SlideShare a Scribd company logo
1 of 80
Download to read offline
NECMETTİN ERBAKAN
ÜNİVERSİTESİ
Duygudurum
Duygudurum
Bozukluğu
Bozukluğu
Presented by Atakan ARSLAN
-Duygudurum Tipleri
-Duygurum Bozuklukları
a)Depresif Bozukluklar
b)Bipolar Bozukluklar
İÇERİK
İÇERİK
-Duygudurum Tanımı
-Duygudurum Dönemleri
-Duygudurum Bozuklukları
Sıklık Ve Yaygınlığı
DUYGULANIM(AFFECT)
Bireyin uyaranlara,
olaylara,
düşüncelere, anılara
neşe, öfke, üzüntü
gibi duygusal tepki
ile katılabilme
yetisidir.
DUYGUDURUM
(MOOD)
Bireyin belli bir süre, belli
sınırlarda, belli tip bir
duygulanım içinde
bulunuşudur.
Bir başka deyişle, aşırı üzüntüden
ve bağları koparan depresyondan,
aşırı sevincin görüldüğü maniye
doğru giden duygusal karışıklıklar
bütünüdür. Bu durum ise
sonucunda duygularda
etkisizleşmeye neden olur.
Bu iki dönem belirtileri, karışık
olarak birlikte de ortaya çıktığı
dönem.


