1. Sinir sistemi vücuttaki diğer
sistemler üzerinde kontrolü olan ve
onların aktivitelerini düzenleyen bironların aktivitelerini düzenleyen bir
sistemdirsistemdir
Anatominin sinir sistemini
inceleyen dalına nöroanatomiy
denir
* Sinir sistemi vücut iç ortamı ve dış ortamdan
gelen duyuları alır ve değerlendirirgelen duyuları alır ve değerlendirir.
* İstemli veya istemsiz hareketlerin yapılması
için impuls verir.
* Ho monal dengele i sağla* Hormonal dengeleri sağlar.
* Zekâ,hafıza,öğrenme ve emosyon gibi
fonksiyonları düzenler.
Neuron (Nöron):Neuron (Nöron):
Sinir sisteminin temel
hücrelerine verilen addır.
Yaklaşık insanda 10-15 milyarYaklaşık insanda 10 15 milyar
nöron bulunur
U l bili kl d biliUyarıyı alabilir, nakledebilir
ve verilecek yanıtı
oluştururlar
Ancak çoğalma yetenekleriç ğ y
yoktur

2. Neuron’un gövdesine perikaryon = soma denir
Neuron gövdesine bağlı
l d k k
Perikaryon
Nissl cisimleri
uzantılardan kısa ve çok
sayıda olanlarına dendrit ,
Perikaryon
Nucleus
Dendrit
Akson’un
başlangıç segmenti
Akson
tepeciği
tek ve uzun olanına da axon
adı verilir
Schwann hücresi
Ranvier düğümü
adı verilir
Dendritler çevreden Miyelin kılıfı
(neurolemma)
İnternod
uyarıları alarak nöron’un
gövdesine taşırlar akson M l k
Ranvier
düğümü
gövdesine taşırlar, akson
gövdeden perifere uyarı
Motor son plak
Çizgili kas
taşır Neuron
Nöron ile başka bir nöron veya
nöronla hedef organ arasındaki
özel bağlantı noktalarına sinaps
d idenir
S l l ğ l bSinapslar aracılığı ile bir nöron
diğer nöronu uyarabilir veya inhibediğer nöronu uyarabilir veya inhibe
edebilir

3. Dendrit ve aksonlar genellikle sinirDendrit ve aksonlar genellikle sinir
lifi olarak adlandırılırlar
Sinir liflerinin MSS içinde
oluşturduğu demete tractus,
MSS dışında ise periferik sinir denir
Neuron’lar aksonlarınınNeuron lar aksonlarının
uzunluklarına göre iki gruba
ayrılırlar:
Golgi I tipi uzun aksonlu
Golgi II tipi kısa aksonludur
Nöronlar hücre gövdelerinden
k l lçıkan uzantılarının sayılarına göre
3 grupta toplanır:3 grupta toplanır:
i lneuronum unipolare
neuronum bipolare
neuronum multipolare
Neuronum unipolare:Neuronum unipolare:
Hü ö d l i d t k bi tHücre gövdelerinden tek bir uzantı
çıkar Bu uzantı iki dala ayrılırçıkar Bu uzantı iki dala ayrılır
Dallardan biri periferik uzantı diğeriDallardan biri periferik uzantı, diğeri
ise merkezi uzantıdırise merkezi uzantıdır
Otonom sinir sistemine ait bazıOtonom sinir sistemine ait bazı
ganglionlarda bulunurganglionlarda bulunur

4. Özel duyulardan yalnızca tad duyusu bu
tip nöronlarla taşınırlar
Neuronum bipolare:Neuronum bipolare:
Bu tip nöronların iki tane uzantısı vardırBu tip nöronların iki tane uzantısı vardır
Uzunca olan hücre gövdelerinin her birUzunca olan hücre gövdelerinin her bir
ucundan bir sinir lifi çıkarç
Dendrit periferden hücre gövdesine
impuls taşır, santral olanı da gelen
impulsları SSS e taşıyan aksondur
Çoğu duyu nöronlarıdır. Retina ve regio
lf t i ’d ki d ö l ö ktiolfactoria’daki duyu nöronları örnektir
Pseudo-unipolar nöronlar :
Bipolar nöronların özel bir tipidir
Hücre gövdesinden tek bir uzantı çıkar ve
bu da ikiye ayrılır
l l d l l dDuyu nöronları olup duyu ganglionlarında
bulunurbulunur

