Sulyap sa Kasaysayan ng Wikang Pambansa

1. Sulyap sa
Kasaysayan ng
Wikang
Pambansa
Bb. Czarina G. Fuentes

2. Kung babalikan ang kasaysayan,
hindi naging madali ang pagpili sa
wikang pambansa, Dayag at del
Rosario (2016). Dahil ang Pilipinas
ay bansang pulo-pulo. Naging
mainit na paksang tinalakay noong
1934 sa Kumbensyong
Konstitusyonal ang pagpili sa
wikang pambansa.

3. Nagmungkahi ang grupo ni
Lope K. Santos na ang
wikang pambansa ay dapat
isa sa mga umiiral sa
Pilipinas na sinusugan ni
Manuel Luis Quezon na noo’y
pangulo ng Pamahalaang
Komonwelt ng Pilipinas.

4. Saligang Batas 1935, Artikulo XIV,
Seksyon 3:
“Ang kongreso ay gagawa ng
hakbang tungo sa pagkakaroon ng
isang wikang pambansang ibabatay
sa isa sa mga umiiral na
katutubong wika. Hangga’t hindi
itinatakda ng batas, ang wikang
Ingles at Kastila ang siyang
mananatiling opisyal na wika.”

5. Ang Walong Katutubong
Wikang Pinagpilian:
 Tagalog
 Cebuano
 Ilokano
 Hiligaynon
 Bikol
 Waray
 Kapampangan
 Pangasinense

6. Nobyembre 13, 1936:
Pinagtibay ng pambansang
Assemblea ang Batas Komonwelt
Blg. 184 na may pamagat na “Isang
Batas na Nagtatakda ng Surian ng
Wikang Pambansa at Nagtatakda ng
mga Kapangyarihan at Tungkulin
Nito.”

7. Disyembre 30, 1937:
Iprinoklama ni Pangulong Manuel
Luis Quezon na ang wikang
Tagalog ang batayan ng Wikang
Pambansa sa bisa ng kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134.

8. Tagalog ang naging batayan sapagkat
isinaalang-alang ang:
a.Wika ng sentro ng pamahalaan;
b.Wika ng sentro ng edukasyon;
c.Wika ng sentro ng kalakalan;
d.Wika ng nakararami at
pinakadakilang nasusulat na
panitikan.

9. Agosto 13, 1959:
Pinalitan ang tawag sa wikang
pambansa. Mula sa Tagalog ay
naging Pilipino sa bisa ng
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7
na ipinalabas ni Jose E. Romero,
na noo’y Kalihim ng Edukasyon.

10. Taong 1972:
Muling nagkaroon ng mainitang
pagtatalo sa Kumbensiyong
Konstitusyonal kaugnay ng
usaping pangwika.

11.  Sa huli, ito ang mga naging
probisyong pangwika sa Saligang
Batas ng 1973, Artikulo XV, Seksiyon
3, blg. 2:
“Ang Batasang Pambansa ay
dapat magsagawa ng mga hakbang na
magpapaunlad at pormal na mapagtibay
sa isang panlahat na wikang pambansang
kikilalaning Filipino.”

12. Taong 1987:
Pinagtibay ng Komisyong Konstitusyunal
na binuo ni dating Pangulong Cory
Aquino ang implementasyon sa
paggamit ng wikang Filipino.

13. Nakasaad sa Artikulo XIV, Seksiyon 6 ang
probisyon tungkol sa wika na nagsasabing:
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas
ay Filipino. Samantalang nililinang,
ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na
mga wika ng Pilipinas at sa iba pang
mga wika.”

14. “Marapat na bigyang halaga
natin ang paggamit ng wikang
Filipino, ang wikang pambansa at
hindi ito matatapos at mababasa
sa pahina ng kasaysayan
lamang.”

15. Ang Wikang Pambansa
at Edukasyon

16. Ano ang Edukasyon?
Ang edukasyon ay isang proseso ng
komunikasyon, ang lawak ng
kapakinabangan ng tao ay nakabatay
sa wikang ginagamit sa proseso ng
pagtuturo/pagkatuto. Ang wika ng
edukasyon ay dapat na naaayon sa
mithiin ng mga nakararami sa lipunan
(Eastman, 1983; sa Boras-Vega, 2010)

17. Isinasaad sa Artikulo XIV. Sek. 3 ng
Konstitusyon ng 1935 na:
“…hangga’t hindi pinagtitibay ng batas,
Ingles at Kastila ang magpapatuloy
bilang mga wikang opisyal.”
Sa mga panahong ito ay Tagalog ang
Wikang Pambansa ngunit hindi wikang
opisyal.

18. Ano nga ba ang “Wikang Opisyal”?
Ito ang wikang nakatakdang
gamitin sa anumang uri ng
komunikasyon, lalo na sa
anyong pasulat, sa loob at labas
ng alinmang sangay o ahensiya
ng gobyerno (Almario, 2014)

19. Reference:
 Zapico, et., al. (2018) Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino. Malabon
City: Jimczyville Publications