1.
ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
TOP5OO | ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
TOP1OO | ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΑΣEI KΕΡΔΩΝ
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Cover_TELIKO.pdf 1 5/4/12 7:31 PM

2.
Lectusadv.
Eίµαστε αθεράπευτα φιλόδοξοι.
Θέτουµε υψηλούς στόχους
για νέες θεραπευτικές µεθόδους .
Δεσµευόµαστε να στηρίζουµε καθηµερινά
την ποιότητα ζωής των ασθενών,
δηµιουργώντας καινοτοµίες που
θα αλλάξουν το µέλλον της υγείας.
Πρωτοπορούµε
Ελληνική Φαρµακοβιοµηχανία
µε Παγκόσµιο Κύρος
Δερβενακίων 6, 15351 Παλλήνη Αττικής
Τηλ. 210 6604300, Fax 210 6666749
info@pharmathen.com,www.pharmathen.com
21x29.indd 1 5/13/11 4:02 PM

3.
3
EDITORIAL
Τ
ο «θρίλερ» διαχείρισης του Ελληνικού χρέους, που κρατά εγκλωβισμένη την
Ελληνική οικονομία από το 2009, έχει προκαλέσει οξύτατο θέμα επιβίωσης
για τις Eλληνικές Επιχειρήσεις. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση
στη νεώτερη ιστορία του Ελληνικού κράτους. Ο επιχειρηματικός κόσμος της
χώρας αυτά τα 4 χρόνια βαθιάς ύφεσης επιδεικνύει μεγάλη υπομονή και ψυχραιμία για
να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και να ενισχύσει τις ταμειακές ροές, προκειμένου να
ανταπεξέλθει στους κραδασμούς της κρίσης. Το 2010 και το 2011 η ύφεση επιδεινώθηκε
λόγω των μεγάλων αστοχιών που παρατηρήθηκαν σε όλη την διάρκεια των 2 ετών στην
εκτέλεση του προϋπολογισμού, τη μηδαμινή παραγωγή εσόδων από αποκρατικοποιήσεις
και τη μεγάλη αστάθεια που προξένησαν οι πολιτικοί χειρισμοί. Σε αυτό το περιβάλλον
η φορολογία, η έλλειψη ρευστότητας και η μείωση της κατανάλωσης δημιούργησαν
ένα συστημικό μπαράζ επισφαλειών που οδήγησαν πολλές εταιρείες εκτός αγοράς,
περιόρισαν την ικανότητα άλλων εξ αυτών να παράγουν και ανέστειλαν την πιστοδοτική
ικανότητα των Τραπεζών οι οποίες είδαν τις καταθέσεις να μειώνονται με δραματικούς
ρυθμούς. Το 2011 θα μείνει στην ιστορία ως η χειρότερη -μέχρι στιγμής- χρονιά για την
οικονομία της Χώρας. Ο απολογισμός των οικονομικών πεπραγμένων της προηγούμε-
νης χρονιάς δεν αφήνει πολλά περιθώρια θετικών επισημάνσεων, αφού και οι λίγες υγιείς
και κερδοφόρες εξαιρέσεις βρίσκονται σε διαρκή πίεση προκειμένου να διατηρηθούν
σε βιώσιμη κατάσταση.
Η «αφρόκρεμα» των Ελληνικών Επιχειρήσεων, που παρουσιάζονται σε αυτήν την έκδο-
ση, αποδεικνύει ότι ακόμη και στους πιο δύσκολους καιρούς θα υπάρχουν οι ηγέτες οι
οποίοι σαν φωτεινοί φάροι θα ανοίγουν το δρόμο και θα προετοιμάζουν την επόμενη
μέρα της ανάκαμψης.
Οι ισχυροί των Ελληνικών Επιχειρήσεων, βάσει των δημοσιευμένων ισολογισμών του
2010, καταφέρνουν ακόμη και στους δύσκολους καιρούς να δημιουργούν θέσεις εργασί-
ας, να παράγουν πλούτο και να αυξάνουν το ΑΕΠ της χώρας. Παράλληλα διαφημίζουν
το όνομα της Ελλάδας στο εξωτερικό μέσω των εξαγωγών και στις 5 ηπείρους του
πλανήτη.
Στην έκδοση που έχετε στα χέρια σας θα γνωρίσετε τις Ελληνικές Επιχειρήσεις που πι-
στεύουμε ότι οι περισσότερες εξ’ αυτών θα αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της χώρας,
όταν η Ελλάδα θα αποκαταστήσει πάλι το όνομά της διεθνώς και οι Έλληνες πολίτες θα
ξαναβρούν το χαμόγελο και την αισιοδοξία τους.
Βαγγέλης Παπαλιός
Εκδότης
Οι Eλληνικές Επιχειρήσεις μπορούν...
003_EDITORIAL_papalios.indd 3 5/4/12 1:02 PM

4.
4
«ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ»
TOP 500 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
TOP 100 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΑΣΕΙ ΚΕΡΔΩΝ
ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
Βαγγέλης Παπαλιός
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ
Ανέστης Ντόκας
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Στάθης Κατωπόδης
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Γιώργος Σακελλόπουλος
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Μαριλένα Κουλούκη
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
Άννα Μηλιάδη
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Βασίλης Θυμιανός
ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Χρήστος Πουλάκης
ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ
Τάσος Παπαβασιλόπουλος
ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ
Αφροδίτη Χατζή
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ
Πηνελόπη Χατζηδημητρίου
ΤΙΜΗ: 100€
(περιλαμβάνεται Φ.Π.Α.)
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ:
DIRECTION ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.
Μικράς Ασίας 43, 152 33, Χαλάνδρι
Τηλ: 210.77.12.400 | Fαχ: 210.77.85.097
e-mail: direction@direction.gr
www.direction.gr
Η έκδοση ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ είναι
ετήσια επιχειρηματική έκδοση που
περιλαμβάνει τις 500 μεγαλύτερες
επιχειρήσεις βάσει κύκλου εργασιών
και τις 100 πιο κερδοφόρες
επιχειρήσεις για το 2010.
Τα οικονομικά στοιχεία προέρχονται
από τους δημοσιευμένους
ισολογισμούς των εταιρειών και
η επεξεργασία τους έγινε από την
Τράπεζα Πληροφοριών για την
Οικονομία και τις Επιχειρήσεις,
DIRECTION BUSINESS REPORTS.
Οι απόψεις των συντακτών των δημοσιευμάτων
δεν αποτελούν αναγκαία και απόψεις του
εκδότη και του ιδιοκτήτη της έκδοσης.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση,
η αναπαραγωγή ή μετάδοση όλου ή μέρους της
έκδοσης χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
© DIRECTION BUSINESS REPORTS
ΕΚΔΟΣΗ: ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
004 TAYTOTITA.indd 4 5/4/12 1:02 PM

5.
21x29.indd 1 5/8/12 2:56 PM

6.
66
12ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ
Ιωάννης Παπαδάκης,
Υποδιοικητής της
Τράπεζας της Ελλάδος
14ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Χάρης Κυριαζής,
Αντιπροέδρος ΣΕΒ
16
ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Νότης Μηταράκης,
Οικονοµολόγος
18
ΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ
ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ
ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ
Γιάννης Στουρνάρας
Γεν. Διευθυντής ΙΟΒΕ
22
ΕΛ.ΠΕ: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
ΥΨΟΥΣ 3 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ
Ιωάννης Κωστόπουλος
Διευθύνων Σύµβουλος
10
54 ΧΡΟΝΙΑ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ - ΑΡΘΡΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΟΠΑΠ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΧΟΡΗΓΟΥ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ................................σελ. 10
Ι. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, ΥΠΟΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.........................σελ. 12
Χ. ΚΥΡΙΑΖΗΣ, ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΕΒ............................................σελ. 14
Ν. ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ.........................................................................σελ. 16
Ι. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΙΟΒΕ -
Α. ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΟΒΕ..................................................σελ. 18
ΤτΕ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΚΘΕΣΗΣ Γ. ΠΡΟΒΟΠΟΥΛΟΥ,
ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.........................................................σελ. 20
Ι. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΛ.ΠΕ.......................................σελ. 22
ATTICA BANK - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.......................................................................................σελ. 24
ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ KPMG: Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΛΥΣΗ
ΓΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ........................................................σελ. 108
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ ΤΩΝ TOP 100 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΒΑΣΕΙ ΚΕΡΔΩΝ 2010............................................................................................................σελ. 8
ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΗΣ.........................................................σελ. 26
TOP500:OI500ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣΒΑΣΕΙΚΥΚΛΟΥΕΡΓΑΣΙΩΝ2010
ΚΛΑΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ...........................................................................................................σελ. 30
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ............................................................................σελ. 32
ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ - ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ........σελ. 56
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΑΔΩΝ
ΥΓΕΙΑ...........................................................................................................................................σελ. 60
ΤΡΟΦΙΜΑ - ΠΟΤΑ.................................................................................................................σελ. 70
ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ...................................................................................................................σελ. 80
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ....................................................................................................................σελ. 86
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ.........................................................................................................................σελ. 92
ΤΡΑΠΕΖΕΣ................................................................................................................................σελ. 98
ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ.............................................................................................................................σελ. 100
TOP 100: OI 100 ΠΙΟ ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 2010
ΚΛΑΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ...........................................................................................................σελ. 110
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ............................................................................σελ. 112
ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ - ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ........σελ. 118
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ................................................................................................σελ. 120
INDEX.......................................................................................................................................σελ. 159
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
006_PERIEXOMENA.indd 6 5/4/12 1:03 PM