5. Neuronum multipolare:p
Hücre gövdelerinden ikiden fazla sinirg
lifi çıkar
Bunlardan en uzun olanı akson,
diğ l i i d d it’tidiğerleri ise dendrit’tir
MSS deki nöronlarınMSS deki nöronların
çoğu bu gruptandır
Neuron’lar fonksiyonlarına göre de
3 gruba ayrılırlar
Motor nöron’lar
Duyusal nöron’lar
Ara nöron’lar (internöron)Ara nöron lar (internöron)
Motor nöron’lar: (somatomotor,
visceromotor)
Merkezi sinir sisteminden kas, organ ve
salgı bezlerine emirler taşır
P if ik i i i i i ffPeriferik sinir sisteminin efferent
bölümünü oluştururbölümünü oluşturur
Somatik motor nöronlar : iskelet kaslarını
innerve eder
Visceral motor nöron’lar
İ d l b d ibiİstem dışı çalışan bez, damar gibi
yapıların aktivitelerini düzenlerleryapıların aktivitelerini düzenlerler

6. Motor nöronların özellikleri:
multipolardırlar
gövde ve dendritleri medulla spinalis ve
beyin sapının gri cevheri içinde yer alır
efferent aksonları spinal sinir veya kafa çiftiefferent aksonları spinal sinir veya kafa çifti
içinde MSS dışına çıkarlar
motor nöron impulsları effektör hücrelere
ğdoğrudan veya dolaylı olarak ulaşır
Çizgili kasa giden impulslar doğrudan giderler
Düz kas, kalp kası veya bezlere giden impulslar
PSS üstündeki bir ganglionda (otonomik
ganglion) sinaps yaparak, dolaylı yoldan hedef
organa giderlerorgana giderler
Ara nöron’lar (internöron)
MSS’ndeki nöron’lar arasında bağlantıyı
sağlarsağlar
U a n n gideceği nö on n d a l l ğ n inhibeUyarının gideceği nöronun duyarlılığını inhibe
ya da eksite eder.
Duyu nöronları PSS nin afferent bölümünü
oluştururlaroluştururlar,
Bir duyu reseptöründen aldıkları impulsuBir duyu reseptöründen aldıkları impulsu
SSS’e iletirler
Somatik duyu nöronları
Özel duyu nöronları
Visseral duyu nöronları

7. Somatik duyu nöronlarıSo at duyu ö o a
Deriden gelen ağrı, ısı, dokunma ve basınç gibi
somatik duyuları alan nöronlardırsomatik duyuları alan nöronlardır
Deri ve yüzeyel fascia içindeki serbest sinir
sonlanmaları,
Meissner ve Pacinian korpuskülleri gibiMeissner ve Pacinian korpuskülleri gibi
reseptörlerden,
Kaslarda bulunan kas iğcikleriKaslarda bulunan kas iğcikleri,
Tendonlarda bulunan golgi tendon organları,
Eklem kapsülü ve derin fascia’da bulunan
reseptörlerden gelen hareket ile ilgili somatikreseptörlerden gelen hareket ile ilgili somatik
duyular somatik duyu nöronları tarafından alınır
Özel duyu nöronları
Görme, koku alma, işitme, tat alma gibi
özel duyuları alan nöronlardırözel duyuları alan nöronlardır
Bu tür duyuların algılanmasını sağlayanBu tür duyuların algılanmasını sağlayan
reseptörler özelleşmiş organlarda
bulunur
Vi l d ö lVisseral duyu nöronları
Organlar, salgı bezleri ve damarlardan
gelen duyuları alırlargelen duyuları alırlar
Organ ve damarların duvarındaOrgan ve damarların duvarında,
fascialarında bulunan interoceptor
denilen reseptörler tarafından visseral
duyular alınır
N l d b l li hü l iNeuronlar arasında bulunan glia hücreleri
(neuroglialar) nöronları destekler, korur,(neuroglialar) nöronları destekler, korur,
beslenmesini sağlar ve zararlı maddeleri
fagosite eder
Çoğalma yetenekleri vardır, uyarılabilme
ö llikl i ktözellikleri yoktur
B l d ik k li l l kBunlar da mikro ve makroglialar olmak
üzere ikiye ayrılıry y

