1. Kuresel Isınma
Dünyamız alarm veriyor, bu alarmı
duyalım ve harekete geçelim!

2. Küresel Isınma
İnsanların çeşitli aktiviteleriyle sera gazlarının
atmosferde yoğun bir şekilde birikmesi
sonucunda, yeryüzü ile yeryüzüne yakın
atmosfer tabakalarına ait sıcaklığın artması
sürecidir.

3. Küresel İklim Değişikliği
Küresel ısınmaya bağlı olarak, diğer iklim
elemanlarının da (nem, yağış, hava hareketleri)
değişmesi sürecidir.

4. Küresel Isınmanın Nedenleri
Küresel ısınmanın nedenlerini iki başlık
altında toplayabiliriz.
* Doğal Nedenler
* Yapay Nedenler

5. Doğal Nedenler
* Güneşin Etkisi
* Dünya'nın Prezisyon Haraketi
* El Nino'nun Etkisi

6. Yapay Etkiler
* Fosil Yakıtlar
* Sera Gazları
* Şehirlerin Isı Adası Etkisi

7. Güneşin Etkisi
Güneş'in yüzyıllık süreçler içinde parlaklık değişimini
gözlenmiştir. Bunun sonucunda Güneş'in manyetik
alanı ve protonlar ile elektronlar biçiminde ortaya
çıkan güneş rüzgarının, Güneş sisteminde kozmik
ışımalara karşı bir kalkan görevinde olduğu
açıklanmaktadır. Güneş'in değişken aktivitesiyle
zayıflayabilen bu kalkan, kozmik ışımaları
geçirmektedir. Kozmik ışımaların fazla olması
bulutlanmayı arttırmakta, Güneş'ten gelen
radyasyon oranını değiştirerek küresel sıcaklık
artışına neden olmaktadır.

8. Dünya'nın Presizyon Hareketi
1930 yılında Sırp bilim adamı Milutin MİLANKOVİÇ
Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesinin her
doksanbeş bin yılda biraz daha basıklaştığını
göstermiştir. Bunun dışında her kırkbir bin yılda
Dünya'nın ekseninde doğrusal bir kayma ve her
yirmi üç bin yılda dairesel bir sapma bulunduğunu
belirtmiştir. Günümüz bilim adamlarının bir çoğu
Dünya'nın bu hareketlerinden dolayı zaman zaman
soğuk dönemler yaşadığını ve bu soğuk dönemler
içindeyse yüz bin yıllık periyotlarda on bin yıl
süreyle sıcak dönemler geçirdiğini bildirmektedir.
Bu da Dünya'nın doğal ısınmasının bir nedenini
oluşturmaktadır.

9. El Nino'nun Etkisi:
"Güney salınımı sıcak olayı" olararak
tanımlanabilecek El Niño hareketi, 1990-1998
yıllarında tropikal doğu Pasifik Okyanusu'nda
deniz yüzeyi sıcaklıklarının normalden 2-5º
daha yüksek olmasına neden olmuştur.
Özellikle 1997 ve 1998 yıllarındaki rekor
düzeyde yüzey sıcaklıklarının oluşmasında,
1997-1998 kuvvetli El Niño olaylarının etkisinin
önemli olduğu kabul edilmektedir. 1998'deki
çok kuvvetli El Niño bu yılın küresel rekor
ısınmasına katkıda bulunan ana etmen olarak
değerlendirilebilir.

10. Fosil Yakıtlar
Kömür, petrol ve doğalgaz dünyanın bugünkü enerji
ihtiyacının yaklaşık %75'lik bölümünü
sağlamaktadır. Yapılarında karbon ve hidrojen
elementlerini bulunduran bu fosil yakıtlar, uzun
süreçler içerisinde oluşmakta fakat çok çabuk
tüketilmektedir. Dünyanın belirli bölgelerinde
toplanmış bu yakıtların günümüz teknolojisiyle
¾'ünün yarısının çıkarılması imkansız; diğer
yarısının ise çıkarılması teknik olarak çok
pahalıdır. Bu da fosil yakıtları yenilenemeyen ve
sınırlı yakıtlar sınıfına sokmaktadır.