KARMA DÖNEM
DUYGUDURUM DÖNEMLERİ
Danışanın aşırı neşe, hareketlilik
ve büyüklük hissi yaşadığı
dönem.
MANİ DÖNEMİ
Hayattan zevk alamadığı,
çökkünlük hissettiği, durgun ve
suskun olduğu dönem.
DEPRESYON DÖNEMİ
DUYGUDURUM TİPLERİ
Belli sınırlar içinde
dalgalanmalar gösteren, fakat
kişinin kendisine yada
yakınlarının gözlemlerine göre
aşırılığı olmayan bir duygusal
durumdur.
NORMAL
Kişinin günlük yaşamında,
hüzün, üzüntü, elem duyguları
hakimdir.
ÇÖKKÜN/DEPRESİF
Kişinin günlük yaşamında aşırı
neşelilik, kendini aşırı iyi
hissetmesi egemendir.
TAŞKIN
Kişinin günlük yaşamında,
sıkıntı, tedirginlik, öfke ve
mutsuzluk egemendir.
SIKINTILI/TEDİRGİN
DUYGUDURUM
BOZUKLUKLARI
"Başkaları gibi bende her
zaman derin depresyonda
olduğumu hissettim, ancak
bu diğerleri ile birlikte
benim yeni bir deneyimim
gibiydi. Bir hayalkırıklığı
vardı, şimdiye kadar
bildiğim ve hayal
ettiklerimin ötesinde."
William Styron(1990)
Duygudurum Bozukluklarına Etki
Eden Faktörler
Psikolojik Faktörler
Sosyal Faktörler
Nörobiyolojik Faktörler
Nörotisizm
Psikolojik Faktörler
Olaylara ortalamadan daha olumsuz duygusal tepki
verme eğilimindeki kişilik tipidir.
Yapılan araştırmalar neticesinde
depresyonun başlangıç özelliği olduğu
yordanmıştır.
Bulgular sonucunda, nörotisizm bireyin
genetik yatkınlığı hakkında fikir vermiştir.
Bilişsel Teoriler
Psikolojik Faktörler
Olumsuz düşünceler ve inançlar depresyonun
en büyük nedeni olarak görülür.
Karamsar ve öz eleştirel düşünceler
depresyonu olan bireye eziyet eder.
Beck Teorisi
Umutsuzluk
Teorisi
Ruminasyon
Teorisi
Beck Teorisi
Negatif şemalar ise; bireyi negatif bir bakış açısına
itecektir. Birey benliğine, dünyaya, ve geleceğe negatif
bakarak bilişsel ön yargılar geliştirir.
Psikolojik Faktörler
Depresyonla bağlantılı olan negatif 3'lüyü tartışmıştır.
Birey olumsuz pekişmiş yaşantılarını anlamlandırıp
inanç geliştirdiği takdirde negatif şemalara sahip olur.
Birbirini besleyen olumsuz şemalar ve bilişsel ön
yargılar bireyi depresyona güdüleyecektir.
Bilişsel
Önyargılar
Negatif
Üçlü
Negatif
Şema
Depresyon
Beck Depresyon Teorisi
Psikolojik Faktörler
Umutsuzluk Teorisi
Depresyonu tetikleyen en önemli şey umutsuzluktur ve
umutsuzluk bir beklenti olarak tanımlanmıştır;
-Arzuların sonuçları gerçekleşmeyecektir.
-Kişinin bu durumu değiştirmek için yapabileceği
hiçbir şey yoktur.
Bu modelde depresyonun sadece bir tipinin desteklendiği
savunulur: "Umutsuzluk Depresyonu"
Azalmış motivasyon, özkıyım, üzüntü, uyku bozuklukları,
odaklanma güçlüğü ve negatif biliş semptomları ile
tanımlanır.
Stres
Devamlı olaya
karşı geçici
nedenler
Küresel olaya
karşı özgül
nedenler
Negatif Yaşam
Olayları
Olay ve onun gelecek için
anlamı ya da kendisi ile
ilgili durağan toptancı atıf
Düşük benlik
saygısı gibi diğer
bilişsel faktörler
Umutsuzluk
Belirli belirtiler
tarafından tanımlanan
depresyonun alt tipi
Umutsuzluk Teorisi
Psikolojik Faktörler
Ruminasyon Teorisi(Nolen-Hoeksama,1991)
Tekrar tekrar üzgün deneyim ve düşünceler
üzerinde durmak, aynı konu üzerine tekrar tekrar
kafa yormak olarak tanımlanmıştır. Bu durumun
depresyon riskin arttıracağı öne sürülmüştür.
Depresyonun başlangıç semptomlarından görülür.
Kadınlar daha çok ruminasyon yaptıklarından dolayı
depresyon riski kadınlarda fazladır. Ruminasyon-
cinsiyet arasında korelasyon bulunduğu için cinsiyet-
depresyon ilişkisi hakkında yordayıcıdır.
Nörobiyolojik Faktörler
Nöroendokrine Sistem:
Kortizol Düzensizliği
Genetik Faktörler
Nöroileticiler
Beyin Fonksiyonları
37%
Yapılan araştırmalar
sonucunda genetik
faktörlerin duygudurum
bozukluklar üzerindeki
etkisi
olarak saptanmıştır.
DSM IV- DSM V
GÜNCELLEMELERİ
DSM-V- TANILARI
BAŞLICA
ÖZELLİKLER
Majör Depresif Bozukluk 2 hafta içinde beş ya da daha fazla depresif belirtiler,
üzüntülü duygudurumunun ya da zevk kaybının dahil
olduğu belirtiler
Süreğen Depresif Bozukluk
(Distmi)
2 yıllık süre içinde zamanın yarısında görülen, düşen
duygudurumu ve en az iki depresyon belirtisi
Adet Öncesi Disforik
Bozukluk
Adetten önceki haftada depresif ya da fiziksel belirtiler
Yıkıcı Duygudurum
Düzensizlik Bozukluğu
10 yaşından önce başlayan en az 1 yıl devam eden,
yineleyen öfke patlamaları
İki uçlu(Bipolar) I Bozukluk Hayatında en az bir manik dönem
İki uçlu(Bipolar)II Bozukluk Hayatında en az bir kere hipomanik ve bir kez
majör depresif dönem
Siklotimi(Döngüsel)
Bozukluk
2 yıl hipomanik ve depresif dönemlerin
olmadığı, tekrarlı olarak yükselem ve düşen
duygu değişimleri
DEPRESİF BOZUKLUKLAR
Tek Dönemli Majör Depresif Bozukluk
Süreğen Depresif Bozukluk (Distimi,
Kronik Alt Tip)
Tekrarlayan Majör Depresif Bozukluk
Adet Öncesi Disforik Bozukluk
Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu
DEPRESİF
BOZUKLUK NEDİR?
Sürekli üzüntü ve ilgi kaybına neden
olan bir duygu durum bozukluğudur.
Birinci basamakta en sık görülen
psikiyatrik hastalıktır.
Sözlük anlamıyla: Bunalım - Uyaranlara karşı
duyarlılığın, iş yapabilme gücünün, kendine
güvenin azalarak; karamsarlığın,
umutsuzluğun güçlenmesiyle ortaya çıkan
ruhsal bozukluk, ruhsal çöküntü durumudur.
GENEL GÖRÜNÜM VE DIŞA VURAN DAVRANIŞ
Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular
Hareketlerde yavaşlama, durgunluk
Baş öne eğik, omuzlar çökük bir postur
Alın ve yüz çizgileri belirgin, üzüntülü, kederli,
sıkıntılı, tedirgin bir yüz görünümü
Katatoni, psikomotor yavaşlama,
psikomotor ajitasyon
KONUŞMA VE İLİŞKİ KURMA
Alçak ses tonuyla ve yavaş ritmde konuşma
İlişki kurmada güçlük, ağır durumlarda hiç
konuşmama
Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular
DÜŞÜNCE AKIŞI(ÇAĞRIŞIMLAR)
Düşünce akışında yavaşlama, %10’unda durma
DÜŞÜNCE İÇERİĞİ
Kendine, geleceğe ve dünyaya karşı olumsuz
bakış
Çaresizlik, umutsuzluk, karamsarlık
Yetersizlik, değersizlik, işe yaramama düşünceleri
Ölüm düşünceleri ( hastaların 2/3’inde)
Bedensel yakınmalar (%25)
Küçüklük, kötülük görme ve nihilistik sanrıları
Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular
DUYGUDURUM
BİLİŞSEL YETİLER
Çökkün Duygudurum
Bunaltı (sabah bunaltısı tipik)
Zevk alamama (Anhedoni)
Bilinç ağır durumlarda bulanık gibi görülebilir.
Yalancı demans (psödodemans)
Dikkati toplamada güçlük
Ağır durumlarda algı bozukluğu
Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular
FİZYOLOJİK ÖZELLİKLER
Uyku bozukluğu
İştah bozuklukları
Enerji kaybı, çabuk yorulma
Kabızlık, ağrılar, bulantı
Cinsel isteksizlik
MAJÖR DEPRESİF
BOZUKLUK
Psikotik özellikli depresif temalı sanrılar
(suçluluk, hastalık, ölüm, cezalandırılma)
Diğer depresif bozukluklara kıyasla
özkıyım riski 5-6 kat fazla.
Dönemseldir(Epizodik). Belirtiler bir dönem
görülür, daha sonra görülmez.
Epizodlar tekrarlama eğilimindedir. Her yeni
epizod bir sonrakinin görülme olasılığını %16
arttırır.
MAJÖR DEPRESİF BOZUKLUK (DSM V)
Üzüntülü duygu durumu ya da her zamanki etkinliklerle
ilgili zevk kaybı. En az 5 belirti;
Çok fazla ya da az uyuma
Psikodevinsel ajitasyon ya da yavaşlama
Ağırlık kaybı ya da iştahta değişme
Enerjinin kaybedilmesi
Değersiz ya da aşırı suçlu hissetme
Odaklanma, düşünme ya da karar alma güçlüğü
Yineleyen ölüm ya da özkıyım düşünceleri
Belirtiler 2 hafta boyunca neredeyse her gün,
günün büyük bölümünde bulunmaktadır. Belirtiler
önemli bir kayba karşı gösterilen normal tepkiden
farklı ve şiddetlidir.
16,2%'sinin
ABD'de yapılan
araştırmaya göre,
bireylerin
yaşamlarının bir
döneminde MDB
kriterlerini karşıladığı
görülmüştür.
X2
X1
GÖRÜLME SIKLIĞI
En az 2 yıllık süre için, zamanın
yarısından fazlasında depresif hissetme
ya da etkinlik ve eğlencelerden çok az
zevk alma söz konusudur.
SÜREĞEN(UZUN SÜRELİ)
DEPRESİF BOZUKLUK (DİSTMİ)
Bu bireyler kronik depresiftirler.
DSM IV'te MDB, Distmiden ayrıdır, lakin DSM V
kriterlerinde bu ayrım yapılamaz ve bu iki kronik form
birleştirilmiştir.
Yapılan boylamsal bir
araştırma sonucunda 10 yıl
içinde distimi olan
bireylerin %95'inde MDB
geliştiği gözlenlenmiştir.
Bu da 2 ayrı ölçüt
geliştirmekten ziyade,
sürecin kronikliğine vurgu
yapacak şekilde tek çatıda
birleştirilmiştir.
SÜREĞEN(UZUN SÜRELİ) DEPRESİF
BOZUKLUK(DSM V)
Günün büyük bir bölümünde, yarısından fazla, en az 2
yıllık süre çökkün duygudurumunun görülmesi(çocuk
ve ergenlerde 1 yıl). Bu süre esnasında aşağıdakilerin
en az ikisinin varlığı;
İştahta azalma ya da aşırı yeme
Çok fazla ya da az uyuma
Kendine güvenin zayıflaması
Düşük enerji
Odaklanma ya da karar almada güçlükler
Umutsuzluk duyguları
Bu
semptomların
görülmediği
2 aydan daha
uzun süre
olmamıştır.
2,5%'i
İnsanların hayatları boyunca
sadece
SDB kriterlerine uyumluluk
gösterir.
ADET
ÖNCESİ
DİSFORİK
BOZUKLUK
(DSM V)
A. Geçen yıl boyunca adet
döngülerinin çoğunda,
adetlerden önceki hafta B ve C
şıklarında en az 5 belirti
bulunur. Adetin başlaması ile
birkaç gün devam eder, adetten
sonraki hafta belirtiler çok
azalır.
ADET
ÖNCESİ
DİSFORİK
BOZUKLUK
(DSM V)
B. Aşağıdaki beliritilerden
en az biri bulunur.
Duygusal oynaklık
Huzursuzluk
Kaygı
Çökkün duygudurumu,
umutsuzluk ya da kendini
aşağılayan düşünceler
ADET
ÖNCESİ
DİSFORİK
BOZUKLUK
(DSM V)
Her zaman ki aktivitelere
azalan ilgi
C.Aşağıdaki belirtilerden en
az biri bulunur.
Odaklanma güçlüğü
Enerji eksikliği
İştahta değişme, aşırı yeme
yada bazı yiyecekleri aşerme
Çok fazla ya da az uyuma
Fiziksel belirtiler, örneğin;
göğüste duyarlılık,
eklemler/kaslarda ağrı vb.
Belirtiler, önemli strese
ya da işlevsellikte bozulmalara yol açar.
Belirtiler, başka bir duygudurum ya da anksiyete
bozukluklarında ya da kişilik bozukluklarında
görülmez.
Günlük olası durumları ve belirtiler iki döngü
boyunca teyit edilir.
Öfke patlamaları haftada en az 3 kez ortaya çıkma
eğilimindedir.
Öfke patlamaları arasında yaşanan olumsuz
duygudurumu, çoğu günlerde başkalarınca
gözlemlenebilir.
Davranışsal ya da sözel öfke dışavurumlarını içeren,
yenileyen şiddetli öfke patlamaları yada kışkırtan durumla
öfke patlamalarının yoğunluğu orantısızdır.
Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik
Bozukluğu(DSM V)
Öfke patlamaları, gelişim düzeyi ile tutarsızdır.
Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik
Bozukluğu(DSM V)
Bu belirtiler, en az 12 aydır bulunmaktadır ve belirtilerin
görülmediği aydan daha uzun bir süre yoktur.
Öfke patlamaları ve olumsuz duydurumu, en az iki
ayrı mekanda ve bu ortamların en azından birinde
şiddetli olarak görünür.
Yaşı 6 ya da daha fazladır.(Ya da gelişimi bu düzeye eşittir.)
Başlangıcı 10 yaşından öncedir.
Yükselen duygudurumu ve en az 3 mani belirtisinin
bulunduğu 1 günden fazla süren belirgin bir dönem
olmamıştır.
Bu tanı, karşıt olma, karşı gelme
bozukluğu, aralıklı patlayıcı öfke bozukluğu
veya iki uçlu(bipolar) bozukluk ile bir arada
olmaz.
Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik
Bozukluğu(DSM V)
Davranışlar, MDB sırasında ortaya
çıkmamaktadır.
Depresyonun
Psikolojik
Tedavisi


