεί με τον καθορισμό κοινών
διατάξεων για το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό
Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και
Αλιείας (ΕΤΘΑ). Τα πέντε αυτά ταμεία είναι γνωστά ως τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά
και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ).. Για την Πολιτική Συνοχή 2014-2020 διατέθηκαν
351,8 δισεκατομμύρια ευρώ στα 28 Κράτη-Μέλη της ΕΕ, ποσό που αντιστοιχεί
περίπου στο ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ύστερα από διαπραγματεύσεις η
κατανομή των κονδυλίων έγινε ως εξής:
15
Για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, ο Κανονισμός Κοινών Διατάξεων
(Κανονισμός (ΕΕ) Αριθ. 1303/2013) καθορίζει 11 Θεματικούς Στόχους οι οποίοι θα
υποστηριχτούν από τα ΕΔΕΤ:
1. Ενίσχυση της Έρευνας, της Τεχνολογικής Ανάπτυξης και της Καινοτομίας
2. Βελτίωση της πρόσβασης, της χρήσης και της ποιότητας των Τεχνολογιών
Πληροφοριών και Επικοινωνιών
3. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του
γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ) και του τομέα της αλιείας και της
υδατοκαλλιέργειας (για το ΕΤΘΑ)
4. Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών
διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς
5. Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της
διαχείρισης κινδύνων
6. Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της
αποδοτικότητας των πόρων
7. Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των εμποδίων σε βασικές
υποδομές δικτύων
8. Προώθηση της βιώσιμης και ποιοτικής απασχόλησης και υποστήριξη της
κινητικότητας των εργαζομένων
9. Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας και
των διακρίσεων
10. Επένδυση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την επαγγελματική κατάρτιση
για την απόκτηση δεξιοτήτων και τη δια βίου μάθηση
11. Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των δημόσιων αρχών και των
ενδιαφερόμενων φορέων και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης.
Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές διευκρινίζουν στα Επιχειρησιακά τους
Προγράμματα πώς σκοπεύουν να κατανείμουν τα διαθέσιμα κονδύλια στους
Θεματικούς Στόχους. Οι εθνικές στρατηγικές καθορίζονται στα λεγόμενα Σύμφωνα
Εταιρικής Σχέσεις (ΣΕΣ). Για την Ελλάδα αυτό αποτελεί το Εταιρικό Σύμφωνο για το
Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ 2014-2020.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν παρεμβαίνει στην επιλογή των έργων επιτόπου, με
εξαίρεση έναν περιορισμένο αριθμό έργων μεγάλης κλίμακας (μεγάλα έργα) Μέσω
των 11 Θεματικών Στόχων, η πολιτική συνοχής επιδιώκει να συμβάλλει στην
16
επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», της αναπτυξιακής
στρατηγικής της ΕΕ για την υλοποίηση της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς
αποκλεισμούς ανάπτυξης. Τα ΕΔΕΤ είναι το κύριο επενδυτικό εργαλείο για μέτρα
που υποστηρίζουν την απασχόληση, την καινοτομία, την εκπαίδευση, την ένταξη και
τη μετάβαση προς μια οικονομία με μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
17
2.3 ΕΛΛΑΔΑ: ΕΣΠΑ 2014-2020
Το αναπτυξιακό όραμα του ΕΣΠΑ στην Ελλάδα
Ο σχεδιασμός της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, συμπίπτει με
την χρονική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας επιδιώκεται να τεθούν οι βάσεις και
να διαμορφωθεί ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια στη χώρα
«Συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας με ανάταξη και
αναβάθμιση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας και τη δημιουργία και
διατήρηση βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, έχοντας ως αιχμή την εξωστρεφή,
καινοτόμο και ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα και γνώμονα την ενίσχυση της
κοινωνικής συνοχής και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.»
Χρηματοδοτικές προτεραιότητες.1,Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και
της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.2 μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα
με αιχμή την καινοτομία και αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.3.Ανάπτυξη
και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού – ενεργός κοινωνική
ενσωμάτωση. περιβάλλον. 4.Ανάπτυξη – εκσυγχρονισμός – ολοκλήρωση υποδομών
για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. 5.Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και
της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Καθοριστικό στοιχείο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιόδου 2014-2020
αποτέλεσε η εκπόνηση της εθνικής και των περιφερειακών Στρατηγικών Έρευνας και
Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του αναπτυξιακού σχεδιασμού της περιόδου 2014-
2020 αποτελούν οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις. Πρόκειται για εργαλεία
ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης για την εφαρμογή αναπτυξιακών στρατηγικών σε
περιοχές που παρουσιάζουν συγκεκριμένα προβλήματα ή διακρίνονται από
σημαντικές αναπτυξιακές δεξιότητες. Στο πλαίσιο των Ολοκληρωμένων Χωρικών
Επενδύσεων είναι δυνατή η υλοποίηση συνδυασμένων επενδύσεων, οι οποίες
χρηματοδοτούνται από περισσότερα του ενός Ταμεία, με στόχο την ολοκληρωμένη
αντιμετώπιση των προβλημάτων ή την πλήρη αξιοποίηση των αναπτυξιακών
δυνατοτήτων μιας περιοχής.
Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελείται από 20 Προγράμματα, από τα οποία τα 7
είναι Τομεακά και τα 13 Περιφερειακά: Τα Τομεακά Προγράμματα αφορούν ένα ή
18
περισσότερους τομείς και έχουν ως γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής όλη τη χώρα Τα 13
Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ), ένα για κάθε μία από τις
ελληνικές Περιφέρειες, περιλαμβάνουν δράσεις περιφερειακής εμβέλειας6
6
Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης &Τουρισμού, επίσημη διαδικτυακή πύλη του
ΕΣΠΑ 2014-2020, Η πολιτική Συνοχή της ΕΕ-ΕΣΠΑ, διατίθεται στο
https://www.espa.gr/el/pages/staticESPA2014-2020.aspx,[4/5/2016]
19
Β ΜΕΡΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο
Σκοπός του κεφαλαίου είναι να σκιαγραφηθεί η οικονομική κατάσταση της
ελληνικής αγοράς, παραθέτοντας στοιχεία για το επιχειρηματικό περιβάλλον της
Ελλάδας , τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθώς και τα δυνατά και
αδύνατα σημεία. Να αποτυπωθεί η αποτελεσματικότητα του ΕΠΑΝ ΙΙ 2007-2013
για την Ελλάδα, και να παρουσιαστούν οι στόχοι και η στρατηγική του ΕΠΑνεΚ
2014-2020 για την Ελλάδα.
3.1Ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας
Η σφοδρή οικονομική κρίση και η πολυετής ύφεση επιτάχυναν την υπερ-
δεκαετή πορεία αποβιομηχάνισης της οικονομίας, με δραματικά αρνητικές συνέπειες
στην ανταγωνιστικότητα. Συνέπεια αυτού είναι το χαμηλό επίπεδο άμεσων ξένων και
εγχώριων επενδύσεων.
Ιστορικά οι επενδύσεις στην Ελλάδα κυμάνθηκαν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο
ωστόσο, από το 2008 και μετά, εμφανίζεται μία αυξανόμενη απόκλιση,
ακολουθώντας την πτωτική πορεία του ΑΕΠ. Οι συνολικές επενδύσεις στην
οικονομία το 2012 ανήλθαν στο 13,6% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 24% που
αποτελεί το μέσο όρο της περιόδου 2000-2008, όταν η οικονομία επετύγχανε αύξηση
του ΑΕΠ κατά 3,1%.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, το 2012 η Ελλάδα προσέλκυσε $2,9 δις
άμεσες ξένες επενδύσεις. Το επίπεδο της χώρας στη προσέλκυση άμεσων ξένων
επενδύσεων παραμένει σε χαμηλό επίπεδο σε σύγκριση με χώρες όπως η Ιταλία ($8,8
δις), η Ιρλανδία ($29,3 δις), η Γαλλία ($62,2 δις), η Ισπανία ($27,7 δις) και η
Πορτογαλία ($8,9 δις).
Διαφαίνεται όμως μία σταθερή ανοδική πορεία καθώς το 2010, οι άμεσες
ξένες επενδύσεις είχαν σχεδόν εκμηδενιστεί ($0,3 δις), ενώ το 2011 ανήλθαν σε $1,1
δις. Πέραν της τρέχουσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, άλλοι παράγοντες που
αποθαρρύνουν την επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα συνδέονται με την
20
αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα (δημόσια διοίκηση) κυρίως σε ότι αφορά
τα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ωστόσο, η χώρα διαθέτει αξιόλογο φυσικό περιβάλλον και σημαντικό
πολιτισμικό κεφάλαιο (αρχαίο και σύγχρονο, υλικό και άυλο). Συγκεκριμένα, η
Ελλάδα διαθέτει 419 περιοχές Natura 2000, 16η θέση στην ΕΕ27 και τη 10η θέση
στην ΕΕ27 ως προς την έκταση που αυτές καταλαμβάνουν (42.955 τ.χλμ) (πηγή:
Natura 2000 Barometer, Ιαν.2011). Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει 19 αξιόλογα μνημεία
ενταγμένα στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά (εκ των οποίων 2 αποτελούν μίξη
φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας). Το περιβάλλον αυτό αποτελεί ισχυρό σημείο
υπεροχής για την Ελλάδα καθώς ευνοεί την ανάπτυξη επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων στα πεδία κυρίως του τουρισμού και του πολιτισμού.
Πέραν του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου, η Ελλάδα διαθέτει υψηλό
απόθεμα σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου κατάρτισης. Ειδικότερα, έχει
αυξημένο κεφάλαιο σε επιστημονικό προσωπικό και εκπαιδευμένο ανθρώπινο
δυναμικό. Συγκεκριμένα, κατατάσσεται 2η σε διαθεσιμότητα επιστημόνων και
μηχανικών στην ΕΕ28. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη ισχυρής ελληνικής
ερευνητικής κοινότητας στο εξωτερικό, δυναμικό υψηλής ποιότητας και νησίδες
αριστείας σε δημόσιους ερευνητικούς φορείς και στον ιδιωτικό τομέα.
Ο τριτογενής τομέας της χώρας αποτελεί άλλο ένα δυνατό σημείο καθώς
παρουσιάζει υψηλή συμβολή στο ΑΕΠ και στην απασχόληση. Ειδικότερα, το 2012
τριτογενής τομέας συνεισέφερε 80,2% της συνολικής εγχώριας Ακαθάριστης
Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) (ΕΕ-27 73%) και απασχολεί το 72,2% που είναι
ταυτόσημο με το ποσοστό στην ΕΕ27.
Οικονομική κατάσταση της αγοράς
Η Ελλάδα ξεπέρασε τον κίνδυνο εξόδου από την Ευρωζώνη, αλλά οι συνθήκες
παραμένουν δύσκολες. Η χώρα μειονεκτεί σημαντικά σε όρους ανταγωνιστικότητας,
εξωστρέφειας, καθώς και καινοτομικής και ποιοτικής επιχειρηματικότητας που
αυξάνει την εγχώρια προστιθέμενη αξία.
Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στον έκτο χρόνο μίας βαθειάς και παρατεταμένης
ύφεσης. Η σωρευτική μείωση στο ΑΕΠ κατά το 2008-2013 έχει αγγίξει το 22%, ενώ
η ανεργία παραμένει σε χαμηλό επίπεδο σε σύγκριση με χώρες όπως η Ιταλία ($8,8
21
δις), η Ιρλανδία ($29,3 δις), η Γαλλία ($62,2 δις), η Ισπανία ($27,7 δις) και η
Πορτογαλία ($8,9 δις).Διαφαίνεται όμως μία σταθερή ανοδική πορεία καθώς το 2010,
οι άμεσες ξένες επενδύσεις είχαν σχεδόν εκμηδενιστεί ($0,3 δις), ενώ το 2011
ανήλθαν σε $1,1 δις. Πέραν της τρέχουσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, άλλοι
παράγοντες που αποθαρρύνουν την επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα
συνδέονται με την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα (δημόσια διοίκηση)
κυρίως σε ότι αφορά τα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ωστόσο, η χώρα διαθέτει αξιόλογο φυσικό περιβάλλον και σημαντικό
πολιτισμικό κεφάλαιο (αρχαίο και σύγχρονο, υλικό και άυλο). Συγκεκριμένα, η
Ελλάδα διαθέτει 419 περιοχές Natura 2000, 16η θέση στην ΕΕ27 και τη 10η θέση
στην ΕΕ27 ως προς την έκταση που αυτές καταλαμβάνουν (42.955 τ.χλμ) (πηγή:
Natura 2000 Barometer, Ιαν.2011). Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει 19 αξιόλογα μνημεία
ενταγμένα στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά (εκ των οποίων 2 αποτελούν μίξη
φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας). Το περιβάλλον αυτό αποτελεί ισχυρό σημείο
υπεροχής για την Ελλάδα καθώς ευνοεί την ανάπτυξη επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων στα πεδία κυρίως του τουρισμού και του πολιτισμού.
Πέραν του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου, η Ελλάδα διαθέτει υψηλό
απόθεμα σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου κατάρτισης. Ειδικότερα, έχει
αυξημένο κεφάλαιο σε επιστημονικό προσωπικό και εκπαιδευμένο ανθρώπινο
δυναμικό.
Συγκεκριμένα, κατατάσσεται 2η σε διαθεσιμότητα επιστημόνων και
μηχανικών στην ΕΕ28. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη ισχυρής ελληνικής
ερευνητικής κοινότητας στο εξωτερικό, δυναμικό υψηλής ποιότητας και νησίδες
αριστείας σε δημόσιους ερευνητικούς φορείς και στον ιδιωτικό τομέα.
Ο τριτογενής τομέας της χώρας αποτελεί άλλο ένα δυνατό σημείο καθώς
παρουσιάζει υψηλή συμβολή στο ΑΕΠ και στην απασχόληση. Ειδικότερα, το 2012