7.
21x29.indd 1 11/23/11 1:26 PM

8.
8
A
ABC FACTORS ΑΕ .................................................................................................σελ. 146
ALLIANZ ΕΛΛΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ AE.........................................................σελ. 138
ALPHA BANK ΑΕ ...................................................................................................σελ. 129
ANTENNA TV AΕ...................................................................................................σελ. 126
ATHENS RESORT CASINO AE ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ...........................σελ. 154
AUTOHELLAS (HERTZ) ΑΤΕΕ.......................................................................σελ. 133
AXA ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΕ......................................................................................σελ. 137
ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΕ........................................................................σελ. 127
ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ AE..........................................................................σελ. 148
ΑΛΦΑ-ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑE .........................................................σελ. 128
ΑΤΤΙΚΑ ΔΙΟΔΙΑ ΑΕ...............................................................................................σελ. 155
ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ AE.................................................................................σελ. 137
ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΑΕ.................................................................................................σελ. 127
B
BIC ΒΙΟΛΕΞ ΑE..........................................................................................................σελ. 148
ΒΙΑΝΕΞ ΑE....................................................................................................................σελ. 138
ΒΙΒΕΧΡΩΜ ΔΡ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ- Δ. ΠΑΤΕΡΑΣ ΑΕ..................................σελ. 153
ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΠΟΛΥΙΑΤΡΕΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ.......................σελ. 135
C
CADBURY ΕΛΛΑΣ ΑΕ ........................................................................................σελ. 145
CHARTIS ΕΛΛΑΣ ΑE.............................................................................................σελ. 154
COLGATE PALMOLIVE (HELLAS) ABEE
COLGATE PALMOLIVE ΕΜΠΟΡΙΚΗ (ΕΛΛΑΣ).........................................σελ. 133
ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ..........................................................................................σελ. 134
COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ..................................σελ. 122
CROWN HELLAS CAN
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΙΔΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΑΕ ...........................................σελ. 150
Γ
Γ.Ε.Φ.Υ.Ρ.Α. ΑΕ............................................................................................................σελ. 143
Δ
ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ AE...................................................................................σελ. 147
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΕΠΑ) ΑΕ ...................................σελ. 126
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ (ΔΕΗ) ΑΕ.......................σελ. 122
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ(ΔΕΣΦΑ) ΑΕ....................................................................σελ. 127
ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ
«ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ»...................................................................σελ. 124
Ε
EFG EUROLIFE ΑΕ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΖΩΗΣ..............................................σελ. 129
EFG EUROLIFE ΑΕ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ......................................σελ. 134
ERGO ΑΑΕ ΖΗΜΙΩΝ...........................................................................................σελ. 147
EUROBANK EFG FACTORS AE ....................................................................σελ. 135
EUROBANK PROPERTIES ΑΕΕΑΠ ..............................................................σελ. 137
ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ AE..................................................................................σελ. 143
ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ ............................................................................σελ. 130
ΕΚΟ ΑΒΕΕ......................................................................................................................σελ. 141
ΕΛΑΪΣ UNILEVER HELLAS ΑΕ .......................................................................σελ. 158
ΕΛΑΝΘΗ ΑΕ&ΒΕ ΤΡΟΦΙΜΩΝ......................................................................σελ. 148
ΕΛΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΕ................σελ. 149
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑE.............................................................................σελ. 123
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΑΕ.................................................................σελ. 131
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ΕΡΤ) AE ....................... σελ. 131
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΖΙΝΟ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΕ....................................................σελ. 133
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ................................................σελ. 149
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΕ.................................σελ. 153
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΕ ....................σελ. 132
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΩΝ ΑΕ......................................................................σελ. 157
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ & ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΕΥΑΘ) ΑΕ..................................................................σελ. 135
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ & ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ
ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΗΣ (ΕΥΔΑΠ) ΑΕ.................................................................σελ. 132
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Η
HOUSE MARKET AE (IKEA).............................................................................σελ. 134
Ι
IBM ΕΛΛΑΣ ΑΕ..........................................................................................................σελ. 150
ΙΑΣΩ ΑΕ .......................................................................................................................σελ. 143
ΙΜΑΣ ΑΕ..........................................................................................................................σελ. 141
ΙΝΤΡΑΛΟΤ ΑΕ..........................................................................................................σελ. 149
J
J&P - ΑΒΑΞ AE............................................................................................................σελ. 154
JUMBO ΑΕ....................................................................................................................σελ. 125
K
ΚΑΡΕΛΙΑ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΕ..........................................................σελ. 131
ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ.................................σελ. 122
L
L΄ORÉAL HELLAS ΑΕ ..........................................................................................σελ. 138
M
MARFIN POPULAR BANK PUBLIC CO. LTD ......................................σελ. 126
METLIFE ALICO .........................................................................................................σελ. 141
METRO ΑΕΒΕ.............................................................................................................σελ. 140
MULTICHOICE HELLAS ΑΕΕ...........................................................................σελ. 145
ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΕ - ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ.........................σελ. 144
ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ AE ...............σελ. 125
N
NESTLÉ ΕΛΛΑΣ ΑE ...............................................................................................σελ. 129
O
OLYMPIC ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ & ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΕ (AVIS)...σελ. 145
ΟΛΥΜΠΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΛΑΡΙΣΗΣ ΑΕ......................σελ. 155
ΟΠΑΠ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΑΕ.................σελ. 120
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΟΛΘ) ΑΕ...........σελ. 156
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (ΟΛΠ) AE ............................σελ. 150
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΟΤΕ) ΑΕ...σελ. 124
P
PRAKTIKER HELLAS ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΑΕ ..........................................................σελ. 136
PROBANK ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΕ....................................................................................σελ. 151
Π
ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΥΝ.Π.Ε........................σελ. 139
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. Ι. ΑΕ.............................................................................σελ. 146
ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑE.σελ. 142
ΠΕΝΤΕ ΑEΕ «ΓΑΛΑΞΙΑΣ»..................................................................................σελ. 156
ΠΕΤΤΑΣ Ν. ΠΑΥΛΟΣ ABEE............................................................................σελ. 157
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΑΒΕΕ................................................................................σελ. 156
ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ............................................................σελ. 146
ΠΥΛΑΙΑ ΑE..................................................................................................................σελ. 153
R / P
ΡΕΚΙΤ ΜΠΕΝΚΙΖΕΡ ΕΛΛΑΣ ΧΗΜΙΚΑ AB&EE........................................σελ. 142
S
SANOFI AVENTIS ΑEBΕ ....................................................................................σελ. 130
SARA LEE HOLDINGS ΕΠΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ .....................................σελ. 125
SPECIFAR ΑBEE .......................................................................................................σελ. 142
Σ
ΣΙΤΙΜΠΑΝΚ ΑΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΥΣΗΣ........................σελ. 151
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Ι. & Σ. AEE.................................................................................σελ. 132
ΣΝΑΪΝΤΕΡ ΕΛΕΚΤΡΙΚ ΑΕΒΕ...............................................................................σελ. 151
T
TOYOTA ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ......................................................................................σελ. 139
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ............................................................................σελ. 147
ΤΙΤΑΝ ΑΕ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ.....................................................................................σελ. 130
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ..............................................................................σελ. 124
Φ
ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ ΑΕΒΕ............................................................................σελ. 157
ΦΑΡΜΑΤΕΝ ΑΒΕΕ..................................................................................................σελ. 152
Χ
ΧΑΛΥΨ ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΑΕ ...........................................................................σελ. 155
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ ...............................................................σελ. 139
OΙ 100 ΕΠΙΧΕΙρΗΣΕΙΣ μΕ τα μΕΓαλύτΕρα κΕρΔΗ Προ Φορων ΓΙα το 2010
οΙκονομΙκΗ ΠαρούΣΙαΣΗ ΕταΙρΕΙων
008_EVRETIRIO.indd 8 5/4/12 1:05 PM