11. Sera Gazları
* Karbondioksit
* Ozon
* Metan (CH4)
* Azotoksit ve Su Buharı
* Kloroflorokarbonlar (CFCs)
* Kloroflorokarbonlar (CFCs)
1- DDT
2- Dioksin
3- Cıva
4- Kurşun
5- Vinilklorid
6- PCB'lert
8- Kükürtdioksit (SO2)

12. Sera Gazlarının Bilinen ve Olası Etkileri:
Dünyanın sıcaklığı sanayi devriminden bu yana
0,45ºC artmıştır. Bunun esas nedeni fosil yakıtların
yanması sonucu açığa çıkan Karbondioksit (CO2)
ve diğer sera gazlarıdır. Artan nüfus ve büyüyen
ekonominin enerji gereksinimleri de
fazlalaşmaktadır. Bu gereksinimin karşılanması ise
fosil yakıt tüketiminin artmasına ve atmosferdeki
Karbondioksit (CO2) miktarının büyük ölçüde
çoğalmasına neden olmaktadır. Sıcaklık artışının
olası etkileri teoriler biçiminde incelenmektedir.

13. Şehirlerin Isı Adası Etkisi
Güneşli ve sıcak günlerde, yoğun nüfuslu ve yüksek
binaların sıklıkla görüldüğü kentsel bölgelerin
çevrelerine göre daha sıcak olmaları, şehirlerin ısı
adası etkisini oluşturur. Bu asfaltlanmış alanlar,
bitki topluluklarının köreltilmiş olduğu bölgeler ve
siyah yüzeyler "ısı adası etkisi"nin başlıca
nedenleridir. Kentleşmiş alanlarda hava
dolaşımının yapılaşmanın artışıyla engellenmesi
ve doğal iklim ortamının bozulması yerel bir
ısınmaya yol açar. Bu tür yerel ısınmalar da
küresel ısınmayı arttırıcı etkidedir. Şehir
planlamasında ve bina yapımında güneş ile yapı
arasındaki ilişkinin iyi ayarlanması ısı adası etkisini
engelleyecektir.

14. Küresel Isınmayı Önlemek için Neler Yapabiliriz!
Tüm dünyada, küresel ısınmaya karşı hükümetlerin
ve uluslararası kuruluşların alması gereken
önlemler tartışılırken, ABD'de yayımlanan haftalık
Time dergisi, bireylerin karbon emisyonlarını
kısarak küresel ısınmayı yavaşlatabilmeleri için
çeşitli öneriler içeren 51 maddelik bir liste
yayımladı. Listede yer alan önerilerden bazıları
şunlar:

15. - Evinize ısı yalıtımı yaptırın. Çift camlı pencere kullanmak,
yazın geniş perdelerle evinizi güneş ışınlarından korumak
enerji sarfiyatınızın yüzde 40 azalmasını sağlayabilir.
- Evinizi aydınlatmak için geleneksel ampul yerine, kompakt
floresan ampul (CFL) kullanın. CFL geleneksel ampullerin
sadece 4'te biri kadar enerji harcar.
- Çamaşırlarınızı, kaynar suda değil, ılık suda yıkayın.
- İşyerinize yürüyerek ya da düşük karbon emisyonuna neden
olan, raylı sistemle ulaşabileceğiniz bir yerde ikamet edin.
Otomobil yerine toplu taşımayı tercih edin.
- Evinizi havalandırmak için klimanızı çalıştırmak yerine
pencereyi açın. Yazın klimanızı birkaç derece daha
yüksek, kışın da termostatınızı birkaç derece daha düşük
ayarlayın.

