Hardver savremenog personalnog računara opšte namene

1. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 1/19










2. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 2/19









Osnovni delovi od kojih se sastoji PC računar su:
1.Računarsko kućište sa izvorom napajanja,
2.Centralna procesorska jedinica (mikroprocesor)
3.Matična ploča
4.Memorijski moduli
5.Hard disk
6.Video (grafički) adapter
7.Video monitor
8.Uređaj optičkog diska
9.Tastatura i miš

3. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 3/19

1. Računarsko kućište sa izvorom napajanja
Kućište je deo računara koji fizički objedinjuje sve ostale
komponente. Projektovano je tako da štiti sve ostale delove.
Unutar kućišta se uobičajeno nalaze izvor za
napajanje, matična ploča, mikroprocesor,
memorijski moduli, hard diskovi, uređaji
optičkog diska i kartice za proširenja.
Uobičajeno se izrađuju od čeličnog lima koji je
galvanski obrađen i presvučen slojem hroma,
uz dodatke aliminijumskih i plastičnih delova.
Kućišta se mogu sresti u mnoštvu različitih oblika
koja se razlikuju prema orijentaciji kutije, broju i
veličini mesta za hard diskove i optičke uređaje, kao i
prema broju i veličini prostora za kartice za proširenja.

4. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 4/19
Osnovni zadatak izvora napajanja je da
pretvori naizmenični napon iz električne
mreže u veći broj različitih jednosmernih
napona koji su neophodni za rad matične
ploče, mikroprocesora i hard diskova.
Najčešći naponi koje jedno napajanje za
ATX standard kućišta obezbeđuje su +3.3V,
+5V i 12V.
Izvori napajanja mogu imati različitu
snagu, u zavisnosti od broja uređaja koje
treba da napajaju i njihove potrošnje i
uobičajeno se kreću od nekoliko stotina vati
do nekoliko kilovata.

5. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 5/19
2. Mikoroprocesor (CPU)
Sav računarski hardver organizovan je oko
posebnog integrisanog kola koje se naziva
mikroprocesor i koje se obično posmatra kao
„mozak“ računara
zbog toga što izvodi matematičke operacije
i logička upoređivanja.
Bez obzira na način fizičke realizacije, osnovni
zadataka mikroprocesora je, međutim, da izvrši
niz snimljenih instrukcija koje se zovu program.
Program je predstavljen pomoću niza brojeva
koji se nalaze u memoriji. Postoje četiri osnovna
koraka koje svaki procesor izvršava: prihvatanje
instrukcije, njeno dekodiranje, izvršenje i
zapisivanje rezultata izvršenja u memoriju.

6. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 6/19
Mikroprocesori, u zavisnosti od
generacije i proizvođača mogu imati
različite fizičke realizacije pa samim
tim i različit izgled, broj priključaka
(pinova) i način kako se povezuju sa
matičnom pločom.
Mikroprocesor je, posredstvom
posebnog adapterskog podnožja,
priključen na matičnu ploču i
uobičajeno je preko njega postavljen
poseban hladnjak sa ventilatorom sa
ciljem odvođenja suvišne toplote.

7. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 7/19

3. Matična ploča
Ukoliko mikroprocesor računara
posmatramo kao analogon
ljudskog mozga, onda je matična
ploča svakako nervni sistem.
Ona omogućava mikroprocesoru
da komunicira sa svim ostalim
komponentama.
Matična ploča je centralno
štampano kolo u računaru i sadrži
najvažnije komponente računarskog
sistema, ujedno omogućavajući i
priključke (konektore) za
povezivanje periferijskih uređaja.

8. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 8/19
Tipičan stacionarni personalni računar na matičnoj ploči ima:
podnožje za mikoroprocesor, priključke za glavnu memoriju,
podnožja za proširenja preko kojih se povezuju kartice,
priključke za povezivanje hard diskova i optičkih uređaja,
tastature, miša i drugih uređaja, često integrisanu karticu za
zvuk, kontrolere za grafičku karticu i ostale uređaje.

9. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 9/19
Važna komponenta svake
matične ploče je kolekcija
čipova (chipset) koja podržava
rad mikroprocesora i koja
obezbeđuje vezu između
različitih magistrala i spoljašnjih
komponenti.
Ova kolekcija čipova u najvećoj
meri određuje osobine i
mogućnosti matične ploče.

10. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 10/19
Svaka savremena matična ploča minimalno sadrži:
• Podnožje, jedno ili više, u koje se instalira mikroprocesor,
• Memorijske priključke (slotove) u kojim je instalirana glavna
(RAM) memorija,
• Čipset, koji omogućava vezu između mikroprocesora, glavne
memorije, glavne magistrale i pomoćnih magistrala,
• Posebnu memoriju (Flash ROM) u kome se nalazni osnovni
ulazno-izlazni sistem (BIOS) koji omogućava pokretanje računara,
• Generator sistemskog takta, koji omogućava sinhronizovano
povezivanje različitih komponenti,
• Priključke za ekspanzione kartice, preko kojih se eksterne kartice
povezuju na sistemske magistrale kojima upravlja čipset i
• Priključke za napajanje preko kojih matična ploča obezbeđuje
neophodno napajanje od izvora napajanja.

11. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 11/19
Svaka matična ploča sadrži i
logiku i priključke koji
omogućavaju povezivanje
uobičajenih ulazno-izlaznih
uređaja i ostalih spoljašnjih
komponenti.

12. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 12/19
4. RAM memorija
RAM (Random Acces Memory) je primarna, glavna memorija
računara i služi za smeštanje programskih instrukcija i podataka
tako da mikroprocesor može da im direktno pristupi.
Veličina i brzina RAM memorije značajno utiču na rad celog
računara. Ukoliko se isključi napajanje, sav sadržaj RAM memorije
se briše. Zbog toga se za trajno pamćenje podataka koriste hard
diskovi.

13. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 13/19

Memorijski modul se sastoji od kolekcije memorijskih
čipova.
Kao i mikroprocesor, memorijski čip je integrisano kolo koje
se sastoji od miliona tranzistora i kondenzatora.
Kod najraširenijeg tipa RAM memorija, kod dinamičkih
(DRAM) memorija tranzistor i kondenzator su spareni tako
da čine jednu memorijsku ćeliju, koja može da sadrži
elementarnu količinu podataka – jedan bit.
Kondenzator čuva bit informacije, 0 ili 1, dok tranzistor radi
kao prekidač koji omogućava kolima koji kontrolišu
memoriju da pročitaju stanje kondenzatora ili da ga
promene.

14. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 14/19
5. Hard disk
Hard disk je elektromehanička komponenta koja smešta
podatke na rotirajućim pločama koje su presvučene slojem
feromagnetnog materijala koji se koristi za pamćenje
podataka.
Nazivaju se još i sekundarnom ili dugotrajnom memorijom
zbog toga što ne gube podatke kad se
isključi napajanje. Na njima
se nalaze svi programi i podaci
pre nego što se prebace u RAM
memoriju na dalju obradu.

15. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020. P7: 15/19
Današnji hard diskovi u sebi sadrže integrisanu elektroniku
koja upravlja radom hard diska, elektromotore i mehaniku
neophodnu za pokretanje magnetnih ploča i glava za
čitanje i upisivanje podataka.

16. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020.

P7: 16/19
6. Video adapter
Video kartica, video adapter, grafički akcelerator, displej adapter ili
grafička kartica – sve su to nazivi posebne ekspanzione kartice koja se
priključuje na matičnu ploču, a može da bude i integrisana na matičnoj
ploči, kada se često zove i video ili grafički kontroler.
Osnovni zadatak ove kartice je da obezbedi stvaranje slike koja će se
prikazati na monitoru.
Većina video kartica pored osnovnog zadatka omogućava i ubrzano
prikazivanje dvodimenzionalne i trodimenzionalne grafike, a neke
omogućavaju i ubacivanje video materijala ili prikaz televizijskog
programa.

17. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020.

P7: 17/19
7. Video monitor
Monitor je deo elektronske oprema koji prikazuje slike koje generiše
računar. Monitor se sastoji od ekrana, elektronskih kola i kućišta.
Kod savremenih monitora, ekran je urađen od tečnih kristala u
tehnologiji tankog tranzistorskog filma (TFT-LCD), dok su kod starijih
monitora korišćeni ekrani sa katodnom cevi (CRT).

18. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020.

P7: 18/19
8. Uređaj optičkog diska
Uređaj optičkog diska je elektronski uređaj koji koristi lasersko
svetlo u procesu čitanja podataka sa optičkog diska ili u procesu
zapisivanja podataka na optički disk.

19. 7.4. Hardver savremenog personalnog
računara opšte namene
5.4.2020.

P7: 19/19
9. Ulazni uređaji – tastatura i miš