KİŞİLER ARASI TERAPİ
BİLİŞSEL TERAPİ
DAVRANIŞ AKTİVASYON TERAPİSİ
DAVRANIŞÇI ÇİFT TERAPİSİ
PSİKOTERAPÖTİK GİRİŞİMLER
Hafif- orta derecede major depresif
bozukluğun başlangıç tedavisi
olarak tek başına etkin psikoterapi
yeterli olabilir.
Hekim terapi ve izlemin sıklığını;
psikoterapinin tipi ve hedefleri, terapötik
ilişki kurulması ve gelişmesi için gereken
süre, tedavi uyumunu izleme ve intihar
riskini izlemek veya fark etmek için
gereken süreye göre belirlemelidir.
Bu hizmetlerin karşılanması birinci
basamakta olası değilse, uzmanlaşmış ruh
sağlığı hizmetlerine yönlendirme
endikasyonu vardır.
KİŞİLER ARASI PSİKOTERAPİ
Terapinin temeli; kişiler arası rol
değişimlerini, çatışmaları, kayıpları ve
kişiler arası izolasyon gibi başlıca
problemleri incelemektir.
Depresyonun yakın ilişkilerdeki kişiler
arası problemlere bağlı olduğu fikri
üzerine tedavisini temellendirir.
BDT gibi KPT'de genellikle kısa solukludur.
Birçok araştırmanın sonucunda; KPT'nin
MDB üzerinde rahatlatıcı etkilerinin
bulunduğu, iyileşmeden sonra etkilerinin
devam ettiği ve nüksün önlendiği
saptanmıştır.
Tipik olarak kişinin kendi sorunu hakkında kendi
duygularını tanımlaması, önemli kararlar vermesi ve
problemle ilgili sorunları çözmek için değişiklik
yapması gibi sorunu çözmesine yardımcı olacak bir
ya da iki konu üzerine odaklanması sağlanır.
KİŞİLER ARASI PSİKOTERAPİ
Teknikler
Kişiler arası sorunların tartışılması
Cesaretlendirme
Sözel ve sözel olmayan iletişimin
geliştirilmesi
Daha tatmin edici davranış modelleri
oluşturma
BİLİŞSEL TERAPİ
Depresyon, negatif şemalara ve bilişsel
önyargılara sebep olmaktadır. Terapi sürecinin
odağı bu temele göre kurulur.
Terapist depresyondaki bireyin kendisi hakkında
bakış açılarını değiştirmeyi amaçlar. Ayrıca davranış
aktivasyonu ile bireyi keyif alabileceği aktivetelere
cesaretlendirmekte sürecin bir diğer parçasıdır.
Bu maksatlar akabinde, danışanın kendisi ve
hayat hakkında olumlu düşünceleri güçlendirilir.
BT sonucunda depresif semptomların etkisinin
hafifletildiği anlaşılmıştır ve süreç sonunda durum
tekrar nüksetse bile birey kendi baş etme
mekanizmasını öğrenmiş konumda olur.
BİLİNÇLİ FARKINDALIK TEMELLİ
BİLİŞSEL TERAPİ
Depresif bozukluklarım tekrar etme yatkınlığı vardır.
Bu terapi yöntemi nüks eden depresif bozukluğun
önüne geçmeyi amaçlar.
BFBT'nin amacı bireyin depresyona gireceği zamanı
tanımayı ve bir "merkezileştirm" algısını
benimsemeyi öğretmektir.
Meditasyon gibi birçok strateji kullanılarak kişilere,
zamanla depresyon ile ilgili duygu ve
düşüncelerinden bağımsız bir ilişki geliştirmeleri
öğretilir.
DAVRANIŞ AKTİVASYON TERAPİSİ
Amaç olumlu pekiştireçlerin sayısını arttırarak
depresyon döngüsünü kırmak, geri çekilme ve
kaçınmayı engellemektir.
Bireyin hayatındaki olumsuz pekiştireçlerin
depresyon risk faktörlerini arttırdığı düşüncesi
üzerine temellenir.
Yapılan çalışmalar neticesinde DA'nın MDB'yi
hafiflettiği ve 2 yıllık izleme süresi boyunca nüksü
önlediği ortaya koyulmuştur.
BİPOLAR BOZUKLUK
İKİ UÇLU(BİPOLAR)
BOZUKLUK
İki Uçlu (Bipolar) I Bozukluğu
İki Uçlu(Bipolar) II Bozukluğu
Siklotimik Bozukluk
Maddenin/İlacın Yol Açtığı
İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk
Başka Bir Sağlık Durumuna Bağlı
İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk
BİPOLAR BOZUKLUK TANIMI
Bipolar bozukluk iki ayrı hastalık
dönemleriyle karakterize bir ruhsal
bozukluktur. Bu hastalık dönemlerinin bir
tanesinde taşkınlık(mani), diğerinde ise
çökkünlük(depresyon) söz konusudur.
Birbirine zıt mani ve depresyon, duygudurum
bozukluğu sürecinde alevlenme ve yatışmalarla
birbirini seyreder.
NEDENLERİ
Hastalıkta %66'lık bir
oranla genetik faktörler
etki gösterir.
GENETİK FAKTÖR
Stresli veya travmatik yaşantılar
bipolar bozukluğun ilk evresinin
ortaya çıkmasına veya ilerleyen
evreyi tetiklemeye yol açabilir.
YAŞANTISAL FAKTÖR
Beyinde hücreler arası iletiyi
sağlayan kimyasal maddelerin
taşınmasıyla veya düzeylerinin
değişmesiyle ortaya çıkan
duygudurumun düzenlemesinin
bozulması
NÖROLOJİK FAKTÖR
MEVSİMSELDİR
İLKBAHAR-YAZ SONBAHAR-KIŞ
MANİ DÖNEMİNİ İÇERİR
(2-3 AY)
DEPRESYON DÖNEMİNİ
İÇERİR
(MİN. 6 AY)
MANİK VE HİPOMANİK EPİZODLAR(DSM V)
Belirgin bir biçimde taşkın ya da asabi duygudurumu
Etkinliklerde ya da enerjide anormal artış
Aşağıdakilerden en az üçünde(asabi duygudurum varsa
dördünde) başlangıçtan itibaren fark edilebilir değişmeler
Amaca yönelik etkinliklerde veya psikodevinsel
uyarılmada artış
Alışılmışın dışında konuşkanlık
Azalan uyku gereksinmesi
Dikkat dağınıklığı, dikkatin kolayca kayması
MANİK VE HİPOMANİK EPİZODLAR(DSM V)
Şişirilmiş benlik saygısı; özel yetenekleri ve becerilerinin
olduğuna inanma
Uçuşan düşüncelerle ya da öznel izlenimlerle
ilgili yarışan düşünceler
Günün çoğunda, neredeyse her gün bu belirtiler görülür.
MANİK VE HİPOMANİK EPİZODLAR(DSM V)
Belirtiler, belirgin bir sıkıntıya ya da işlev
bozukluğuna neden olur.
Hipomanik epizod için;
Manik epizod için;
Belirtilerin en az 1 hafta sürmesi: Hastaneye
yatırılması gerekir ya da psikoz görülür.
Belirtiler en azından son 4 gündür bulunmaktadır.
İşlevsellikte belirgin değişiklikler bulunmalıdır; bu
değişiklikler, diğerleri tarafından gözlenebilir. Ancak
belirgin değildir.
Psikotik belirtiler yoktur
Genel görünüm ve dışa vuran davranışlar
Konuşma
BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ )


Canlı, çok hareketli, aşırı güvenli davranışları ve
abartılı, renkli giyim dikkat çeker.
Hasta dağınık, yorgun ve bitkin durumda olabilir.
Hasta kendini “iyi” hissettiğinden Doktora gelmeyi
kabul etmez.
Konuşması yüksek sesli, hızlı ve artmıştır.
Konuşma basınçlıdır; araya girmek, bir yorum
yapmak ve soru sormak mümkün olmayabilir.
Duygulanım
BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ )


Duygulanımlarında coşku, aşırı neşe (öfori)
Sıklıkla da öfke egemendir.
Tek başına neşe nadir görülür.
Duygudurumda oynamalar (labil affect)daha sıktır.
Mani döneminde uyku gereksinimi azalır.
Bedensel Ve Fizyolojik Belirtiler
Yeme isteği artsa bile hasta yemek yemeye vakit
bulamayıp zayıflayabilir.
Cinsel istek artar.
Bilişsel Yetiler
BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ )


Bilinç açık, yönelim, bellek ve algılama genelde
yerindedir.
Giderek dikkatini toplamakta zorlanır.
Hastanın dikkati bir uyarandan diğerine kolayca
kayar.
İllüzyon ve halüsinasyonlar görülebilir.
Düşünce içeriği genelde benlik kabarmasını yansıtır.
– Büyüklük düşünceleri
– Büyüklük sanrıları
Düşünce
BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ )


Çağrışımlar hızlanmış ve artmıştır.
Bazen konuşma hızı düşünce hızına yetişemez.
Konudan konuya atlar.Fikirler hızla birbirini izler
(fikir uçuşması)
Hareketlerinde artma ve hızlanma belirgindir.
Hareketler
BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ )


Yorulmak bilmez
Kendini tehlikeye atabilecek davranışlar gösterebilir.
Düşüncesiz iş yatırımlarına girişebilir
Kendisi için sosyal açıdan uygun olmayan cinsel
eylemlere kalkışabilir.
HASTALIĞIN İLK 10 YILINDA
ORTALAMA
4
BİPOLAR DÖNEM GÖRÜLÜR.
İki Uçlu (Bipolar) I Bozukluğu 

Mani döneminin öncesinde ya da sonrasında
hipomani ya da majör depresyon dönemi
bulunabilir.
Birey son zamanlarda mani geçirmiş
olmasa bile tanısı hala İki Uçlu I
bozukluğudur.
Tanı konabilmesi için bir mani dönemi
yeterlidir.
BB epizodunun tekrarlanma oranı
MDB'ye göre daha yüksektir.
İki Uçlu (Bipolar) II Bozukluğu
Hastalığın gidişi sırasında bir mani
döneminin varlığı, İkiuçlu II
Bozukluğu tanısı konmasını engeller.
Depresyon ve hipomani atakları ile seyreden
tiptir. Tip II tanısı koymak için “mani” olarak
belirlenen bir atak olmaması buna karşılık en az
birer depresif ve hipomanik atak gerekir.
Tanı ölçütlerini karşılayabilmesi için, major
depresyon dönemi en az iki hafta, hipomani
dönemi en az dört gün sürmelidir.
Siklotimik Bozukluk
Başlıca özelliği; birbirinden ayrı ve çok sayıda,
hipomani belirtilerinin olduğu zaman dilimlerini ve
depresyon belirtilerinin olduğu zaman dilimlerini
içeren, süreğen, dalgalanan bir duygudurum
bozukluğunun olmasıdır.
Tanı konabilmesi için, en az 2 yıldır sürüyor olması
ve bu sürede en fazla iki ay sürekli iyi
kalınabilmelidir.
Semptomların görülmediği 2 aydan uzun
dönem olmamıştır.
0.4-1%


YAŞAM BOYU
GÖRÜLME
SIKLIĞI
=
X1
1X
Maddenin/İlacın Yol Açtığı İkiuçlu ve
İlişkili Bozukluk


Bu durum antidepresan ya da diğer tedavilerden sonra
ortaya çıkmış, ilacın fizyolojik etkileriyle ortaya
çıkmışsa maddenin/ilacın yol açtığı iki uçlu ya da
ilişkili bozukluk denmez.
Maddenin ya da ilacın yol açtığı, klinik görünüme
egemen olan, kabarmış, taşkın ya da çabuk kızan,
olağan dışı ve sürekli bir duygudurumun olduğu
belirgin bir dönemin olmasıdır.
Başka Bir Sağlık Durumuna Bağlı
İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk


Başka bir sağlık durumuna bağlanabilen,
klinik görünüme egemen olan, kabarmış,
taşkın ya da çabuk kızan, olağan dışı ve
sürekli bir duygudurumun olduğu belirgin
bir dönemin olmasıdır.
BİPOLAR
BOZUKLUĞUN
TEDAVİSİ
İKİ UÇLU
BOZUKLUĞUN
BİLİNEN BİR
TEDAVİSİ
YOKTUR.
HER HASTAYA GÖRE
DOKTORUYLA ORTAKLAŞA
TEDAVİ PROGRAMI
HAZIRLANIR.
İLAÇ TEDAVİSİ
KÖTÜ BESLENME, ALKOL VE
MADDE KULLANIMINDAN
UZAKLAŞMA
HASTALIĞIN SEYRİ
HAKKINDA BİLGİLENDİRME
POZİTİF DÜŞÜNME VE
STRESLE BAŞ ETME
BECERİSİ KAZANDIRMA
HASTAYA GÜNLÜK HAYATI İÇİN
TAVSİYELER
Arkadaşlarınız ve aile bireylerinizle rahatsızlığınızı
paylaşın.
Mümkün olduğunca düzenli uyku uyuyun.
İşte ve evde stresinizi azaltın.
Alkolü azaltın, mümkünse tüketmeyin
Düzenli besin alın, egzersiz ve nefes egzersizleri yapın
Öfke, depresyon gibi duygularla teker teker başa
çıkmayı öğrenin
10-20%
Araştırmalara göre ilaç
tedavisi ve psikoterapi
birlikte uygulandığında;
daha fazla verim
alınmaktadır.
EMEK VERİP
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN ÇOK
TEŞEKKÜRLER

More Related Content

What's hot

Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
 
Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
 
Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
 
Myasthenia gravis türkçe
Myasthenia gravis türkçeMyasthenia gravis türkçe
Myasthenia gravis türkçe
Banu Arslan
 
Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
 
Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
 
Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
 
Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
 
Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )
www.tipfakultesi. org
 

What's hot (20)

Hipotiroidi
HipotiroidiHipotiroidi
Hipotiroidi
 
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisiAstım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
 
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Diyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiDiyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimi
 
Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nabızsız vt, vf (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Tanımlayıcı araştırma
Tanımlayıcı araştırmaTanımlayıcı araştırma
Tanımlayıcı araştırma
 
Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Histamin (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMAHEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
HEMŞİRELİK TANILARI ve TANI YAZMA
 
HİPOVOLEMİK ŞOK YÖNETİMİ
HİPOVOLEMİK ŞOK YÖNETİMİ HİPOVOLEMİK ŞOK YÖNETİMİ
HİPOVOLEMİK ŞOK YÖNETİMİ
 
Myasthenia gravis türkçe
Myasthenia gravis türkçeMyasthenia gravis türkçe
Myasthenia gravis türkçe
 
Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Elektrolit dengesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kardiyolojide fizik bulgular(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
kolanjit tokyo kriterleri
 kolanjit tokyo kriterleri kolanjit tokyo kriterleri
kolanjit tokyo kriterleri
 
Skleroderma
SklerodermaSkleroderma
Skleroderma
 
Erişkin otizm
Erişkin otizmErişkin otizm
Erişkin otizm
 
Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Cocuk istismarı (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebrovasküler hastaliklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Polifarmasi Doç. Dr. Aytekin Alçelik
Polifarmasi Doç. Dr. Aytekin AlçelikPolifarmasi Doç. Dr. Aytekin Alçelik
Polifarmasi Doç. Dr. Aytekin Alçelik
 
