Op 30 november 2023 heb ik een ‘keynote’ verzorgd tijdens een onderwijsconferentie van MBORijnland. In deze presentatie ben ik ingegaan op de rol van digitalisering bij het beter hanteerbaar maken van mentale gezondheidsproblemen van jongeren (ter versterking van ondersteuning, het bevorderen van sociale verbondenheid en het onderwijsontwerp).

1. Wilfred Rubens
Wendbaar begeleiden en oog
voor elkaar
Hoe kan digitalisering hier aan bijdragen?

2. Aan het eind vraag ik jullie….
• Beschrijf drie dingen die je hebt geleerd
• Beschrijf twee dingen die je interessant vond
• Formuleer één vraag die je nu nog hebt
• (via je smartphone, tablet of laptop)

3. NOS, 23-11-2022

4. Enkele bevindingen uit de Coronatijd
• Acht op de tien jongeren misten hun vrienden
Bron: Jeugdonderzoeksplatform, 2022

5. • Verlies en verdriet
• Impact aanpak pandemie
• Veranderingen persoonlijke routines
• Eenzaamheid als gevolg van quarantaine
Apgar & Cadmus, 2021
Oorzaken psychische problemen (Coronagerelateerd)

6. En nu kunnen ze eindelijk weer
naar school….

7. • Verminderd welzijn
• Sociale en 'academische' integratie (zonder relatie geen prestatie)
• Waarom zouden we?
• Andere redenen (niet meer gewend om te reizen, geen
introductietijd, meer werken, diverse crises)
Waarom hebben jongeren de neiging om na Corona thuis te blijven?
Last & Dopmeijer, 2022

8. • Ondersteuning
• Investeren in sociale verbondenheid
• Onderwijsontwerp
Wat kun je als MBO-instelling doen,
en digitalisering daarbij gebruiken?

9. Vanuit perspectief ondersteuning en
sociale verbondenheid eerst kijken
naar kenmerken fysiek, asynchroon
online, synchroon online

10. Face-to-face
Asynchroon
(onafhankelijk van)
Synchroon
(onafhankelijk van)

11. F2F: meest soepele
communicatie

12. Face-to-face Asynchroon Synchroon
• Non-verbale
signalen
• Sociale
verbondenheid
• Veel sterke kanten
synchroon online

13. Face-to-face Asynchroon Synchroon
• Onmiddellijk
heid (o.a. snel
feedback)
• Interactie
• Meer studenten
actief (o.a. chat)
• Fysiek
bijeenkomen
lastig

14. Face-to-face Asynchroon Synchroon
• Zeer flexibel
(tempo, inhoud,
niveau)
• Verdieping
• Verbreding

15. Face-to-face Asynchroon Synchroon
• Non-verbale
signalen
• Sociale
verbondenheid
• Veel sterke kanten
synchroon online
• Zeer flexibel
(tempo, inhoud,
niveau)
• Verdieping
• Verbreding
• Onmiddellijk
heid (o.a. snel
feedback)
• Interactie
• Meer studenten
actief (o.a. chat)
• Fysiek
bijeenkomen
lastig

16. Hoe benutten bij ondersteuning?

17. Face-to-face Asynchroon Synchroon
• Moeilijke
gesprekken
• Informele en
‘spontane’
gesprekken
• Mededelingen
• Schriftelijk
communiceren
(o.a. niet-urgente
vragen
beantwoorden)
• Monitoren en
acties
• Online spreekuur
• Voortgangs
gesprek (structuur)

18. • Meer flexibel
• Schrijven vs praten
• Inspelen op voorkeuren
Ondersteuning

19. Investeren in sociale
verbondenheid

22. Log eerder in en blijf hangen

23. Ben aanwezig,
zichtbaar

24. Notificaties, persoonlijk benaderen
•‘Nudging’
• Automatisch of handmatig
• Niet alleen tekst (luisteren vs lezen)

25. Onderwijsontwerp

26. • Bied structuur
(overzicht, live sessies,
planning, deadlines)

27. • Structuur

28. Benut de tijd in de klas optimaal

29. Actief leren

30. • Chat
• Houd vast
• Verstuur
• ******: nieuw
onderwerp
Gericht vragen stellen in de chat

31. Video’s voor
zelfverklaren
(bijv. Insuline
injecteren)

34. • Mentale gezondheidsproblemen zijn een probleem
• Combineer fysiek onderwijs, asynchroon en synchroon online leren
• Gebruik digitalisering voor ondersteuning
• Gebruik digitalisering voor faciliteren van sociale verbondenheid
• Aandachtspunten onderwijsontwerp
Kortom

35. • https://www.te-learning.nl/blog/kunnen-we-op-basis-van-de-ervaringen-met-coronaonderwijs-
concluderen-dat-online-leren-de-hooggespannen-verwachtingen-niet-waarmaakt/
• https://www.te-learning.nl/blog/interessante-bronnen-over-verbondenheid-bij-online-en-blended-leren/
• https://www.te-learning.nl/blog/willen-studenten-niet-meer-naar-school-of-universiteit-komen-waarom-
zouden-ze-ook/
• https://www.te-learning.nl/blog/de-vier-pijlers-van-verbondenheid-in-het-onderwijs/
• https://www.trimbos.nl/actueel/blogs/verbinding-verbroken-hoe-krijg-je-studenten-weer-gemotiveerd-
naar-de-campus-school/
Bronnen

36. Nu vraag ik jullie….
• Beschrijf drie dingen die je hebt geleerd
• Beschrijf twee dingen die je interessant vond
• Formuleer één vraag die je nu nog hebt

37. Dank!
wilfred@wilfredrubens.com
@wrubens@mastodon.social
https://forms.gle/QMqN1AcYWCmxHFSQA