2. Financieel Toezicht in Nederland:
Twin peaks
Banken Verzekeraars Pensioen- Beurs Adviseurs
fondsen
Prudentieel toezicht ;
soliditeit financiële
DNB
instellingen en stabiliteit
systeem
Gedragstoezicht;
AFM gedrag van en informatieverstrekking
door alle marktparticipanten
Pagina 2 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
3. Missie Autoriteit Financiële Markten
De AFM bevordert eerlijke en
transparante financiële markten
Onafhankelijke gedragstoezichthouder op de markten
van:
- Sparen
- Lenen
- Beleggen Illegaal Schadelijk
- Verzekeren gedrag gedrag
Relevante wet- en regelgeving
• Wft (Wet financieel toezicht)
• Bgfo (Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen)
Pagina 3 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
4. Pagina 4 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
5. AFM Consumentenmonitor
• Doel: Meten van ontwikkelingen in gedrag van
consumenten in de tijd. Levert inzicht en
informatie voor beter toezicht
• Methode: Online onderzoek (Gfk Panel Services)
• Steekproef: N=800 -1000 sluiters van financieel product
N=400 gemiddeld Nederland
• Vraagtijd: 10-15 min
• Frequentie: Vanaf 2004 halfjaarlijks
• Openbaar: www.afm.nl/consumentenrapporten
Pagina 5 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
8. Hypotheeksluiters met aflossingsvrije hypotheek
beter op de hoogte van de kenmerken
Aan het einde van looptijd 61
mogelijke restschuld 47
58
Geen vermogensopbouw 41
Rente over volledige lening 53
betaald tijdens looptijd 35
9
Fiscaal voordeel is niet maximaal 7
Geen van bovenstaande 3
kenmerken van toepassing 2
4
Weet ik niet 20
%
0 10 20 30 40 50 60 70
Wel aflossingsvrije hypotheek(component) Geen aflossingsvrije hypotheek(component)
28% van de hypotheeksluiters geeft juiste kenmerken
aflossingsvrije hypotheek aan
Pagina 8 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
9. Betaling intermediair steeds vaker op basis
van fixed fee
70
60 59
50
47
42
40 39 39
34
30
25
20
15
10
0
Najaar 2009 Voorjaar 2010 Najaar 2010 Voorjaar 2011
Op basis van provisie Fixed fee Hoe wordt uw (hypotheek)
adviseur volgens u beloond?
BASIS: Alle hypotheeksluiters
die de hypotheek d.m.v. een
persoonlijk gesprek hebben
afgesloten via een assurantie-
tussenpersoon of
hypotheekketen
Pagina 9 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
10. Onderhandelen over kosten
Totaal 12 6 78 5
Assurantietussenpersoon 8 8 82 2
Hypotheekwinkel 9 7 81 2
Bank 17 3 74 6
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ja, ik heb met resultaat over de kosten onderhandeld Ja, onderhandeld, maar zonder enig resultaat Nee Weet ik niet
Heeft u bij afsluiten van
hypotheek onderhandeld over
kosten die u voor
hypotheekadvies aan adviseur
moet betalen?
BASIS: Alle hypotheeksluiters die
de hypotheek persoonlijk, via een
adviseur, hebben afgesloten
Pagina 10 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
12. Sluiters hebben vaak al een uitvaartverzekering
bij het afsluiten
Ik was reeds in het bezit van een uitvaartverzekering 67
Ik heb voor het eerst een uitvaartverzekering afgesloten 32
Een andere situatie 0
Weet ik niet 1
0 10 20 30 40 50 60 70
Welke van onderstaande
situaties had betrekking op uw
situatie bij het afsluiten van uw
uitvaartverzekering?
BASIS: Alle sluiters van een
uitvaartverzekering
N = 204
Pagina 12 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
13. In 2011 schatten sluiters kosten uitvaart lager in
9000
8000
8000
Voorjaar 2011 14 18 9 16 17 1 12 13
7000
7000
6650
6000 6000
5000
4000 Najaar 2009 8 16 11 17 21 4 13 10
3000
2000 0% 20% 40% 60% 80% 100%
Najaar 2009 Voorjaar 2011 Minder dan 5.000 euro 5.000 tot 6.000 euro 6.000 tot 7.000 euro
7.000 tot 8.000 euro 8.000 tot 9.000 euro 9.000 tot 10.000 euro
Werkelijke kosten uitvaart Ingeschatte kosten uitvaart 10.000 euro of meer Weet ik niet
Hoeveel kost volgens u een
gemiddelde uitvaart?