Enürezis Nokturna
Enürezis NokturnaEnürezis Nokturna
Enürezis Nokturna
 
Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Status epileptikus (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 

Similar to Duygudurum Bozuklukları

PSİKOLOJİ
PSİKOLOJİPSİKOLOJİ
PSİKOLOJİ
gizem34
 
Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...
Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...
Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...
www.tipfakultesi. org
 
Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline,
Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline, Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline,
Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline,
therapis34
 
Normal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleriNormal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleri
byerbaa
 
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergen
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergenY yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergen
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergen
Yanki Yazgan
 
Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
www.tipfakultesi. org
 
D 4-premenstruel sendrom-2009
D 4-premenstruel sendrom-2009D 4-premenstruel sendrom-2009
D 4-premenstruel sendrom-2009
Adnan Dizboyu
 

Similar to Duygudurum Bozuklukları (20)

Duygudurum Bozukluları
Duygudurum BozuklularıDuygudurum Bozukluları
Duygudurum Bozukluları
 
TÜM SLAYTLAR - PSİKİYATRİ_.pdf
TÜM SLAYTLAR - PSİKİYATRİ_.pdfTÜM SLAYTLAR - PSİKİYATRİ_.pdf
TÜM SLAYTLAR - PSİKİYATRİ_.pdf
 
Depresyonppt
DepresyonpptDepresyonppt
Depresyonppt
 
Depresyon
DepresyonDepresyon
Depresyon
 
PSİKOLOJİ
PSİKOLOJİPSİKOLOJİ
PSİKOLOJİ
 
Depresyon Belirtileri
Depresyon BelirtileriDepresyon Belirtileri
Depresyon Belirtileri
 
Depresyon nedir?
Depresyon nedir?Depresyon nedir?
Depresyon nedir?
 
Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...
Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...
Posttravma ti k_stres_bozuklugu_ve_akut_stres_bozuklugu (fazlası için www.tip...
 
Depresyon testi
Depresyon testiDepresyon testi
Depresyon testi
 
Depresyon
DepresyonDepresyon
Depresyon
 
Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline,
Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline, Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline,
Borderline ki̇şi̇li̇k bozukluğu, personality disorders, borderline,
 
öFke kontrolü slayt
öFke kontrolü slaytöFke kontrolü slayt
öFke kontrolü slayt
 
Normal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleriNormal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleri
 
Psikopatoloji
PsikopatolojiPsikopatoloji
Psikopatoloji
 
Bi̇polar sunum
Bi̇polar sunumBi̇polar sunum
Bi̇polar sunum
 
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergen
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergenY yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergen
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergen
 
stahl 11. bölüm.pptx
stahl 11. bölüm.pptxstahl 11. bölüm.pptx
stahl 11. bölüm.pptx
 
Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Duygular ve heyecanlar (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Fırtınada nefes molası
Fırtınada nefes molasıFırtınada nefes molası
Fırtınada nefes molası
 
D 4-premenstruel sendrom-2009
D 4-premenstruel sendrom-2009D 4-premenstruel sendrom-2009
D 4-premenstruel sendrom-2009
 

