4. 4
Maskumambang minangka pratandha wiwitaning urip
manungsa ing donya. Tefmbang Maskumambang iki
menehi gambaran babagan jabang bayi ing kandhutan
ibu nalika lagi ngandhut. Kathah tegesipun
Maskumambang piyambak ingkang tegesipun mas
kumambang (emas kumambang).
Mijil yaiku anane ing donya iki kang
digambarake kanthi tembang Macapat, yaiku
tembang Mijil kang padha tegese karo wijil,
yaiku metu saka wetenge ibu.
Kinanthi, sajrone filosofi tembang
Kinanthi, yaiku wektu nalika bocah
dituntun lan dituntun dening wong
tuwane supaya bisa dadi pribadi sing
luwih apik ing tembe
Sinom asale saka tembung enom
kang tegese mudha, mudha
digunakake kanggo sinau,
kekancan lan golek jati diri
5. 5
Asmarandhana nggambarake geger asmara ing
panguripane manungsa. Periode iki diwiwiti
nalika manungsa wiwit nduweni minat marang
lawan jenis, yaiku nalika isih remaja.
surut ing omah kang kudu dilalui bebarengan
wiwit mapan ing kulawarga lan bisa nyukupi
kabutuhan kulawarga.
Durma asale saka tembung derma kang
ateges menehi rejeki marang wong liya.
Nalika kabeh kabutuhan wis rampung lan ora
ana kekurangan apa-apa. Manungsa wiwit
mikir babagan mbagi rejeki marang wong liya.
Nanging ora jarang sawise rumangsa cukup
dheweke malah tumindak sombong lan
gumedhe.
Gambuh saged dipuntegesi jumbuh ingkang
trep utawi sarujuk, ngandharaken bab
enggal gesangipun manungsa, inggih
menika jaman bebrayan manungsa.
Dhandhanggula ngandharake proses pasang
Pangkur asale saka tembung mungkur
(mundur/mungkur), manungsa wiwit undur saka
pepenginaning kadonyan lan banjur mikir babagan urip
sawise mati. Sawise kabeh kabetahan ing donya wis
kacukupan, mula manungsa banjur golek bekal kanggo
urip langgeng ing tembe
6. 6
Megatruh yaiku tembang macapat kang
nggambarake manungsa kang lagi nemahi pati.
Megat tegese pisah, ruh tegese urip. Pisah
antarane awak lan nyawa lan bali menyang asale.
Pocung, raga kang ditinggal roh mau banjur diresiki
sadurunge dibalekake ing lemah. Layon banjur
diadusi lan dibungkus nganggo kain kafan sing
diarani pocong. Tembang Macapat Pocung yaiku
tembang kang ngelingake marang pati.Tembang iki
minangka pungkasan saka sewelas tembang
macapat.