2. Zer da eta zerez osatuta dago?
• Odoleko hondakinak hartu eta
kanporatzen ditu.
• Giltzurrunak, ureterrak, gernu-maskuriak
eta uretrak osatzen dute.
3. Gernu sistema
Gizakion gernu-sistema giltzurrunek eta
gernubideek osatzen dute:
• Giltzurrunak: Odola iragazten dute,
hondakin-substantziak kentzeko, horren
emaitza gernua da.
• Gernubideak: gernua giltzurrunetik
kanporantz garraiatzen duten hodiak dira.
4. Ondakinak kanporatzeko bi modu
daude
• Pixa egiten; Odola giltzurrunetara iristean
bertan aurkitzen diren iragazkiek odoleko
zikinkeria eta hondakinak garbitzen
dituzte.
• Izerditik; Gure
gorputzeko larruazalean izerdia jariatzen
duten izerdi guruinak daude.
9. Gernu-maskuria
• Gernu maskuriak, gernuari maskuritik
irteten uzteko nahita irekitzen eta ixten
den esfinter bat da barrualdean.
Maskuriak litro laurden gernu baino
gehixeago gordetzen duenean, pixagurea
izaten dugu.
10. Gaixotasunak
• Iraitz-aparatuak eta lurrazalak gaizki
funtzionatzen dutenean, gorputz barruan
substantzia toxikoak edo pozointsuak
metatzen dira
11. Giltzurruneko kolikoa
• Hainbat gatz mineralez osatutako harriak
pilatzeagatik sortzen dira. Harria
giltzurrunean gera daitezke, edo gernu
bideetan aurrera joan.
• Asaldura metabolikoak, ur gutxi edatea eta
zenbait elikagai hartzea izaten dira arrazoi
nagusiak.
13. Gaixotasunei aurre egitea
• Higienea: garrantzitsua da gernubideen higienea egokia
izatea, eta pixa ruazala egoera onean eduki behar da.
• Behar bezala elikatzea: azido urikoan aberatzak diren
elikagaiak neurriz kontsumitu behar dira, giltzurruneko
kolikoak saiheste aldera
• ugari edatea: adituek diotenez, komeni da egunean
gutxienez litro ta erdi ur edatea. Izan ere, ur asko edatea
giltzurrunen funtzionamendua errazteko modu egokia da