ο τριτογενής τομέας συνεισέφερε 80,2% της συνολικής εγχώριας Ακαθάριστης
Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) (ΕΕ-27 73%) και απασχολεί το 72,2% που είναι
ταυτόσημο με το ποσοστό στην ΕΕ27.
22
Επιχειρηματικότητα και επιχειρηματικό περιβάλλον
Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από έντονη
δραστηριοποίηση επιχειρήσεων με μικρό μέγεθος (έως 10 εργαζόμενοι) και
οικογενειακό χαρακτήρα στη διοίκηση και τη λειτουργία τους. Ειδικότερα, σύμφωνα
με την έκθεση την Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες
επιχειρήσεις καλύπτουν το 99,6% της συνολικής επιχειρησιακής δραστηριότητας
στην Ελλάδα, ενώ απασχολούν το 85% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Η αγορά
συνεπώς είναι κατακερματισμένη και επιπλέον οι επιχειρήσεις αυτού του τύπου έχουν
μια εγγενή δυσκολία ανάπτυξης δραστηριοτήτων εκτός των τειχών των
παραδοσιακών αστικών κέντρων.
Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται στη
χώρα παράγουν χαμηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα και παρέχουν κοινές
υπηρεσίες (commodity services). Σύμφωνα με την έκθεση για την ανταγωνιστικότητα
και την εφαρμογή της βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ, οι επιχειρήσεις που
δραστηριοποιούνται σε υψηλής τεχνολογίας βιομηχανικά προϊόντα καθώς και σε
εξειδικευμένες υπηρεσίες έντασης γνώσης (knowledge-intensive services) αποτελούν
μόλις 18% της συνολικής επιχειρησιακής δραστηριότητας σε σύγκριση με το μέσο
όρο της ΕΕ, ο οποίος ξεπερνά το 30%. Συνολικά, η επιχειρηματική δραστηριότητα
στη χώρα χαρακτηρίζεται από μέτριες επιδόσεις στην καινοτομία και χαμηλό ρυθμό
ανάπτυξης στον τομέα αυτό.
Το προφίλ της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα,
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας (GEM
2013), διαφέρει σημαντικά από αυτό των οικονομιών που βασίζονται στην προώθηση
της καινοτομίας. Ειδικότερα, λόγω της κρίσης, οι αντιλήψεις στην Ελλάδα σχετικά με
την ύπαρξη επιχειρηματικών ευκαιριών καταγράφουν με ποσοστό 13,5% μια από τις
χαμηλότερες επιδόσεις παγκοσμίως για το 2013, σε αντίθεση με την αντίληψη
ικανοτήτων για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας που παρουσιάζει υψηλή
επίδοση με ποσοστό 46%. Επίσης, τα ευρήματα αναφορικά με τα κίνητρα
επιχειρηματικής δραστηριοποίησης αναδεικνύουν πως μετά την έναρξη της κρίσης
στην Ελλάδα η επιχειρηματικότητα ανάγκης σημείωσε αύξηση καθώς το 35,8% των
επιχειρηματιών δηλώνουν πως στράφηκαν στον επιχειρηματικό στίβο από ανάγκη (το
23
2012 ήταν 30%), παρά για λόγους εκμετάλλευσης πραγματικών επιχειρηματικών
ευκαιριών με ποσοστό 23,5% (το 2012 ήταν 32%).
Ένα επιπλέον θέμα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που
δραστηριοποιούνται στην ελληνική οικονομία, αφορά στην έλλειψη ρευστότητας (η
Ελλάδα καταλαμβάνει την28η θέση στην ΕΕ28 ως προς τη δυνατότητα
χρηματοδότησης επιχειρήσεων3). Η ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων
επηρεάζεται σημαντικά από τη δυσκολία χρηματοδότησης της λειτουργίας και των
επενδύσεών τους. Το γεγονός αυτό σχετίζεται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει
το σύνολο του τραπεζικού τομέα, τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τους
προμηθευτές καθώς και τη μείωση της αγοραίας αξίας των περιουσιακών στοιχείων
που έχουν τεθεί ως εγγύηση (real estate). Η ανάπτυξη του επιχειρηματικού
περιβάλλοντος προϋποθέτει και την ύπαρξη σημαντικών υποδομών που θα στηρίξουν
την επιχειρηματικότητα. Η χώρα συνεχίζει να παρουσιάζει ελλείψεις σε σημαντικές
εθνικές υποδομές, π.χ στην Ενέργεια (διασύνδεση νησιών με ηπειρωτικό σύστημα),
στον Τουρισμό (συνεδριακά κέντρα, μαρίνες), στον Πολιτισμό (υποδομές
προστασίας, συντήρησης-ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς), στις ΤΠΕ
(ευρυζωνικότητα, υπολογιστικές υποδομές), στο Περιβάλλον (υποδομές διαχείρισης
/αξιοποίησης αποβλήτων), στις Μεταφορές και Αγροδιατροφή/ Βιομηχανία
τροφίμων (agro-logistics hubs,επιχειρηματικά πάρκα). Μια ακόμη αδυναμία που
μεγεθύνθηκε στα χρόνια της κρίσης, είναι η μειωμένη προσαρμοστικότητα
επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού στο συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές
επιχειρησιακό περιβάλλον. Ειδικότερα, οι ελληνικές επιχειρήσεις είτε λόγω
εσωτερικής αδυναμίας, είτε λόγω έλλειψης πόρων αδυνατούν να προσαρμοστούν
έγκαιρα στις νέες συνθήκες της αγοράς που απαιτούν διαρκή ανάπτυξη και εφαρμογή
νέων, αποτελεσματικότερων/ καινοτομικών οργανωτικών, επιχειρηματικών,
λειτουργικών και παραγωγικών μοντέλων. Σε αυτό το πλαίσιο αδυναμίας
προσαρμογής των επιχειρήσεων συμπαρασύρεται και το ανθρώπινο δυναμικό,καθώς
απαιτείται προσαρμογή των ανθρώπινων πόρων σε νέες δεξιότητες και ικανότητες. Ο
φαύλος κύκλος οδηγεί στην έλλειψη κατάλληλων στελεχών εκπαιδευμένων σε
ειδικότητες αιχμής και με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες. Σημαντικά περιθώρια
βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος υπάρχουν απλουστεύοντας το θεσμικό
πλαίσιο και με την ολοκλήρωση των διοικητικών μεταρρυθμίσεων.
Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, ολοκληρώθηκαν ή είναι σε εξέλιξη
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν στο επιχειρηματικό περιβάλλον (θεσμική
24
μεταρρύθμιση στο σύστημα αδειοδότησης των επιχειρήσεων, σταδιακή
απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, κλπ). Οι προσπάθειες που έχουν ήδη
αναληφθεί έχουν αρχίσει να δείχνουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα, γεγονός που
αντανακλάται και στην κατάταξη της χώρας στο δείκτη ανάπτυξης
επιχειρηματικότητας (Doing Business 2014) της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου η
Ελλάδα κατέλαβε την 72η
θέση το 2013 βελτιώνοντας κατά 6 βαθμούς την κατάταξή
της.
Το νέο μοντέλο ανάπτυξης βασίζεται στις επενδύσεις και στην εξωστρέφεια
της ελληνικής οικονομίας και στην άρση των εμποδίων που επηρεάζουν το θεσμικό
και επιχειρηματικό περιβάλλον έτσι ώστε να επιτευχθεί ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα για
την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Κατά συνέπεια, η επιδιωκόμενη ανάπτυξη
συναρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα της εφαρμογής και τη συνολική
πρόοδο του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που βρίσκεται σε εξέλιξη7
.
3.2 Απολογισμός –διαπιστώσεις ΕΠΑΝ 20017-2013 για την Ελλάδα.
Για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη υλοποίηση των έργων που
εντάσσονται στα επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-2013 δημιουργήθηκε
και λειτουργεί Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) όπου
καταχωρούνται τα δεδομένα που αφορούν τα προγράμματα, τις επενδύσεις του
επενδυτικού νόμου και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η λειτουργία αυτή
τηρεί τα προβλεπόμενα στο εγκεκριμένο και από την Ε.Ε. Σύστημα Διαχείρισης και
Ελέγχου Ο συνολικός προβλεπόμενος προϋπολογισμός των δράσεων
Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας στο σύνολο της χώρας ανέρχεται σε
3.160,47 εκατ. €.
Οι συνολικές εντάξεις της ΕΥΔ ΕΠΑΝΕΚ έως 31.12.2014 ανήλθαν σε 4.980,1 εκατ.
€. Το σύνολο των δαπανών που καταχωρήθηκε στο ΟΠΣ σε αποδεκτό διαχείρισης
(προ αφαίρεσης εξαιρέσεων και διορθώσεων) σωρευτικά έως 31.12.2014 στο σύνολο
της Χώρας ανήλθε σε 2.890,2 εκατ. € (1.619 εκατ. € στο ΕΠΑΝ ΙΙ και 1.271,2 εκατ.
€ στις Περιφέρειες) περιλαμβάνοντας και τη δράση Ενίσχυσης ΜΜΕ των ΠΕΠ.
7
(https://www.espa.gr/elibrary/Antagonistikotita_2014GR16M2OP001_1_3_el.pdf,[ημερ.ανακ,5/5/1
6]
25
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ
Κατά το 2014 σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε όλους τους δείκτες προόδου
εφαρμογής των δράσεων Επιχειρηματικότητας και Ανταγωνιστικότητας για το
σύνολο της χώρας. Ειδικότερα:
Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 1 «Δημιουργία & αξιοποίηση της
καινοτομίας υποστηριζόμενης από Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη»
Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα
Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 1 για τις 8 Περιφέρειες του
Στόχου 1, ανέρχεται σε 113.450.000 €. Μέχρι το τέλος του 2014, για το σύνολο της
χώρας και σε όρους ΔΔ, η ενεργοποίηση (προσκλήσεις/οδηγοί εφαρμογής) ανήλθε σε
509,57 εκ. €, οι εντάξεις σε 449,9 εκ. €, οι ΝομικέςΔεσμεύσεις σε 406,1 εκ. € (90,3%
των εντάξεων) και οι Δαπάνες (στο ΟΠΣ) σε 171,8 εκ. € (38,2% των εντάξεων).
Σε ό,τι αφορά τις 8 Περιφέρειες του ΕΠΑΝ ΙΙ, και μέχρι 31.12.2014, η
συνολική ενεργοποίηση του τομέα ανήλθε σε 168,5 εκ. € (148,5% του
προϋπολογισμού), οι εντάξεις σε 150,5 εκ. € (132,6%), οι Νομικές Δεσμεύσεις σε
126,4 εκ. € (111,4%) και οι Δαπάνες σε 60,6 εκ. (53,4%) . Τα ενταγμένα έργα του
τομέα έως τέλος του 2014 ανήλθαν σε 895 έργα κρατικών ενισχύσεων και 28 έργα
υποδομής.
Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους
Η εξέλιξη των δράσεων του Άξονα συνεχίσθηκε με συγκριτικά χαμηλούς
ρυθμούς και το 2014. Στα θέματα που συμβάλλουν στις σχετικά χαμηλές επιδόσεις
του Άξονα – παρά την πρόοδο που σημειώθηκε επισημαίνονται :
- Το σύνθετο ρυθμιστικό πλαίσιο, το μεγάλο πλήθος, ο ειδικός χαρακτήρας και
ο αυξημένος βαθμός πολυπλοκότητας των δράσεων του Τομέα Έρευνας και
Τεχνολογίας, που δυσχεραίνουν, τόσο το σχεδιασμό και την ωρίμανση των δράσεων,
όσο και την αξιολόγηση, υλοποίηση και παρακολούθηση των έργων.
- H απροθυμία ή/και αδυναμία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να
χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις ιδιωτών, γεγονός που αναδείχθηκε ως οριζόντιο και
ιδιαίτερα οξύ πρόβλημα στις δράσεις Κρατικών Ενισχύσεων (ΚΕ). Η αδυναμία των
συμμετεχόντων στις δράσεις ΚΕ να προσκομίσουν εγγυητικές επιστολές για λήψη
26
προκαταβολών, καθώς και η αδυναμία λήψης βραχυχρόνιου δανεισμού έναντι
εκχώρησης επιχορήγησης, υπήρξαν χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού του
προβλήματος.. Στα ανωτέρω θα πρέπει να προστεθεί και το ευρύτερο πρόβλημα ροής
χρηματοδότησης από το ΠΔΕ στα έργα του ΕΣΠΑ αλλά και η γραφειοκρατική
δυσχέρια στους σχετικούς χειρισμούς.
Παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα
έτη (απλοποίηση οδηγών, μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου διαχείρισης κλπ) με
στόχο την επίσπευση της υλοποίησης των δράσεων του Τομέα ως αποτέλεσμα και
της συνεργασίας Ομάδας Εργασίας μεταξύ ΕΥΔ ΕΠΑΝΕΚ και των ΕΦΔ ΓΓΕΤ και
ΕΥΔΕ‐ΕΤΑΚ, ο χαμηλός αριθμός των ολοκληρωμένων έργων σε σχέση με τα
ενταγμένα, οι ιδιαίτερα χαμηλές δαπάνες και ο βραχύς υπολειπόμενος χρόνος,
επιβάλλει την εντατικοποίηση των προσπαθειών, την επιτάχυνση των αναγκαίων
ενεργειών που απαιτούνται σε όλα τα στάδια καθώς και τον συντονισμό όλων των
εμπλεκομένων για τη διασφάλιση της έγκαιρης ολοκλήρωσης.
Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 2: «Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας
και της εξωστρέφειας»
Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα
Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 2 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου
1, ανέρχεται σε 772.000.000 €. Μέχρι 31.12.2014 και σε συνέχεια απεντάξεων
επενδυτικών σχεδίων που δεν υλοποιήθηκαν, οι εντάξεις και οι νομικές δεσμεύσεις
στον Άξονα ανήλθαν (σωρευτικά) για τις 8 Περιφέρειες σε 1.039,24 εκ. € (134,6%
του προϋπολογισμού) και οι δαπάνες σε 700,13 εκ. € (90,7% του προϋπολογισμού).
Τα ενταγμένα επενδυτικά σχέδια στις 8 Περιφέρειες από το σύνολο των
παρεμβάσεων ανήλθαν σε 3.093.
Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους
Κατά το 2014, η υλοποίηση παρεμβάσεων με αποδέκτες τις μικρομεσαίες
επιχειρήσεις εξακολούθησε να επηρεάζεται έντονα από τη δυσμενή συγκυρία της
οικονομικής κρίσης, λόγω της οικονομικής στενότητας των συμμετεχόντων, της
έλλειψης δυνατότητας χρηματοδότησης (διασφάλιση ρευστότητας) από τις τράπεζες
27
και γενικότερα της επίπτωση της οικονομίας κλίμακας στις στρατηγικές των
επιχειρήσεων. Έτσι, από τα ενταγμένα επενδυτικά σχέδια, ένα μέρος δεν
υλοποιήθηκε ή υλοποιείται με καθυστερήσεις και τροποποιήσεις, με αποτέλεσμα
να προκύπτουν είτε απεντάξεις, είτε τροποποιήσεις αποφάσεων ένταξης.
Για την επίλυση των ανωτέρω προβλημάτων, πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις
στους όρους και στο πλαίσιο παροχής κινήτρων προς τις επιχειρήσεις, καθώς και
απλουστεύσεις των διαδικασιών υλοποίησης των επενδυτικών τους σχεδίων, οι
οποίες εκτιμάται ότι συμβάλλουν στην επιτάχυνση της εφαρμογής των σχετικών
παρεμβάσεων.
28
Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 3: «Βελτίωση του επιχειρηματικού
