POWSTANIE WARSZAWSKIE 1944
AUTOR: DOROTA ŚWIĘTA

ZAKRES PREZENTACJI
• Projekt 44 - zdjęcia;
• Przyczyny, przebieg, skutki wybuchu
Powstania Warszawskiego – zdjęcia;
• Informacje dotyczące procesu budowy
Muzeum Powstania Warszawskiego – zdjęcia;
• Danuta Szaflarska- mini biografia

W 2014 ROKU OBCHODZILIŚMY 70 ROCZNICZĘ
WYBUCHU POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

PROJEKT 44
Twórcy projektu Teraz44 wpadli na niecodzienny pomysł.
Połączyli współczesne zdjęcia z niektórych miejsc Warszawy
ze zdjęciami pochodzącymi z czasów Powstania
Warszawskiego. Mamy na nich m.in. Krakowskie
Przedmieście, plac Dąbrowskiego, róg Chmielnej i Brackiej (z
wizerunkiem powstańca ppor. Eugeniusza Lokajskiego, ps.
“Brok”) ul. Koszykową, Jasną, róg Nowogrodzkiej i Brackiej
(z walczącym Ppor. Stanisławem Sasinowskim, ps. "Żbik").
Jest też - i to chyba najbardziej efektowna fotografia –
wybuch pocisku, który w 1944 roku uderzył w budynek
Prudentialu, a tuż obok… Pałac Kultury i Nauki czy
zbudowany niedawno wieżowiec "Żagiel" na ul. Złotej. Efekt
jest piorunujący.

MICHAŁ OGÓREK O PROJEKCIE 44

Powstanie warszawskie – przyczyny,
przebieg, skutki
1. PRZYCZYNY
a. Plan „Burza” – opanowanie Warszawy przez powstańców i przywitanie
Armii Radzieckiej w roli gospodarza; nadzieja na akceptacje rządu
londyńskiego przez Sowietów
b. Wezwania do broni nadawane przez radio moskiewskie i radiostacje
z Lublina, gdzie była siedziba PKWN
c. Chęć uniezależnienia rządu polskiego od ZSRR
d. Wola walki mieszkańców Warszawy o niepodległość

2. PRZEBIEG
1VIII; 17:00 – wybuch postania
1-4 VIII – zajecie przez powstańców śródmieścia, części Woli, Starego Miasta, Powiśla,
Dolnego Mokotowa, Żoliborza; nie udało się zdobyć ważniejszych (strategicznych) miejsc
– koszar wojskowych, Poczty Głównej, Dworca Gdańskiego – oraz Pragi i mostów
na Wiśle
5VIII – odbicie Woli; początek kontrataku niemieckiego; pierwsze mordy na ludności
cywilnej (40 tys. podczas 1. ataku); dążenie Niemców do odcięcia starego miasta
od śródmieścia
5-11VIII – odbicie Ochoty przez Niemców; walki w płn części śródmieścia, na Żoliborzu,
Mokotowie
10VIII – nieudany atak powstańców na Dworzec Główny; zmasowany atak Hitlerowców
na Stare Miasto
1-2IX – upadek Starego Miasta; przejście powstańców kanałami do Śródmieścia
6IX – upadek Powiśla
10IX – atak Armii Czerwonej na Pragę
14IX – opanowanie Pragi przez Bolszewików
24IX – natarcie Niemców na Mokotów, który ostatecznie skapitulował
25-27IX (?) – likwidacja oporu powstańców przez Niemców za Żoliborzu
2X – podpisanie przez gen. Bor-Komorowskiego aktu kapitulacji

3. SKUTKI
a. Wysiedlenie wszystkich mieszkańców Warszawy i wzięcie żołnierzy jako jeńców
wojennych
b. Śmierć ok. 18 tys. powstańców i ok. 150 tys. cywilów
c. Całkowite zniszczenie miasta zarówno przed jak i po powstaniu (ok. 85%)
d. Oddanie się do niewoli niemieckiej niemal całego kierownictwa i dużej kadry
dowódczej AK
e. Ludzie przestali wierzyć w skuteczna pomoc ze strony zachodu (Wlk. Brytanii oraz
Stanów Zjednoczonych) oraz przestali ufać podziemnemu rządowi
f. Pokazanie Stalinowi, ze sowietyzacja Polski spotka się z bardzo dużym oporem
społeczeństwa
g. Ukazanie dalekosiężnych planów ZSRR wobec Polski (wrogość wobec
powstańców) i utrudniła polskim komunistom walkę o poparcie dla nowej ideologii
i nowego systemu władzy
h. Powstanie zyskało ważne znaczenie moralne, stało się symbolem walki
o niepodległość

MUZEUM POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
Warszawa czekała na Muzeum Powstania Warszawskiego kilkadziesiąt lat.
Gdyby powstało wówczas, kiedy powinno było powstać, zapewne wyglądałoby
inaczej, znalazłoby się w innym miejscu, a jego twórcami nie byliby przedstawi-
ciele pokolenia dzieci i wnuków Powstańców. Budowa Muzeum Powstania
Warszawskiego rozpoczęła się jednak dopiero w 2003 roku, z inicjatywy
ówczesnego prezydenta stolicy Lecha Kaczyńskiego. Wówczas też powstał
pomysł, by na sześćdziesiątą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego
otworzyć muzeum nowoczesne, podobne do najlepszych tego typu obiektów na
świecie. Muzeum przybliżające widza do źródła historycznego i eksponatu przez
odpowiednią ich prezentację w przestrzeni muzealnej.