8. Mikroglia’lar makrofajlardan gelişirMikroglia lar makrofajlardan gelişir
SSS de hasarlanmış ve dejenere olmuş
böl d ki hü l t kl f it d lbölgedeki hücresel artıkları fagosite ederler
Makroglialar da
- Astrositler
- Oligodentrositler
SSS de
Oligodentrositler
- Epandim ve
- Schwann hücreleri
- Satellit hücrelerden oluşur
PSS de
Satellit hücrelerden oluşur
Sinir sistemi fizyolojik olarak somatik sinirSinir sistemi fizyolojik olarak somatik sinir
sistemi ve otonom sinir sistemi olarak ayrılır
Somatik sinir sistemi : Çizgili kaslar gibi
isteğimiz dahilinde çalışan yapıları kontrolisteğimiz dahilinde çalışan yapıları kontrol
eder
Otonom sinir sistemi : İsteğimiz dışında
çalışan yapılar (iç organlar, damarlar, düz
kaslar v s ) kontrol eden sinir sistemikaslar v.s.) kontrol eden sinir sistemi
Otonom sinir sistemi de sempatik ve
k l k kparasempatik olmak üzere iki
kısımdan oluşurkısımdan oluşur
i i l i i iAyrıca gastrointestinal sistemi innerve
eden enterik sinir sistemi otonomeden enterik sinir sistemi, otonom
sinir sisteminin ayrı bir kısmı olaraksinir sisteminin ayrı bir kısmı olarak
kabul edilir

9. Sinir sistemi anatomik olarak
MSS
PSS l k lPSS olarak ayrılır
MSS Be in e om iliktenMSS Beyin ve omurilikten
PSS Kranial sinirler ve spinalp
sinirlerden oluşur
Merkezi sinir sisteminin yapılarıy p
 ProsencephalonProsencephalon
* TelencephalonTelencephalon
* Diencephalon
 MesencephalonMesencephalon
 RhombencephalonRhombencephalono e cep a oo e cep a o
* Metencephalon ( pons ve cerebellum )
* l h l ( d ll bl )* Myelencephalon ( medulla oblangata )
 MedullaMedulla spinalisspinalispp
PSSPSS
Spinal sinirler (31 çift)
Kranial sinirler (12 çift)( ç )
Merkezi sinir sistemi ile organlar arasındaki ilişkiyiMerkez s n r s stem le organlar aras ndak l şk y
PSS’ne ait sinirler sağlar.
Bu sinirl r ff r nt v ff r nt lifl r iç rirBu sinirler afferent ve efferent lifler içerir.

10. K i l i i lKranial sinirler
 I. : Nn.olfactorii
 II. : N.opticus
III N l t i III. : N.oculomotorius
 IV. : N.trochlearis
 V : N trigeminus V. : N.trigeminus
 VI. : N.abducens
 VII. : N.facialis VII. : N.facialis
 VIII.: N.vestibulocochlearis
 IX. : N.glossopharyngeusg p y g
 X. : N.vagus
 XI. : N.accesorius
 XII. : N.hypoglossus
S i l i i lSpinal sinirler
 Medulla spinalis’in 31
segmentinden çıkan
 Cervical : 8 çift
 Thoracal : 12 çift
 Lumbal : 5 çift
 Sacral : 5 çift
 Coccygeal : 1 çift
olmak üzere 31 çift spinal sinir
dvardır.

11. MEDULLAMEDULLA
SPINALISSPINALIS
Medulla spinalisMedulla spinalis
 Merkezi sinir sisteminin bir Merkezi sinir sisteminin bir
parçasıdır
 Beynin vücuda bağlanması
 Spinal reflexlerin oluşması
 Foramen magnum’dan
başlar
 Canalis vertebralis’de
kaudale doğru uzanırkaudale doğru uzanır
 Fötal hayatın üçüncü ayına
k d tü k l d ldkadar tüm kanalı doldurur.
Medulla spinalisMedulla spinalis
 Medulla spinalis’in üst
sınırı;
 foramen magnum’dan
geçen düzlemgeçen düzlem
 birinci spinal sinirin çıkış
seviyesi
 piramidal yolların çapraz
yaptığı yer olan
deccussatio pyramidum
Medulla spinalisMedulla spinalis