BASIS: Alle sluiters van een
uitvaartverzekering
Pagina 13 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
14. Sluiters denken een uitvaart minder makkelijk
zelf te kunnen betalen
Voorjaar 2011 18 16 19 42 5
Najaar 2009 23 20 13 41 4
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ja, zeker wel Waarschijnlijk wel Waarschijnlijk niet Nee, zeker niet Weet ik niet / wil ik niet zeggen
Een uitvaart kost gemiddeld €
7.000,- (2009: €6.000,-). Zou u
op dit moment de kosten van
een gemiddelde uitvaart kunnen
betalen?
BASIS: Alle sluiters van een
uitvaartverzekering
Pagina 14 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
15. Afsluiten via internet is verdubbeld
41
Persoonlijk gesprek
50
33
Internet
16
15
Telefonisch
23
9
Post
8
0
Ander medium
3
2
Weet ik niet
0
0 10 20 30 40 50 60
Voorjaar 2011 Najaar 2009
Pagina 15 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
16. Kwart denkt dat advies gratis is
Het advies is gratis 25
Provisie 16
Mijn adviseur wordt op een andere manier beloond 10
Abonnement 1
Ik weet niet hoe mijn adviseur beloond wordt 48
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Hoe wordt de adviseur volgens
u beloond?
BASIS: Alle sluiters van
uitvaartverzekering die deze
persoonlijk, via een
adviseur, afgesloten hebben
N = 80
Pagina 16 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
18. Verwacht inkomen bij pensionering: 70%-mythe
Totaal 33 28 10 29
Eindloon 63 22 3 13
Middelloon 40 37 12 11
Beschikbare premieregeling 19 31 18 31
Weet niet 20 22 6 52
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
2009 35 26 12 26
2011 33 28 10 29
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
> 70% 70% < 70% Weet niet
Nederlanders hebben te hoge verwachtingen van hun pensioen (rapport januari 2010)
http://www.afm.nl/nl/professionals/afm-actueel/nieuws/2010/jan/rapportpensioeninzicht.aspx
Pagina 18 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
19. Kwart heeft wel eens ingelogd op
www.mijnpensioenoverzicht.nl
Totaal 62 26 12
0% 20% 40% 60% 80% 100%
1 keer 2 keer Meer dan 2 keer
Totaal 25 29 26 5 5 20 7
16-34 jaar 13 38 21 9 8 20 9
35-44 jaar 28 38 22 2 5 1 4
0
45-54 jaar 27 20 32 5 4 3 2 8
55-65 jaar 50 4 35 5 0 7
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ja Nee, ik heb er nog nooit van gehoord
Nee, maar ik ben het wel van plan Nee, ik heb geen interesse in mijnpensioenoverzicht.nl
Nee, ik heb geen tijd Nee, ik heb geen DigiD
Nee, ik heb geen pensioen opgebouwd Andere reden
Ongeveer 1 op de 10 consumenten die pensioen opbouwen zijn spontaan
bekend met www.mijnpensioenoverzicht.nl
Pagina 19 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
20. Hoogte netto pensioen populairste toevoeging
voor mijnpensioenoverzicht.nl
Hoe hoog mijn netto pensioen ongeveer zal zijn 53
Hoeveel mijn inkomen teruggaat bij pensionering 39
Hoe zeker of onzeker mijn pensioen is 39
Wat de gevolgen zijn als ik eerder stop met werken 38
Een waarschuwing als mijn pensioen onvoldoende lijkt te zijn 35
Hoe hoog het gezamenlijk pensioen van mij en mijn partner zal zijn 29
Wat mijn nabestaanden krijgen als ik kom te overlijden 28
Wat ik kan doen voor een hoger pensioen 27
Hoe lang ik moet doorwerken om alles te kunnen blijven betalen 16
Iets anders 2
Ik mis niets op de website 16
Weet niet / geen mening 7
0 10 20 30 40 50 60
Oktober 2011: gerealiseerd (?)