περιβάλλοντος»
Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου
Ο Άξονας Προτεραιότητας 3 στοχεύει στη βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος και
των υποστηρικτικών δομών, υποδομών, μηχανισμών και εργαλείων για την ανάπτυξη
της επιχειρηματικότητας, την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού και την προστασία του
καταναλωτή.
Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 3 για τις 8 Περιφέρειες του
Στόχου 1, ανέρχεται σε 417.991.177 €
Oι εντάξεις στον Άξονα Προτεραιότητας 3 έως 31.12.2014 για τις 8 Περιφέρειες
ανέρχονται σε 657,13 εκ. € (157,2% του προϋπολογισμού), οι νομικές δεσμεύσεις σε
581,89 εκ. € (139,2% του προϋπολογισμού) και οι δαπάνες σε 429,24 εκ. € (102,7%
του προϋπολογισμού). Τα ενταγμένα έργα ανέρχονται σε 184 (εκτός των 3 έργων των
ταμείων χαρτοφυλακίου).17.991.177 €
Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους
Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία δημιουργήθηκαν σε περίοδο οικονομικής κρίσης και
λήψης μέτρων δημοσιονομικής σταθερότητας, με συνέπεια ο σχεδιασμός των
προϊόντων τους να υπόκειται σε συνεχείς προσαρμογές για την αντιμετώπιση των
μεταβαλόμενων συνθηκών και των δυσαρμονιών του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Αυτό είχε σαν συνέπεια να καθυστερήσει η έναρξη της διοχέτευσης των κονδυλίων
των ταμείων στην πραγματική οικονομία.
Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 4 «Ολοκλήρωση του ενεργειακού
συστήματος της χώρας και ενίσχυση της αειφορίας»
Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου
Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 4 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου
1, ανέρχεται σε 346.500.000 €η ενεργοποίηση του Άξονα Προτεραιότητας
29
4 για τις 8 Περιφέρειες ανέρχεται σε 506,84 εκ. € (146,3% του
προϋπολογισμού), με τις εντάξεις στα 500,2 εκ. € (144,4% του προϋπολογισμού), τις
νομικές δεσμεύσεις στα 478,62 εκ. € (138,1% του προϋπολογισμού) και τις δαπάνες
στα 373,67 εκ. € (107,8% του προϋπολογισμού). Τα ενταγμένα έργα στις 8
περιφέρειες του ΕΠΑΝ ΙΙ ανέρχονται σε 141.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα»
(ΕΠΑΝ ΙΙ) περιλαμβάνει συνολικά οκτώ (8) Μεγάλα Έργα, εκ των οποίων έξι (6)
αφορούν έργα του τομέα της Ενέργειας και δύο (2) έργα αφορούν κρατικές
ενισχύσεις, μέσω του Ν. 3299/2004. Πρόκειται για έργα το καθένα με συνολικό
κόστος άνω των 50 εκ. €, για τα οποία απαιτείται η σύνταξη Φακέλου Μεγάλου
Έργου31 (Φ.Μ.Ε) και υποβολή μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας
SFC2007‐201332. Η υποβολή των Φ.Μ.Ε. είχε ξεκινήσει το 2011, αλλά διακόπηκε
λόγω της αλλαγής της νομοθεσίας και της υποχρέωσης αρχικής εξέτασής τους από τη
Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού33.
Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 5 «Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής του
Προγράμματος»
Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου
Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 5 για τις 8 Περιφέρειες του
Στόχου ανέρχεται σε 63.000.000 €
Το σύνολο των έργων ΤΥΕ που έχουν ενταχθεί στον άξονα Τεχνικής
Υποστήριξης της Εφαρμογής έως 31.12.2014 «Προετοιμασία, διαχείριση,
παρακολούθηση, επιθεώρηση»: Εκτελούνται 17 έργα με συνολική ΔΔ ένταξης 76,3
εκ. € (εκ των οποίων 70,1 εκ. € στις 8 περιφέρειες). Τα 14 από αυτά τα έργα είναι
οριζόντια.
«Αξιολόγηση και μελέτες, ενημέρωση και επικοινωνία»: Εκτελούνται 8 έργα
με συνολική ΔΔ ένταξης 8,3 εκ. € (εκ των οποίων 5,07 εκ. € στις 8 περιφέρειες). Τα 6
από αυτά τα έργα είναι οριζόντια. 8
8
" Υπουργείο Οικονομίας Υποδομών Ναυτιλίας &Τουρισμού Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «
Ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα Ετήσια έκθεση, διατίθεται στο https://2007-
2013.espa.gr,[ημερομ.ανακτ.9/5/2016]
30
3.3 ΕΛΛΑΔΑ. « Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία»
(ΕΠΑνΕΚ)
Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης « ΕΣΠΑ 2014-2020» μπορεί να
δράσει ως καταλύτης για την επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας και το
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα « Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και
Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) είναι το μέσο της ενίσχυσης της ποιοτικής
επιχειρηματικότητας
Το ΕΠΑνΕΚ, αξιοποιώντας €3,65 δις Κοινοτικής Συνδρομής (€4,67 δις
Δημόσιας Δαπάνης) από τον προϋπολογισμό της Νέας Προγραμματικής Περιόδου,
στοχεύει στην δημιουργία ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος, που αναδεικνύει σε
κεντρικό ρόλο παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς τομείς της
οικονομίας και υλοποιεί την στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης με στόχο τη
σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και την
ενίσχυση των υφιστάμενων πλεονεκτημάτων της Ελλάδας και των περιφερειών της
ως αναγκαίες προϋποθέσεις για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξή τους και την ευημερία
των πολιτών της.Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αναδεικνύει τις εθνικές
προτεραιότητες για ανάκαμψη της οικονομίας και ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης
της χώρας, υλοποιώντας την εθνική στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης, ενώ
λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις της χώρας και το Εθνικό Πρόγραμμα
Μεταρρυθμίσεων. Συνδέεται και λειτουργεί συμπληρωματικά με τα υπόλοιπα
τομεακά και περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020, και
υποστηρίζει την Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, Τεχνολογία και Καινοτομία
(ΕΣΕΤΑΚ) (εθνική στρατηγική RIS3) και την Εθνική Στρατηγική Ψηφιακής
Ανάπτυξης.
Οι πόροι του Προγράμματος προέρχονται από δύο διαρθρωτικά ταμεία: το
Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό
Ταμείο (ΕΚΤ). Το ΕΤΠΑ συνδράμει το ΕΠΑνΕK με €2.970,9 εκ. ενώ το ΕΚΤ με
€675,5 εκ., καλύπτοντας και τις 13 Περιφέρειες.
31
Η στρατηγική του προγράμματος
Η στρατηγική του ΕΠΑνΕΚ, με γνώμονα το νέο μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής
οικονομίας, οικοδομείται και στηρίζεται σε τέσσερις στρατηγικούς πυλώνες. Οι
πυλώνες αυτοί αφορούν στα εξής:
1) Προσαρμογή των επιχειρήσεων και του ανθρώπινου δυναμικού στις νέες
αναπτυξιακές απαιτήσεις
2) Επικέντρωση σε τομείς παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και δυνάμει
εξωστρεφείς και καινοτόμους
3) Στοχευμένη επιλογή επενδύσεων /επιχειρήσεων /δραστηριοτήτων που
διαθέτουν τα ζητούμενα χαρακτηριστικά για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα
4) Εξασφάλιση των παραγόντων που διευκολύνουν τη δραστηριοποίηση των
επιχειρήσεων στο ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον. 9
Το περιεχόμενο του προγράμματος
 ΑΠ1 (&1Σ) «Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας με τομεακές
προτεραιότητες»
Η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας μέσω του ΕΠΑνΕΚ επικεντρώνεται σε τομείς
παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και δυνάμει εξωστρεφείς και καινοτόμους (9
στρατηγικοί τομείς της χώρας) που αναμένεται να αποτελέσουν τους μοχλούς
ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Για την ενίσχυση της δραστηριότητας των
τομέων αυτών θα γίνει στοχευμένη επιλογή επενδύσεων και δραστηριοτήτων που
διαθέτουν τα ζητούμενα χαρακτηριστικά για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα.
Η έξυπνη εξειδίκευση αποτελεί βασική παράμετρο του προγράμματος αφού θα
πρέπει διαπνέει το νέο αναπτυξιακό μοντέλο και αποσκοπεί στον εντοπισμό των
μοναδικών χαρακτηριστικών της Ελλάδας, αναδεικνύοντας τα υφιστάμενα
πλεονεκτήματα της10
9
Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης &Τουρισμού ΕΠΑνΕΚ-κίνηση, διατίθεται στο
www.antagonistikotita.gr/epanek/,[ημερ.ανακτ.9/10/2016
10
Επίσημη δικτυακή πύλη του ΕΣΠΑ2014-2020, διατίθεται στο
https://www.espa.gr/elibrary/Antagonistikotita ,[ημερομ.ανάκτ. 9.05.2016]
32
 ΑΠ2 (&2Σ) «Προσαρμογή εργαζομένων, επιχειρήσεων και
επιχειρηματικού περιβάλλοντος στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις
Ο Άξονας αυτός στοχεύει στην προσαρμογή εργαζομένων, επιχειρήσεων και
επιχειρηματικού περιβάλλοντος στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις, κατά κύριο λόγο,
μέσω εφαρμογής σχεδίων διαρθρωτικής προσαρμογής των επιχειρήσεων ή
συλλογικών επιχειρησιακών/κλαδικών σχεδίων.
Οι ανάγκες προσαρμογής αφού μελετηθούν θα καταδείξουν τα πραγματικά
κενά σε όρους κατάρτισης, εκπαίδευσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των
εργαζομένων, θα υποδείξουν αναδυόμενες δεξιότητες και ικανότητες και θα
οδηγήσουν στον σχεδιασμό και υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων ανάπτυξης
ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα, για την επίτευξη του συνολικού στόχου του άξονα,
θα απαιτηθεί η προσαρμογή της θεσμικής ικανότητας της δημόσιας διοίκησης και των
ενδιαφερόμενων φορέων προς την κατεύθυνση βελτίωσης του επιχειρηματικού
περιβάλλοντος.
33
 ΑΠ3 (&3Σ) «Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της επιχειρηματικότητας»
Ο Άξονας στοχεύει στην αναβάθμιση των υποδομών της χώρας σε τομείς
προτεραιότητας, οι οποίοι θα υποβοηθήσουν στην στήριξη της επιχειρηματικότητας.
Στον άξονα αυτό περιλαμβάνονται στόχοι για την ενίσχυση των δομών και υποδομών,
οι οποίες συνδέονται άμεσα και έμμεσα με την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας, τη
βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας των
επιχειρήσεων.(www.antagonistikotita.gr/epanek/,[9/10/2016]
Η υλοποίηση του προγράμματος
Αρμόδια αρχή για το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα,
Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» 2014-2020 είναι το Υπουργείο Οικονομίας, Υπ
Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, και συγκεκριμένα η Ειδική Υπηρεσία
Διαχείρισης ΕΠ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία»
Νέες δράσεις-προγράμματα
Οι τέσσερις νέες δράσεις του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα,
Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», που ήδη ανακοινώθηκαν, αφορούν την
ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τη νεοφυή
επιχειρηματικότητα, την αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφιστάμενων
επιχειρήσεων για την ανάπτυξή τους στις νέες αγορές και την ενίσχυση τουριστικών
ΜΜΕ επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους.
34
Αντι συμπερασμάτων
Προκλήσεις και προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Η κρίση στην Ελλάδα έδειξε ότι η επανεκκίνηση της οικονομίας και η
επαναφορά της ανάπτυξης θα πρέπει να βασισθεί κυρίως σε δυνάμεις του ιδιωτικού
τομέα, σε επιχειρήσεις που είναι διεθνώς ανταγωνιστικές, σε μία κοινωνία που
στηρίζει το πρότυπο αυτό και σε ένα κράτος που με τις δομές και πολιτικές του
απελευθερώνει και βοηθά τις δημιουργικές δυνάμεις της επιχειρηματικότητας. Μέσα
από ένα τέτοιο παραγωγικό μοντέλο δημιουργούνται βιώσιμες και ποιοτικές θέσεις
εργασίας και ευκαιρίες για βελτίωση των εισοδημάτων. Αναγκαία συνθήκη επίτευξης
του νέου αναπτυξιακού μοντέλου αποτελεί η εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης
προσέγγισης, η οποία βασίζεται στη διαμόρφωση του κατάλληλου επιχειρηματικού
περιβάλλοντος
Η στρατηγική για τη μετάβαση στο νέο μοντέλο ανάπτυξης οικοδομείται και
στηρίζεται στους εξής Στρατηγικούς Πυλώνες:
 Ενίσχυση προσαρμογής επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού στις νέες
αναπτυξιακές απαιτήσεις
 Επικέντρωση σε τομείς παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και δυνάμει
εξωστρεφείς και καινοτόμους
 Στοχευμένη επιλογή επενδύσεων / επιχειρήσεων/ δραστηριοτήτων που
διαθέτουν τα ζητούμενα χαρακτηριστικά για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα
 Εξασφάλιση των παραγόντων που διευκολύνουν τη δραστηριοποίηση των
επιχειρήσεων στο Ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον
Η ΕΕ συστήνει για την Ελλάδα να εστιάσει την προσπάθεια σε
μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, δίνουν ώθηση στους
δυνητικούς τομείς υψηλής ανάπτυξης και στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων
απασχόλησης και αποτελούν μοχλό για επένδυση ιδιωτικών πόρων. Είναι επίσης
αναγκαίο οι μελλοντικές δαπάνες της ΕΕ να επικεντρωθούν σε τομείς προτεραιότητας,
ώστε να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν περισσότερα αποτελέσματα, αντί να υπάρξει
κατακερματισμός δαπανών.
Georgiou EfthimioSpyridon-2
Georgiou EfthimioSpyridon-2
Georgiou EfthimioSpyridon-2

