Ngừa thai khẩn cấp (EC) giúp ngăn ngừa việc thụ thai sau khi làm tình mà không có sự bảo vệ hoặc các biện pháp tránh thai bị thất bại. Ngừa thai khẩn cấp không bảo vệ chống lại các bệnh truyền nhiễm qua đường sinh dục (STI). Ngừa thai khẩn cấp không tạo sự phá thai hoặc làm sẩy thai nếu quý vị đã mang thai. Ngừa thai khẩn cấp chỉ ngăn ngừa không cho sự thụ thai xảy ra từ
lúc đầu
1. Vietnamese - Number 91b
November 2014
Ngừa Thai Khẩn Cấp
Emergency Contraception (EC)
Ngừa thai khẩn cấp (EC) là gì?
Ngừa thai khẩn cấp (EC) giúp ngăn ngừa việc thụ thai sau khi
làm tình mà không có sự bảo vệ hoặc các biện pháp tránh thai bị
thất bại. Ngừa thai khẩn cấp không bảo vệ chống lại các bệnh
truyền nhiễm qua đường sinh dục (STI). Ngừa thai khẩn cấp
không tạo sự phá thai hoặc làm sẩy thai nếu quý vị đã mang thai.
Ngừa thai khẩn cấp chỉ ngăn ngừa không cho sự thụ thai xảy ra từ
lúc đầu.
Tránh thai khẩn cấp không nên được dùng như một phương pháp
ngừa thai thông thường của quý vị, vì phương pháp này ít có hiệu
quả hơn các phương pháp ngừa thai bình thường.
Các hình thức tránh thai khẩn cấp có sẵn là những
hình thức nào?
Có 2 hình thức tránh thai khẩn cấp:
1. Thuốc viên uống ngừa thai khẩn cấp (Emergency
contraceptive pill, viết tắt ECP)
2. Vòng tránh thai bằng đồng (dụng cụ ngừa thai đặt trong tử
cung, viết tắt IUD)
Thuốc viên ngừa thai khẩn cấp
Thuốc viên ngừa thai khẩn cấp (ECP), cũng còn được gọi là "viên
thuốc ngừa thai uống sáng hôm sau,” hoặc Kế hoạch B có hiệu
quả nhất khi uống trong vòng 72 tiếng (3 ngày) sau khi làm tình.
Thuốc viên ngừa thai khẩn cấp có thể dùng cho tới 5 ngày sau khi
làm tình và không phải chỉ để uống ngay sáng hôm sau.
Các viên thuốc ngừa thai khẩn cấp chứa các nội tiết tố ngăn ngừa
sự có thai sau khi làm tình mà không có biện pháp bảo vệ hoặc
các biện pháp tránh thai bị thất bại. Tại Canada, ECP chứa một
nội tiết tố gọi là progestin.
Các thuốc ngừa thai chỉ chứa progestin (Levonorgestrel) ngăn
ngừa sự thụ thai bằng cách chận đứng hoặc diên trì sự rụng trứng.
Thuốc cũng có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa sự thụ tinh
của trứng bằng cách ảnh hưởng dịch nhầy cổ tử cung hoặc khả
năng bám chặt trứng của tinh trùng. Tuy nhiên, cũng giống như
bất cứ phương pháp ngừa thai nào khác, các viên thuốc này
không phải lúc nào cũng có hiệu quả 100 phần trăm.
Tại B.C., các thuốc uống tránh thai khẩn cấp (ECP) có sẵn tại nhà
thuốc tây để mua mà không cần toa bác sĩ. Điều rất quan trọng là
phải uống thuốc ngừa thai đúng như chỉ dẫn.
Vòng tránh thai bằng đồng (Copper IUD)
IUD bằng đồng là một dụng cụ nhỏ bằng nhựa hình chữ T được
bọc đồng. Nó được đưa vào tử cung bởi chuyên viên chăm sóc
sức khỏe của quý vị. Khi được đưa vào trong vòng 5 ngày sau khi
đã làm tình mà không có biện pháp bảo vệ tránh thai, vòng IUD
là hình thức ngừa thai khẩn cấp có sẵn hiệu quả nhất.
Là hình thức ngừa thai khẩn cấp, vòng tránh thai IUD chận đứng
sự thụ tinh bằng cách tạo nên một sự thay đổi hóa học khiến tinh
trùng và trứng bị hư trước khi chúng có thể gặp nhau. Cũng giống
như bất cứ phương pháp ngừa thai nào khác, vòng IUD không có
hiệu quả 100 phần trăm.
Một lợi ích của vòng tránh thai IUD bằng đồng là nó có thể ở
trong tử cung của quý vị cho tới 5 năm như một hình thức ngừa
thai hiệu quả nếu quý vị muốn.
Khi nào tôi có thể sử dụng cách ngừa thai khẩn cấp?