Duygudurum Bozuklukları

  • 2. -Duygudurum Tipleri -Duygurum Bozuklukları a)Depresif Bozukluklar b)Bipolar Bozukluklar İÇERİK İÇERİK -Duygudurum Tanımı -Duygudurum Dönemleri -Duygudurum Bozuklukları Sıklık Ve Yaygınlığı
  • 3. DUYGULANIM(AFFECT) Bireyin uyaranlara, olaylara, düşüncelere, anılara neşe, öfke, üzüntü gibi duygusal tepki ile katılabilme yetisidir.
  • 4. DUYGUDURUM (MOOD) Bireyin belli bir süre, belli sınırlarda, belli tip bir duygulanım içinde bulunuşudur. Bir başka deyişle, aşırı üzüntüden ve bağları koparan depresyondan, aşırı sevincin görüldüğü maniye doğru giden duygusal karışıklıklar bütünüdür. Bu durum ise sonucunda duygularda etkisizleşmeye neden olur.
  • 5. Bu iki dönem belirtileri, karışık olarak birlikte de ortaya çıktığı dönem. KARMA DÖNEM DUYGUDURUM DÖNEMLERİ Danışanın aşırı neşe, hareketlilik ve büyüklük hissi yaşadığı dönem. MANİ DÖNEMİ Hayattan zevk alamadığı, çökkünlük hissettiği, durgun ve suskun olduğu dönem. DEPRESYON DÖNEMİ
  • 6. DUYGUDURUM TİPLERİ Belli sınırlar içinde dalgalanmalar gösteren, fakat kişinin kendisine yada yakınlarının gözlemlerine göre aşırılığı olmayan bir duygusal durumdur. NORMAL Kişinin günlük yaşamında, hüzün, üzüntü, elem duyguları hakimdir. ÇÖKKÜN/DEPRESİF Kişinin günlük yaşamında aşırı neşelilik, kendini aşırı iyi hissetmesi egemendir. TAŞKIN Kişinin günlük yaşamında, sıkıntı, tedirginlik, öfke ve mutsuzluk egemendir. SIKINTILI/TEDİRGİN
  • 8. "Başkaları gibi bende her zaman derin depresyonda olduğumu hissettim, ancak bu diğerleri ile birlikte benim yeni bir deneyimim gibiydi. Bir hayalkırıklığı vardı, şimdiye kadar bildiğim ve hayal ettiklerimin ötesinde." William Styron(1990)
  • 9. Duygudurum Bozukluklarına Etki Eden Faktörler Psikolojik Faktörler Sosyal Faktörler Nörobiyolojik Faktörler
  • 10. Nörotisizm Psikolojik Faktörler Olaylara ortalamadan daha olumsuz duygusal tepki verme eğilimindeki kişilik tipidir. Yapılan araştırmalar neticesinde depresyonun başlangıç özelliği olduğu yordanmıştır. Bulgular sonucunda, nörotisizm bireyin genetik yatkınlığı hakkında fikir vermiştir.
  • 11. Bilişsel Teoriler Psikolojik Faktörler Olumsuz düşünceler ve inançlar depresyonun en büyük nedeni olarak görülür. Karamsar ve öz eleştirel düşünceler depresyonu olan bireye eziyet eder. Beck Teorisi Umutsuzluk Teorisi Ruminasyon Teorisi
  • 12. Beck Teorisi Negatif şemalar ise; bireyi negatif bir bakış açısına itecektir. Birey benliğine, dünyaya, ve geleceğe negatif bakarak bilişsel ön yargılar geliştirir. Psikolojik Faktörler Depresyonla bağlantılı olan negatif 3'lüyü tartışmıştır. Birey olumsuz pekişmiş yaşantılarını anlamlandırıp inanç geliştirdiği takdirde negatif şemalara sahip olur. Birbirini besleyen olumsuz şemalar ve bilişsel ön yargılar bireyi depresyona güdüleyecektir.
  • 14. Psikolojik Faktörler Umutsuzluk Teorisi Depresyonu tetikleyen en önemli şey umutsuzluktur ve umutsuzluk bir beklenti olarak tanımlanmıştır; -Arzuların sonuçları gerçekleşmeyecektir. -Kişinin bu durumu değiştirmek için yapabileceği hiçbir şey yoktur. Bu modelde depresyonun sadece bir tipinin desteklendiği savunulur: "Umutsuzluk Depresyonu" Azalmış motivasyon, özkıyım, üzüntü, uyku bozuklukları, odaklanma güçlüğü ve negatif biliş semptomları ile tanımlanır. Stres Devamlı olaya karşı geçici nedenler Küresel olaya karşı özgül nedenler
  • 15. Negatif Yaşam Olayları Olay ve onun gelecek için anlamı ya da kendisi ile ilgili durağan toptancı atıf Düşük benlik saygısı gibi diğer bilişsel faktörler Umutsuzluk Belirli belirtiler tarafından tanımlanan depresyonun alt tipi Umutsuzluk Teorisi
  • 16. Psikolojik Faktörler Ruminasyon Teorisi(Nolen-Hoeksama,1991) Tekrar tekrar üzgün deneyim ve düşünceler üzerinde durmak, aynı konu üzerine tekrar tekrar kafa yormak olarak tanımlanmıştır. Bu durumun depresyon riskin arttıracağı öne sürülmüştür. Depresyonun başlangıç semptomlarından görülür. Kadınlar daha çok ruminasyon yaptıklarından dolayı depresyon riski kadınlarda fazladır. Ruminasyon- cinsiyet arasında korelasyon bulunduğu için cinsiyet- depresyon ilişkisi hakkında yordayıcıdır.
  • 17. Nörobiyolojik Faktörler Nöroendokrine Sistem: Kortizol Düzensizliği Genetik Faktörler Nöroileticiler Beyin Fonksiyonları
  • 18. 37% Yapılan araştırmalar sonucunda genetik faktörlerin duygudurum bozukluklar üzerindeki etkisi olarak saptanmıştır.
  • 19. DSM IV- DSM V GÜNCELLEMELERİ
  • 20. DSM-V- TANILARI BAŞLICA ÖZELLİKLER Majör Depresif Bozukluk 2 hafta içinde beş ya da daha fazla depresif belirtiler, üzüntülü duygudurumunun ya da zevk kaybının dahil olduğu belirtiler Süreğen Depresif Bozukluk (Distmi) 2 yıllık süre içinde zamanın yarısında görülen, düşen duygudurumu ve en az iki depresyon belirtisi Adet Öncesi Disforik Bozukluk Adetten önceki haftada depresif ya da fiziksel belirtiler Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu 10 yaşından önce başlayan en az 1 yıl devam eden, yineleyen öfke patlamaları İki uçlu(Bipolar) I Bozukluk Hayatında en az bir manik dönem İki uçlu(Bipolar)II Bozukluk Hayatında en az bir kere hipomanik ve bir kez majör depresif dönem Siklotimi(Döngüsel) Bozukluk 2 yıl hipomanik ve depresif dönemlerin olmadığı, tekrarlı olarak yükselem ve düşen duygu değişimleri
  • 21. DEPRESİF BOZUKLUKLAR Tek Dönemli Majör Depresif Bozukluk Süreğen Depresif Bozukluk (Distimi, Kronik Alt Tip) Tekrarlayan Majör Depresif Bozukluk Adet Öncesi Disforik Bozukluk Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu
  • 22. DEPRESİF BOZUKLUK NEDİR? Sürekli üzüntü ve ilgi kaybına neden olan bir duygu durum bozukluğudur. Birinci basamakta en sık görülen psikiyatrik hastalıktır. Sözlük anlamıyla: Bunalım - Uyaranlara karşı duyarlılığın, iş yapabilme gücünün, kendine güvenin azalarak; karamsarlığın, umutsuzluğun güçlenmesiyle ortaya çıkan ruhsal bozukluk, ruhsal çöküntü durumudur.
  • 23. GENEL GÖRÜNÜM VE DIŞA VURAN DAVRANIŞ Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular Hareketlerde yavaşlama, durgunluk Baş öne eğik, omuzlar çökük bir postur Alın ve yüz çizgileri belirgin, üzüntülü, kederli, sıkıntılı, tedirgin bir yüz görünümü Katatoni, psikomotor yavaşlama, psikomotor ajitasyon KONUŞMA VE İLİŞKİ KURMA Alçak ses tonuyla ve yavaş ritmde konuşma İlişki kurmada güçlük, ağır durumlarda hiç konuşmama
  • 24. Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular DÜŞÜNCE AKIŞI(ÇAĞRIŞIMLAR) Düşünce akışında yavaşlama, %10’unda durma DÜŞÜNCE İÇERİĞİ Kendine, geleceğe ve dünyaya karşı olumsuz bakış Çaresizlik, umutsuzluk, karamsarlık Yetersizlik, değersizlik, işe yaramama düşünceleri Ölüm düşünceleri ( hastaların 2/3’inde) Bedensel yakınmalar (%25) Küçüklük, kötülük görme ve nihilistik sanrıları
  • 25. Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular DUYGUDURUM BİLİŞSEL YETİLER Çökkün Duygudurum Bunaltı (sabah bunaltısı tipik) Zevk alamama (Anhedoni) Bilinç ağır durumlarda bulanık gibi görülebilir. Yalancı demans (psödodemans) Dikkati toplamada güçlük Ağır durumlarda algı bozukluğu
  • 26. Depresif Bozuklukta Ruhsal Bulgular FİZYOLOJİK ÖZELLİKLER Uyku bozukluğu İştah bozuklukları Enerji kaybı, çabuk yorulma Kabızlık, ağrılar, bulantı Cinsel isteksizlik