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

ΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην Ελλάδα
ΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην ΕλλάδαΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην Ελλάδα
ΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην ΕλλάδαNotis Mitarachi
 
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)Win to Win - Business Consultants
 
2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική ΣύνοψηAgrosimvoulos
 
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και ΑνάπτυξηΕυρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξηakargas
 
Δια Βίου Πιστοποίηση Προσόντων
Δια Βίου Πιστοποίηση ΠροσόντωνΔια Βίου Πιστοποίηση Προσόντων
Δια Βίου Πιστοποίηση ΠροσόντωνVasilis Sotiroudas
 
2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική ΣύνοψηAgrosimvoulos
 
Politikes
PolitikesPolitikes
Politikesstsagk
 

Mais procurados (8)

ΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην Ελλάδα
ΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην ΕλλάδαΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην Ελλάδα
ΚΕΠΕ: Μελέτη για τις επενδύσεις στην Ελλάδα
 
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ)
 
Oikonomia
OikonomiaOikonomia
Oikonomia
 
2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Νεοφυής Γενική Σύνοψη
 
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και ΑνάπτυξηΕυρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
 
Δια Βίου Πιστοποίηση Προσόντων
Δια Βίου Πιστοποίηση ΠροσόντωνΔια Βίου Πιστοποίηση Προσόντων
Δια Βίου Πιστοποίηση Προσόντων
 
2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη
2016 ΕΣΠΑ - Πτυχιούχων Γενική Σύνοψη
 
Politikes
PolitikesPolitikes
Politikes
 

Destaque (20)

Συγχώνευση Microsoft- Nokianew
Συγχώνευση Microsoft- NokianewΣυγχώνευση Microsoft- Nokianew
Συγχώνευση Microsoft- Nokianew
 
Announcements, 7/10/16
Announcements, 7/10/16Announcements, 7/10/16
Announcements, 7/10/16
 
工厂流程图
工厂流程图工厂流程图
工厂流程图
 
داتا فلو
داتا فلوداتا فلو
داتا فلو
 
CLASE
CLASECLASE
CLASE
 
SEO rangsorolási faktorok
SEO rangsorolási faktorokSEO rangsorolási faktorok
SEO rangsorolási faktorok
 
ETD Overview
ETD OverviewETD Overview
ETD Overview
 
Novidades Breezy
Novidades BreezyNovidades Breezy
Novidades Breezy
 
Impacto ueb
Impacto uebImpacto ueb
Impacto ueb
 
scan
scanscan
scan
 
El efecto pigmalion
El efecto pigmalionEl efecto pigmalion
El efecto pigmalion
 
Risposta articolo gazzetta del 29 maggio 2013
Risposta articolo gazzetta del 29 maggio 2013Risposta articolo gazzetta del 29 maggio 2013
Risposta articolo gazzetta del 29 maggio 2013
 
Dessler
DesslerDessler
Dessler
 
Reseña
ReseñaReseña
Reseña
 
final paper masters IWU
final paper masters IWUfinal paper masters IWU
final paper masters IWU
 
Engineers are amazing primary school outreach talk
Engineers are amazing   primary school outreach talkEngineers are amazing   primary school outreach talk
Engineers are amazing primary school outreach talk
 
הדוד סם מגיע
הדוד סם מגיעהדוד סם מגיע
הדוד סם מגיע
 
E government dan penerepannya di kota bandung jawa barat
E government dan penerepannya di kota bandung jawa baratE government dan penerepannya di kota bandung jawa barat
E government dan penerepannya di kota bandung jawa barat
 
Uts fuad
Uts fuadUts fuad
Uts fuad
 
scan0029
scan0029scan0029
scan0029
 

Semelhante a Georgiou EfthimioSpyridon-2

Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...
Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...
Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...Takis Karalivanos
 
ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...
ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...
ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...Takis Karalivanos
 
Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016
Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016
Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016Win to Win - Business Consultants
 
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)Mary Stathopoulou
 
Γεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότητα
Γεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότηταΓεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότητα
Γεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότηταPolisConference
 
«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...
«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...
«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...Newsroom8
 
Mariolis_anaptyksh_xreos
Mariolis_anaptyksh_xreosMariolis_anaptyksh_xreos
Mariolis_anaptyksh_xreosallagiporeias
 
OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...
OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...
OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...OTS SA
 
Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)
Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)
Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)d tampouris
 
Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...
Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...
Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...Stergios
 
Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016
Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016
Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016Win to Win - Business Consultants
 
Eata ppt κοινωνική επιχειρηματικότητα
Eata ppt κοινωνική επιχειρηματικότηταEata ppt κοινωνική επιχειρηματικότητα
Eata ppt κοινωνική επιχειρηματικότηταSyros Koskovolis
 
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣΟΤΟΕ
 
Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011
Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011
Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011Win to Win - Business Consultants
 
Hellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentation
Hellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentationHellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentation
Hellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentationStarttech Ventures
 
2018 The Year of the Great Opportunities for Greece
2018 The Year of the Great Opportunities for Greece2018 The Year of the Great Opportunities for Greece
2018 The Year of the Great Opportunities for GreeceDimitris Tsingos
 
Παρουσίαση Νέου ΕΣΠΑ
Παρουσίαση Νέου ΕΣΠΑΠαρουσίαση Νέου ΕΣΠΑ
Παρουσίαση Νέου ΕΣΠΑLefteris Barbatsalos
 
ERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ
ERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ
ERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑVivi Carouzou
 

Semelhante a Georgiou EfthimioSpyridon-2 (20)

Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...
Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...
Χρηματοδοτικές Ευκαιρίες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα Επ...
 
ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...
ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...
ΕΣΠΑ 2014 - 2020 Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη - Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτ...
 
Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016
Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016
Συνέντευξη Τύπου για απολογισμό δράσεων ΕΣΠΑ Α΄ Εξάμηνο 2016
 
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟ 2020 (1)
 
Γεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότητα
Γεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότηταΓεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότητα
Γεώργιος Μπρούλιας - Κοινωνική επιχειρηματικότητα
 
«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...
«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...
«Μαύρη έκθεση» του ΙΟΒΕ για την πορεία της οικονομίας: «Τα νοικοκυριά τρώνε α...
 
Mariolis_anaptyksh_xreos
Mariolis_anaptyksh_xreosMariolis_anaptyksh_xreos
Mariolis_anaptyksh_xreos
 
LioukasOPA
LioukasOPALioukasOPA
LioukasOPA
 
OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...
OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...
OTS ROADSHOW-ΑΘΗΝΑ: Δυνατότητες Χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τη Νέα Προγραμματι...
 
Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)
Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)
Τομέας Διοίκησης Οικονομίας - Νέα Ύλη Πανελλαδικών 2020 (ΕΠΑΛ)
 
Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...
Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...
Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2010 για την πρωτοβουλία Νεολα...
 
Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016
Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016
Ενημερωτικό Έντυπο ΕΠΑΝΕΚ για τις επιδοτήσεις Β΄ εξαμήνου 2016
 
Eata ppt κοινωνική επιχειρηματικότητα
Eata ppt κοινωνική επιχειρηματικότηταEata ppt κοινωνική επιχειρηματικότητα
Eata ppt κοινωνική επιχειρηματικότητα
 
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
 
Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011
Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011
Πίνακας Χρηματοδοτικών Εργαλείων | Ιούλιος 2011
 
Oikonomia
OikonomiaOikonomia
Oikonomia
 
Hellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentation
Hellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentationHellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentation
Hellenic Innovation Forum 2017, Poulakaki presentation
 
2018 The Year of the Great Opportunities for Greece
2018 The Year of the Great Opportunities for Greece2018 The Year of the Great Opportunities for Greece
2018 The Year of the Great Opportunities for Greece
 
Παρουσίαση Νέου ΕΣΠΑ
Παρουσίαση Νέου ΕΣΠΑΠαρουσίαση Νέου ΕΣΠΑ
Παρουσίαση Νέου ΕΣΠΑ
 
ERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ
ERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ
ERASMUS+ CLICHE _ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΔΑ
 