9.
21x29.indd 1 10/31/11 10:06 AM

10.
10
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΟΠΑΠ ΑΕ
54 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
Όταν, στα τέλη του 1958, υπογράφο-
νταν το διάταγμα ίδρυσης του Οργα-
νισμού Προγνωστικών Αγώνων Ποδο-
σφαίρου, λίγοι ήταν ίσως εκείνοι που
πίστευαν στην αποτελεσματικότητα
του εγχειρήματος και ακόμη λιγότεροι
εκείνοι που διέβλεπαν την πορεία που
έμελλε να ακολουθήσει ο ΟΠΑΠ στα
χρόνια που θα ακολουθούσαν.
Η ιδέα της δημιουργίας ενός παιχνιδιού
στην Ελλάδα, αντίστοιχου προς αυτά
που παίζονταν ήδη σε άλλες ευρω-
παϊκές χώρες, φαινόταν ως ο σωστός
τρόπος εξεύρεσης των επιπρόσθετων
εκείνων πόρων που θα μπορούσαν
να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη του
ελληνικού αθλητισμού. Αποτέλεσμα
αυτής της ιδέας υπήρξε η σύλληψη του
ΠΡΟΠΟ και η δημιουργία του ΟΠΑΠ
ως του φορέα εκείνου που θα αναλάμ-
βανε την οργάνωση του παιχνιδιού,
αλλά και τη διαχείριση των κερδών που
θα προέκυπταν από αυτό.
Το «πείραμα» πέτυχε. Το ΠΡΟΠΟ
κέρδισε το ενδιαφέρον των Ελλήνων
και ο ΟΠΑΠ την εμπιστοσύνη τους,
θέτοντας από την πρώτη στιγμή σε
εφαρμογή το σχέδιο επίτευξης του
ιδρυτικού του σκοπού: της προσφοράς.
Κεντρικός αποδέκτης της προσφοράς
αυτής, στα πρώτα βήματα του Οργανι-
σμού, υπήρξε ο ελληνικός αθλητισμός.
Από τα κέρδη του ΠΡΟΠΟ και την
ανάπτυξη του ΟΠΑΠ χρηματοδοτήθη-
κε η κατασκευή γηπέδων (με το Παλαί
ντε Σπορ στη Θεσ/νίκη και το ΣΕΦ και
το ΟΑΚΑ στην Αθήνα να είναι από τα
πιο γνωστά), ενισχύθηκαν επαγγελμα-
τικά και ερασιτεχνικά πρωταθλήματα,
στηρίχθηκε η προσπάθεια συλλόγων
και αθλητών. Δημιουργήθηκε το πλαίσιο
του αθλητικού «προϊόντος» και η Ελλά-
δα βρήκε το στίγμα της στο παγκόσμιο
αθλητικό στερέωμα.
Βασικός ωφελούμενος, όμως, από την
ανάπτυξη του Οργανισμού υπήρξε και
συνεχίζει να είναι η ελληνική οικονομία.
Η συμπλήρωση 54 χρόνων λειτουργί-
ας, αρχικά ως Οργανισμός και από το
2000 ως ΟΠΑΠ Α.Ε. εισηγμένη στο
ΧΑΑ, βρίσκει την εταιρεία στις κορυ-
φαίες θέσεις του κλάδου παγκοσμίως.
Κυρίως όμως, την τοποθετεί μεταξύ
των ελληνικών εταιρειών με το σημα-
ντικότερο οικονομικό και κοινωνικό
«αποτύπωμα».
Με κεφαλαιοποίηση που την κατατάσ-
σει σταθερά στις τρεις πρώτες θέσεις
του ΧΑΑ και με διαχρονικά υψηλές με-
ρισματικές αποδόσεις (10% για το 2011),
η μετοχή της ΟΠΑΠ καταδεικνύει τις
αντιστάσεις της εταιρείας εν μέσω της
δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας. Πα-
ράλληλα, η διατηρούμενη κερδοφορία
(καθαρά κέρδη για το 2011: 537.500.000
ευρώ), σε συνδυασμό με τις διαδικασίες
βελτιστοποίησης των δομών και της
παραγωγικότητας που εφαρμόζονται,
συνιστά τη βάση διεκδίκησης ακόμη
πιο ενεργού ρόλου στην τόνωση της
ελληνικής οικονομίας.
Κάθε θεώρηση, άλλωστε, της ΟΠΑΠ
δεν πρέπει να εστιάζει μόνο στον αριθ-
μό εκείνων που αφορά το αντικείμενό
της, τους συμμετέχοντες δηλαδή στα
παιχνίδια που διαχειρίζεται, αλλά κυρίως
σε εκείνους που ωφελούνται αμέσως ή
εμμέσως από την ενίσχυση και πρόοδό
της. Στο πλαίσιο αυτό η ΟΠΑΠ απο-
δίδοντας, μόνο την τελευταία τριετία,
866.000.000 ευρώ σε φόρους, στηρίζο-
ντας με 213.000.000 ευρώ προς χορη-
γίες και 76.000.000 ευρώ προς δωρεές
το έργο φορέων, συλλόγων, ενώσεων
και ομάδων, διατηρώντας το μεγαλύτε-
ρο δίκτυο πωλήσεων με περισσότερα
από 5.000 καταστήματα στην χώρα,
διεκδικεί ρόλο «χρυσού χορηγού» της
εθνικής προσπάθειας για την ανάπτυξη
της οικονομίας.
Ρόλος που ενισχύεται επιπλέον μέσω των
πρόσφατων επενδύσεων της εταιρείας σε
ό,τι αφορά την επέκταση, από το 2020
έως το 2030, της αποκλειστικότητας ως
προς την οργάνωση και διαχείριση των
έντεκα παιχνιδιών της, αλλά και στην
απόκτηση άδειας εγκατάστασης και εκ-
μετάλλευσης 35.000 παιγνιομηχανημάτων
(VLTs). Επενδύσεις ύψους 375.000.000
ευρώ και 560.000.000 ευρώ αντίστοιχα,
που ενίσχυσαν τα δημόσια έσοδα, δια-
μορφώνοντας παράλληλα την επόμενη
ημέρα στην αναπτυξιακή πορεία της εται-
ρείας. Ειδικότερα, εκτιμάται ότι τα VLTs
θα έχουν την υψηλότερη συνεισφορά στα
λειτουργικά κέρδη της ΟΠΑΠ το 2015
καθώς και θετική επίδραση στα κέρδη
ανά μετοχή από το πρώτο έτος πλήρους
λειτουργίας.
Μελλοντικά επενδυτικά
προγράμματα
Στη μακρόχρονη πορεία της η ΟΠΑΠ
Α.Ε. έχει αποδείξει τη δυνατότητά της
να συνεισφέρει -χωρίς να επιβαρύνει, να
συμμετέχει στα κοινά -χωρίς να αποκλίνει
από τους επιχειρηματικούς της στόχους,
να εξελίσσεται -χωρίς να αλλοιώνεται.
Η πρόοδος που ήδη έχει επιτευχθεί σε
επίπεδο επιμήκυνσης του μονοπωλιακού
δικαιώματος, καθώς και απόκτησης της
άδειας των VLTs, ενισχύει την τοποθέτη-
ση της ΟΠΑΠ στις μελλοντικές εξελίξεις.
Με διαθέσιμα, ήδη, που ξεπερνούν το
ύψος του δανείου που απαιτήθηκε για
να πραγματοποιηθούν τα βήματα αυτά,
η εταιρεία δημιουργεί νέες προοπτικές
προόδου σε τρεις κατευθύνσεις, σε συ-
νεννόηση με τους 5.000 πράκτορές της
και εξετάζοντας, παράλληλα, τρόπους
ανανέωσης των υφιστάμενων παιχνιδιών
της. Συγκεκριμένα:
• Διεκδικεί το μερίδιο αγοράς που αφο-
ρά τη 12ετή άδεια του ΞΥΣΤΟ και των
λαχείων συμμετέχοντας στο σχετικό
διαγωνισμό που προκήρυξε το Ταμείο
Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας
του Δημοσίου.
• Δρομολογεί την ανάπτυξη των έντεκα
παιχνιδιών της και στο διαδίκτυο, με τη
διαδικασία επιλογής του τεχνολογικού
010-11 OPAP_EDITORIAL.indd 10 5/4/12 1:06 PM

11.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
11
πάροχου για το έργο να βρίσκεται στο
τελικό στάδιο.
• Προετοιμάζει τη διάθεση των VLTs
μέσω χώρων αποκλειστικής διάθεσης,
καθώς και τη διαδικασία επιλογής των
παραχωρησιούχων των 18.500 VLTs,
στο πλαίσιο που ορίζει ο σχετικός
νόμος. Μέσω των μελλοντικών αυτών
προγραμμάτων ανάπτυξης η ΟΠΑΠ
Α.Ε. δημιουργεί τις συνθήκες που θα
της επιτρέψουν να διαμορφώσει την
πλέον ισχυρή προϊοντική βάση τυχερών
παιχνιδιών σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΕΚΕ και προσφορά
Με την αντίληψη της συμμετοχής στα
κοινά να βρίσκεται στον πυρήνα της
εταιρικής της κουλτούρας, η ΟΠΑΠ Α.Ε.
πετυχαίνει να συνδυάζει την ανάπτυξη
με την προσφορά, μεταφράζοντας την
οικονομική της πρόοδο σε κοινωνικό
μέρισμα. Σήμερα η ΟΠΑΠ Α.Ε. είναι η
ελληνική εταιρεία με το μεγαλύτερο, από
άποψη ετήσιας δαπάνης και ποικιλίας
δράσεων και έργων, πρόγραμμα Εταιρικής
Κοινωνικής Ευθύνης. Η κοινωνικά υπεύθυ-
νη στάση της εταιρείας εδράζεται στους
εξής δύο πυλώνες:
1) Υπεύθυνη επιχειρηματική
δραστηριότητα
Εφαρμόζοντας τις Αρχές Εταιρικής Δια-
κυβέρνησης, όπως αυτές έχουν οριοθε-
τηθεί από την ελληνική νομοθεσία και τις
διεθνείς ενώσεις και όργανα, η εταιρεία
οργανώνεται και λειτουργεί με σκοπό τη
διαφάνεια στις σχέσεις με το επενδυτικό
κοινό και τη διασφάλιση των συμφερό-
ντων και των δικαιωμάτων μετόχων και
εργαζομένων.
Ειδικά σε επίπεδο διαχείρισης των παι-
χνιδιών της, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται
στην προστασία των συμμετεχόντων σε
αυτά, έργο που θα συνδράμει σημαντικά
η εισαγωγή της «κάρτας παίκτη» και
που πλαισιώνεται σε επίπεδο αρχών και
πρωτοβουλιών υπό τον άξονα ενεργειών
«Υπεύθυνο Παιχνίδι».
Διαχρονικά η ΟΠΑΠ Α.Ε. διαχειρίζεται
τα παιχνίδια της με ευθύνη, με τρόπο
περιοριστικό, μέσω της αποκλειστικής
διάθεσης από τα πρακτορεία, ενισχύο-
ντας τη δυνατότητα αποφυγής έκθεσης
ή ενασχόλησης με αυτά από άτομα που
λόγω ηλικίας ή συμπεριφοράς δεν επιτρέ-
πεται ή δεν ενδείκνυται. Το «Υπεύθυνο
Παιχνίδι» ενισχύει τις πρωτοβουλίες που
λαμβάνονται στην κατεύθυνση της προ-
στασίας του κοινού, προωθώντας την
υπεύθυνη στάση πρακτόρων και κοινού,
παρέχοντας υποστήριξη σε όσους πα-
ρεκκλίνουν του μέτρου, προστατεύοντας
τους ανήλικους και θέτοντας το πλαίσιο
της εμπορικής επικοινωνίας.
2) Μεγιστοποίηση του κοινωνικού
μερίσματος
Η από ιδρύσεως επικέντρωση της εται-
ρείας στην προσφορά στον Αθλητισμό
σταδιακά διευρύνθηκε για να αγκαλιάσει
και να προσφέρει και σε άλλες πτυχές της
κοινωνικής δραστηριότητας. Ο τομέας
του Πολιτισμού υπήρξε ο δεύτερος άξο-
νας κοινωνικής προσφοράς της ΟΠΑΠ,
με την Υγεία, την Παιδεία, το Περιβάλλον
και τις Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες να
καταλήξουν να αποτελούν πεδία δραστη-
ριοποίησης και συμμετοχής της εταιρείας,
αποδέκτες της συνδρομής της σε κάθε
αξιόλογη προσπάθεια που συμβάλλει
στη δημιουργία θετικού πρόσημου για
την κοινωνία.
Δίνοντας έμφαση σε δράσεις που απο-
φέρουν μετρήσιμα αποτελέσματα, επι-
δεικνύοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στις
περιπτώσεις των συνανθρώπων μας που
οι ανάγκες τους είναι ισχυρότερες της
φωνής διεκδίκησής τους, το πρόγραμ-
μα κοινωνικής προσφοράς της ΟΠΑΠ
παρεμβαίνει και συνεισφέρει ουσιαστικά.
Το πρόσφατο χρονικό διάστημα, η ενί-
σχυση 8 νοσοκομείων σε όλη την Ελλάδα
για αγορά υπερσύγχρονου εξοπλισμού, η
δημιουργία του πρώτου ακτινοθεραπευτι-
κού κέντρου για παιδιά στο Νοσοκομείο
Παίδων Α. Κυριακού, η οικονομική στήρι-
ξη φορέων ΑΜΕΑ για τη δημιουργία των
απαραίτητων υποδομών μετακίνησης και
άσκησης για τα μέλη τους, η συνδρομή
της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και της ΜΚΟ
«Κλίμακα» στη στήριξη των άστεγων και
αδύναμων, δράσεις που τώρα βρίσκονται
σε εξέλιξη, είναι έργα που επιβεβαιώνουν
τη σταθερή προσήλωση της εταιρείας
στην προσφορά προς την κοινωνία.
Τώρα, εν μέσω της ιδιαίτερα δύσκολης
οικονομικής συγκυρίας, η κοινωνική πολι-
τική της εταιρείας αποκτά μία επιπλέον δι-
άσταση και στρατηγική αντίληψη. Επιλέγει
και στηρίζει δράσεις που συντείνουν στην
προβολή της θετικής εικόνας της χώρας
μας και αναδεικνύουν διεθνώς τα συγκρι-
τικά πλεονεκτήματά της, όπως ενδεικτικά:
• Κλασικός Μαραθώνιος Αθηνών. Ανα-
γνωρίζοντας την ξεχωριστή αθλητική
αλλά και πολιτιστική αξία του Μαραθω-
νίου, η ΟΠΑΠ Α.Ε. ανέλαβε τη στήριξή
του μέχρι το 2016, ως Μέγας Χορηγός.
Με την επιθυμία να φωτίσει ακόμη πε-
ρισσότερο ένα αθλητικό γεγονός όπου
σημασία δεν έχει η τελική κατάταξη,
αλλά η συμμετοχή, ευελπιστώντας στην
ενίσχυση του μηνύματος του Μαρα-
θώνιου Κινήματος και στην προβολή
της χώρας.
• Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή. Μέσω
της χορηγίας της ΟΠΑΠ διασφαλί-
ζονται οι απαραίτητοι πόροι για την
προετοιμασία των Ελλήνων αθλητών και
αθλητριών στους Ολυμπιακούς Αγώνες
του Λονδίνου το 2012 και ενισχύονται
οι πιθανότητες της Ελληνικής Αποστο-
λής για διακρίσεις που τιμούν τη χώρα.
• Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή.
Το δικαίωμα της ελληνικής αποστολής
στη διεκδίκηση των διακρίσεων στους
Παραολυμπιακούς Αγώνες του Λον-
δίνου το 2012 διασφαλίζει η χορηγία
της ΟΠΑΠ Α.Ε. προς την Επιτροπή,
με την οποία καλύπτονται οι ανάγκες
προετοιμασίας και συμμετοχής και οι
προϋποθέσεις διάκρισης των αθλητών
μας.
• Special Olympics ΑΘΗΝΑ 2011. Ένα
σπουδαίο αθλητικό γεγονός. Ένας φό-
ρος τιμής σε εκείνους τους συνανθρώ-
πους μας που δίνουν έναν ξεχωριστό
αγώνα. Μία ξεχωριστή διοργάνωση
που έγινε με τη στήριξη της ΟΠΑΠ,
προβάλλοντας διεθνώς την Ελλάδα.
• Αναβάθμιση Υπηρεσιών Αρχαιολογικών
Χώρων και Μουσείων. Ξεκινώντας το
2011 και με τριετή χρονικό ορίζοντα,
το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στην
ανάδειξη της ελληνικής ταυτότητας και
στην αναβάθμιση και διαφύλαξη των
πολιτιστικών μνημείων, κατά τρόπο που
να υπηρετεί τη διεθνή τουριστική προ-
βολή της χώρας.
• Περιβαλλοντικό Πάρκο στο Δάσος
του Νέστου. Η χρηματοδότηση της
δημιουργίας του Πάρκου 450 στρεμ-
μάτων δεν έχει μόνο περιβαλλοντική
αξία. Φωτίζει έναν ελληνικό θησαυρό,
ένα μοναδικής ομορφιάς σημείο της
χώρας, συνεισφέροντας στην τόνωση
της τουριστικής κίνησης στην ευρύτερη
περιοχή.
Μοναδική κινητήριος δύναμη της κοι-
νωνικής δράσης της ΟΠΑΠ Α.Ε., τα
έσοδα από τα παιχνίδια που διαχειρίζεται.
Αποκλειστικός στόχος, η αξιοποίηση της
επιχειρηματικής φιλοσοφίας για τη δημι-
ουργία θετικών αποτελεσμάτων σε κάθε
πεδίο δραστηριοποίησής της κάνοντας
το μήνυμα «καλό για όλους», πράξη
ουσίας.
010-11 OPAP_EDITORIAL.indd 11 5/4/12 1:06 PM