16. - Faturalarınızı internet üzerinden ödeyin. Bu şekilde fatura
dökümleri için harcanan kâğıt tüketimi azalacak ve bunların
adresinize taşınması için kullanılan yakıt tüketimi düşecektir.
- Et yerine sebze tüketin. Et sanayisi, büyükbaş hayvanların
tükettikleri yiyeceklerin üretimi ve hayvanların çıkardıkları
gazlar nedeniyle en yüksek karbon salımına neden olan
sektörlerden biridir. Et yerine sebze tüketmek bir yılda
neden olduğunuz karbon salımını 1.4 ton azaltabilir.
- Evinize yakın yerlerde üretilen gıdaları satın alın. Sofranıza
gelene kadar tüm ülkeyi kat eden sebze, meyve, et ve süt
gibi ürünler yüzünden harcanan benzin miktarını düşünün.
- Bahçenize bambu ekin. Bambular bahçe bitkilerinden çok
daha fazla karbondioksit emer.
- Yazın işe giderken kravat ve ceket kullanmayın. Bu sayede
ofiste klima kullanımını azaltabilirsiniz

17. - Televizyon, bilgisayar gibi elektronik eşyalarınızı "stand-by"
konumunda bırakmayın, kapatın. Bilgisayarınızı kapatarak
karbondioksit salımını yüzde 83 azaltabilirsiniz.
- Kullanılmış kâğıtlarınızı geri dönüşüme gönderin.
- Gereksiz paketleme yaptırmayın. Kafelerde verilen fazla
peçeteleri iade edin.
- Bahçenizde fosillerden elde edilen yakıtlardan üretilen
gübreleri kullanmayın.
- Otomobilinizde yalnız seyahat etmemeye çalışın.
- Daha az tüketin, daha çok paylaşın.

18. Kyoto Protokolü
Bu protokole göre; sanayileşmiş ülkeler ile piyasa
ekonomisine geçiş sürecindeki ülkeler atmosfere
saldıkları sera gazı miktarında indirime gitmeyi
kabul etmektedir.
Bu protokol bir dizi sorunları beraberinde getiriyordu.
Çin ve Hindistan gibi ülkelerin muaf tutulması,
emisyonların azaltmanın ekonomik boyutlarının
yüksek olması nedeniyle ABD protokole taraf
olmamaktadır.
Türkiye, 2009 yılında onayladı; onaylamayan ülkeler;
ABD (katılmadı), AB ülkeleri, Malta, Kıbrıs’tır.

19. Kyoto Protokol'u Başlıca Maddeleri
* Atmosfere salınan sera gazı miktarı %5'e
çekilecek,
* Endüstriden, motorlu taşıtlardan, ısıtmadan
kaynaklanan sera gazı miktarını azaltmaya
yönelik mevzuat yeniden düzenlenecek,
* Daha az enerji ile ısınma, daha az enerji
tüketen araçlarla uzun yol alma, daha az
enerji tüketen teknoloji sistemlerini
endüstriye yerleştirme sağlanacak,
ulaşımda, çöp depolamada çevrecilik temel
ilke olacak,

20. Kyoto Protokol'u Başlıca Maddeleri
Atmosfere bırakılan metan ve karbon dioksit oranının
düşürülmesi için alternatif enerji kaynaklarına
yönelinecek,
Fosil yakıtlar yerine örneğin bio dizel yakıt kullanılacak,
Çimento, demir-çelik ve kireç fabrikaları gibi yüksek enerji
tüketen işletmelerde atık işlemleri yeniden
düzenlenecek,
Termik santrallerde daha az karbon çıkartan sistemler,
teknolojiler devreye sokulacak,
Güneş enerjisinin önü açılacak, nükleer enerjide karbon
sıfır olduğu için dünyada bu enerji ön plana çıkarılacak,
Fazla yakıt tüketen ve fazla karbon üretenden daha fazla
vergi alınacaktır.

21. Teşekkürler....
Hazırlayanlar
Funda Karadeniz
Zafer Amanvermez