Georgiou EfthimioSpyridon-2

  • 1. 1 Α. Π. Θ ΠΟΛΥΤΕΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ TOY ΦΟΙΤΗΤΗ: ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ : Χωρικός Σχεδιασμός στη Ε.Ε KAΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΕΛΕΝΗ ΣΕΦΕΡΤΖΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2016
  • 2. 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ……………………………………………………………………….. 4 Κεφάλαιο 1ο Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις-καθορισμός εννοιών ………………………………. 6 Κεφάλαιο 2ο 2.1ο «Ευρώπη 2020» ………………………………………………......................... 11 2.2ο Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ …………………………………………………. 13 2.3ο ΕΣΠΑ 2014-2020 EΛΛΑΔΑ: Το αναπτυξιακό όραμα του ΕΣΠΑ ………………….. 17 Κεφάλαιο 3ο 3.1ο Ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας……………………………….. 19 3.2ο Απολογισμός – Διαπιστώσεις ΕΠΑΝ ΙΙ 2007-2013……………………….……24 3.3ο Ελλάδα: Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» 2014- 2020 (ΕΠΑνΕΚ)……………………………………………………………………………30 Αντι συμπερασμάτων - Προκλήσεις και προσδοκώμενα αποτελέσματα………….....34 Βιβλιογραφία…………………………………………………………………………36
  • 3. 3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας για την επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας. Ο σχεδιασμός της Νέας Προγραμματικής Περιόδου συμπίπτει με την χρονική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας επιδιώκεται να διαμορφωθεί ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης και να τεθούν οι βάσεις για τα επόμενα χρόνια. Ο χρονισμός εκκίνησης της νέας περιόδου δίνει τη δυνατότητα να δράσει το νέο ΕΣΠΑ ως καταλύτης για μία στροφή προς την κατεύθυνση της υποστήριξης της επιχειρηματικότητας. Όχημα για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας θα αποτελέσει το Ε Π «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ). Το ΕΠΑνΕΚ αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση των στόχων του ΕΣΠΑ 2014–2020, κυρίως της Χρηματοδοτικής Προτεραιότητας 1, αλλά και των 3, 4 (υποδομές ενέργειας) και 5 (διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας). Στρατηγικός στόχος του ΕΠΑνΕΚ είναι «η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, της μετάβασης στην ποιοτική επιχειρηματικότητα με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας». Ειδικότερα, σηματοδοτεί την κύρια στροφή στο νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, που αναδεικνύει σε κεντρικό ρόλο παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας. Μέσω του ΕΠΑνΕΚ, υλοποιείται η στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης με στόχο τη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση των υφιστάμενων πλεονεκτημάτων της Ελλάδας και των περιφερειών της. Στην παρούσα μελέτη γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί για την Ελλάδα η νέα προγραμματική περίοδος 2014-2020 της πολιτικής συνοχής , να περιγραφεί το επιχειρησιακό πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα-επιχειρηματικότητα-καινοτομία.. Το πρώτο μέρος της μελέτης ασχολείται με τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε , με το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. με την στρατηγική «Ευρώπη 2020» Το δεύτερο μέρος της μελέτης. ασχολείται με τον με το ανταγωνιστικό και οικονομικό περιβάλλον της χώρας σε σχέση με τα επιχειρηματικό γίγνεσθαι, Γίνεται απολογισμός του ΕΠΑΝ ΙΙ, και παρουσιάζεται το επιχειρησιακό προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ)», και ολοκληρώνεται η εργασία με τις προκλήσεις και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα από το ΕΠΑνΕΚ 2014-2012.
  • 4. 4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όταν η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 1981, η οικονομία της, οι δομές της και οι υποδομές της δεν έμοιαζαν καθόλου με τις οικονομίες, τις δομές και τις υποδομές των εννέα ανεπτυγμένων χωρών που συνιστούσαν την ενωμένη Ευρώπη τότε. Για να επιταχυνθεί η διαδικασία της σύγκλισης, άρχισαν να αξιοποιούνται κάποια διαρθρωτικά ευρωπαϊκά ταμεία με στόχο να στηριχθεί η ανάπτυξη της περιφέρειας και να εξασφαλίσουν τη συνοχή της ολοένα διευρυνόμενης Ένωσης. Τα ταμεία αυτά υλοποιούσαν πενταετή και, αργότερα, επταετή προγράμματα χρηματοδότησης, το πιο πρόσφατο εκ των οποίων ήταν το πολυσυζητημένο ΕΣΠΑ. Το ΕΣΠΑ (αρκτικόλεξο του “Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Ανάπτυξης”) της περιόδου 2007-2013, με την εξαίρεση κάποιων έργων-"γεφυρών", έληξε με το τέλος του 2015. Αντικαταστάθηκε από το επόμενο πρόγραμμα που καλύπτει την προγραμματική περίοδο 2014-2020, και το οποίο ονομάζεται επίσης ΕΣΠΑ -αν και τα αρχικά πλέον σημαίνουν “Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης”. Από το προηγούμενο ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 διατέθηκαν περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Κρίθηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρον, παρ’ όλο που το ΕΣΠΑ είναι ευρύτατα γνωστό ως έννοια, και παρ’ όλο που έχει χρηματοδοτήσει πολλά από τα έργα που οι έλληνες πολίτες χρησιμοποιούν καθημερινά, η λειτουργία του και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του είναι ελάχιστα γνωστές και συζητιούνται σπάνια, να μελετηθεί το τι είναι το ΕΣΠΑ , η «Ευρώπη 2020», η πολιτική συνοχή, τα επιχειρησιακά προγράμματα κ.α, καθώς και να σκιαγραφηθεί η ελληνική οικονομία και αγορά. Μάλιστα αφορμή για την πραγματοποίηση αυτής της μελέτης, αποτέλεσε το γεγονός της γνωστοποίησης των τεσσάρων προγραμμάτων του επιχειρησιακού προγράμματος Ανταγωνιστικότητα –Επιχειρηματικότητα- Καινοτομία Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης « ΕΣΠΑ 2014 2020» μπορεί να δράσει ως καταλύτης για την επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» ( ΕΠΑνΕΚ ) είναι το μέσο της ενίσχυσης της ποιοτικής επιχειρηματικότητας
  • 5. 5 Μεθοδολογία Μετά από εκτενή επισκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε πως η ενασχόληση των μελετητών γύρω από το θέμα είναι περιορισμένη, καθώς το ενδιαφέρον τους είναι περισσότερο εστιασμένο σε κείμενα της Ε.Ε . Σημαντικές πηγές για τη μελέτη μας, που αντλήθηκαν πληροφορίες, είναι από το διαδίκτυο, από τον επικοινωνιακό οδηγό πληροφόρησης και δημοσιότητας του ΕΣΠΑ , από την ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του ΕΣΠΑ και από ηλεκτρονικές σελίδες της Ε.Ε. Ο σκοπός και τα ερωτήματα της μελέτης. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η δομή και η φιλοσοφία του ΕΣΠΑ , της Πολιτικής Συνοχής και της Ευρώπης 2020, να αναλυθεί ο στρατηγικός στόχος του ΕΠΑνΕΚ , το περιεχόμενο και τις προοπτικές του προγράμματος, να εντοπιστούν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας και αγοράς. Συγκεκριμένα προσπαθήσαμε να απαντήσουμε στα παρακάτω ερωτήματα: 1. Τι είναι ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα, καινοτομία 2. Τι είναι ΕΣΠΑ, Πολιτική Συνοχή, Ευρώπη 2020 3. Ποια η στρατηγική και το περιεχόμενο του επιχειρησιακού προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία. 4. Ποια είναι η ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό προφίλ της ελληνικής αγοράς. 5. Ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα με την νέα στρατηγική του ΕΠΑvεΚ
  • 6. 6 Α. ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις-καθορισμός εννοιών Σκοπός του κεφαλαίου είναι να γίνει αναφορά σε κάποιους βασικούς όρους, προκειμένου να γίνει κατανοητή η παρουσίαση του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) 1.1 Ανταγωνιστικότητα Σε επίπεδο επιχείρησης, η ανταγωνιστικότητα είναι η δυνατότητα (ικανότητα) μιας επιχείρησης να επιβιώσει και να αναπτυχθεί, λαμβάνοντας υπόψη τον ανταγωνισμό άλλων επιχειρήσεων για τα ίδια κέρδη (στον ίδιο κλάδο ή την αγορά). Οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται για αγορές και πόρους (ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα) και συνεπώς είναι σχετικά εύκολο να εξετάσει κανείς, συγκριτικά, την ανταγωνιστική τους θέση μετρώντας είτε μερίδια αγορών (δείκτης επίδοσης) είτε το βαθμό δημιουργίας και συσσώρευσης ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων. Σε μέσο επίπεδο ο κλάδος ή βιομηχανία μιας χώρας αποτελείται από μια ομάδα επιχειρήσεων που ανταγωνίζονται όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και ως σύνολο με αντίστοιχες βιομηχανίες άλλων χωρών. Σε μακρό επίπεδο ή σε επίπεδο εθνικού κράτους, η έννοια της ανταγωνιστικότητας γίνεται περισσότερο δυσνόητη. Τα κράτη ανταγωνίζονται στο να δημιουργήσουν τις πολιτικές, να δρομολογήσουν τις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι συνεπείς με τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, να διορθώσουν τις όποιες δυσλειτουργίες των αγορών και να δημιουργήσουν το θεσμικό πλαίσιο που ενισχύει την εμπιστοσύνη, παράγει κοινωνικό κεφάλαιο, ενθαρρύνει και διευκολύνει την επιχειρηματικότητα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περισσότερες και ποιοτικά καλύτερες θέσεις εργασίας, βελτιώνει τις δεξιότητες των εργαζομένων, δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες και ενισχύει τη συνοχή της κοινωνίας και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας συμβάλλει στην επίτευξη των εθνικών στόχων: η ανταγωνιστικότητα αναφέρεται στην «ικανότητα διατήρησης και
  • 7. 7 βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας αύξησης της απασχόλησης και του πραγματικού εισοδήματος, μείωσης της ανεργίας, καθώς και της ενίσχυσης των δυνατοτήτων και των ευκαιριών εντός και εκτός των εθνικών συνόρων, υπό συνθήκες παγκοσμιοποίησης1 . 1.2 Επιχειρηματικότητα Οι όροι «επιχείρηση» και «επιχειρηματικότητα» προέρχονται από το ρήμα «επιχειρώ», και έχει την έννοια κάνω κάτι καινούργιο, καινοτομώ, δημιουργώ. Τα ουσιαστικά συστατικά στοιχεία της επιχειρηματικότητας είναι η δημιουργία πλούτου, μέσω νέων συνδυασμών συντελεστών παραγωγής, η ηγεσία, η καινοτομία, η ανταγωνιστικότητα, το ρίσκο και η εταιρική κοινωνική ευθύνη (Mπουραντάς, 2012). Άρα, στόχος μίας επιχείρησης είναι η δημιουργία πλούτου, ή αλλιώς προστιθέμενης αξίας, δηλ. η επιστροφή αξίας μεγαλύτερης από αυτήν που ο επιχειρηματίας επένδυσε για τη δημιουργία του προϊόντος ή της υπηρεσίας που πουλάει. Η αξία αυτή που επιστρέφεται, δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και αξία για το άτομο, για μία κοινότητα ή για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο και συνεισφέρει, επίσης, στην κοινωνική ευημερία και την πρόοδο. Οι ερευνητές που έχουν εντοπίσει και μελετήσει τους παράγοντες που την επηρεάζουν έχουν καταλήξει σε έξι κατηγορίες παραγόντων επίδρασης τους οικονοµικούς παράγοντες (economic factors), τους ψυχολογικούς (psychological factors), τους κοινωνιολογικούς (social factors), τους περιβαλλοντικούς παράγοντες (environmental factors), τους δηµογραφικούς παράγοντες (demographic factors) και τους παράγοντες κουλτούρας ή πολιτισµικούς παράγοντες (cultural factors). 2 1 Μ Χλέτσος , http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/4619/1315.pdf,[ημερ.ανάκτ.3.5.2016] 2 .Δ Μπουραντάς.,Μάνατζμεντ, Αθήνα, (2001)
  • 8. 8 1.3 Επιχειρηματική καινοτομία Σήμερα είναι αποδεκτό και τεκμηριώνεται στατιστικά -ότι οι σημαντικότεροι παράγοντες της ανάπτυξης δεν σχετίζονται με τη συσσώρευση του κεφαλαίου και την ανειδίκευτη εργασία, αλλά με τη γνώση, την έρευνα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία. Στο σημερινό οικονομικό γίγνεσθαι, σε ένα διεθνές περιβάλλον που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς, η ικανότητα των επιχειρήσεων να εισάγουν στην αγορά νέα καινοτόμα προϊόντα πριν από τους ανταγωνιστές τους , αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημά τους. Αυτό είναι προφανές, αφού με τον τρόπο αυτό οι καινοτόμες επιχειρήσεις αποκτούν σημαντικό μερίδιο αγοράς με παράλληλη αύξηση της κερδοφορίας τους. Σύμφωνα με στοιχεία τις τελευταίας τριετίας του World Economic Forum, στην παγκόσμια κατάταξη εθνικής ανταγωνιστικότητας προηγούνται εκείνες οι χώρες που έχουν εξαιρετικά ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και οι οποίες έγκαιρα υιοθέτησαν επιχειρηματικές και τεχνολογικές καινοτομίες. Ο όρος καινοτομία μπορεί να αναφέρεται στη διαδικασία – μετατροπή μιας ιδέας σε εμπορεύσιμο προϊόν ή σε υπηρεσία, σε μια νέα μορφή οργάνωσης της επιχείρησης, σε μια νέα ή βελτιωμένη λειτουργική μέθοδο παραγωγής, σε ένα νέο τρόπο παρουσίασης ενός προϊόντος (design, marketing) ή ακόμα και σε μια νέα μέθοδο παροχής υπηρεσιών. Μπορεί επίσης να αναφέρεται στο σχεδιασμό και στην κατασκευή νέου βιομηχανικού εξοπλισμού, στην υλοποίηση ενός έργου με νέο τρόπο διαχείρισης ή να υποδηλώνει ένα νέο τρόπο σκέψης για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης ή ενός προβλήματος.(πράσινη Βίβλος της Ε.Ε για την καινοτομία). 1.4 «Στρατηγική – Ευρώπη 2020» Το Μάρτιο 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε τη «Στρατηγική – Ευρώπη 2020» µε στόχο την έξοδο από την κρίση και την προετοιμασία της οικονομίας της ΕΕ για την επόμενη δεκαετία. Η «Στρατηγική – Ευρώπη 2020», καθορίζει, επομένως, ένα όραμά για µια «Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς στην Ευρώπη» κατά την επόμενη δεκαετία που θα βασίζεται σε τρεις συναρθρωμένους και αλληλοενισχυόµενους τοµείς προτεραιότητας: “Έξυπνη ανάπτυξη”, “Βιώσιµη ανάπτυξη”, “Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισµούς”, η οποία θα προάγει µια οικονοµία υψηλής απασχόλησης και θα οδηγεί σε κοινωνική και γεωγραφική συνοχή.
  • 9. 9 1.5 Πολιτική Συνοχή της Ε.Ε Η «πολιτική συνοχής» είναι η πολιτική πίσω από τα εκατοντάδες χιλιάδες έργα ανά την Ευρώπη τα οποία χρηματοδοτούνται από το ευρωπαϊκό ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το ταμείο συνοχής (το ταμείο συνοχής καλύπτει τα Κράτη Μέλη της ΕΕ τα οποία έχουν ΑΕΠ χαμηλότερο από 90 % του μέσου όρου των ΕΕ-27 - η Κροατία δεν έχει ληφθεί υπόψη). Η οικονομική και κοινωνική συνοχή - καθώς ορίζεται στην ενιαία ευρωπαϊκή πράξη του 1986 - αφορά τη «μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των διαφόρων περιφερειών και την καθυστέρηση των λιγότερο ευνοημένων». Η πιο πρόσφατη συνθήκη της ΕΕ, η Συνθήκη της Λισαβόνας, προσθέτει μία ακόμα πλευρά στη συνοχή, αναφερόμενη σε «οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή». Το σκεπτικό είναι ότι η πολιτική συνοχή πρέπει επίσης να προωθεί πιο ισορροπημένη, πιο βιώσιμη «εδαφική ανάπτυξη» - μια ευρύτερη έννοια από την περιφερειακή πολιτική, η οποία συνδέεται ειδικά με το ΕΤΠΑ και λειτουργεί ιδιαίτερα σε περιφερειακό επίπεδο3 . 1.6 ΕΣΠΑ 2014-2020 Το ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης) 2014-2020 αποτελεί το βασικό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της χώρας με τη συνδρομή σημαντικών πόρων που προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσω της υλοποίησης του ΕΣΠΑ επιδιώκεται η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών της χώρας που συνετέλεσαν στην εμφάνιση της οικονομικής κρίσης αλλά και των προβλημάτων, οικονομικών και κοινωνικών, που αυτή δημιούργησε. Επίσης, το ΕΣΠΑ 2014-2020 καλείται να συνδράμει στην επίτευξη των εθνικών στόχων έναντι της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020». 3 Ευρωπαϊκή επιτροπή, διατίθεται στο http://ec.europa.eu/regional_policy/el/faq/#1.[ημερ.ανάκτησ.4/5/2016]