12.
ΑΡΘΡΟ
12
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ
Η κρίση που διέρχεται η ελληνική οικο-
νομία έχει πολλαπλές και βαρύτατες αρ-
νητικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς
δραστηριότητας, σε όλες τις κατηγορίες
εισοδημάτων.
Ιδιαίτερα έχει πληγεί η επιχειρηματική δρα-
στηριότητα, η οποία αντιμετωπίζει αφενός,
μία ταχύτατα συρρικνούμενη ζήτηση και
αφετέρου συμπιεσμένες πηγές ρευστών
κεφαλαίων και αυξημένες φορολογικές
επιβαρύνσεις. Οι συνθήκες αυτές οδηγούν
πολλές επιχειρήσεις σε διακοπή λειτουργίας.
Σήμερα οι επιχειρήσεις που κλείνουν είναι
περισσότερες από εκείνες που ιδρύονται,
με αποτέλεσμα την απομείωση του επιχει-
ρηματικού δυναμικού της χώρας και την
πρωτοφανή διόγκωση της ανεργίας.
Ωστόσο τα σοβαρά προβλήματα που
αντιμετωπίζει σήμερα ο επιχειρηματικός
τομέας δεν οφείλονται σε αιτίες σημερι-
νές. Στην ουσία τους προέρχονται από
το πρότυπο ανάπτυξης που επικράτησε
στη χώρα επί δεκαετίες τώρα. Ήταν το
πρότυπο της «ανάπτυξης με δανεικά». Το
πρότυπο, δηλαδή, που δημιούργησε τα
μεγάλα δίδυμα ελλείμματα του δημόσιου
και του εξωτερικού τομέα, γιγάντωσε το δη-
μόσιο χρέος, ανέχθηκε την παραοικονομία
και τη φοροδιαφυγή και υποβάθμισε την
ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και των
επιχειρήσεων.
Οι συνθήκες αυτές επηρέασαν καθοριστι-
κά και την επιχειρηματική δραστηριότητα,
η οποία κλήθηκε να αναπτυχθεί μέσα σε
ένα περιβάλλον που χαρακτηριζόταν από
περιοριστικό ρυθμιστικό πλαίσιο και ανα-
ποτελεσματικό κράτος, το οποίο κατέληγε
να ενθαρρύνει την παραοικονομία και τη
«ρηχή» επιχειρηματικότητα που επιδιώκει
το μέγιστο δυνατό κέρδος στο συντομό-
τερο χρονικό διάστημα. Εδώ και πολλά
χρόνια ωστόσο ήταν φανερό ότι αυτό το
οικονομικό πρότυπο δεν μπορούσε να
διατηρηθεί παρά μόνο με αέναη επέκταση
του δανεισμού, που αύξανε με γεωμετρική
πρόοδο το βάρος του χρέους. Γι’ αυτό
έφτασε στα όρια του και κατέρρευσε, συ-
μπαρασύροντας πολλές επιχειρήσεις που,
έχοντας υιοθετήσει βραχυχρόνιο ορίζοντα,
δεν ήταν σε θέση να διαβλέψουν τους κιν-
δύνους που επέρχονταν.
Υπάρχουν ωστόσο και επιχειρήσεις που
εξακολουθούν να ανθίστανται, υγιείς αντα-
γωνιστικές επιχειρήσεις που προχώρησαν
έγκαιρα στις αναγκαίες προσαρμογές,
ενδυνάμωσαν την εξωστρέφεια τους και κι-
νήθηκαν ενάντια στο ρεύμα επιτυγχάνοντας
κέρδη, ακόμα και μέσα σ’ αυτές τις αντίξοες
συνθήκες. Η ύπαρξη αυτών των επιχειρήσε-
ων είναι αχτίδα φωτός στο ζοφερό τοπίο
που διαμορφώνει η παρατεταμένη ύφεση
της οικονομίας.
Στην προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας
να ανακάμψει, κεντρικό ρόλο θα διαδραμα-
τίσουν οι επιχειρήσεις οι οποίες όχι μόνο
καταφέρνουν να επιβιώσουν, αλλά έχουν
και τις δυνατότητες να επεκταθούν. Σήμερα,
υπάρχει ένας πυρήνας τέτοιων επιχειρήσε-
ων. Το ζήτημα είναι ότι ο πυρήνας αυτός
πρέπει να διευρυνθεί για να φτάσει σε
μία κρίσιμη μάζα που θα σύρει το σύνολο
της οικονομίας έξω από την ύφεση. Οι
παράγοντες που θα καθορίσουν την επι-
τυχία των επιχειρήσεων στη δύσκολη αυτή
πορεία είναι ενδογενείς και εξωγενείς. Οι
πρώτοι αφορούν την ίδια την επιχείρηση,
τον τρόπο δηλαδή που θα προσαρμόσει
τη λειτουργία της στις νέες συνθήκες και
θα προετοιμαστεί για το μέλλον. Αυτό
συνεπάγεται πλήθος αλλαγών σε όλα τα
επίπεδα: Στον προσανατολισμό της που
πρέπει να γίνει εξωστρεφής, στον χρονικό
της ορίζοντα που πρέπει να επεκταθεί, στην
οργάνωση στην διοίκηση, στην ανάπτυξη
του ανθρώπινου δυναμικού, στις συνεργα-
σίες που θα εξασφαλίσουν συνέργειες, στη
δημιουργική εφαρμογή καινοτομιών. Σε
αυτή την αναγκαία διαδικασία προσαρμο-
γής καθοριστική σημασία θα έχει η αύξηση
του μεγέθους των επιχειρήσεων. Τα προ-
ηγούμενα τριάντα χρόνια, η μικρομεσαία
επιχείρηση στηρίχθηκε από τις οικονομικές
πολιτικές, επειδή θεωρήθηκε ότι εξασφάλιζε
την απαραίτητη ευελιξία.Σήμερα όμως, και
ακόμη περισσότερο στο μέλλον, η παγκο-
σμιοποίηση και οι νέες τεχνολογίες απαι-
τούν δυναμισμό στον οποίο επιχειρήσεις
αυτού του μεγέθους δυσκολεύονται πολλές
φορές να ανταποκριθούν. Η μικρομεσαία
επιχείρηση θα πρέπει να εξελιχθεί σταδιακά
σε μεγαλύτερη επιχείρηση που θα μπορεί
να εκμεταλλευθεί τις οικονομίες κλίμακας
που θα προκύπτουν.
Οι παραπάνω αλλαγές, οι ενδογενείς δηλα-
δή προϋποθέσεις της επιτυχίας, απαιτούν
διορατικότητα και τόλμη από τις ίδιες τις
επιχειρήσεις που πρέπει να αποφασίσουν
τώρα και για την εποχή μετά την κρίση.
Ωστόσο οι επιχειρηματικές αποφάσεις επη-
ρεάζονται καθοριστικά και από εξωγενείς
παράγοντες. Από το περιβάλλον δηλαδή
μέσα στο οποίο λειτουργεί η επιχείρηση.
Το περιβάλλον αυτό δεν είναι ευνοϊκό
σήμερα, καθώς κυριαρχούν πρωτοφανείς
αβεβαιότητες για το μέλλον της ελληνικής
οικονομίας, οι οποίες καταβαραθρώνουν
τις προσδοκίες.
Πρώτη, συνεπώς, απαραίτητη προϋπόθεση
και για την ενίσχυση της επιχειρηματικής
δραστηριότητας είναι η αποκατάσταση
της εμπιστοσύνης, με συγκεκριμένα, απτά
βήματα που θα ενισχύσουν την πεποίθηση
ότι το πρόγραμμα προσαρμογής θα επιτύ-
χει τελικώς. Ότι υπάρχει δηλαδή, κατά τη
στερεότυπη έκφραση, «φως στην άκρη του
τούνελ». Αυτό όμως δεν αρκεί. Παράλληλα
με τη δημοσιονομική προσαρμογή και
τον ριζικό εκσυγχρονισμό του κράτους,
η οικονομική πολιτική πρέπει να δημιουρ-
γήσει το κατάλληλο περιβάλλον μέσα στο
οποίο θα μπορέσουν να λειτουργήσουν
αποτελεσματικότερα οι επιχειρήσεις και να
προχωρήσουν ταχύτερα στις απαιτούμενες
προσαρμογές στο εσωτερικό τους.
Το περιβάλλον αυτό -ένα επιχειρηματικό
οικοσύστημα όπως το έχει ονομάσει η
Τράπεζα της Ελλάδος- πρέπει να χαρακτη-
ρίζεται από απλούς, διαφανείς και σταθε-
ρούς κανόνες για τον ανταγωνισμό και τη
φορολογία, ξεκάθαρο επιμερισμό αρμοδι-
οτήτων μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και
περιφέρειας, σαφή εργασιακή νομοθεσία,
καθορισμένο χωροταξικό σχέδιο, αυστηρά
χρονοδιαγράμματα για την έκδοση αδειών
και συντονισμό όλων των φορέων που
έχουν ρυθμιστικές αρμοδιότητες. Το περι-
βάλλον που χρειαζόμαστε σήμερα πρέπει
να είναι απαλλαγμένο από τα εμπόδια που
συσσώρευσαν οι δεκαετίες του κρατισμού.
Και, εξυπακούεται, από την ενδημική καχυ-
ποψία έναντι του επιχειρηματικού κόσμου,
από τον οποίο ζητάμε να πρωταγωνιστήσει
στη νέα εποχή.
Του Ιωάννη ΠάΠάδάκη ,υΠοδΙοΙκηΤη Της ΤράΠεζάς Της ελλάδος
012_PAPADAKIS YPODIIKITIS TTE.indd 12 5/4/12 1:11 PM