12. Medulla spinalisMedulla spinalis
deccussatio pyramidum
Medulla spinalisMedulla spinalis
 Yenidoğanda L3 vertebra,
erişkinde ise L1-2 omurlarş
arasındaki discus
intervertebralis hizasındaintervertebralis hizasında
sonlanır.
Medulla spinalis’in dış yapısı
 Medulla spinalis’in alt ucu conus
Medulla spinalis in dış yapısı
p
medullaris olarak adlandırılır
 Filum terminale 20 cm Filum terminale, 20 cm
 filum terminale internum
 15 cm’lik kısmı subarachnoidal aralıkta, bağ15 cm lik kısmı subarachnoidal aralıkta, bağ
dokusu ve piamater bulunur
 filum terminale externum
 5 cm’lik kısmı ise subarachnoidal aralığın
dışında, duramater de katılır coccyx’in
periost’una tutunur.
 ligamentum coccygeale de denir
Conus medullaris
Filum terminale
internum (pars(p
piale)
S2V
Lig. coccygeum
(Filum terminale
externum (pars
duralis)

13. Medulla spinalis’in dış yapısıMedulla spinalis in dış yapısı
Intumescentia cervicalis:
Üst ekstremite ile ilgilidirÜst ekstremite ile ilgilidir.
plexus brachialis’in oluşumuna
katılan spinal sinirlerin çıktığıkatılan spinal sinirlerin çıktığı
segmentlere uyar
C3-T2 vertebra hizasındadır
C4-T1 segmentleri içerir
Medulla spinalis’in dış yapısıMedulla spinalis in dış yapısı
 Intumescentia lumbosacralis:
plexus lumbosacralis’in oluşumunaplexus lumbosacralis in oluşumuna
katılan spinal sinirlerin çıktığı
segmentlere uyar

T9-T12 vertebralar hizasındadır
L1-S3 segmentleri içerirL1-S3 segmentleri içerir
Intumescentia
cervicalis
C3-T2 vertebra (C4-
T1 segment)
Intumescentia
l b li
L1 alt seviyesi
lumbosacralis
T9-T12 vertebralar
(L1 S3 )(L1-S3 segment) S2 vertebra

14. M d ll i li ’i i
 Cornu anterius (columna anterior)
Medulla spinalis’in iç yapısı
 Cornu anterius (columna anterior)
 Cornu posterius (columna posterior)
 Cornu laterale (T1-L2-3) (columna lateralis)
 Canalis centralis
 Comissura grisea anterior
 Comissura grisea posteriorComissura grisea posterior
Substantia
cornu posterior
Substantia
grisea
 Gri cevher;
 arkaya doğru cornu posterior
 öne doğru cornu anterior
 Ön ve arka boynuz arasında çıkıntılara
processus reticularis denir
 ençok cervical segmentlerde gözükür.
 Ayrıca T1-L2 segmentler arasında
 cornu lateralis çıkıntıları gözükür.
 Gri cevher’de hücreler nucleus’ları Gri cevher de hücreler, nucleus ları
oluşturur.
 Nucleus’lar columna’larda kümelenir Nucleus lar columna larda kümelenir.
SubstantiaSubstantia
grisea
 Cornu posterius üst üste gelerek
columna posterior sütununu
 Cornu anterius ise columna anterior’u
yapar.
İkisi arasında ise columna İkisi arasında ise columna
intermedialis’i
 Gri cevherin ortasında canalisGri cevherin ortasında canalis
centralis bulunur
 commissura grisea anterior -g
posterior
 Gri cevherde çeşitli yolların sonlandığı
neuronlar bulunur
Substantia alba
 Çeşitli inen (efferent) ve çıkan
(afferent) yollar seyreder( ) y y
 funiculus posterior
commissura alba posterior
sul. intermedius post. T6 üstü
fasciculus gracilis (med)
fasciculus cuneatus (lat)
 funiculus lateralis
 funiculus anterior
commissura alba anterior