  • 10. 10 1.7 ΕΠΑνΕΚ κίνηση (2014-2020) Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) αποτελεί ένα από τα πέντε τομεακά επιχειρησιακά προγράμματα του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (νέο ΕΣΠΑ) για την περίοδο 2014- 2020, τα οποία εγκρίθηκαν μαζί με τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα στις 18/12/2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κεντρικός στρατηγικός στόχος του ΕΠΑνΕΚ είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, η μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας 4 ( 4 Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης &Τουρισμού ΕΠΑνΕΚ-κίνηση, διατίθεται στo, http://www.antagonistikotita.gr/epanek/[ημερομ.ανάκτησης, 9/5/2016]
  • 11. 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Σκοπός του κεφαλαίου είναι η παρουσίαση των στόχων και το περιεχόμενο της στρατηγικής «ΕΥΡΩΠΗ 2020», τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής συνοχής, και οι στόχοι και ο προγραμματισμός του 2014-2020 2.1 «Ευρώπη 2020» Η ΕΕ καλείται να αντλήσει διδάγματα από την παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς οι οικονομίες των κρατών – μελών της, είναι πλέον αλληλένδετες κατά τρόπο αναπόδραστο. Κανένα κράτος – µέλος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στις παγκόσμιες προκλήσεις ενεργώντας μεμονωμένα. Η επιτυχής έξοδος από την κρίση εξαρτάται από τον στενό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών – μελών. Σε αντίθετη περίπτωση, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μια «χαμένη δεκαετία» για την Ευρώπη που θα χαρακτηρίζεται από διαρκή φθίνουσα πορεία, μονίμως χωλαίνουσα ανάπτυξη και διαρθρωτικά υψηλή ανεργία. Η «Στρατηγική – Ευρώπη 2020», καθορίζει, επομένως, ένα όραμά για µια «Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς στην Ευρώπη» κατά την επόμενη δεκαετία που θα βασίζεται σε τρεις συναρθρωμένους και αλληλοενισχυόµενους τομείς προτεραιότητας: 1. “Έξυπνη ανάπτυξη”, µε τη θεμελίωση της οικονομίας στη γνώση και στην καινοτομία. 2. “Βιώσιμή ανάπτυξη”, µε την προώθηση ανταγωνιστικής οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα που θα αξιοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους που διαθέτει η Ευρώπη. 3. “Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς”, η οποία θα προάγει µια οικονομία υψηλής απασχόλησης και θα οδηγεί σε κοινωνική και γεωγραφική συνοχή. Η «Στρατηγική Ανάπτυξη – ΕΥΡΩΠΗ 2020», επιδιώκει την επίτευξη πέντε στόχων σε επίπεδο ΕΕ μέχρι το 2020 που θα κατευθύνουν την όλη διαδικασία, καθώς θα συντονίζονται και θα μετασχηματίζονται σε εθνικούς στόχους για τα κράτη – μέλη της Ένωσης.
  • 12. 12 Οι στόχοι αυτοί αφορούν: 1. Στην Απασχόληση, 2. Στην Έρευνα και στην Καινοτομία, 3. Στην Κλιματική Αλλαγή και στην Ενέργεια, 4. Στην Εκπαίδευση και 5. Στην Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού. Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι οι στόχοι αυτοί, αντιπροσωπεύουν τον προσανατολισμό της Ένωσης έως το 2020 και αποτελούν κοινά σημεία αναφοράς για τα κράτη – μέλη μέσω και των δεικτών που έχουν τεθεί για καθέναν από αυτούς, προκειμένου να υπάρχει διαρκής εκτίμηση του βαθμού επίτευξής τους και αν απαιτηθεί να είναι δυνατή η λήψη καίριων διορθωτικών μέτρων. Οι στόχοι που παρατίθενται, ακολούθως, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως φιλόδοξοι μεν, αλλά και εφικτοί δε, αφού στηρίζονται σε συγκεκριμένες προτάσεις της Επιτροπής που ενισχύει το περιεχόμενό τους, υποδεικνύει και υποστηρίζει τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προς κάθε κατεύθυνση για την απρόσκοπτη υλοποίησή τους. 1. Το 75% του πληθυσμού μεταξύ 20 – 64 ετών πρέπει να έχει απασχόληση. 2. Το 3% του ΑΕΠ της ΕΕ πρέπει να επενδύεται σε E & A. Οι στόχοι του «20/20/20» ως προς το κλίμα και την ενέργεια πρέπει να έχουν επιτευχθεί, περιλαμβανομένης της αύξησης σε 30% του ποσοστού μείωσης των εκπομπών, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν. Το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την σχολική εκπαίδευση πρέπει να είναι μικρότερο από 10% και τουλάχιστον 40% των νέων πρέπει να έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο αριθμός των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια πρέπει να μειωθεί κατά 20 εκατομμύρια. Οι στόχοι αυτοί λειτουργούν αλληλένδετα και έχουν καθοριστική σημασία για την γενικότερη επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Για να εξασφαλισθεί ότι κάθε κράτος μέλος θα προσαρμόσει την “Στρατηγική Ευρώπη 2020” στις ιδιαιτερότητές του, η Επιτροπή έχει προτείνει το μετασχηματισμό των στόχων της ΕΕ σε συγκεκριμένους εθνικούς στόχους. Καθόσον οι στόχοι που έχουν τεθεί, αντανακλούν μεν τους άξονες προτεραιότητας της γενικότερης στρατηγικής, δηλαδή την “έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη”, αλλά το πεδίο τους είναι ευρύτερο και απαιτεί την άσκηση συγκεκριμένων πολιτικών από τα κράτη – μέλη, προκειμένου
  • 13. 13 δε να διασφαλιστεί η επίτευξή τους, απαιτείται μεγάλο φάσμα ανάληψης δράσεων και συντονισμού σε Εθνικό, Ενωσιακό και Διεθνές επίπεδο. Η Επιτροπή προτείνει, επίσης, επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες που ενεργούν ως “καταλύτες” για την επίτευξη προόδου σε κάθε άξονα προτεραιότητας της «Στρατηγικής – Ευρώπη 2020», οι οποίες παρατίθενται συνοπτικά παρακάτω: «Ένωση καινοτομίας»,.«Νεολαία σε κίνηση», «Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη», «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους «Μια βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης», «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας», «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας». Η προώθηση των πρωτοβουλιών αυτών, αποτελούν δέσμευση τόσο για την ΕΕ όσο και για τα κράτη μέλη. Ως άμεση προτεραιότητά της, η Ευρωπαïκή Επιτροπή συλλέγει, αξιοποιεί και διαχέει όλες τις ενέργειες που γίνονται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της σταθερότητας στην Ένωση και επισημαίνει όσες ακόμη πρέπει να δρομολογηθούν, προκειμένου να υπάρχει διαρκής και αξιόπιστη αναπροσαρμογή της στρατηγικής εξόδου από την κρίση, για να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, για να διασφαλιστεί η δημοσιονομική εξυγίανση με γνώμονα την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, αλλά και για να ενισχυθεί η συνεργασία στους κόλπους της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης 5 2.2 Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ Η οικονομική και κοινωνική συνοχή –όπως ορίζεται στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη του 1986 (Συνθήκη της ΕΕ)– «αποσκοπεί ιδιαίτερα στη μείωση του χάσματος μεταξύ των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών». Η πιο πρόσφατη συνθήκη της ΕΕ, η Συνθήκη της Λισαβόνας, προσθέτει μία ακόμα πτυχή στη συνοχή, αναφερόμενη στην «οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή», δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση «στις αγροτικές περιοχές, τις ζώνες που συντελείται βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι υπερβόρειες 5 http://europedirect.acci.gr/)
  • 14. 14 περιοχές που είναι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένες και οι νησιωτικές, διασυνοριακές και ορεινές περιοχές». Κάτω από αυτό το σκεπτικό, η πολιτική συνοχής πρέπει, πέραν της οικονομικής και κοινωνικής, να προωθεί μια πιο ισορροπημένη και βιώσιμη «χωρική ανάπτυξη» που συνιστά μια έννοια ευρύτερη από αυτήν της περιφερειακής πολιτικής. Μέσω της Πολιτικής Συνοχής υλοποιούνται εκατοντάδες χιλιάδες έργα ανά την Ευρώπη τα οποία χρηματοδοτούνται από: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) το οποίο είναι συνδεδεμένο με την περιφερειακή πολιτική της ΕΕ και λειτουργεί σε περιφερειακό επίπεδο, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) καιτο Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) που καλύπτει τα Κράτη-Μέλη της ΕΕ τα οποία έχουν ΑΕΠ χαμηλότερο από το 90% του μέσου όρου των ΕΕ-27 (η Κροατία δεν έχει ληφθεί υπόψη). Κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, ο συντονισμός και η συνεκτικότητα μεταξύ της Πολιτικής Συνοχής και των άλλων πολιτικών της ΕΕ που συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη όπως η Αγροτική Ανάπτυξη και η Αλιευτική και Θαλάσσια Πολιτική, έχουν ενισχυθεί με τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ). Τα πέντε αυτά ταμεία είναι γνωστά ως τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ).. Για την Πολιτική Συνοχή 2014-2020 διατέθηκαν 351,8 δισεκατομμύρια ευρώ στα 28 Κράτη-Μέλη της ΕΕ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ύστερα από διαπραγματεύσεις η κατανομή των κονδυλίων έγινε ως εξής:
  • 15. 15 Για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, ο Κανονισμός Κοινών Διατάξεων (Κανονισμός (ΕΕ) Αριθ. 1303/2013) καθορίζει 11 Θεματικούς Στόχους οι οποίοι θα υποστηριχτούν από τα ΕΔΕΤ: 1. Ενίσχυση της Έρευνας, της Τεχνολογικής Ανάπτυξης και της Καινοτομίας 2. Βελτίωση της πρόσβασης, της χρήσης και της ποιότητας των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών 3. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ) και του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (για το ΕΤΘΑ) 4. Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς 5. Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνων 6. Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων 7. Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των εμποδίων σε βασικές υποδομές δικτύων 8. Προώθηση της βιώσιμης και ποιοτικής απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων 9. Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας και των διακρίσεων 10. Επένδυση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την επαγγελματική κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων και τη δια βίου μάθηση 11. Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των δημόσιων αρχών και των ενδιαφερόμενων φορέων και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης. Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές διευκρινίζουν στα Επιχειρησιακά τους Προγράμματα πώς σκοπεύουν να κατανείμουν τα διαθέσιμα κονδύλια στους Θεματικούς Στόχους. Οι εθνικές στρατηγικές καθορίζονται στα λεγόμενα Σύμφωνα Εταιρικής Σχέσεις (ΣΕΣ). Για την Ελλάδα αυτό αποτελεί το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ 2014-2020. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν παρεμβαίνει στην επιλογή των έργων επιτόπου, με εξαίρεση έναν περιορισμένο αριθμό έργων μεγάλης κλίμακας (μεγάλα έργα) Μέσω των 11 Θεματικών Στόχων, η πολιτική συνοχής επιδιώκει να συμβάλλει στην
  • 16. 16 επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», της αναπτυξιακής στρατηγικής της ΕΕ για την υλοποίηση της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Τα ΕΔΕΤ είναι το κύριο επενδυτικό εργαλείο για μέτρα που υποστηρίζουν την απασχόληση, την καινοτομία, την εκπαίδευση, την ένταξη και τη μετάβαση προς μια οικονομία με μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
  • 17. 17 2.3 ΕΛΛΑΔΑ: ΕΣΠΑ 2014-2020 Το αναπτυξιακό όραμα του ΕΣΠΑ στην Ελλάδα Ο σχεδιασμός της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, συμπίπτει με την χρονική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας επιδιώκεται να τεθούν οι βάσεις και να διαμορφωθεί ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια στη χώρα «Συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας με ανάταξη και αναβάθμιση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας και τη δημιουργία και διατήρηση βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, έχοντας ως αιχμή την εξωστρεφή, καινοτόμο και ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα και γνώμονα την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.» Χρηματοδοτικές προτεραιότητες.1,Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.2 μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα με αιχμή την καινοτομία και αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.3.Ανάπτυξη και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού – ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση. περιβάλλον. 4.Ανάπτυξη – εκσυγχρονισμός – ολοκλήρωση υποδομών για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. 5.Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Καθοριστικό στοιχείο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιόδου 2014-2020 αποτέλεσε η εκπόνηση της εθνικής και των περιφερειακών Στρατηγικών Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση Ένα άλλο χαρακτηριστικό του αναπτυξιακού σχεδιασμού της περιόδου 2014- 2020 αποτελούν οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις. Πρόκειται για εργαλεία ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης για την εφαρμογή αναπτυξιακών στρατηγικών σε περιοχές που παρουσιάζουν συγκεκριμένα προβλήματα ή διακρίνονται από σημαντικές αναπτυξιακές δεξιότητες. Στο πλαίσιο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων είναι δυνατή η υλοποίηση συνδυασμένων επενδύσεων, οι οποίες χρηματοδοτούνται από περισσότερα του ενός Ταμεία, με στόχο την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων ή την πλήρη αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων μιας περιοχής. Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελείται από 20 Προγράμματα, από τα οποία τα 7 είναι Τομεακά και τα 13 Περιφερειακά: Τα Τομεακά Προγράμματα αφορούν ένα ή
  • 18. 18 περισσότερους τομείς και έχουν ως γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής όλη τη χώρα Τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ), ένα για κάθε μία από τις ελληνικές Περιφέρειες, περιλαμβάνουν δράσεις περιφερειακής εμβέλειας6 6 Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης &Τουρισμού, επίσημη διαδικτυακή πύλη του ΕΣΠΑ 2014-2020, Η πολιτική Συνοχή της ΕΕ-ΕΣΠΑ, διατίθεται στο https://www.espa.gr/el/pages/staticESPA2014-2020.aspx,[4/5/2016]