13.
21x29.indd 1 11/23/11 1:32 PM

14.
ΑΡΘΡΟ
14
ΣτιΣ επιχειΡήΣειΣ βΑΣιζετΑι
τΟ κΡΑτΟΣ γιΑ τήν ΟικΟνΟμιΑ
ή επιχειρηματική κοινότητα σήμερα
παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις
στην πολιτική και οικονομική ζωή της
χώρας, αλλά και τα τεκταινόμενα σε
επίπεδο ε.ε. Δεν συμβιβάζεται, όμως,
με την περιρρέουσα καταστροφολογία.
Σχεδιάζει γραμμές άμυνας αλλά και
κτίζει προγεφυρώματα για μία βιώσιμη
έξοδο από την κρίση.
Δύο είναι τα βασικά μηνύματα στα
οποία θέλω να επιμείνω:
το πρώτο είναι ότι οι οργανωμένες,
σύγχρονες επιχειρήσεις είναι αυτές κυ-
ρίως στις οποίες σήμερα βασίζεται το
κράτος για να σταθεροποιήσει την κα-
τάσταση. είναι αυτές που αιμοδοτούν
τα φορολογικά έσοδα, είναι αυτές που
προσπαθούν με όποιο τρόπο μπορούν
να διατηρήσουν ζωντανή την απασχό-
ληση, είναι αυτές που καταφέρνουν
να επιζούν σε μία αγορά όπου μήνες
τώρα δεν υπάρχει χρηματοδότηση για
την κίνησή τους, και δεν υπάρχει εμπο-
ρική πίστη της χώρας και των επιχειρή-
σεων στο εξωτερικό. είναι αυτές που
συγκρατούν την κατάσταση και δεν
έχει πλήρως καταρρεύσει η οικονομία.
το δεύτερο μήνυμα είναι ότι οι ίδιες
αυτές επιχειρήσεις είναι πάλι εκείνες
που δίνουν την οποιαδήποτε ελπίδα
για να επανεκκινήσει η οικονομία αύ-
ριο. είναι αυτές που παράγουν αντα-
γωνιστικά προϊόντα, δίνουν δουλειές
μόλις ανοίξει η αγορά, αυξάνουν τις
εξαγωγικές τους επιδόσεις, και είναι οι
πρώτες που κάνουν επενδύσεις, πολύ
νωρίτερα από οποιονδήποτε ξένο που
πιθανό να προσελκυστεί στη χώρα, εάν
αλλάξουν οι συνθήκες.
με μία φράση, οι επιχειρήσεις αυτές
είναι που σηκώνουν στους ώμους τους
το σήμερα αλλά και το αύριο στη χώρα
μας. Σε πείσμα των στερεοτύπων που
μας ταλανίζουν ένα κρίσιμος και δυνα-
μικός πυρήνας σύγχρονων ελληνικών
επιχειρήσεων, κυρίως από το χώρο της
βιομηχανίας, επενδύουν όσο μπορούν
παρά τις δυσμενείς συνθήκες, αξιοποι-
ούν τα σύγχρονα εργαλεία διοίκησης,
τις νέες τεχνολογίες, εκπαιδεύουν
συνεχώς τους εργαζόμενους τους,
αναπτύσσουν καινοτομικά προϊόντα και
βασίζουν όλο και μεγαλύτερο κομμάτι
των πωλήσεων τους στις εξαγωγές.
Ο Σεβ με πλήρη συναίσθηση ότι εκ-
προσωπεί αυτό το δυναμικό τμήμα της
ελληνικής επιχειρηματικότητας, εργά-
ζεται σταθερά για την απελευθέρωση
και αξιοποίηση του δυναμικού που
κρύβουν οι επιχειρήσεις αυτές.
Οι σύγχρονες μεγάλες επιχειρήσεις
αλλά και οι μικρές επιχειρήσεις-
υποδείγματα που πετυχαίνουν, με
στρατηγικό προσανατολισμό στην
καινοτομία και στην εξωστρέφεια, μας
προσφέρουν μία αισιόδοξη προοπτική
ότι η ελλάδα σήμερα μπορεί και να
παράγει και να σταθεί στο διεθνές
περιβάλλον. με τις ζωντανές δυνάμεις
της ελληνικής επιχειρηματικότητας η
αναπτυξιακή αντεπίθεση της ελληνικής
οικονομίας γίνεται περισσότερο ορατή.
ευθύνη όλων των δυνάμεων που θέ-
λουν να ορθοποδήσει η χώρα μας
είναι να σταθούμε δίπλα τους και να
τις στηρίξουμε έμπρακτα.
Του Χάρη Κυριάζη, άνΤιπροέδρου ΣέΒ
Οι σύγχρΟνεσ μεγάλεσ
επιχειρήσεισ άλλά κάι
Οι μικρεσ επιχειρήσεισ-
ύπΟδειγμάτά πΟύ
πετύχάινΟύν, μάσ
πρΟσφερΟύν μιά
άισιΟδΟξή πρΟΟπτική
Οτι ή ελλάδά σήμερά
μπΟρει κάι νά πάράγει
κάι νά στάθει στΟ
διεθνεσ περιβάλλΟν.
014_SEB KYRIAZIS XERETISMOS.indd 14 5/4/12 1:12 PM