15. Medulla spinalis’inp
yarık ve oluk’ları
 Fissura mediana
anterior
 Sulcus medianus
posteriorposterior
 Sulcus anterolateralis
 Sulcus posterolateralis
Sulcus medianus posterior
Sulcus posterolateralis
Sulcus anterolateralis
Fissura mediana anterior
Laminae spinalesLaminae spinales
Substantia grisea, burada bulunan nöronların büyüklüğü,
şekli hücresel özellikleri ve değişik bölgelerdekişekli, hücresel özellikleri ve değişik bölgelerdeki
yoğunlukları göz önüne alınarak on laminaya ayrılmıştır
Çok keskin sınırlarla ayrılmayan bu laminaların
substantia grisea içerisindeki yerleşimi, medulla
spinalis’in değişik segmentlerinde farklılıklar gösterirspinalis in değişik segmentlerinde farklılıklar gösterir
Lamina I: Cornu posterius’un en arka sınırındadır Nucleus•Lamina I: Cornu posterius’un en arka sınırındadır. Nucleus
marginalis de denir

16. Lamina I:
Çok acı verici duyularla ısı verici duyular bu laminaya gelir
Karşı taraf tr spinothalamicus liflerinin bir kısmı buradan çıkarKarşı taraf tr. spinothalamicus liflerinin bir kısmı buradan çıkar
Buradan çıkıp medulla spinalis içinde aşağı inen bir kısım liflerBuradan çıkıp medulla spinalis içinde aşağı inen bir kısım lifler
zarardan korunmak için yapılan geri çekilme refleksini doğurur
Lamina II: Substantia gelatinosa (Rolando) da denir
Tr. reticulospinalis’in lifleri ve arka kökün basınç, temas, ağrı ve
d t lifl i lısı duyusunu taşıyan lifleri sonlanır
•Lamina III ve IV: Nucleus proprius da denir
•Proprioseptif duyuların bir kısmı burada sonlanır. Buradan çıkan
lifler de orta hattı çaprazlayıp tr. spinothalamicus içinde thalamus’alifler de orta hattı çaprazlayıp tr. spinothalamicus içinde thalamus a
uzanır
Laminae I-IV, genel olarak deriden gelen afferent liflerin, g g
sinaps yaptığı laminalardır
Nosireseptörlerden gelen ağrı ile ilgili duyular özellikle lamina I
ve II’ de sonlanır

17. •Lamina V ve VI: Proprioseptif afferentler ile motor ve duyu
cortex’inden veya daha alt merkezlerden başlayan yollar gelir
•Bu laminaların, hareketlerin düzenlenmesi ile ilgili fonksiyonları
olduğu düşünülmektedir
Lamina VI sadece intumescentia cervicalis ve lumbosacralis’teLamina VI sadece intumescentia cervicalis ve lumbosacralis te
bulunur
intumescentia cervicalis’te VI laminadaki hücre grubuna nuc.
centrobasalis denilir ve buradan çıkan lifler çapraz yapmadancentrobasalis denilir ve buradan çıkan lifler çapraz yapmadan
cerebellum’a gider
•Lamina VII: Mesencephalon ve cerebellum ile çok sayıda
bağlantıları vardır.
•Postür ve hareketleri düzenler. (zona intermedia, substantia( ,
(grisea) intermedia)
•Bu laminada T1-L3(L2) segmentleri arasında;
*** nucleus intermediolateralis
*** nucleus intermediomedialis
*** l th i t i (Cl k ’*** nucleus thoracicus posterior (Clarke’s
nucleus) bulunur

18. Nuc. thoracicus = nuc. dorsalis = Clarke sütunu Nuc. thoracicus = nuc. dorsalis = Clarke sütunu
T1 L2(3) segmentlerinde bulunurT1-L2(3) segmentlerinde bulunur.
Burada alt extremite ve gövdeden gelen proprioseptif duyularBurada alt extremite ve gövdeden gelen proprioseptif duyular
nöron değiştirir.
Buradan çıkan ve çaprazlaşmayan lifler tr. spinocerebellaris
t i ’posterior’u
Çaprazlaşan lifler ise tr spinocerebellaris anterior’u oluştururÇaprazlaşan lifler ise tr. spinocerebellaris anterior u oluşturur
Nucleus intermediolateralis’te sempatik preganglionik nöronlarNucleus intermediolateralis te sempatik preganglionik nöronlar
yer alır
Bu hücrelerin aksonlarına
“rami communicantes albi” denir, ön kök aracılığı ile medulla
spinalis’i terkederlerspinalis i terkederler
İlk 4 torakal segmente centrum ciliospinale (Budge
merkezi) de denilir
Nucleus intermediomedialis’te visseral ve somatik afferent
impulslara bağlı olarak ortaya çıkan bazı otonomik refleksleriimpulslara bağlı olarak ortaya çıkan bazı otonomik refleksleri
düzenleyen ara nöronlar bulunur
Bu laminada S2-4 segmentleri arasında nucleus
intermediomedialis ile nucleus intermediolateralis’in hemen
ön tarafında nuclei parasympathici sacrales adı verilen nöron
grubu yer alırgrubu yer alır
Bu nucleus içerisinde parasempatik preganglionik nöronlar
bulunur

