2. Maddələri bir-birindən fərqləndirən və oxşarlığını
müəyyən edən əlamətlərə maddələrin xassələri
deyilir.
Maddələrin
xassələri
Fiziki xassələr Kimyəvi
xassələr
3. İstilikkeçirmə qabiliyyəti
və s.
Rəngi,İyi
Suda həllolma qabiliyyəti
Dadı
Aqreqat halı
Digər maddəyə çevrilmə
qabiliyyəti
Digər maddələrlə
birləşmə qabiliyyəti və s.
Maddənin Kimyəvi
xassələri
5. Bərk
Bərk maddəni təşkil edən molekullar müəyyən nizamlı
düzülüşə malikdirlər.Onlar arasındakı cəzbetmə qüvvələri
çox böyük olduğundan bu molekullar bir-birindən
uzaqlaşa bilmir.Ona örə də bərk cisimlər həcm və
formalarını saxlayır.Bərk maddələrə
eynəyi,çətiri,saatı,açarı nümunə göstərmək olar.
6. PlastikElastik
Bərk
cisimlər
Plastik cisimlər sıxıldıqdaöz formasını
dəyişir,ancaq sonradan öz-özünə əvvəlki
formasını ala bilmir.Plastilin,mum belə
maddələrdəndir.
Əgər rezin borunu.polad yayı sıxıb
buraxsaq,onlar öz əvvəlki formalarına
qayıdacaqlar.Belə cisimlərə elastik cisimlər
deyilir.
7. Maye
Mayedə hissəciklər arasındakı məsafə əksər
hallarda bərk maddələrə nisbətən böyük, cazibə
qüvvələri isə nisbətən zəif olur.Mayelər üçün
müəyyən həcmin olması və formanın olmaması
xarakterikdir. Süd,su,çay,meyvə şirəsi mayelərə
nümunədir.
8. QAZ
Bu halda hissəciklər arasındakı məsafə mayedə
olduğundan daha çox artaraq, onların öz ölçülərinə
nisbətən bir neçə dəfə böyük olur. Buna əsasən
hissəciklər arasındakı qarşılıqlı təsir qüvvələri daha artıq
zəifləyir. Bu halda isə hissəciklər öz yerlərini sərbəst
surətdə dəyişə bilir. Qazın molekullarının hərəkəti
xaotikdir vəsıxılması asandır.Buxar,karbon qazı Qaza
nümunədir.
9.
10. Suallar və Tapşırıqlar
1.Maddənin xassələrinin neçə
növü var və hansılardır?
2.Maddənin fiziki xassələrinə aid
bir neçə nümunə söylə (ən azı 3
nümunə).
3.Maddənin neçə aqreqat halı var
və hansılardır?
4.Bərk cisimlərin neçə növü var
və hansılardır?
5.Bərk maddədən qaza keçmə
üsulunun adını çək.