1. TEMA 4. Estrutura da materia e Os átomos. (Suliña as palabras clave)<br />1.Os átomos.<br />Os antigos gregos pensaban que o átomo era a partícula material máis pequena que existía.<br />Toda a materia que nos rodea está formada por átomos.<br />Os átomos teñen un tamaño moi pequeno. Por exemplo o do hidróxeno é a 10.000 millonésima parte do metro.<br />2.A. Como son os átomos. Os fenómenos eléctricos da materia<br />Cando se fregan certos materiais, prodúcese unha serie de fenómenos que reciben o nome de eléctricos. Experimento: frega un bolígrafo cun xersei de la e achégao a uns anaquiños de papel. Que acontece?. Respode aquí:<br />Os fenómenos eléctricos poden ser de atracción ou repulsión. A carga eléctrica é a causa dos fenómenos eléctricos (atraccións e repulsións) que observamos na natureza.<br />Existen dous tipos de carga eléctrica, denominadas por convección positiva e negativa.<br />As cargas eléctricas do mesmo tipo repélense mentres que as cargas eléctricas de distinto tipo se atraen.<br />2.B. Como son os átomos. Viaxe ao interior dun átomo.<br />A finais século XIX pensábase que o átomo era a partícula de materia máis pequena que puidese existir. Non obstante en 1897 Joseph John Thomson descubriu unhas partículas con propiedades sorprendentes: os electróns.<br />Os electróns son particularmente pequenas que forman parte dos átomos. Posúen unha carga 1840 veces menor que a do átomo máis pequeno. Teñen carga eléctrica negativa.<br />Os protóns.<br />En 1911, o investigador Ernest Rutherdord chegou á conclusión de que o interior dos átomos estaba case oco e constaba dunha zona central chamada núcleo que tiña carga eléctrica positiva.<br />O átomo máis pequeno coñecido é o do hidróxeno, composto por un un electrón e un núcleo de carga positiva. Ao núcleo deste átomo chamóuselle protón.<br />Os protóns son partículas que atópanse nos núcleos dos átomos e teñen carga eléctrica positiva. Posúen unha masa semellante á do átomo de hidróxeno.<br />Os átomos polo xeral son electricamente neutros, é dicir, o número de protóns é igual ao de electróns.<br />Os neutróns<br />Ernest Rutherdord supuxo que no núcleo dos átomos existían outras partículas coa mesma masa que os protóns pero neutras, ás que chamo neutróns.<br />Os neutróns son partículas que: constitúen os núcleos dos átomos xunto cos protóns. Non teñen carga eléctrica (son neutras). Posúen unha masa practicamente igual á do protón.<br />2.C. Os compoñentes dos átomos.<br />Os átomos están practicamente ocos. Están constituídos por un núcleo que contén no seu interior protóns e neutróns, e por unha codia onde se encontran os electróns xirando continuamente arredor do núcleo, xa que, pola contra, caerían sobre el. (Igual que sucede no Sistema Solar)<br />3. Os ións.<br />Os átomos non sempre son neutros. Aínda que o número de protóns dun átomo nunca varía, en certas ocasións os átomos poden cambiar o seu número de electróns debido á presenza doutros átomos nas súas proximidades ou como consecuencia de descargas eléctricas, temperaturas elevadas, etc.<br />Grazas a estas variacións, os átomos poden coller electróns doutros átomos ou ben perder electróns que van parar a outros átomos.<br />Pensa e deduce: Que lle sucede a un átomo de osíxeno que ten oito electróns e oito protóns e adquire dous electróns máis?. Segue sendo electricamente neutro? No caso contrario, como queda cargado?<br />Se un átomo neutro, como o do fluor, que ten nove electróns e nove protóns, adquire un electrón máis, terá entón 10 electróns e nove protóns. Polo tanto, xa non será electricamente neutro, senón que a carga total será: +9-10=-1<br />Donde+9 representa as nove cargas positivas dos nove protóns, e os-10, as dez cargas negativas dos electróns. A carga iónica neta do átomo do fluor será, polo tanto -1.<br />Pero tamén pode acontecer o contrario. Por exemplo, un átomo de calcio que ten 20 electróns e 20 protóns, pode perder dous electróns. Neste caso, quedará con 18 electróns e 20 protóns, polo que a súa carga iónica neta será: +20-18=+2 . É dicir, o átomo de calcio terase cargado positivamente. Cando os átomos se cargan electricamente dise que se quot;
ionizanquot;
e o proceso polo que adquiren a carga recibe o nome de ionización.<br />Resumindo:<br />Os átomos que adquiriron unha carga eléctrica neta denomínanse ións.<br />A ionización prodúcese por ganancia ou perda de electróns.<br />Un átomo que gaña electróns adquire carga neta negativa e denomínase ión negativo ou anión.<br /> Un átomo que perde electróns adquire carga neta positiva e denomínase ión positivo ou catión.<br />4. Como se agrupan os átomos na materia?<br />Un elemento químico representa a todos os átomos dunha mesma clase. Por exemplo todos os átomos de osíxeno presente na natureza, independentemente de como estean organizados, compoñen o quot;
elemento químico osíxenoquot;
.<br />Xa sabemos do tema anterior que unha substancia pura pode ser simple ou composta: unha substancia é simple cando está formada por átomos da mesma clase, unha substancia é un composto cando formada por átomos de diferentes clases. Por exemplo o ouro é unha substancia simple, mentres que a auga é un composto, formada por átomos de hidróxeno e osíxeno.<br />5. Representación de compostos mediante fórmulas.<br />Os compostos represéntanse mediante fórmulas químicas que constan dos símbolos que corresponden aos átomos que participan no composto e, colocados á súa dereita, duns números en forma de subíndice. <br />No caso dos compostos constituídos por moléculas, os devanditos subíndices indican cantos átomos de cada clase hai na molécula. Ex: H2S (sulfuro de hidróxeno)esta formada por dous átomos de hidróxeno e un átomo de xofre. Ex2: C6H12O6 (glicosa) está formado por 6 átomos de carbono, 12 átomos de hidróxeno e seis átomos de osíxeno. Ex 3: CO2 (dióxido de carbono) está formado por un átomo de carbono e dous de osíxeno<br />No caso dos cristais iónicos (constituídos por un elemento metal e outro non metal) non existen moléculas, senón agregados iónicos, a fórmula química representa a proporción na que se encontran os ións.. Ex: NaCl está formado por un un ión sodio por cada ión cloro.<br />6. Os elementos primordiais do universo o hidróxeno e o helio.<br />O universo está composto na súa maior parte por hidróxeno e helio que son os chamados quot;
elementos primordiaisquot;
. Foron os primeiros en formarse e constituír a materia prima que deu lugar, mediante os procesos de fusión, ao resto dos elementos coñecidos.<br />As estrelas son a orixe de todos os elementos. Na súa maior parte están constituídas por hidróxeno e helio.<br />7. Esquema do tema. (Fai aquí a lápis o esuquema do tema)<br />