  • 27.
  • 28.
  • 29. MAJÖR DEPRESİF BOZUKLUK Psikotik özellikli depresif temalı sanrılar (suçluluk, hastalık, ölüm, cezalandırılma) Diğer depresif bozukluklara kıyasla özkıyım riski 5-6 kat fazla. Dönemseldir(Epizodik). Belirtiler bir dönem görülür, daha sonra görülmez. Epizodlar tekrarlama eğilimindedir. Her yeni epizod bir sonrakinin görülme olasılığını %16 arttırır.
  • 30. MAJÖR DEPRESİF BOZUKLUK (DSM V) Üzüntülü duygu durumu ya da her zamanki etkinliklerle ilgili zevk kaybı. En az 5 belirti; Çok fazla ya da az uyuma Psikodevinsel ajitasyon ya da yavaşlama Ağırlık kaybı ya da iştahta değişme Enerjinin kaybedilmesi Değersiz ya da aşırı suçlu hissetme Odaklanma, düşünme ya da karar alma güçlüğü Yineleyen ölüm ya da özkıyım düşünceleri Belirtiler 2 hafta boyunca neredeyse her gün, günün büyük bölümünde bulunmaktadır. Belirtiler önemli bir kayba karşı gösterilen normal tepkiden farklı ve şiddetlidir.
  • 31.
  • 32.
  • 33. 16,2%'sinin ABD'de yapılan araştırmaya göre, bireylerin yaşamlarının bir döneminde MDB kriterlerini karşıladığı görülmüştür.
  • 35. En az 2 yıllık süre için, zamanın yarısından fazlasında depresif hissetme ya da etkinlik ve eğlencelerden çok az zevk alma söz konusudur. SÜREĞEN(UZUN SÜRELİ) DEPRESİF BOZUKLUK (DİSTMİ) Bu bireyler kronik depresiftirler. DSM IV'te MDB, Distmiden ayrıdır, lakin DSM V kriterlerinde bu ayrım yapılamaz ve bu iki kronik form birleştirilmiştir.
  • 36. Yapılan boylamsal bir araştırma sonucunda 10 yıl içinde distimi olan bireylerin %95'inde MDB geliştiği gözlenlenmiştir. Bu da 2 ayrı ölçüt geliştirmekten ziyade, sürecin kronikliğine vurgu yapacak şekilde tek çatıda birleştirilmiştir.
  • 37. SÜREĞEN(UZUN SÜRELİ) DEPRESİF BOZUKLUK(DSM V) Günün büyük bir bölümünde, yarısından fazla, en az 2 yıllık süre çökkün duygudurumunun görülmesi(çocuk ve ergenlerde 1 yıl). Bu süre esnasında aşağıdakilerin en az ikisinin varlığı; İştahta azalma ya da aşırı yeme Çok fazla ya da az uyuma Kendine güvenin zayıflaması Düşük enerji Odaklanma ya da karar almada güçlükler Umutsuzluk duyguları Bu semptomların görülmediği 2 aydan daha uzun süre olmamıştır.
  • 38.
  • 39. 2,5%'i İnsanların hayatları boyunca sadece SDB kriterlerine uyumluluk gösterir.
  • 40. ADET ÖNCESİ DİSFORİK BOZUKLUK (DSM V) A. Geçen yıl boyunca adet döngülerinin çoğunda, adetlerden önceki hafta B ve C şıklarında en az 5 belirti bulunur. Adetin başlaması ile birkaç gün devam eder, adetten sonraki hafta belirtiler çok azalır.
  • 41. ADET ÖNCESİ DİSFORİK BOZUKLUK (DSM V) B. Aşağıdaki beliritilerden en az biri bulunur. Duygusal oynaklık Huzursuzluk Kaygı Çökkün duygudurumu, umutsuzluk ya da kendini aşağılayan düşünceler
  • 42. ADET ÖNCESİ DİSFORİK BOZUKLUK (DSM V) Her zaman ki aktivitelere azalan ilgi C.Aşağıdaki belirtilerden en az biri bulunur. Odaklanma güçlüğü Enerji eksikliği İştahta değişme, aşırı yeme yada bazı yiyecekleri aşerme Çok fazla ya da az uyuma Fiziksel belirtiler, örneğin; göğüste duyarlılık, eklemler/kaslarda ağrı vb.
  • 43. Belirtiler, önemli strese ya da işlevsellikte bozulmalara yol açar. Belirtiler, başka bir duygudurum ya da anksiyete bozukluklarında ya da kişilik bozukluklarında görülmez. Günlük olası durumları ve belirtiler iki döngü boyunca teyit edilir.
  • 44. Öfke patlamaları haftada en az 3 kez ortaya çıkma eğilimindedir. Öfke patlamaları arasında yaşanan olumsuz duygudurumu, çoğu günlerde başkalarınca gözlemlenebilir. Davranışsal ya da sözel öfke dışavurumlarını içeren, yenileyen şiddetli öfke patlamaları yada kışkırtan durumla öfke patlamalarının yoğunluğu orantısızdır. Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu(DSM V) Öfke patlamaları, gelişim düzeyi ile tutarsızdır.
  • 45. Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu(DSM V) Bu belirtiler, en az 12 aydır bulunmaktadır ve belirtilerin görülmediği aydan daha uzun bir süre yoktur. Öfke patlamaları ve olumsuz duydurumu, en az iki ayrı mekanda ve bu ortamların en azından birinde şiddetli olarak görünür. Yaşı 6 ya da daha fazladır.(Ya da gelişimi bu düzeye eşittir.) Başlangıcı 10 yaşından öncedir. Yükselen duygudurumu ve en az 3 mani belirtisinin bulunduğu 1 günden fazla süren belirgin bir dönem olmamıştır.
  • 46. Bu tanı, karşıt olma, karşı gelme bozukluğu, aralıklı patlayıcı öfke bozukluğu veya iki uçlu(bipolar) bozukluk ile bir arada olmaz. Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu(DSM V) Davranışlar, MDB sırasında ortaya çıkmamaktadır.
  • 47. Depresyonun Psikolojik Tedavisi KİŞİLER ARASI TERAPİ BİLİŞSEL TERAPİ DAVRANIŞ AKTİVASYON TERAPİSİ DAVRANIŞÇI ÇİFT TERAPİSİ
  • 48. PSİKOTERAPÖTİK GİRİŞİMLER Hafif- orta derecede major depresif bozukluğun başlangıç tedavisi olarak tek başına etkin psikoterapi yeterli olabilir. Hekim terapi ve izlemin sıklığını; psikoterapinin tipi ve hedefleri, terapötik ilişki kurulması ve gelişmesi için gereken süre, tedavi uyumunu izleme ve intihar riskini izlemek veya fark etmek için gereken süreye göre belirlemelidir. Bu hizmetlerin karşılanması birinci basamakta olası değilse, uzmanlaşmış ruh sağlığı hizmetlerine yönlendirme endikasyonu vardır.
  • 49. KİŞİLER ARASI PSİKOTERAPİ Terapinin temeli; kişiler arası rol değişimlerini, çatışmaları, kayıpları ve kişiler arası izolasyon gibi başlıca problemleri incelemektir. Depresyonun yakın ilişkilerdeki kişiler arası problemlere bağlı olduğu fikri üzerine tedavisini temellendirir. BDT gibi KPT'de genellikle kısa solukludur. Birçok araştırmanın sonucunda; KPT'nin MDB üzerinde rahatlatıcı etkilerinin bulunduğu, iyileşmeden sonra etkilerinin devam ettiği ve nüksün önlendiği saptanmıştır.
  • 50. Tipik olarak kişinin kendi sorunu hakkında kendi duygularını tanımlaması, önemli kararlar vermesi ve problemle ilgili sorunları çözmek için değişiklik yapması gibi sorunu çözmesine yardımcı olacak bir ya da iki konu üzerine odaklanması sağlanır.
  • 51. KİŞİLER ARASI PSİKOTERAPİ Teknikler Kişiler arası sorunların tartışılması Cesaretlendirme Sözel ve sözel olmayan iletişimin geliştirilmesi Daha tatmin edici davranış modelleri oluşturma
  • 52. BİLİŞSEL TERAPİ Depresyon, negatif şemalara ve bilişsel önyargılara sebep olmaktadır. Terapi sürecinin odağı bu temele göre kurulur. Terapist depresyondaki bireyin kendisi hakkında bakış açılarını değiştirmeyi amaçlar. Ayrıca davranış aktivasyonu ile bireyi keyif alabileceği aktivetelere cesaretlendirmekte sürecin bir diğer parçasıdır. Bu maksatlar akabinde, danışanın kendisi ve hayat hakkında olumlu düşünceleri güçlendirilir. BT sonucunda depresif semptomların etkisinin hafifletildiği anlaşılmıştır ve süreç sonunda durum tekrar nüksetse bile birey kendi baş etme mekanizmasını öğrenmiş konumda olur.
  • 53. BİLİNÇLİ FARKINDALIK TEMELLİ BİLİŞSEL TERAPİ Depresif bozukluklarım tekrar etme yatkınlığı vardır. Bu terapi yöntemi nüks eden depresif bozukluğun önüne geçmeyi amaçlar. BFBT'nin amacı bireyin depresyona gireceği zamanı tanımayı ve bir "merkezileştirm" algısını benimsemeyi öğretmektir. Meditasyon gibi birçok strateji kullanılarak kişilere, zamanla depresyon ile ilgili duygu ve düşüncelerinden bağımsız bir ilişki geliştirmeleri öğretilir.