Muzeum to ekspozycja, czyli gabloty, w których
umieszczono eksponaty.
„Ktoś powie: są przecież nowoczesne wystawy i muzea pozbawione prawie
gablot i eksponatów, gdzie wszystkie ich funkcje przejęły multimedia. Doszliśmy
jednak do wniosku, że właśnie eksponat, ciekawie zaprezentowany, pokazany
jako coś wyjątkowego, a nie tylko jako jeden z bardzo licznych nabytków
Muzeum to będzie to, co najbardziej zaciekawi zwiedzających. Przecież gdzieś na
początku każdego poznawania historii jest eksponat, autentyczne źródło: list,
medalik z napisem, fotografia – taka, jaka przetrwała, nie podretuszowana i
powiększona. Nowoczesne muzeum musi oferować tę najciekawszą z przygód:
dostęp do pamiątki historii i możliwość samodzielnego jej poznawania”

Ekspozycja nowoczesnego muzeum nie powinna uciekać
się do odtworzenia przeszłości „dokładnie, jak było”.
„Wiadomo przecież, jak rzadko ta droga przywodzi do celu, jak rzadko udaje się
takie dokładne odtworzenie minionej rzeczywistości. Ekspozycja to przecież nie
to samo, co teatralna scenografia. Powinna wprowadzać w nastrój, dawać
kontekst, ułatwiać spotkanie z pamiątkami historii, pomagać je zinterpretować
i zrozumieć. Ekspozycja stanowi oprawę dla osobistej pamiątki, dla eksponatu.
Pomaga mu odnaleźć się w innych czasach, w innej rzeczywistości, w muzeum.
Kształt naszej ekspozycji to efekt pracy zespołu, w skład którego weszli: Dariusz
Kunowski, Jarosław Kłaput i Mirosław Nizio. Udało im się stworzyć spójną
całość, łącząc zdolności grafika komputerowego, nowoczesnego projektanta i
scenografa.”

Budowanie nowoczesnego muzeum
nie jest jednak w Polsce łatwe.
„Przyczyny trudności wielokrotnie okazywały się bardziej zaskakujące, niż można
sobie było wyobrazić. Tak na przykład bywało z muzealnikami, których na początku
szczególnie trudno było przekonać do naszego pomysłu. Dzięki ich ofiarnej i słabo
opłacanej pracy zniszczona wojną Polska odzyskała szereg wielkich dzieł sztuki. To
oni w czasach PRL odegrali szczególną rolę w przechowywaniu narodowej pamięci,
także, jeśli chodzi o pamiątki po Powstaniu Warszawskim. Jednak paradoks polegał
na tym, że jednocześnie właśnie oni obawiali się, że Muzeum Powstania
Warszawskiego w zaprojektowanym kształcie nie jest dobrym pomysłem. Mimo
starań nie było takiego zainteresowanego, kto zechciałby samodzielnie stworzyć
pełną koncepcję muzeum. Stąd szczególnie ważny dla tworzenia projektu był
udział w zespole Joanny Bojarskiej, która zaufała i wsparła nawet w momentach,
kiedy proponowaliśmy rozwiązania – z punktu widzenia konserwatywnych
muzealników – trudne do przyjęcia.”

20.02.2015 Pora świętować! 100 urodziny Danuty Szaflarskiej
Danuta Szaflarska – aktorka filmowa i teatralna, łączniczka w Powstaniu
Warszawskim, pierwsza powojenna polska gwiazda filmowa, od 1941 roku związana z
Warszawą.
Jest tak wybitną osobą, że swoje urodziny świętuje podwójnie:
Data urodzenia: 6/20 lutego 1915 (faktycznie urodziła się 6., ale w wyniku wojennego
bałaganu wpisano jej do dokumentów datę 20., którą posługiwała się przez
późniejsze lata) we wsi Kosarzyska koło Piwnicznej.
Wybierając studia, najpierw myślała o medycynie, potem o handlu. Dopiero później,
za namową kolegów, zdecydowała się na aktorstwo. Zdała do Państwowego Instytutu
Sztuki Teatralnej w Warszawie. Po studiach rozpoczęła karierę artystyczną w Teatrze
na Pohulance w Wilnie (1939-1941). W ciągu dwóch lat zagrała około dwudziestu ról,
od klasyki po obyczajowe komedie. Po agresji niemieckiej na ZSRR w 1941 r. powróciła
z Wilna do Warszawy. W latach 1942-43 występowała w Teatrze Podziemnym.
W Powstaniu Warszawskim uczestniczyła w organizowaniu koncertów Biura
Informacji i Propagandy dla powstańców i ludności cywilnej. W koncertach tych
występowali m.in. Mira Zimińska, Mieczysław Fogg, skrzypaczka Irena Dubiska oraz
Irena Kwiatkowska. Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Przez obóz przejściowy w
Pruszkowie (Dulag 121) trafiła do Krakowa, w którym doczekała zakończenia wojny.

ŹRÓDŁO:
1.www.teraz44.pl
2.www.1944.pl
3.www.google.pl