19. Lamina VIII: komşu laminalardan kontralateral lamina VIII’den veLamina VIII: komşu laminalardan, kontralateral lamina VIII den ve
bazı inen yollardan gelen aksonların sinaps yaptığı internöronlar
bulunur
Bu laminadaki internöronlar, cornu anterius’daki alpha motor
nöronlar aracılığıyla iskelet kaslarının kontraksiyonunun
düzenlenmesinde rol alırdüzenlenmesinde rol alır
•Lamina IX: İskelet kaslarını (extrafusal kas lifleri) innerveLamina IX: İskelet kaslarını (extrafusal kas lifleri) innerve
eden alpha motor nöronlar ve intrafusal kas liflerini innerve
eden gamma motor nöronlar vardır.
Piramidal yolların 2. nöronları burada bulunury
VIII ve IX laminalarda genelde fleksor kaslar, cornu anterior’un
merkezinde canalis centralis’e yakın olarak ekstensor kaslarmerkezinde canalis centralis e yakın olarak, ekstensor kaslar
ise daha çok bu laminaların periferine yerleşmiş motor nöronlar
tarafından innerve edilirler
•Lamina X: Radix posterior’lar ile gelen afferent liflerin bir bölümü
sinaps yapar

21. S b t ti lbSubstantia alba
 Myelinli sinir lifleri ve neuroglia hücreleri bulunur
 Aynı duyuları taşıyan sinir lifleri bir araya toplanarakAynı duyuları taşıyan sinir lifleri bir araya toplanarak
“tractus”ları oluştururlar
S b t ti lbSubstantia alba
 Funiculus posterior
** Septum intermedius posteriusp p
** Fasciculus gracilis
** Fasciculus cuneatusFasciculus cuneatus
 Funiculus lateralis
 Funiculus anterior
 Comissura alba anterior
 Comissura alba posterior
S i l fl k lSpinal refleksler
 Refleks: Spesifik bir stimulusa karşı oluşan istek dışı
reaksiyondury
1 reseptör1- reseptör
2- afferent nöron
İki nöron, tek sinaps olduğu
için monosinaptik reflex
3- efferent nöron
4- effektör organ
için monosinaptik reflex
kavsi denir
Üç veya daha fazla nöron bulunursa birden fazla sinaps olacağı için
polisinaptik reflex kavsi adını alır
 Derin tendon refleksleri:
Kasların gerilmesi sonucu kas iğcikleri ve golgi
tendon organlarının uyarılması ile ortaya çıkang y y ç
monosinaptik reflekslerdir

22. Medulla Spinalis’inp
Arterleri:
 Arteria vertebralis’ler,
 a.spinalis anterior,
 her iki vertebral arterin
verdiği birer dalın
birleşmesiyle oluşur
 fissura mediana anterior
boyunca aşağıya doğru tek
bir arterdir.
 a.spinalis posterior,
 bir çift olarak sulcus
posterolateralis’ler seyreder
Medulla Spinalis’in
 Rr. spinales; komşuluk yaptığı
Arterleri:
arterlerden çıkar, foramen
intervertebrale’den girer;
 A.cervicalis ascendens
 (Truncus thyrocervicalis)
 A.cervicalis profunda
 (Truncus costocervicalis)
 A.intercostales posteriores
 (Aorta thoracica)( )
 A.lumbales (Aorta abdominalis)
 A sacrales laterales (A iliaca interna)A.sacrales laterales (A.iliaca interna)
 A.iliolumbalis (A.iliaca interna)
Figure 2.54 Arteries that supply the spinal cord. A. Anterior view of spinal cord (not all segmental spinal arteries are shown).
Arteries that supply the spinal cord. B. Segmental supply of spinal cord.
Rami spinalesrr. radiculares
 rr. radiculares denilen dallar verir.
 r. radicularis anterior,
 r. radicularis posterior
 Bu ön ve arka dallar anastomoz
yaparak bir damar ağı olan arterial
vasocorona’yı
 Lumbal bölgede sol tarafta; r.
radicularis anterior’lardan biri
 a. radicularis magna
 (Adamkiewicz arteri),
 Medulla spinalis’in sol tarafında, alt
thorakal ve üst lumbal kısımlarınthorakal ve üst lumbal kısımların
kanlanmasını sağlayan esas arterdir.