Tất cả các hình thức ngừa thai khẩn cấp phải được dùng càng sớm
càng tốt sau khi làm tình mà không có sự bảo vệ hoặc khi các
biện pháp ngừa thai bị thất bại. EC có hiệu quả hơn khi được
dùng càng sớm càng tốt.
Quý vị có thể muốn dùng hình thức ngừa thai khẩn cấp trong
những tình huống sau đây:
• Quý vị làm tình mà không có biện pháp bảo vệ, hoặc người
bạn tình của quý vị xuất tinh trên âm đạo của quý vị (phương
pháp giao hợp gián đoạn).
• Bao cao su ngừa thai bị rách, bị sút ra, hoặc bị rỉ.
• Màng chắn hoặc mũ chụp cổ tử cung (cervical cap) bị trượt, bị
rách, hoặc bị sút ra ít hơn 6 tiếng sau khi giao hợp.
• Quý vị đã quên uống thuốc ngừa thai hơn 2 ngày liền, hoặc
quý vị uống viên thuốc chỉ có progesterone 3 hoặc uống nhiều
giờ sau đó.
• Quý vị đã quên uống 1 viên trong tuần đầu tiên.
• Đã hơn 13 tuần kể từ lần chích thuốc Depo-Provera® lần cuối
cùng.
• Vòng NuvaRing® của quý vị đã lấy ra khỏi âm đạo trong hơn
3 tiếng và quý vị đã giao hợp mà không có biện pháp ngừa thai
dự phòng.
• Miếng dán thuốc ngừa thai của quý vị đã rớt ra, hoặc quý vị đã
quên thay miếng thuốc dán hơn 48 tiếng và đã không có dùng
biện pháp ngừa thai dự phòng.
• Quý bị đã bị làm tình mà không có sự đồng thuận (bị cưỡng
hiếp).
Có phản ứng phụ hay không?
Thuốc viên ngừa thai khẩn cấp
Với thuốc uống ngừa thai khẩn cấp, buồn nôn và ói có thể xảy ra
và kinh nguyệt của quý vị có thể đã không diễn ra đúng như khi
quý vị nghĩ là mình phải có. Hãy uống thuốc như thuốc Gravol®
ít nhất 30 phút trước khi quý vị uống thuốc ECP có thể giúp ngăn
ngừa sự khó chịu trong bao tử. Nếu quý vị ói trong vòng 1 tiếng
sau khi uống thuốc ngừa thai khẩn cấp, quý vị cần phải uống một
2. Muốn biết thêm các đề tài của HealthLinkBC File,
vào www.HealthLinkBC.ca/healthfiles hoặc đến
phòng y tế công cộng tại địa phương quý vị.
Bấm vào www.HealthLinkBC.ca hoặc gọi số 8-1-1
để biết chi tiết và các dịch vụ sức khỏe không cấp
thiết tại B.C.
Muốn tìm trợ giúp cho người điếc và khiếm thính,
gọi số 7-1-1 tại B.C.
Có dịch vụ dịch thuật với hơn 130 ngôn ngữ khi có
yêu cầu của quý vị.
liều khác. Các phản ứng phụ ít phổ biến hơn của thuốc ngừa thai
khẩn cấp có thể bao gồm đau bụng hoặc bị đau quặb bụng, nhức
đầu, chóng mặt, mệt mỏi, vú bị mềm và có lốm đốm máu hoặc bị
chảy máu trong tuần lễ hoặc trong tháng sau khi điều trị.
Nếu quý vị đã có thai, thuốc viên ngừa thai sẽ không khiến quý vị
hết có thai hoặc khiến thai nhi bị nguy hiểm.
Vòng tránh thai bằng đồng (Copper IUD)
Các phản ứng phụ của vòng tránh thai (IUD) có thể bao gồm bị
đau hoặc bị chuột rút, và chảy máu. Nếu quý vị chọn đặt vòng
tránh thai IUD, chuyên viên chăm sóc sức khỏe của quý vị sẽ thảo
luận điều này với quý vị.
Có phải bất cứ ai cũng có thể dùng thuốc ngừa thai
khẩn cấp hay không?
Hầu hết phụ nữ có thể dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp một cách an
toàn ngay cả nếu họ không thể dùng các thuốc ngừa thai như
phương pháp ngừa thai bình thường của họ. Chuyên viên chăm
sóc sức khỏe của quý vị có thể cho quý vị biết là quý vị có thể
uống thuốc ngừa thai khẩn cấp hay không
Nếu quý vị không thể uống thuốc ngừa thai khẩn cấp hoặc quyết
định dùng vòng tránh thai bằng đồng cho việc ngừa thai khẩn cấp,
chuyên viên chăm sóc sức khỏe của quý vị sẽ làm một xét nghiệm
xem có thai hay không và xác nhận rằng quý vị không có một
tình trạng y khoa khiến quý vị không thể dùng vòng tránh thai
IUD.
Tôi có thể mua thuốc ngừa thai khẩn cấp ở những nơi
nào?