15.
21x29 09-09-09 11:12 Page 1

16.
ΑΡΘΡΟ
16
ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Σχεδόν δύο χρόνια μετά την εμφάνιση
της οικονομικής κρίσης στη Γηραιά
Ήπειρο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ασχολή-
θηκαν στην άτυπη σύνοδο κορυφής
για πρώτη φορά με την ανάγκη τόνω-
σης της Ευρωπαϊκής οικονομίας, την
ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της
ανεργίας στους νέους. Είναι ασφαλώς
ένα πρώτο βήμα προς την σωστή κα-
τεύθυνση που δεν αμβλύνει όμως τα
αποτελέσματα των καθυστερημένων και
συνήθως ανεπαρκών αντιδράσεων της
Ε.Ε. για να λυθούν τα μεγάλα διαρθρω-
τικά προβλήματα που η Ευρωζώνη ως
σύνολο αντιμετωπίζει.
Η Ευρώπη αποδείχτηκε ανέτοιμη για
την κρίση. Το Ευρώ δεν ήταν «παντός
καιρού». Υπάρχουν θεσμικά κενά στο
σχεδιασμό, διότι το κοινό νόμισμα δεν
συνοδεύτηκε έγκαιρα από τα κατάλ-
ληλα νομισματικά και δημοσιονομικά
εργαλεία. Χρειάζεται η Ευρώπη να έχει
το πλήρες οπλοστάσιο ενός κοινού
νομίσματος και όχι ένα μέρος αυτού.
Πρέπει στην πράξη να ξεπεράσουμε
την προσδοκία των αγορών και μέχρι
στιγμής όλες οι ενέργειες στην Ευρω-
ζώνη ακολουθούσαν τις αγορές. Δεν
καταφέραμε ούτε μία φορά να βγούμε
μπροστά, να κάνουμε κάτι πολύ πε-
ρισσότερο από αυτό που ανέμεναν οι
αγορές.
Σε αυτήν την κρίση χρειαζόμαστε μία
όχι διχασμένη Ευρώπη. Χρειαζόμαστε
μία Ευρώπη της αλληλεγγύης στην
οποία κάθε κράτος μέλος θα αφήσει
στην άκρη τους εθνικούς εγωισμούς και
θα εφαρμόσει την εθνική του ευθύνη.
Πειθαρχία-Ανάπτυξη-Ρευστότητα
Η ανάγκη ενίσχυσης της ΕΚΤ δεν είναι
απλά και μόνο μία θεωρητική συζήτηση.
Εκτός από τη λογική της δημοσιονομι-
κής πειθαρχίας στην οποία επιμένουν
οι εταίροι και η οποία πρέπει να υπάρ-
ξει για τη χώρα μας, χρειάζονται συ-
ντονισμένες πολιτικές για την ανάπτυξη
και την τόνωση της ρευστότητας.
Έχω εδώ και χρόνια τονίσει ότι λύσεις
μόνο μακροχρόνιας λιτότητας δεν
θα φέρουν αποτέλεσμα, καθώς σε
ένα περιβάλλον ταχύτατης ανάπτυ-
ξης των αναδυόμενων αγορών θα
οδηγήσουν σε σχετική συρρίκνωση
της Ευρωζώνης στο παγκόσμιο οι-
κονομικό στερέωμα. Όταν η Κίνα, η
Βραζιλία, η Ινδία και η Ρωσία αναπτύσ-
σονται ταχύτατα, εμείς δεν μπορούμε
να μείνουμε στάσιμοι.
Από το 2000 έως το 2008 η συνολι-
κή παραγωγή των παραπάνω χωρών,
προκάλεσε μία αύξηση κατά 30% στην
παγκόσμια παραγωγή. Η Κίνα συνέβαλε
μόνη της, τουλάχιστον στο ήμισυ αυτής
της αύξησης.
Κατανοώ τους φόβους και τις ιστορικές
ευαισθησίες για το θέμα του πληθωρι-
σμού, όμως αυτή τη στιγμή η μεγάλη
απειλή που κινδυνεύει να εγκλωβίσει τις
Ευρωπαϊκές οικονομίες είναι ο φαύλος
κύκλος της στασιμότητας και του απο-
πληθωρισμού.
Διαφωνώ με πολλούς που λένε ότι η
χρήση περισσότερων νομισματικών
εργαλείων είναι αντίθετη έννοια στην
έννοια της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Πιστεύω ότι λειτουργεί συμπληρωματι-
κά, δημιουργεί ένα οπλοστάσιο, το ίδιο
οπλοστάσιο που έχουν τα άλλα μεγάλα
παγκόσμια νομίσματα. Και αυτό θα
έστελνε και μηνύματα. Για παράδειγμα,
μία πιο δραστική παρέμβαση της ΕΚΤ
θα έστελνε το μήνυμα ότι η Ευρώπη
δεν στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο
στις αγορές αλλά μπορεί και μόνη
της, βραχυπρόθεσμα να αντιμετωπίσει
μεγάλες κρίσεις ρευστότητας, μεγάλα
προβλήματα δανεισμού.
Η Ανταγωνιστικότητα
της Ελληνικής οικονομίας
Όσον αφορά την Ελλάδα, είχα από την
πρώτη στιγμή τονίσει ότι για να πετύχει
το πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρ-
χίας υπάρχουν δύο προαπαιτούμενα:
πρώτον, να λειτουργεί η αγορά και δεύ-
τερον, να διατηρηθεί η κοινωνική συνο-
χή. Δυστυχώς η αγορά δεν λειτουργεί
εδώ και καιρό, και από την κοινωνική
συνοχή που επιδιώκουμε, όλα δείχνουν
ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος κοινωνικής
έκρηξης. Η ανάγκη δημοσιονομικής
πειθαρχίας είναι σαφώς επιβεβλημένη.
Πρέπει όμως να συνδυαστεί με ένα
άλλο μείγμα πολιτικής που μας δίνει
την δυνατότητα να πετύχουμε τους
στόχους μας.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει και την πε-
ρίοδο προ Μνημονίου αλλά και την
περίοδο μετά Μνημονίου, προβλήματα
και ελλείμματος και ύφεσης και χρέους.
Προβλήματα που πρέπει να αντιμετω-
πιστούν παράλληλα και συγχρονισμένα.
Η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής
οικονομίας ασφαλώς και είναι προ-
βληματική. Δεν οφείλεται όμως στους
μισθούς.
Η Ελλάδα εδώ και τριάντα χρόνια βρί-
σκεται στο χαμηλότερο σημείο παγκο-
σμίως των ξένων επενδύσεων. Δεν είναι
τα 50 ή τα 100 ευρώ του μισθού που
δεν έφεραν επενδύσεις. Είναι το ακριβό
και εντελώς ασταθές φορολογικό καθε-
στώς, είναι οι πανάκριβες ασφαλιστικές
εισφορές που τελικά επιβαρύνουν
δυσανάλογα το συνολικό κόστος για
την επιχείρηση. Κανείς άνθρωπος της
αγοράς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι
μειώνοντας τον κατώτατο μισθό θα
αυξηθεί η παραγωγικότητα. Αντιθέτως
θα οδηγήσουμε ένα λαό, που ήδη έχει
τρία εκατ. συνανθρώπους μας κάτω
από το όριο της φτώχειας, σε ακόμα
μεγαλύτερα αδιέξοδα.
Η συζήτηση για την ανταγωνιστικότητα
πρέπει να γίνει μακριά από δογμα-
Του ΝοΤΗ ΜΗΤΑΡΑΚΗ, οΙΚοΝοΜοΛοΓου
016-17_MITARAKIS.indd 16 5/4/12 1:13 PM

17.
ΑΡΘΡΟ
17
τισμούς και λογιστικές νοοτροπίες.
Ζητούμενο είναι τα αποτελεσματικά
και όχι τα σκληρά μέτρα. Η ανταγωνι-
στικότητα επηρεάζεται άμεσα -εκτός
από τη βαριά φορολογία και τις υψη-
λές ασφαλιστικές εισφορές- και από
το δαιδαλώδες ρυθμιστικό καθεστώς.
Είμαστε μία χώρα πολύ δύσκολη για να
μπορέσει ένας υγιής επιχειρηματίας να
ξεκινήσει και να ολοκληρώσει το αντι-
κείμενο της δουλειάς του. Αυτά πρέπει
να αλλάξουμε.
Οι αλλαγές στο Πρόγραμμα
Η ανάγκη δημοσιονομικής πειθαρχίας
πρέπει να συνδυαστεί με ένα άλλο
μείγμα πολιτικής που μας δίνει τη δυνα-
τότητα να πετύχουμε τους στόχους μας.
Τι πρέπει λοιπόν να αλλάξουμε στο
Πρόγραμμα;
Πρώτον, απαιτείται φορολογική και ρυθ-
μιστική μεταρρύθμιση: Με χαμηλότερους
φορολογικούς συντελεστές και για τις
επιχειρήσεις και για τα φυσικά πρόσωπα.
Σήμερα με αυξημένους συντελεστές το
έλλειμμα αυξάνει και τα έσοδα μειώνο-
νται. Στόχος μας είναι η επανεκκίνηση
της οικονομίας.
Θέλουμε να προσελκύσουμε επενδύσεις
ώστε να μειώσουμε την ανεργία και να
δώσουμε μία ευκαιρία στη χώρα μας.
Για να χτυπήσουμε αποτελεσματικά τη
φοροδιαφυγή, χρειαζόμαστε ελκυστι-
κότερους φορολογικούς συντελεστές,
ένα πιο απλό και σταθερό φορολογικό
σύστημα. Χρειαζόμαστε μία γενικότερη
απλοποίηση των ρυθμιστικών διαδικα-
σιών ώστε να βελτιώσουμε την αντα-
γωνιστικότητα της χώρας. Αποτέλεσμα
αυτών των αλλαγών θα είναι να αυξη-
θούν τα δημόσια έσοδα. Απλή και δίκαιη
φορολογία, αλλά και αυστηρή τιμωρία σε
όσους παρανομούν.
Δεύτερον, αύξηση της ρευστότητας.
Σήμερα υπάρχει πλήρης ασφυξία ρευ-
στότητας στην αγορά. Το δημόσιο έχει
κηρύξει άτυπα μία στάση πληρωμών στο
εσωτερικό, με αποτέλεσμα οι συνολικές
του οφειλές να ξεπερνούν τα 7 δισ. ευ-
ρώ. Αυτά είναι χρήματα που λείπουν από
την αγορά και οδηγούν υγιείς επιχειρή-
σεις στα λουκέτα. Πρέπει λοιπόν, το Δη-
μόσιο να πληρώσει όλες τις εσωτερικές
οφειλές του και να θεσμοθετήσει έναν
αυτόματο μηχανισμό συμψηφισμού όλων
των οφειλών προς και από τον ευρύτερο
Δημόσιο Τομέα.
Τρίτον, σταθερότητα. Το πρόγραμμα
πρέπει να αυξάνει την ελκυστικότητα της
Ελλάδος ως επενδυτικός προορισμός
αντί να τη μειώνει. Το πρόγραμμα σήμε-
ρα, με τις τρίμηνες επιθεωρήσεις, δημι-
ουργεί ένα διαρκές κλίμα αβεβαιότητας,
το οποίο απωθεί πιθανές επενδύσεις.
Επιπρόσθετα οι συνεχείς εξαγγελίες για
νέα μέτρα επιτείνουν την αστάθεια στην
αγορά. Το ίδιο αποτέλεσμα έχουν και
οι συνεχείς αλλαγές του φορολογικού
πλαισίου. Το πρόσφατο πολυνομοσχέ-
διο που ψηφίστηκε στη Βουλή ήταν το
15ο στη σειρά νομοσχέδιο που ρύθμιζε
φορολογικά θέματα. Κάθε δύο μήνες
δηλαδή, δημιουργούμε ένα νέο φορο-
λογικό τοπίο!
Τέταρτον, κοινωνικές ανάσες. Να στεί-
λουμε ένα σαφές μήνυμα ελπίδας στην
κοινωνία. Επαναφέροντας, αρχικά, τις
συντάξεις των χαμηλοσυνταξιούχων και
τα επιδόματα των πολυτέκνων.
Η ΕλλΑδΑ Εδώ κΑι
τΡιΑντΑ χΡΟνιΑ
βΡισκΕτΑι στΟ
χΑμΗλΟτΕΡΟ σΗμΕιΟ
ΠΑγκΟσμιώσ τών ξΕνών
ΕΠΕνδύσΕών. τΟ ΑκΡιβΟ
φΟΡΟλΟγικΟ κΑθΕστώσ
κΑι Οι ΠΑνΑκΡιβΕσ
ΑσφΑλιστικΕσ ΕισφΟΡΕσ
ΕΠιβΑΡύνΟύν τΟ
σύνΟλικΟ κΟστΟσ γιΑ
τΗν ΕΠιχΕιΡΗσΗ.
016-17_MITARAKIS.indd 17 5/4/12 1:13 PM