  • 19. 19 Β ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Σκοπός του κεφαλαίου είναι να σκιαγραφηθεί η οικονομική κατάσταση της ελληνικής αγοράς, παραθέτοντας στοιχεία για το επιχειρηματικό περιβάλλον της Ελλάδας , τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθώς και τα δυνατά και αδύνατα σημεία. Να αποτυπωθεί η αποτελεσματικότητα του ΕΠΑΝ ΙΙ 2007-2013 για την Ελλάδα, και να παρουσιαστούν οι στόχοι και η στρατηγική του ΕΠΑνεΚ 2014-2020 για την Ελλάδα. 3.1Ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας Η σφοδρή οικονομική κρίση και η πολυετής ύφεση επιτάχυναν την υπερ- δεκαετή πορεία αποβιομηχάνισης της οικονομίας, με δραματικά αρνητικές συνέπειες στην ανταγωνιστικότητα. Συνέπεια αυτού είναι το χαμηλό επίπεδο άμεσων ξένων και εγχώριων επενδύσεων. Ιστορικά οι επενδύσεις στην Ελλάδα κυμάνθηκαν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο ωστόσο, από το 2008 και μετά, εμφανίζεται μία αυξανόμενη απόκλιση, ακολουθώντας την πτωτική πορεία του ΑΕΠ. Οι συνολικές επενδύσεις στην οικονομία το 2012 ανήλθαν στο 13,6% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 24% που αποτελεί το μέσο όρο της περιόδου 2000-2008, όταν η οικονομία επετύγχανε αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,1%. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, το 2012 η Ελλάδα προσέλκυσε $2,9 δις άμεσες ξένες επενδύσεις. Το επίπεδο της χώρας στη προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων παραμένει σε χαμηλό επίπεδο σε σύγκριση με χώρες όπως η Ιταλία ($8,8 δις), η Ιρλανδία ($29,3 δις), η Γαλλία ($62,2 δις), η Ισπανία ($27,7 δις) και η Πορτογαλία ($8,9 δις). Διαφαίνεται όμως μία σταθερή ανοδική πορεία καθώς το 2010, οι άμεσες ξένες επενδύσεις είχαν σχεδόν εκμηδενιστεί ($0,3 δις), ενώ το 2011 ανήλθαν σε $1,1 δις. Πέραν της τρέχουσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, άλλοι παράγοντες που αποθαρρύνουν την επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα συνδέονται με την
  • 20. 20 αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα (δημόσια διοίκηση) κυρίως σε ότι αφορά τα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Ωστόσο, η χώρα διαθέτει αξιόλογο φυσικό περιβάλλον και σημαντικό πολιτισμικό κεφάλαιο (αρχαίο και σύγχρονο, υλικό και άυλο). Συγκεκριμένα, η Ελλάδα διαθέτει 419 περιοχές Natura 2000, 16η θέση στην ΕΕ27 και τη 10η θέση στην ΕΕ27 ως προς την έκταση που αυτές καταλαμβάνουν (42.955 τ.χλμ) (πηγή: Natura 2000 Barometer, Ιαν.2011). Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει 19 αξιόλογα μνημεία ενταγμένα στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά (εκ των οποίων 2 αποτελούν μίξη φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας). Το περιβάλλον αυτό αποτελεί ισχυρό σημείο υπεροχής για την Ελλάδα καθώς ευνοεί την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στα πεδία κυρίως του τουρισμού και του πολιτισμού. Πέραν του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου, η Ελλάδα διαθέτει υψηλό απόθεμα σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου κατάρτισης. Ειδικότερα, έχει αυξημένο κεφάλαιο σε επιστημονικό προσωπικό και εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Συγκεκριμένα, κατατάσσεται 2η σε διαθεσιμότητα επιστημόνων και μηχανικών στην ΕΕ28. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη ισχυρής ελληνικής ερευνητικής κοινότητας στο εξωτερικό, δυναμικό υψηλής ποιότητας και νησίδες αριστείας σε δημόσιους ερευνητικούς φορείς και στον ιδιωτικό τομέα. Ο τριτογενής τομέας της χώρας αποτελεί άλλο ένα δυνατό σημείο καθώς παρουσιάζει υψηλή συμβολή στο ΑΕΠ και στην απασχόληση. Ειδικότερα, το 2012 τριτογενής τομέας συνεισέφερε 80,2% της συνολικής εγχώριας Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) (ΕΕ-27 73%) και απασχολεί το 72,2% που είναι ταυτόσημο με το ποσοστό στην ΕΕ27. Οικονομική κατάσταση της αγοράς Η Ελλάδα ξεπέρασε τον κίνδυνο εξόδου από την Ευρωζώνη, αλλά οι συνθήκες παραμένουν δύσκολες. Η χώρα μειονεκτεί σημαντικά σε όρους ανταγωνιστικότητας, εξωστρέφειας, καθώς και καινοτομικής και ποιοτικής επιχειρηματικότητας που αυξάνει την εγχώρια προστιθέμενη αξία. Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στον έκτο χρόνο μίας βαθειάς και παρατεταμένης ύφεσης. Η σωρευτική μείωση στο ΑΕΠ κατά το 2008-2013 έχει αγγίξει το 22%, ενώ η ανεργία παραμένει σε χαμηλό επίπεδο σε σύγκριση με χώρες όπως η Ιταλία ($8,8
  • 21. 21 δις), η Ιρλανδία ($29,3 δις), η Γαλλία ($62,2 δις), η Ισπανία ($27,7 δις) και η Πορτογαλία ($8,9 δις).Διαφαίνεται όμως μία σταθερή ανοδική πορεία καθώς το 2010, οι άμεσες ξένες επενδύσεις είχαν σχεδόν εκμηδενιστεί ($0,3 δις), ενώ το 2011 ανήλθαν σε $1,1 δις. Πέραν της τρέχουσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, άλλοι παράγοντες που αποθαρρύνουν την επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα συνδέονται με την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα (δημόσια διοίκηση) κυρίως σε ότι αφορά τα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Ωστόσο, η χώρα διαθέτει αξιόλογο φυσικό περιβάλλον και σημαντικό πολιτισμικό κεφάλαιο (αρχαίο και σύγχρονο, υλικό και άυλο). Συγκεκριμένα, η Ελλάδα διαθέτει 419 περιοχές Natura 2000, 16η θέση στην ΕΕ27 και τη 10η θέση στην ΕΕ27 ως προς την έκταση που αυτές καταλαμβάνουν (42.955 τ.χλμ) (πηγή: Natura 2000 Barometer, Ιαν.2011). Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει 19 αξιόλογα μνημεία ενταγμένα στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά (εκ των οποίων 2 αποτελούν μίξη φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας). Το περιβάλλον αυτό αποτελεί ισχυρό σημείο υπεροχής για την Ελλάδα καθώς ευνοεί την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στα πεδία κυρίως του τουρισμού και του πολιτισμού. Πέραν του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου, η Ελλάδα διαθέτει υψηλό απόθεμα σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου κατάρτισης. Ειδικότερα, έχει αυξημένο κεφάλαιο σε επιστημονικό προσωπικό και εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Συγκεκριμένα, κατατάσσεται 2η σε διαθεσιμότητα επιστημόνων και μηχανικών στην ΕΕ28. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη ισχυρής ελληνικής ερευνητικής κοινότητας στο εξωτερικό, δυναμικό υψηλής ποιότητας και νησίδες αριστείας σε δημόσιους ερευνητικούς φορείς και στον ιδιωτικό τομέα. Ο τριτογενής τομέας της χώρας αποτελεί άλλο ένα δυνατό σημείο καθώς παρουσιάζει υψηλή συμβολή στο ΑΕΠ και στην απασχόληση. Ειδικότερα, το 2012 ο τριτογενής τομέας συνεισέφερε 80,2% της συνολικής εγχώριας Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) (ΕΕ-27 73%) και απασχολεί το 72,2% που είναι ταυτόσημο με το ποσοστό στην ΕΕ27.
  • 22. 22 Επιχειρηματικότητα και επιχειρηματικό περιβάλλον Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από έντονη δραστηριοποίηση επιχειρήσεων με μικρό μέγεθος (έως 10 εργαζόμενοι) και οικογενειακό χαρακτήρα στη διοίκηση και τη λειτουργία τους. Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση την Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλύπτουν το 99,6% της συνολικής επιχειρησιακής δραστηριότητας στην Ελλάδα, ενώ απασχολούν το 85% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Η αγορά συνεπώς είναι κατακερματισμένη και επιπλέον οι επιχειρήσεις αυτού του τύπου έχουν μια εγγενή δυσκολία ανάπτυξης δραστηριοτήτων εκτός των τειχών των παραδοσιακών αστικών κέντρων. Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται στη χώρα παράγουν χαμηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα και παρέχουν κοινές υπηρεσίες (commodity services). Σύμφωνα με την έκθεση για την ανταγωνιστικότητα και την εφαρμογή της βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε υψηλής τεχνολογίας βιομηχανικά προϊόντα καθώς και σε εξειδικευμένες υπηρεσίες έντασης γνώσης (knowledge-intensive services) αποτελούν μόλις 18% της συνολικής επιχειρησιακής δραστηριότητας σε σύγκριση με το μέσο όρο της ΕΕ, ο οποίος ξεπερνά το 30%. Συνολικά, η επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα χαρακτηρίζεται από μέτριες επιδόσεις στην καινοτομία και χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης στον τομέα αυτό. Το προφίλ της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας (GEM 2013), διαφέρει σημαντικά από αυτό των οικονομιών που βασίζονται στην προώθηση της καινοτομίας. Ειδικότερα, λόγω της κρίσης, οι αντιλήψεις στην Ελλάδα σχετικά με την ύπαρξη επιχειρηματικών ευκαιριών καταγράφουν με ποσοστό 13,5% μια από τις χαμηλότερες επιδόσεις παγκοσμίως για το 2013, σε αντίθεση με την αντίληψη ικανοτήτων για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας που παρουσιάζει υψηλή επίδοση με ποσοστό 46%. Επίσης, τα ευρήματα αναφορικά με τα κίνητρα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης αναδεικνύουν πως μετά την έναρξη της κρίσης στην Ελλάδα η επιχειρηματικότητα ανάγκης σημείωσε αύξηση καθώς το 35,8% των επιχειρηματιών δηλώνουν πως στράφηκαν στον επιχειρηματικό στίβο από ανάγκη (το
  • 23. 23 2012 ήταν 30%), παρά για λόγους εκμετάλλευσης πραγματικών επιχειρηματικών ευκαιριών με ποσοστό 23,5% (το 2012 ήταν 32%). Ένα επιπλέον θέμα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ελληνική οικονομία, αφορά στην έλλειψη ρευστότητας (η Ελλάδα καταλαμβάνει την28η θέση στην ΕΕ28 ως προς τη δυνατότητα χρηματοδότησης επιχειρήσεων3). Η ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων επηρεάζεται σημαντικά από τη δυσκολία χρηματοδότησης της λειτουργίας και των επενδύσεών τους. Το γεγονός αυτό σχετίζεται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σύνολο του τραπεζικού τομέα, τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τους προμηθευτές καθώς και τη μείωση της αγοραίας αξίας των περιουσιακών στοιχείων που έχουν τεθεί ως εγγύηση (real estate). Η ανάπτυξη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος προϋποθέτει και την ύπαρξη σημαντικών υποδομών που θα στηρίξουν την επιχειρηματικότητα. Η χώρα συνεχίζει να παρουσιάζει ελλείψεις σε σημαντικές εθνικές υποδομές, π.χ στην Ενέργεια (διασύνδεση νησιών με ηπειρωτικό σύστημα), στον Τουρισμό (συνεδριακά κέντρα, μαρίνες), στον Πολιτισμό (υποδομές προστασίας, συντήρησης-ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς), στις ΤΠΕ (ευρυζωνικότητα, υπολογιστικές υποδομές), στο Περιβάλλον (υποδομές διαχείρισης /αξιοποίησης αποβλήτων), στις Μεταφορές και Αγροδιατροφή/ Βιομηχανία τροφίμων (agro-logistics hubs,επιχειρηματικά πάρκα). Μια ακόμη αδυναμία που μεγεθύνθηκε στα χρόνια της κρίσης, είναι η μειωμένη προσαρμοστικότητα επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού στο συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές επιχειρησιακό περιβάλλον. Ειδικότερα, οι ελληνικές επιχειρήσεις είτε λόγω εσωτερικής αδυναμίας, είτε λόγω έλλειψης πόρων αδυνατούν να προσαρμοστούν έγκαιρα στις νέες συνθήκες της αγοράς που απαιτούν διαρκή ανάπτυξη και εφαρμογή νέων, αποτελεσματικότερων/ καινοτομικών οργανωτικών, επιχειρηματικών, λειτουργικών και παραγωγικών μοντέλων. Σε αυτό το πλαίσιο αδυναμίας προσαρμογής των επιχειρήσεων συμπαρασύρεται και το ανθρώπινο δυναμικό,καθώς απαιτείται προσαρμογή των ανθρώπινων πόρων σε νέες δεξιότητες και ικανότητες. Ο φαύλος κύκλος οδηγεί στην έλλειψη κατάλληλων στελεχών εκπαιδευμένων σε ειδικότητες αιχμής και με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες. Σημαντικά περιθώρια βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος υπάρχουν απλουστεύοντας το θεσμικό πλαίσιο και με την ολοκλήρωση των διοικητικών μεταρρυθμίσεων. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, ολοκληρώθηκαν ή είναι σε εξέλιξη διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν στο επιχειρηματικό περιβάλλον (θεσμική
  • 24. 24 μεταρρύθμιση στο σύστημα αδειοδότησης των επιχειρήσεων, σταδιακή απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, κλπ). Οι προσπάθειες που έχουν ήδη αναληφθεί έχουν αρχίσει να δείχνουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα, γεγονός που αντανακλάται και στην κατάταξη της χώρας στο δείκτη ανάπτυξης επιχειρηματικότητας (Doing Business 2014) της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου η Ελλάδα κατέλαβε την 72η θέση το 2013 βελτιώνοντας κατά 6 βαθμούς την κατάταξή της. Το νέο μοντέλο ανάπτυξης βασίζεται στις επενδύσεις και στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας και στην άρση των εμποδίων που επηρεάζουν το θεσμικό και επιχειρηματικό περιβάλλον έτσι ώστε να επιτευχθεί ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Κατά συνέπεια, η επιδιωκόμενη ανάπτυξη συναρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα της εφαρμογής και τη συνολική πρόοδο του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που βρίσκεται σε εξέλιξη7 . 3.2 Απολογισμός –διαπιστώσεις ΕΠΑΝ 20017-2013 για την Ελλάδα. Για την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη υλοποίηση των έργων που εντάσσονται στα επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-2013 δημιουργήθηκε και λειτουργεί Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) όπου καταχωρούνται τα δεδομένα που αφορούν τα προγράμματα, τις επενδύσεις του επενδυτικού νόμου και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η λειτουργία αυτή τηρεί τα προβλεπόμενα στο εγκεκριμένο και από την Ε.Ε. Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου Ο συνολικός προβλεπόμενος προϋπολογισμός των δράσεων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας στο σύνολο της χώρας ανέρχεται σε 3.160,47 εκατ. €. Οι συνολικές εντάξεις της ΕΥΔ ΕΠΑΝΕΚ έως 31.12.2014 ανήλθαν σε 4.980,1 εκατ. €. Το σύνολο των δαπανών που καταχωρήθηκε στο ΟΠΣ σε αποδεκτό διαχείρισης (προ αφαίρεσης εξαιρέσεων και διορθώσεων) σωρευτικά έως 31.12.2014 στο σύνολο της Χώρας ανήλθε σε 2.890,2 εκατ. € (1.619 εκατ. € στο ΕΠΑΝ ΙΙ και 1.271,2 εκατ. € στις Περιφέρειες) περιλαμβάνοντας και τη δράση Ενίσχυσης ΜΜΕ των ΠΕΠ. 7 (https://www.espa.gr/elibrary/Antagonistikotita_2014GR16M2OP001_1_3_el.pdf,[ημερ.ανακ,5/5/1 6]
  • 25. 25 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Κατά το 2014 σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε όλους τους δείκτες προόδου εφαρμογής των δράσεων Επιχειρηματικότητας και Ανταγωνιστικότητας για το σύνολο της χώρας. Ειδικότερα: Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 1 «Δημιουργία & αξιοποίηση της καινοτομίας υποστηριζόμενης από Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη» Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 1 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου 1, ανέρχεται σε 113.450.000 €. Μέχρι το τέλος του 2014, για το σύνολο της χώρας και σε όρους ΔΔ, η ενεργοποίηση (προσκλήσεις/οδηγοί εφαρμογής) ανήλθε σε 509,57 εκ. €, οι εντάξεις σε 449,9 εκ. €, οι ΝομικέςΔεσμεύσεις σε 406,1 εκ. € (90,3% των εντάξεων) και οι Δαπάνες (στο ΟΠΣ) σε 171,8 εκ. € (38,2% των εντάξεων). Σε ό,τι αφορά τις 8 Περιφέρειες του ΕΠΑΝ ΙΙ, και μέχρι 31.12.2014, η συνολική ενεργοποίηση του τομέα ανήλθε σε 168,5 εκ. € (148,5% του προϋπολογισμού), οι εντάξεις σε 150,5 εκ. € (132,6%), οι Νομικές Δεσμεύσεις σε 126,4 εκ. € (111,4%) και οι Δαπάνες σε 60,6 εκ. (53,4%) . Τα ενταγμένα έργα του τομέα έως τέλος του 2014 ανήλθαν σε 895 έργα κρατικών ενισχύσεων και 28 έργα υποδομής. Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους Η εξέλιξη των δράσεων του Άξονα συνεχίσθηκε με συγκριτικά χαμηλούς ρυθμούς και το 2014. Στα θέματα που συμβάλλουν στις σχετικά χαμηλές επιδόσεις του Άξονα – παρά την πρόοδο που σημειώθηκε επισημαίνονται : - Το σύνθετο ρυθμιστικό πλαίσιο, το μεγάλο πλήθος, ο ειδικός χαρακτήρας και ο αυξημένος βαθμός πολυπλοκότητας των δράσεων του Τομέα Έρευνας και Τεχνολογίας, που δυσχεραίνουν, τόσο το σχεδιασμό και την ωρίμανση των δράσεων, όσο και την αξιολόγηση, υλοποίηση και παρακολούθηση των έργων. - H απροθυμία ή/και αδυναμία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις ιδιωτών, γεγονός που αναδείχθηκε ως οριζόντιο και ιδιαίτερα οξύ πρόβλημα στις δράσεις Κρατικών Ενισχύσεων (ΚΕ). Η αδυναμία των συμμετεχόντων στις δράσεις ΚΕ να προσκομίσουν εγγυητικές επιστολές για λήψη