AFM Visiedocument pensioenuitvoering (1 mei 2011)
http://www.afm.nl/~/media/Files/pensioen/presentaties-congres2011/visiedocument-
pensioenenuitvoering.ashx
Pagina 20 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
21. Van degenen die UPO hebben ontvangen, vindt
meerderheid UPO overzichtelijk en begrijpelijk
Heeft u een Uniform Pensioen Overzicht (UPO) ontvangen?
Totaal 78 10 12
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ja Nee Weet ik niet
Het UPO is overzichtelijk 7 54 22 6 3 7
Het UPO is begrijpelijk 7 48 26 9 3 7
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Volledig mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Volledig mee oneens Ik heb onvoldoende kennis van het UPO
Pagina 21 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
22. 60% wil maximaal 20 euro per uur
betalen voor pensioenadvies
100%
80%
60%
40%
20%
0%
€0
€10
€20
€30
€40
€50
€60
€70
€80
€90
€100
Hoeveel bent u bereid per uur
te betalen voor advies?
(open antwoord)
N = 222
Pagina 22 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
24. Vertrouwen in de markt en in spelers op de markt
De financiële markt in Nederland 5 19 58 18 0
Financieel toezicht in Nederland 7 22 53 17 0
Banken en verzekeraars in
10 23 50 16 1
Nederland
Kredietverstrekkers in het
18 41 35 5 0
algemeen
Financiële adviseurs in het
11 33 48 8 0
algemeen
Eigen financieel adviseur 4 8 46 34 8
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Helemaal geen vertrouwen Nauwelijks vertrouwen Een beetje vertrouwen Veel vertrouwen Heel veel vertrouwen
Pagina 24 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
25. Verantwoordelijkheid bij afsluiten financieel
product (hoofdzakelijk) bij aanbieder
100%
6 7 7 6 8 6 7
80%
41 37 35 38 40
39
48
60%
40%
49 48 52 51 47 49
42
20%
5 8 5 6 6 4 4
0%
Voorjaar 2011 Najaar 2010 Voorjaar 2010 2009 2008 2007 2006
De verantwoordelijkheid ligt voor 100% bij de consument
De verantwoordelijkheid ligt voor het grootste gedeelte bij de consument
De verantwoordelijkheid ligt voor het grootste gedeelte bij de aanbieder
De verantwoordelijkheid ligt voor 100% bij de aanbieder
Pagina 25 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
26. Voorwaarde voor voorlichting: AFM is
bekende en betrouwbare afzender
(Interactieve) hulpmiddelen van AFM
- www.checkjehypotheekgesprek.nl
- www.weetwatjeweet.nl
- www.financielechecklist.nl
- www.meerkeuzemetgeld.nl
- www.afm.nl/eneeuro
- www.afm.nl/besliswijzer
- www.afm.nl/folders
Pagina 26 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
27. Geholpen naamsbekendheid AFM
100%
10 9 10 12 10
14 17 19
80% 24
28 25
27
46
44 42
60% 43
27
30
33 26
40%
38 38
20% 36 34
35 34 39
30
6 3 4 5
0%
DNB: DNB: Najaar DNB: DNB: Najaar AFM: AFM: Najaar AFM: AFM: Najaar
Voorjaar 2010 Voorjaar 2009 Voorjaar 2010 Voorjaar 2009
2011 2010 2011 2010
Niet eerder van gehoord Ken ze van naam Ken ze van naam en weet globaal wat ze doen Weet vrij goed wat ze doen
Pagina 27 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
28. Verbond van Verzekeraars –
Consumentenmonitor
http://verzekeraars.nl/sitewide/general/nieuws.aspx?action=view&nieuwsid=1059
Pagina 28 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor
29. AFM Consumentenmonitor
• Doel: Meten van ontwikkelingen in gedrag van
consumenten in de tijd. Levert inzicht en
informatie voor beter toezicht
• Methode: Online onderzoek (Gfk Panel Services)
• Steekproef: N=800 -1000 sluiters van financieel product
N=400 gemiddeld Nederland
• Vraagtijd: 10-15 min
• Frequentie: Vanaf 2004 halfjaarlijks
• Openbaar: www.afm.nl/consumentenrapporten
Pagina 29 13 oktober 2011 | AFM Consumentenmonitor