23.  Segmental olarak gelen radicular
arterlerle vertebral arterin dallarıarterlerle vertebral arterin dalları
arasında anastomozlar
mevcuttur.
 Medulla spinalis, kansızlığa karşı
oldukça hassastır.
En hassas yer T1 T4 En hassas yer T1-T4
segmentleri ile L1 segmentidir.
Çünkü bu segmentlerde
a. spinalis anterior oldukça
incedir.
M d ll i li ’i l i
Arterleri gibi dağılır
Medulla spinalis’in venleri:
 Arterleri gibi dağılır
 Önce medulla spinalis
etrafındaki venlerde toplanır
 Bunlar da epidural ven
plexus venosus
vertebralis internus
pleksusuna dökülür,
 buna plexus venosus
vertebralis internus
p
vertebralis internus denir,
 Epidural aralıkta, dura materp du a a a ta, du a ate
ile vertebraların periost’u
arasındadır
Medulla spinalis’in venleri
Dura
M d ll i li ’i l i
 Plexus venosus vertebralis
Medulla spinalis’in venleri:
Plexus venosus vertebralis
externus
 vertebraların dış tarafında bulunur.
Bu plexus’tan sonra segmental Bu plexus’tan sonra segmental
olarak,
 v.vertebralis,
 v.intercostalis posterior,
 v.lumbalis,
 v iliolumbalisv.iliolumbalis,
 v.sacralis lateralis aracılığı ile
sistemik dolaşıma katılırlar.
B l l ğ il b Bu venler aracılığı ile beyne
kadar tumor yayılımı
olabilmektedir.

24. Bir spinal sinir
• Medulla spinalis’e;
– radix posterior
• sulcus posterolateralis’ten giren ve periferden duyuları getiren lifler,
– radix anterior
l t l t li ’t k k d ll i li ’i t k d t lifl• sulcus anterolateralis’ten çıkarak medulla spinalis’i terk eden motor lifler
– foremen intervertebrale’ de birleşmesiyle oluşur.
S i l i i i d llSpinal sinirin dalları
 Radix posterior üzerinde arka kök
ganglionu veya ganglion spinaleganglionu veya ganglion spinale
 Bu ganglion vücuttan gelen
duyuların birinci neuronudurduyuların birinci neuronudur.
 Spinal sinirler, ramus anterior ve
t i l k ü ikiramus posterior olmak üzere iki
dala ayrılır.
Spinal sinirin dalları
 Ramus posterior’lar;
 derin sırt kaslarında ve sırt derisinde
p
 derin sırt kaslarında ve sırt derisinde
dağılır.
 Ramus anterior’lara us a e o a
 plexusları yaparak üst ve alt
extremitede,
 intercostal kaslarda ve deride
dağılırlar.
Bi i l i i i i i d h ff t Bir spinal sinirin içinde hem afferent
hem de efferent lifler mevcuttur.
Aff t lifl d il il ili Afferent lifler duyu ile ilgili,
 Efferent lifler ise motor fonksiyon ile
ilgilidirilgilidir.

25.  Radix anterior ve radix posterior foramen
intervertebrale’de birleşerek spinal siniri oluşturur.
Spinal sinirler foramenp
intervertebrale’den çıktıktan sonra
tekrar iki dala ayrılır
ramus anterior
ramus posterior
Bunlarda periferik sinirleri oluşturur
Spinal sinirin başlangıcından ilk
dalını verdiği yere kadar olan
bölümüne “truncus nervi spinalis”bölümüne truncus nervi spinalis
d idenir