18.
ΑΡΘΡΟ
18
ΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ
ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ:
ΕΜΦΑΝΕΙΣ ΚΑΙ ΑΦΑΝΕΙΣ ΚΛΑΔΟΙ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Στο σηµερινό περιβάλλον της κρίσης,
έχει γίνει πλέον αδήριτη η ανάγκη ενός
νέου εξωστρεφούς αναπτυξιακού προ-
τύπου, µίας νέας ανταγωνιστικής δοµής
της παραγωγής και της συνολικής
ζήτησης. Η εγχώρια παραγωγή πρέπει
να στηρίζεται σε διεθνώς ανταγωνι-
στικά πλεονεκτήµατα και να στηρίζει
παράλληλα την εγχώρια προστιθέµενη
αξία και την απασχόληση. Η δυσκολία
αυτού του εγχειρήµατος είναι σηµαντι-
κή. Αφετηριακό σηµείο ωστόσο είναι η
τεκµηριωµένη χαρτογράφηση της θέ-
σης και των προοπτικών κάθε τµήµατος
της εγχώριας παραγωγής και ιδιαίτερα
της µεταποίησης.
Το ΙΟΒΕ, σε πρόσφατη µελέτη που
εκπόνησε για λογαριασµό της Γενικής
Γραµµατείας Βιοµηχανίας, προχώρησε
σε αναλυτική χαρτογράφηση της Με-
ταποίησης στην Ελλάδα την τελευταία
δεκαετία, µε στόχο να εντοπιστούν οι
κλάδοι που συγκεντρώνουν ανταγωνι-
στικά συγκριτικά πλεονεκτήµατα, όπως
αυτά προκύπτουν από ποσοτικοποι-
ηµένα -και άρα µετρήσιµα- κριτήρια
διεθνούς ανταγωνιστικότητας.
Στο πλαίσιο της µελέτης αξιολογή-
θηκαν όλα τα διαθέσιµα οικονοµικά
στοιχεία: η παραγωγή, η απασχόληση,
οι εξαγωγές, ακόµα και βασικά χρηµα-
τοοικονοµικά µεγέθη. Καθοριστική ει-
κόνα για την ανταγωνιστικότητα δίνουν
τέσσερις δείκτες που αξιολογούν τις
διεθνείς επιδόσεις: ο Δείκτης Ισοζυγί-
ου, ο Δείκτης Balassa, η Μήτρα Αντα-
γωνιστικότητας και ο Δείκτης Παραγω-
γικότητας Εξαγωγών (κατά Hausmann
& Rodrik). Η αποτίµηση της επίδοσης
πρέπει χωρίς αµφιβολία να λαµβάνει
υπόψη όλους τους οικονοµικούς δεί-
κτες και να τους «σταθµίζει» ανάλογα.
Στο σηµερινό περιβάλλον όµως µεγα-
λύτερη σηµασία -και άρα και µεγαλύτε-
ρη στάθµιση- πρέπει να δοθεί, κατά την
άποψή µας, σε δείκτες που αποτιµούν
τη διεθνή ανταγωνιστικότητα, όπως οι
τέσσερις που προαναφέρθηκαν.
Κάτω από αυτά τα κριτήρια οι «πρωτα-
θλητές» κλάδοι, καθώς και η αιτιολό-
γηση της επιλογής τους, είναι οι εξής
(σε παρένθεση οι κωδικοί ΣΤΑΚΟΔ
2003):
Α. Η Βιοµηχανία Τροφίµων και συ-
γκεκριµένα: α) Επεξεργασία & Συντή-
ρηση Φρούτων & Λαχανικών (153) και
β) Παραγωγή Γαλακτοκοµικών Προϊ-
όντων (155).
• Οι εξαγωγές τους κατέχουν σηµαντι-
κό µερίδιο στο σύνολο των ελληνι-
κών µεταποιητικών εξαγωγών.
• Σηµειώνουν εµπορικά πλεονάσµατα.
• Ενισχύουν το µερίδιο συµµετοχής
τους στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές
εξαγωγές.
• Αντιµετωπίζουν αυξηµένη εξωτερική
ζήτηση, διαθέτοντας παράλληλα αυ-
ξηµένη παραγωγικότητα εξαγωγών.
• Έχουν συγκριτικά πλεονεκτήµατα σε
σχέση µε την ΕΕ-27.
• Σηµειώνουν αύξηση απασχόλησης,
παρά την κρίση.
Β. Η Παραγωγή Χηµικών Ουσι-
ών & Προϊόντων (24) και συγκε-
κριµένα: α) Παραγωγή Βασικών
Χηµικών Προϊόντων (241), β) Πα-
ραγωγή Παρασιτοκτόνων & Άλλων
Αγροχηµικών Προϊόντων (242), γ)
Παραγωγή Φαρµακευτικών Προϊ-
όντων, Χηµικών Προϊόντων για Ια-
τρικούς Σκοπούς & Φαρµακευτικών
Προϊόντων από Βότανα (244) και
δ) Παραγωγή Άλλων Χηµικών Προϊό-
ντων (246):
• Οι εξαγωγές τους αντιπροσωπεύουν
σηµαντικό µερίδιο στο σύνολο των
ελληνικών µεταποιητικών εξαγωγών.
• Παρουσιάζουν καλές επιδόσεις στην
αύξηση της διεθνούς ζήτησης και
ανοδική τάση της συµµετοχής τους
στις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
• Καταγράφουν αύξηση της βιοµηχα-
νικής παραγωγής και της απασχό-
λησης.
• Ο κλάδος συνολικά κατέγραψε την
3η µεγαλύτερη αύξηση στην Ακαθά-
ριστη Προστιθέµενη Αξία την περίο-
δο 2000-2009.
Γ. Η Κατασκευή Προϊόντων από
Μεταλλικά Ορυκτά (26) και συγκε-
κριµένα: α) Κατασκευή Τούβλων, Πλα-
κιδίων & Λοιπών Δοµικών Προϊόντων
από Οπτή Γη (264), β) Παραγωγή
Τσιµέντου, Ασβέστη & Γύψου (265), γ)
Κατασκευή Προϊόντων από Σκυρόδεµα,
Γύψο & Τσιµέντο (266) και δ) Κοπή,
Μορφοποίηση & Κατεργασία Λίθων
για Διακοσµητικούς & Οικοδοµικούς
Σκοπούς (267).
• Σηµειώνουν τις καλύτερες επιδόσεις
στον Δείκτη Ισοζυγίου, σε συνδυ-
ασµό µε υψηλά εµπορικά πλεονά-
σµατα.
• Οι εξαγωγές των επιµέρους κλάδων
εµφανίζουν σηµαντικά συγκριτικά
πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τις αντί-
στοιχες εξαγωγές της ΕΕ-27 (υψηλός
Δείκτης Ballassa).
• Έχουν σχετικά υψηλό µερίδιο στο
σύνολο των ελληνικών µεταποιητικών
εξαγωγών, και διευρύνουν τη συµµε-
τοχή τους στις αντίστοιχες συνολικές
ευρωπαϊκές εξαγωγές.
• Ειδικά η Κατασκευή Προϊόντων από
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ
ΓΕΝ. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΙΟΒΕ ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΟΜΩΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ
ΣΗΜΑΣΙΑ -ΚΑΙ ΑΡΑ ΚΑΙ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΤΑΘΜΙΣΗ-
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ,
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ
ΜΑΣ, ΣΕ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ
ΑΠΟΤΙΜΟΥΝ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ
018-19_XERETISMOS IOBE.indd 18 4/27/12 1:32 PM