  • 26. 26 προκαταβολών, καθώς και η αδυναμία λήψης βραχυχρόνιου δανεισμού έναντι εκχώρησης επιχορήγησης, υπήρξαν χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού του προβλήματος.. Στα ανωτέρω θα πρέπει να προστεθεί και το ευρύτερο πρόβλημα ροής χρηματοδότησης από το ΠΔΕ στα έργα του ΕΣΠΑ αλλά και η γραφειοκρατική δυσχέρια στους σχετικούς χειρισμούς. Παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα έτη (απλοποίηση οδηγών, μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου διαχείρισης κλπ) με στόχο την επίσπευση της υλοποίησης των δράσεων του Τομέα ως αποτέλεσμα και της συνεργασίας Ομάδας Εργασίας μεταξύ ΕΥΔ ΕΠΑΝΕΚ και των ΕΦΔ ΓΓΕΤ και ΕΥΔΕ‐ΕΤΑΚ, ο χαμηλός αριθμός των ολοκληρωμένων έργων σε σχέση με τα ενταγμένα, οι ιδιαίτερα χαμηλές δαπάνες και ο βραχύς υπολειπόμενος χρόνος, επιβάλλει την εντατικοποίηση των προσπαθειών, την επιτάχυνση των αναγκαίων ενεργειών που απαιτούνται σε όλα τα στάδια καθώς και τον συντονισμό όλων των εμπλεκομένων για τη διασφάλιση της έγκαιρης ολοκλήρωσης. Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 2: «Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της εξωστρέφειας» Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 2 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου 1, ανέρχεται σε 772.000.000 €. Μέχρι 31.12.2014 και σε συνέχεια απεντάξεων επενδυτικών σχεδίων που δεν υλοποιήθηκαν, οι εντάξεις και οι νομικές δεσμεύσεις στον Άξονα ανήλθαν (σωρευτικά) για τις 8 Περιφέρειες σε 1.039,24 εκ. € (134,6% του προϋπολογισμού) και οι δαπάνες σε 700,13 εκ. € (90,7% του προϋπολογισμού). Τα ενταγμένα επενδυτικά σχέδια στις 8 Περιφέρειες από το σύνολο των παρεμβάσεων ανήλθαν σε 3.093. Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους Κατά το 2014, η υλοποίηση παρεμβάσεων με αποδέκτες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις εξακολούθησε να επηρεάζεται έντονα από τη δυσμενή συγκυρία της οικονομικής κρίσης, λόγω της οικονομικής στενότητας των συμμετεχόντων, της έλλειψης δυνατότητας χρηματοδότησης (διασφάλιση ρευστότητας) από τις τράπεζες
  • 27. 27 και γενικότερα της επίπτωση της οικονομίας κλίμακας στις στρατηγικές των επιχειρήσεων. Έτσι, από τα ενταγμένα επενδυτικά σχέδια, ένα μέρος δεν υλοποιήθηκε ή υλοποιείται με καθυστερήσεις και τροποποιήσεις, με αποτέλεσμα να προκύπτουν είτε απεντάξεις, είτε τροποποιήσεις αποφάσεων ένταξης. Για την επίλυση των ανωτέρω προβλημάτων, πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις στους όρους και στο πλαίσιο παροχής κινήτρων προς τις επιχειρήσεις, καθώς και απλουστεύσεις των διαδικασιών υλοποίησης των επενδυτικών τους σχεδίων, οι οποίες εκτιμάται ότι συμβάλλουν στην επιτάχυνση της εφαρμογής των σχετικών παρεμβάσεων.
  • 28. 28 Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 3: «Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος» Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου Ο Άξονας Προτεραιότητας 3 στοχεύει στη βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος και των υποστηρικτικών δομών, υποδομών, μηχανισμών και εργαλείων για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού και την προστασία του καταναλωτή. Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 3 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου 1, ανέρχεται σε 417.991.177 € Oι εντάξεις στον Άξονα Προτεραιότητας 3 έως 31.12.2014 για τις 8 Περιφέρειες ανέρχονται σε 657,13 εκ. € (157,2% του προϋπολογισμού), οι νομικές δεσμεύσεις σε 581,89 εκ. € (139,2% του προϋπολογισμού) και οι δαπάνες σε 429,24 εκ. € (102,7% του προϋπολογισμού). Τα ενταγμένα έργα ανέρχονται σε 184 (εκτός των 3 έργων των ταμείων χαρτοφυλακίου).17.991.177 € Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία δημιουργήθηκαν σε περίοδο οικονομικής κρίσης και λήψης μέτρων δημοσιονομικής σταθερότητας, με συνέπεια ο σχεδιασμός των προϊόντων τους να υπόκειται σε συνεχείς προσαρμογές για την αντιμετώπιση των μεταβαλόμενων συνθηκών και των δυσαρμονιών του χρηματοπιστωτικού τομέα. Αυτό είχε σαν συνέπεια να καθυστερήσει η έναρξη της διοχέτευσης των κονδυλίων των ταμείων στην πραγματική οικονομία. Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 4 «Ολοκλήρωση του ενεργειακού συστήματος της χώρας και ενίσχυση της αειφορίας» Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 4 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου 1, ανέρχεται σε 346.500.000 €η ενεργοποίηση του Άξονα Προτεραιότητας
  • 29. 29 4 για τις 8 Περιφέρειες ανέρχεται σε 506,84 εκ. € (146,3% του προϋπολογισμού), με τις εντάξεις στα 500,2 εκ. € (144,4% του προϋπολογισμού), τις νομικές δεσμεύσεις στα 478,62 εκ. € (138,1% του προϋπολογισμού) και τις δαπάνες στα 373,67 εκ. € (107,8% του προϋπολογισμού). Τα ενταγμένα έργα στις 8 περιφέρειες του ΕΠΑΝ ΙΙ ανέρχονται σε 141. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» (ΕΠΑΝ ΙΙ) περιλαμβάνει συνολικά οκτώ (8) Μεγάλα Έργα, εκ των οποίων έξι (6) αφορούν έργα του τομέα της Ενέργειας και δύο (2) έργα αφορούν κρατικές ενισχύσεις, μέσω του Ν. 3299/2004. Πρόκειται για έργα το καθένα με συνολικό κόστος άνω των 50 εκ. €, για τα οποία απαιτείται η σύνταξη Φακέλου Μεγάλου Έργου31 (Φ.Μ.Ε) και υποβολή μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας SFC2007‐201332. Η υποβολή των Φ.Μ.Ε. είχε ξεκινήσει το 2011, αλλά διακόπηκε λόγω της αλλαγής της νομοθεσίας και της υποχρέωσης αρχικής εξέτασής τους από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού33. Υλοποίηση στον Άξονα Προτεραιότητας 5 «Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής του Προγράμματος» Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου Ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) του Άξονα 5 για τις 8 Περιφέρειες του Στόχου ανέρχεται σε 63.000.000 € Το σύνολο των έργων ΤΥΕ που έχουν ενταχθεί στον άξονα Τεχνικής Υποστήριξης της Εφαρμογής έως 31.12.2014 «Προετοιμασία, διαχείριση, παρακολούθηση, επιθεώρηση»: Εκτελούνται 17 έργα με συνολική ΔΔ ένταξης 76,3 εκ. € (εκ των οποίων 70,1 εκ. € στις 8 περιφέρειες). Τα 14 από αυτά τα έργα είναι οριζόντια. «Αξιολόγηση και μελέτες, ενημέρωση και επικοινωνία»: Εκτελούνται 8 έργα με συνολική ΔΔ ένταξης 8,3 εκ. € (εκ των οποίων 5,07 εκ. € στις 8 περιφέρειες). Τα 6 από αυτά τα έργα είναι οριζόντια. 8 8 " Υπουργείο Οικονομίας Υποδομών Ναυτιλίας &Τουρισμού Επιχειρησιακό Πρόγραμμα « Ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα Ετήσια έκθεση, διατίθεται στο https://2007- 2013.espa.gr,[ημερομ.ανακτ.9/5/2016]
  • 30. 30 3.3 ΕΛΛΑΔΑ. « Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης « ΕΣΠΑ 2014-2020» μπορεί να δράσει ως καταλύτης για την επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα « Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) είναι το μέσο της ενίσχυσης της ποιοτικής επιχειρηματικότητας Το ΕΠΑνΕΚ, αξιοποιώντας €3,65 δις Κοινοτικής Συνδρομής (€4,67 δις Δημόσιας Δαπάνης) από τον προϋπολογισμό της Νέας Προγραμματικής Περιόδου, στοχεύει στην δημιουργία ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος, που αναδεικνύει σε κεντρικό ρόλο παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας και υλοποιεί την στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης με στόχο τη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση των υφιστάμενων πλεονεκτημάτων της Ελλάδας και των περιφερειών της ως αναγκαίες προϋποθέσεις για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξή τους και την ευημερία των πολιτών της.Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αναδεικνύει τις εθνικές προτεραιότητες για ανάκαμψη της οικονομίας και ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης της χώρας, υλοποιώντας την εθνική στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης, ενώ λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις της χώρας και το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων. Συνδέεται και λειτουργεί συμπληρωματικά με τα υπόλοιπα τομεακά και περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020, και υποστηρίζει την Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, Τεχνολογία και Καινοτομία (ΕΣΕΤΑΚ) (εθνική στρατηγική RIS3) και την Εθνική Στρατηγική Ψηφιακής Ανάπτυξης. Οι πόροι του Προγράμματος προέρχονται από δύο διαρθρωτικά ταμεία: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). Το ΕΤΠΑ συνδράμει το ΕΠΑνΕK με €2.970,9 εκ. ενώ το ΕΚΤ με €675,5 εκ., καλύπτοντας και τις 13 Περιφέρειες.
  • 31. 31 Η στρατηγική του προγράμματος Η στρατηγική του ΕΠΑνΕΚ, με γνώμονα το νέο μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οικοδομείται και στηρίζεται σε τέσσερις στρατηγικούς πυλώνες. Οι πυλώνες αυτοί αφορούν στα εξής: 1) Προσαρμογή των επιχειρήσεων και του ανθρώπινου δυναμικού στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις 2) Επικέντρωση σε τομείς παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και δυνάμει εξωστρεφείς και καινοτόμους 3) Στοχευμένη επιλογή επενδύσεων /επιχειρήσεων /δραστηριοτήτων που διαθέτουν τα ζητούμενα χαρακτηριστικά για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα 4) Εξασφάλιση των παραγόντων που διευκολύνουν τη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων στο ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον. 9 Το περιεχόμενο του προγράμματος  ΑΠ1 (&1Σ) «Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας με τομεακές προτεραιότητες» Η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας μέσω του ΕΠΑνΕΚ επικεντρώνεται σε τομείς παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και δυνάμει εξωστρεφείς και καινοτόμους (9 στρατηγικοί τομείς της χώρας) που αναμένεται να αποτελέσουν τους μοχλούς ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Για την ενίσχυση της δραστηριότητας των τομέων αυτών θα γίνει στοχευμένη επιλογή επενδύσεων και δραστηριοτήτων που διαθέτουν τα ζητούμενα χαρακτηριστικά για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα. Η έξυπνη εξειδίκευση αποτελεί βασική παράμετρο του προγράμματος αφού θα πρέπει διαπνέει το νέο αναπτυξιακό μοντέλο και αποσκοπεί στον εντοπισμό των μοναδικών χαρακτηριστικών της Ελλάδας, αναδεικνύοντας τα υφιστάμενα πλεονεκτήματα της10 9 Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης &Τουρισμού ΕΠΑνΕΚ-κίνηση, διατίθεται στο www.antagonistikotita.gr/epanek/,[ημερ.ανακτ.9/10/2016 10 Επίσημη δικτυακή πύλη του ΕΣΠΑ2014-2020, διατίθεται στο https://www.espa.gr/elibrary/Antagonistikotita ,[ημερομ.ανάκτ. 9.05.2016]
  • 32. 32  ΑΠ2 (&2Σ) «Προσαρμογή εργαζομένων, επιχειρήσεων και επιχειρηματικού περιβάλλοντος στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις Ο Άξονας αυτός στοχεύει στην προσαρμογή εργαζομένων, επιχειρήσεων και επιχειρηματικού περιβάλλοντος στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις, κατά κύριο λόγο, μέσω εφαρμογής σχεδίων διαρθρωτικής προσαρμογής των επιχειρήσεων ή συλλογικών επιχειρησιακών/κλαδικών σχεδίων. Οι ανάγκες προσαρμογής αφού μελετηθούν θα καταδείξουν τα πραγματικά κενά σε όρους κατάρτισης, εκπαίδευσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εργαζομένων, θα υποδείξουν αναδυόμενες δεξιότητες και ικανότητες και θα οδηγήσουν στον σχεδιασμό και υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα, για την επίτευξη του συνολικού στόχου του άξονα, θα απαιτηθεί η προσαρμογή της θεσμικής ικανότητας της δημόσιας διοίκησης και των ενδιαφερόμενων φορέων προς την κατεύθυνση βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
  • 33. 33  ΑΠ3 (&3Σ) «Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της επιχειρηματικότητας» Ο Άξονας στοχεύει στην αναβάθμιση των υποδομών της χώρας σε τομείς προτεραιότητας, οι οποίοι θα υποβοηθήσουν στην στήριξη της επιχειρηματικότητας. Στον άξονα αυτό περιλαμβάνονται στόχοι για την ενίσχυση των δομών και υποδομών, οι οποίες συνδέονται άμεσα και έμμεσα με την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.(www.antagonistikotita.gr/epanek/,[9/10/2016] Η υλοποίηση του προγράμματος Αρμόδια αρχή για το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» 2014-2020 είναι το Υπουργείο Οικονομίας, Υπ Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, και συγκεκριμένα η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» Νέες δράσεις-προγράμματα Οι τέσσερις νέες δράσεις του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», που ήδη ανακοινώθηκαν, αφορούν την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τη νεοφυή επιχειρηματικότητα, την αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων για την ανάπτυξή τους στις νέες αγορές και την ενίσχυση τουριστικών ΜΜΕ επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους.
  • 34. 34 Αντι συμπερασμάτων Προκλήσεις και προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η κρίση στην Ελλάδα έδειξε ότι η επανεκκίνηση της οικονομίας και η επαναφορά της ανάπτυξης θα πρέπει να βασισθεί κυρίως σε δυνάμεις του ιδιωτικού τομέα, σε επιχειρήσεις που είναι διεθνώς ανταγωνιστικές, σε μία κοινωνία που στηρίζει το πρότυπο αυτό και σε ένα κράτος που με τις δομές και πολιτικές του απελευθερώνει και βοηθά τις δημιουργικές δυνάμεις της επιχειρηματικότητας. Μέσα από ένα τέτοιο παραγωγικό μοντέλο δημιουργούνται βιώσιμες και ποιοτικές θέσεις εργασίας και ευκαιρίες για βελτίωση των εισοδημάτων. Αναγκαία συνθήκη επίτευξης του νέου αναπτυξιακού μοντέλου αποτελεί η εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία βασίζεται στη διαμόρφωση του κατάλληλου επιχειρηματικού περιβάλλοντος Η στρατηγική για τη μετάβαση στο νέο μοντέλο ανάπτυξης οικοδομείται και στηρίζεται στους εξής Στρατηγικούς Πυλώνες:  Ενίσχυση προσαρμογής επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις  Επικέντρωση σε τομείς παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και δυνάμει εξωστρεφείς και καινοτόμους  Στοχευμένη επιλογή επενδύσεων / επιχειρήσεων/ δραστηριοτήτων που διαθέτουν τα ζητούμενα χαρακτηριστικά για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα  Εξασφάλιση των παραγόντων που διευκολύνουν τη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων στο Ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον Η ΕΕ συστήνει για την Ελλάδα να εστιάσει την προσπάθεια σε μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, δίνουν ώθηση στους δυνητικούς τομείς υψηλής ανάπτυξης και στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης και αποτελούν μοχλό για επένδυση ιδιωτικών πόρων. Είναι επίσης αναγκαίο οι μελλοντικές δαπάνες της ΕΕ να επικεντρωθούν σε τομείς προτεραιότητας, ώστε να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν περισσότερα αποτελέσματα, αντί να υπάρξει κατακερματισμός δαπανών.