  • 54. DAVRANIŞ AKTİVASYON TERAPİSİ Amaç olumlu pekiştireçlerin sayısını arttırarak depresyon döngüsünü kırmak, geri çekilme ve kaçınmayı engellemektir. Bireyin hayatındaki olumsuz pekiştireçlerin depresyon risk faktörlerini arttırdığı düşüncesi üzerine temellenir. Yapılan çalışmalar neticesinde DA'nın MDB'yi hafiflettiği ve 2 yıllık izleme süresi boyunca nüksü önlediği ortaya koyulmuştur.
  • 56. İKİ UÇLU(BİPOLAR) BOZUKLUK İki Uçlu (Bipolar) I Bozukluğu İki Uçlu(Bipolar) II Bozukluğu Siklotimik Bozukluk Maddenin/İlacın Yol Açtığı İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk Başka Bir Sağlık Durumuna Bağlı İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk
  • 57. BİPOLAR BOZUKLUK TANIMI Bipolar bozukluk iki ayrı hastalık dönemleriyle karakterize bir ruhsal bozukluktur. Bu hastalık dönemlerinin bir tanesinde taşkınlık(mani), diğerinde ise çökkünlük(depresyon) söz konusudur. Birbirine zıt mani ve depresyon, duygudurum bozukluğu sürecinde alevlenme ve yatışmalarla birbirini seyreder.
  • 58. NEDENLERİ Hastalıkta %66'lık bir oranla genetik faktörler etki gösterir. GENETİK FAKTÖR Stresli veya travmatik yaşantılar bipolar bozukluğun ilk evresinin ortaya çıkmasına veya ilerleyen evreyi tetiklemeye yol açabilir. YAŞANTISAL FAKTÖR Beyinde hücreler arası iletiyi sağlayan kimyasal maddelerin taşınmasıyla veya düzeylerinin değişmesiyle ortaya çıkan duygudurumun düzenlemesinin bozulması NÖROLOJİK FAKTÖR
  • 59. MEVSİMSELDİR İLKBAHAR-YAZ SONBAHAR-KIŞ MANİ DÖNEMİNİ İÇERİR (2-3 AY) DEPRESYON DÖNEMİNİ İÇERİR (MİN. 6 AY)
  • 60. MANİK VE HİPOMANİK EPİZODLAR(DSM V) Belirgin bir biçimde taşkın ya da asabi duygudurumu Etkinliklerde ya da enerjide anormal artış Aşağıdakilerden en az üçünde(asabi duygudurum varsa dördünde) başlangıçtan itibaren fark edilebilir değişmeler Amaca yönelik etkinliklerde veya psikodevinsel uyarılmada artış Alışılmışın dışında konuşkanlık Azalan uyku gereksinmesi Dikkat dağınıklığı, dikkatin kolayca kayması
  • 61. MANİK VE HİPOMANİK EPİZODLAR(DSM V) Şişirilmiş benlik saygısı; özel yetenekleri ve becerilerinin olduğuna inanma Uçuşan düşüncelerle ya da öznel izlenimlerle ilgili yarışan düşünceler Günün çoğunda, neredeyse her gün bu belirtiler görülür.
  • 62. MANİK VE HİPOMANİK EPİZODLAR(DSM V) Belirtiler, belirgin bir sıkıntıya ya da işlev bozukluğuna neden olur. Hipomanik epizod için; Manik epizod için; Belirtilerin en az 1 hafta sürmesi: Hastaneye yatırılması gerekir ya da psikoz görülür. Belirtiler en azından son 4 gündür bulunmaktadır. İşlevsellikte belirgin değişiklikler bulunmalıdır; bu değişiklikler, diğerleri tarafından gözlenebilir. Ancak belirgin değildir. Psikotik belirtiler yoktur
  • 63. Genel görünüm ve dışa vuran davranışlar Konuşma BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ ) Canlı, çok hareketli, aşırı güvenli davranışları ve abartılı, renkli giyim dikkat çeker. Hasta dağınık, yorgun ve bitkin durumda olabilir. Hasta kendini “iyi” hissettiğinden Doktora gelmeyi kabul etmez. Konuşması yüksek sesli, hızlı ve artmıştır. Konuşma basınçlıdır; araya girmek, bir yorum yapmak ve soru sormak mümkün olmayabilir.
  • 64. Duygulanım BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ ) Duygulanımlarında coşku, aşırı neşe (öfori) Sıklıkla da öfke egemendir. Tek başına neşe nadir görülür. Duygudurumda oynamalar (labil affect)daha sıktır. Mani döneminde uyku gereksinimi azalır. Bedensel Ve Fizyolojik Belirtiler Yeme isteği artsa bile hasta yemek yemeye vakit bulamayıp zayıflayabilir. Cinsel istek artar.
  • 65. Bilişsel Yetiler BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ ) Bilinç açık, yönelim, bellek ve algılama genelde yerindedir. Giderek dikkatini toplamakta zorlanır. Hastanın dikkati bir uyarandan diğerine kolayca kayar. İllüzyon ve halüsinasyonlar görülebilir.
  • 66. Düşünce içeriği genelde benlik kabarmasını yansıtır. – Büyüklük düşünceleri – Büyüklük sanrıları Düşünce BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ ) Çağrışımlar hızlanmış ve artmıştır. Bazen konuşma hızı düşünce hızına yetişemez. Konudan konuya atlar.Fikirler hızla birbirini izler (fikir uçuşması)
  • 67. Hareketlerinde artma ve hızlanma belirgindir. Hareketler BELİRTİ VE BULGULAR ( MANİ ) Yorulmak bilmez Kendini tehlikeye atabilecek davranışlar gösterebilir. Düşüncesiz iş yatırımlarına girişebilir Kendisi için sosyal açıdan uygun olmayan cinsel eylemlere kalkışabilir.
  • 68. HASTALIĞIN İLK 10 YILINDA ORTALAMA 4 BİPOLAR DÖNEM GÖRÜLÜR.
  • 69. İki Uçlu (Bipolar) I Bozukluğu Mani döneminin öncesinde ya da sonrasında hipomani ya da majör depresyon dönemi bulunabilir. Birey son zamanlarda mani geçirmiş olmasa bile tanısı hala İki Uçlu I bozukluğudur. Tanı konabilmesi için bir mani dönemi yeterlidir. BB epizodunun tekrarlanma oranı MDB'ye göre daha yüksektir.
  • 70. İki Uçlu (Bipolar) II Bozukluğu Hastalığın gidişi sırasında bir mani döneminin varlığı, İkiuçlu II Bozukluğu tanısı konmasını engeller. Depresyon ve hipomani atakları ile seyreden tiptir. Tip II tanısı koymak için “mani” olarak belirlenen bir atak olmaması buna karşılık en az birer depresif ve hipomanik atak gerekir. Tanı ölçütlerini karşılayabilmesi için, major depresyon dönemi en az iki hafta, hipomani dönemi en az dört gün sürmelidir.
  • 71. Siklotimik Bozukluk Başlıca özelliği; birbirinden ayrı ve çok sayıda, hipomani belirtilerinin olduğu zaman dilimlerini ve depresyon belirtilerinin olduğu zaman dilimlerini içeren, süreğen, dalgalanan bir duygudurum bozukluğunun olmasıdır. Tanı konabilmesi için, en az 2 yıldır sürüyor olması ve bu sürede en fazla iki ay sürekli iyi kalınabilmelidir. Semptomların görülmediği 2 aydan uzun dönem olmamıştır.
  • 74. Maddenin/İlacın Yol Açtığı İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk Bu durum antidepresan ya da diğer tedavilerden sonra ortaya çıkmış, ilacın fizyolojik etkileriyle ortaya çıkmışsa maddenin/ilacın yol açtığı iki uçlu ya da ilişkili bozukluk denmez. Maddenin ya da ilacın yol açtığı, klinik görünüme egemen olan, kabarmış, taşkın ya da çabuk kızan, olağan dışı ve sürekli bir duygudurumun olduğu belirgin bir dönemin olmasıdır.
  • 75. Başka Bir Sağlık Durumuna Bağlı İkiuçlu ve İlişkili Bozukluk Başka bir sağlık durumuna bağlanabilen, klinik görünüme egemen olan, kabarmış, taşkın ya da çabuk kızan, olağan dışı ve sürekli bir duygudurumun olduğu belirgin bir dönemin olmasıdır.
  • 77. İKİ UÇLU BOZUKLUĞUN BİLİNEN BİR TEDAVİSİ YOKTUR. HER HASTAYA GÖRE DOKTORUYLA ORTAKLAŞA TEDAVİ PROGRAMI HAZIRLANIR. İLAÇ TEDAVİSİ KÖTÜ BESLENME, ALKOL VE MADDE KULLANIMINDAN UZAKLAŞMA HASTALIĞIN SEYRİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME POZİTİF DÜŞÜNME VE STRESLE BAŞ ETME BECERİSİ KAZANDIRMA
  • 78. HASTAYA GÜNLÜK HAYATI İÇİN TAVSİYELER Arkadaşlarınız ve aile bireylerinizle rahatsızlığınızı paylaşın. Mümkün olduğunca düzenli uyku uyuyun. İşte ve evde stresinizi azaltın. Alkolü azaltın, mümkünse tüketmeyin Düzenli besin alın, egzersiz ve nefes egzersizleri yapın Öfke, depresyon gibi duygularla teker teker başa çıkmayı öğrenin
  • 79. 10-20% Araştırmalara göre ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte uygulandığında; daha fazla verim alınmaktadır.