19.
ΑΡΘΡΟ
19
Σκυρόδεµα, Γύψο & Τσιµέντο αντιµε-
τωπίζει υψηλή εξωτερική ζήτηση.
Δ. Η Κατασκευή Ιατρικών Οργάνων,
Οργάνων Ακριβείας & Οπτικών Ορ-
γάνων, Κατασκευή Ρολογιών Κάθε
Είδους (33) και συγκεκριµένα:
α) Κατασκευή Ιατροχειρουργικού
Εξοπλισµού & Ορθοπεδικών
Οργάνων (331), β) Κατασκευή
Εξοπλισµού Ελέγχου Βιοµηχανικών
Μεθόδων Παραγωγής (333), γ)
Κατασκευή Οπτικών Οργάνων &
Φωτογραφικού Εξοπλισµού (334),
δ) Κατασκευή Ρολογιών (335).
Η αξιοπρόσεκτη δυναµική που
εµφανίζουν αυτοί οι υποκλάδοι
-σύµφωνα τουλάχιστον µε τα διαθέσιµα
στοιχεία- θα πρέπει να ερµηνευτεί
περισσότερο από τις αντίστοιχες
εµπορικές δραστηριότητες του
κλάδου παρά από τη µεταποιητική του
δραστηριότητα. Σε ορισµένες δηλαδή
περιπτώσεις οι δείκτες που αξιολογούν
τις εξαγωγικές επιδόσεις αντανακλούν
κ α λ έ ς ε π ι δ ό σ ε ι ς ε µ π ο ρ ι κ ώ ν
δραστηριοτήτων γενικά, οι οποίες δεν
οφείλονται αποκλειστικά στις εξαγωγές
εγχώρια παραγόµενων µεταποιητικών
προϊόντων. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα
να ξεχωρίζουν ως πρωταθλητές και
κλάδοι που ενδεχοµένως να έχουν
ισχυρότερο το εµπορικό µέρος της
δραστηριότητάς τους και όχι αυστηρά
το µεταποιητικό. Επιπροσθέτως δεν θα
πρέπει να αγνοείται ότι ο κλάδος αυτός
είναι ο 2ος µικρότερος σε παραγωγή
στη µεταποίηση. Σε κάθε περίπτωση:
• Ο κλάδος συνολικά σηµειώνει τη 2η
µεγαλύτερη αύξηση Ακαθάριστης
Προστιθέµενης Αξίας ετησίως κατά
µέσο όρο την περίοδο 2000-2009.
• Η εξωτερική ζήτηση είναι ισχυρή.
• Ενισχύει το έστω µικρό µερίδιο
συµµετοχής των εξαγωγών του στις
αντίστοιχες ευρωπαϊκές εξαγωγές.
• Γενικά οι υποκλάδοι σηµειώνουν
ισχυρό ρυθµό αύξησης εξαγωγών και
ικανοποιητικές επιδόσεις στο Δείκτη
Παραγωγικότητας Εξαγωγών.
• Καταγράφεται αύξηση απασχόλησης
και σηµαντική εµπορική δραστηρι-
ότητα.
Ε. Κατασκευή Επίπλων & Λοιπές
Βιοµηχανίες µ.α.κ. (36): Πλην του
κλάδου των Επίπλων η κατηγορία αυτή
περιλαµβάνει ένα πλήθος δραστηριο-
τήτων που δεν κατατάσσονται αλλού,
όπου όµως περιλαµβάνονται αρκετοί
δυναµικοί πυρήνες (κοσµήµατα, στρώ-
µατα, παιχνίδια). Όπως και προηγουµέ-
νως, η επιλογή αυτών των υποκλάδων
συνδέεται σαφώς και µε το εµπορικό
και εξαγωγικό κοµµάτι της δραστηρι-
ότητάς τους.
• Σηµειώνουν ικανοποιητικές επιδό-
σεις στον Δείκτη Παραγωγικότητας
Εξαγωγών.
• Παρουσιάζουν συγκριτικά καλές
επιδόσεις στη Μήτρα Ανταγωνιστι-
κότητας, τόσο βάσει της εξέλιξης
της διεθνούς ζήτησης όσο και βάσει
της εξέλιξης του µεριδίου τους στις
αντίστοιχες ευρωπαϊκές εξαγωγές.
• Διαθέτουν έντονη εµπορική δραστη-
ριότητα.
Συµπερασµατικά, υπάρχουν αρκετοί
επιµέρους υποκλάδοι µε πολύ ικανο-
ποιητική επιχειρηµατική δραστηριο-
ποίηση και καλές επιδόσεις ιδιαίτερα
στο διεθνές επίπεδο, που συνεχίζονται
µάλιστα και µέσα στην τελευταία τρι-
ετία της κρίσης. Υπάρχουν δηλαδή
εµφανείς και αφανείς πρωταθλητές σε
διάφορους κλάδους της µεταποίησης,
οι οποίοι µαζί µε άλλους αποδεδειγ-
µένα ανταγωνιστικούς τοµείς -όπως
π.χ. ο τουρισµός, η ναυτιλία και ο
πρωτογενής τοµέας- θα µπορούσαν να
στηρίξουν την ανάκαµψη της εγχώριας
οικονοµίας, εφόσον διευκολυνθεί η
λειτουργία τους, περιοριστεί η γραφειο-
κρατία και αρθούν εµπόδια σε διάφορα
επίπεδα (χρηµατοδοτικά, αδειοδοτικά,
επενδυτικά, θεσµικά). Για αυτό και η
βελτίωση του επιχειρηµατικού περιβάλ-
λοντος και η άρση των εµποδίων που
αντιµετωπίζουν συνιστούν στοχευµένες,
απολύτως επιβαλλόµενες παρεµβάσεις
που µπορούν να τους ενισχύσουν,
δηµιουργώντας έτσι προϋποθέσεις
ανάπτυξης στο σύνολο της Ελληνικής
Οικονοµίας.
ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ
ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΟΒΕ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ (ΥΠΟ ΔΙΟΡΙΣΜΟ)
ΣΤΟ ΕΜΠ
IMLIMAGEGROUP
018-19_XERETISMOS IOBE.indd 19 4/27/12 1:32 PM

20.
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤτΕ
20
Τα βαΣΙΚα ΣΗμΕΙα ΤΗΣ ΕΤΗΣΙαΣ
ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΤραπΕζαΣ ΤΗΣ ΕλλαΔΟΣ
Η απόφαση της Ευρωομάδας της 21ης
Φεβρουαρίου είναι το πιο πρόσφατο και
σημαντικότερο βήμα σε μία μακρά σειρά
ενεργειών των Ευρωπαίων εταίρων και του
ΔΝΤ για τη χρηματοδοτική στήριξη της
ελληνικής οικονομίας. Οι ενέργειες αυτές
αποτελούν έμπρακτη απόδειξη της βού-
λησης των εταίρων μας να αποτρέψουν
πιθανή χρεοκοπία, καθώς κατά τη διάρ-
κεια των δύο τελευταίων ετών επιδεινω-
νόταν η δυναμική του δημόσιου χρέους
σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής ύφεσης.
Η συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου επι-
βεβαιώνει τη βούληση αυτή και, σε συν-
δυασμό με την επιτυχή ολοκλήρωση του
PSI, δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο για την
ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια.
Βασικά στοιχεία αυτού του πλαισίου είναι:
• μειωμένη δανειακή επιβάρυνση λόγω
της απομείωσης του χρέους και των
μειωμένων επιτοκίων στα δάνεια που
χορηγήθηκαν στην Ελλάδα μετά το
μάιο του 2010 και σε αυτά που θα
χορηγηθούν τώρα.
• Εξασφαλισμένη χρηματοδοτική στή-
ριξη για όσο χρόνο η οικονομία δεν
έχει πρόσβαση στις αγορές.
• Ένα συνεκτικό και λεπτομερές πρό-
γραμμα για δημοσιονομική προσαρ-
μογή, στηριγμένη στον περιορισμό
των δαπανών και στη διεύρυνση της
φορολογικής βάσης, για αποκρατικο-
ποιήσεις και για διαρθρωτικές μεταρ-
ρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα και στις
αγορές προϊόντων και εργασίας, με
συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
• Έμπρακτη διαβεβαίωση των Ευρωπαί-
ων εταίρων ότι θα συνδράμουν τις
ελληνικές αρχές στην αποτελεσματική
εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
Το 2011 η ύφεση αποδείχθηκε βαθύτερη
από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί και η
μέση ετήσια μείωση του αΕπ έφθασε το
6,9%. Η σωρευτική μείωση του ετήσιου
αΕπ την τετραετία 2008-2011 έφθασε
το 13,2%, ενώ η μείωση μεταξύ του δ’
τριμήνου του 2007 και του δ’ τριμήνου
του 2011 έφθασε το 17,2%.
• Ο αριθμός των ανέργων υπερέβη το
ένα εκατομμύριο άτομα.
• Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογι-
σμού, παρά τα συνεχή δημοσιονομικά
μέτρα και τις διαδοχικές προς τα άνω
αναθεωρήσεις του στόχου, λόγω και
της ύφεσης και των καθυστερήσεων,
έφθασε το 10,6% του αΕπ, μέγεθος
το οποίο είναι μικρότερο κατά 76 εκατ.
ευρώ από τον τελευταίο αναθεωρημέ-
νο στόχο.
• Το πρωτογενές έλλειμμα του τακτικού
προϋπολογισμού αυξήθηκε κατά 18
εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2010.
• Οι αποκλίσεις δημιούργησαν πρόσθε-
τες ανάγκες και επέβαλαν την αναθε-
ώρηση των δημοσιονομικών στόχων
για το 2012.
κυβέρνηση συνεργασίας
Η πολιτική αβεβαιότητα, που εντάθηκε
λίγο πριν από το σχηματισμό της κυβέρ-
νησης συνεργασίας, επιδείνωσε την κα-
τάσταση και συνέβαλε στην αμφισβήτηση
όσων είχαν αποφασιστεί στη Σύνοδο της
26ης Οκτωβρίου. Το ζήτημα της εξόδου
της χώρας από τη ζώνη του ευρώ και
της άτακτης χρεοκοπίας είχε πλέον γίνει
αντικείμενο δημόσιας συζήτησης. Ο
σχηματισμός νέας κυβέρνησης άνοιξε
ένα νέο «παράθυρο ευκαιρίας» και συ-
νέβαλε καθοριστικά ώστε να καταλήξουν
οι διαπραγματεύσεις στη συμφωνία της
21ης Φεβρουαρίου, που ανέκοψε την
καταστροφική πορεία στην οποία είχε
αρχίσει να διολισθαίνει η χώρα. Η εξέλιξη
αυτή απέδειξε τη σημασία που έχει η συ-
ναίνεση και η συνεργασία των πολιτικών
δυνάμεων μπροστά στις ιστορικά πρωτο-
φανείς προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.
Η μείωση των καταθέσεων
Η σημαντική πτώση των καταθέσεων, η
οποία εντάθηκε το 2011 και συνεχίστηκε
τον Ιανουάριο του 2012, αποδίδεται στην
οικονομική ύφεση και τις αυξημένες φο-
ρολογικές υποχρεώσεις των καταθετών,
δηλ. παράγοντες που επέδρασαν στη ζή-
τηση χρήματος, μεταξύ άλλων οδηγώντας
σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος.
Ωστόσο, εκτιμάται ότι ο σχηματισμός
της κυβέρνησης συνεργασίας, συνέβαλε
στη μικρή αύξηση των καταθέσεων του
εγχώριου ιδιωτικού μη χρηματοπιστωτικού
τομέα τον Δεκέμβριο. Όμως η περαιτέρω
υποχώρηση της οικονομικής δραστηρι-
ότητας και του πραγματικού διαθέσιμου
εισοδήματος αναμένεται να ασκήσει αρ-
νητική επίδραση στις καταθέσεις το 2012.
Οι αναταράξεις στον τραπεζικό κλάδο
Οι πιέσεις στα θεμελιώδη μεγέθη των ελλη-
νικών τραπεζών συνεχίστηκαν με εντεινό-
μενο ρυθμό το 2011 αλλά και τους πρώτους
μήνες του 2012. Οι ελληνικές τράπεζες
συνέχισαν να αντιμετωπίζουν σημαντικού
ύψους εκροή καταθέσεων από επιχειρή-
σεις και νοικοκυριά (ύψους περίπου 35
δισ. ευρώ συνολικά για το έτος), ενώ και οι
εξασφαλίσεις μέσω των οποίων αντλούν
χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα
γιωργοσ προβοπουλοσ
διοικητησ ττΕ
Ο σχΗματισμΟσ νέασ
κυΒέρνΗσΗσ ανΟιξέ
ένα νέΟ «παραθυρΟ
έυκαιριασ» και συνέ-
Βαλέ καθΟριστικα
ώστέ να καταλΗξΟυν
Οι διαπραγματέυσέισ
στΗ συμφώνια τΗσ
21ης φέΒρΟυαριΟυ, πΟυ
ανέκΟψέ τΗν κατα-
στρΟφικΗ πΟρέια στΗν
ΟπΟια έιχέ αρχισέι να
διΟλισθαινέι Η χώρα
020-21_PROVOPOULOS.indd 20 5/4/12 1:33 PM