Quý vị có thể mua thuốc ngừa thai khẩn cấp mà không cần phải
có toa từ bác sĩ, dược sĩ , y viện khám bệnh không cần phải làm
hẹn trước (walk-in clinic), y viện dành cho thanh thiếu niên, y
viên phụ trách vấn đề sức khỏe tình dục, các trung tâm sức khỏe
phụ nữ hoặc trợ giúp phụ nữ bị cưỡng hiếp, hoặc các phòng cấp
cứu của bệnh viện.
Quý vị có thể mua trước thuốc ngừa thai khẩn cấp để dùng trong
trường hợp khẩn cấp. Ngừa thai khẩn cấp không nên được dùng
như hình thức ngừa thai bình thường.
Một vòng tránh thai (IUD) có sẵn tại nhiều văn phòng bác sĩ và ở
một số y viện. Vòng tránh thai phải được đặt vào bởi một chuyên
chăm sóc sức khỏe.
Có thể phải trả tiền cho việc ngừa thai khẩn cấp. Hãy thảo luận
các sự lựa chọn với chuyên viên chăm sóc sức khỏe của quý vị.
Để biết thêm thông tin, xin gọi cho văn phòng phụ trách về Các
Sự Lựa Chọn cho Vấn Đề Sức Khỏe Tình Dục (Options for
Sexual Health) ở số miễn phí 1-800-739-7367 hoặc viếng trang
mạng www.optionsforsexualhealth.org.
Các thiếu nữ có cần phải có sự ưng thuận của phụ
huynh hay không?
Không. Nếu quý vị đã đủ tuổi để mang thai quý vị có thể dùng
hoặc hỏi chuyên viên chăm sóc sức khỏe của mình về các biện
pháp ngừa thai, kể cả việc tránh thụ thai khẩn cấp, không cần phải
có sự ưng thuận của cha mẹ hoặc người giám hộ.
Làm thế nào tôi có thể biết là thuốc có hiệu quả hay
không?
Sự hiệu quả các thuốc ngừa thai khẩn cấp tùy thuộc vào việc quý
vị uống sớm hay trễ, loại thuốc quý vị uống, và còn bao lâu thì
quý vị mới đến chu kỳ kinh nguyệt của mình. Thuốc cũng có thể
tùy thuộc vào số cân của quý vị. Vòng tránh thai bằng đồng
(copper IUD) là biện pháp ngừa thai khẩn cấp hiệu quả nhất và
không tùy thuộc vào số cân của quý vị.
Các thuốc ngừa thai khẩn cấp có ít hiệu quả ở phụ nữ cân nặng từ
165 đến 175 pounds (75 đến 80 ký), và không có hiệu quả ở
những phụ nữ cân nặng trên 176 pounds (80 ký). Nếu quý vị cân
nặng trên 165 pounds, hãy hỏi chuyên viên chăm sóc sức khỏe
của quý vị về các phương pháp ngừa thai khẩn cấp thay thế khác.
Quý vị phải có kinh trong vòng 3 tuần sau khi uống thuốc ngừa
thai khẩn cấp. Nếu quý vị không có kinh trong vòng 3 tuần, cần
phải làm xét nghiệm để biết xem có thai hay không. Làm xét
nghiệm xem có thai hay không có thể thực hiện tại nhà hoặc bởi
chuyên viên chăm sóc sức khỏe. Quý vị có thể mua các dụng cụ
xét nghiệm xem có thai hay không tại nhà thuốc tây hoặc ở tiệm
tạp hóa.
Để biết thêm thông tin
Nếu quý vị nghĩ mình đã có thai, hãy gặp chuyên viên chăm sóc
sức khỏe để thảo luận các sự lựa chọn của quý vị.
Với các dịch vụ tư vấn về việc mang thai, bao gồm các sự chọn
lựa về việc mang thai, xin viếng trang mạng của Bệnh viện Phụ
nữ BC & Các Dịch Vụ Tư Vấn của Trung Tâm Y Tế (Women’s
Hospital & Health Centre Counselling Services) tại
www.bcwomens.ca/Services/HealthServices/abortion-
reproductive-education/Counselling+Services hoặc gọi cho Dịch
Vụ Các Sự Lựa Chọn về việc Mang Thai (Pregnancy Options
Service) ở số 1-888-875-3163.
Nếu quý vị bị cưỡng ép làm tình mà không có sự ưng thuận của
mình, hãy gọi cho Trung tâm Trợ giúp Khủng Hoảng cho Phụ nữ
Bị Hành hung hoặc Bị Cưỡng hiếp [Women Against Violence
Against Women (WAVAW) Rape Crisis Centre]. Gọi số 604-
255-6344 tại Vancouver, hoặc nếu quý vị ở ngoài địa phận
Vancouver, bấm số 0 và xin được gọi số trên mà người nhận điện
thoại của quý vị phải trả tiền.
Để biết thông tin về các bệnh truyền qua đường tình dục (STIs),
xin xem HealthLinkBC File #08o Ngừa Các Căn Bệnh Phong
Tình.