กล่าวทั่วไปในภาพรวมของแรงงานชาวฟิลิปปินส์ในต่างประเทศ

1. ระบบการฝึกและศึกษาประโยควิชาชีพของสาธารณรัฐฟิลิปปินส์
(The Philippines Technical Vocational Education and Training – TVET System)
น.อ.วชิรศักดิ์ พูสิทธิ์
ผชท.ทอ.ไทย/มะนิลา
การจัดระบบการฝึกและศึกษาประโยควิชาชีพของฟิลิปปินส์ มีทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็น
ทางการ โดยจัดหลักสูตรตามแบบอย่างของอเมริกัน ต่างกันที่ระยะเวลาในการศึกษาและการให้โอกาสแก่ผู้
ที่ไม่มีโอกาสได้รับการศึกษาในภาคบังคับปกติ (การศึกษาขั้นพื้นฐาน ๑๒ ปี ประถม ๖ ปี มัธยม ๔ ปี)
การศึกษาประโยควิชาชีพในฟิลิปปินส์มีสถานศึกษาทั้งภาครัฐและเอกชน มีหน่วยงาน Technical
Education and skills Development Authority กากับดูแลการฝึกศึกษาเพื่อเตรียมคนระดับลูกจ้างแรงงาน
และแรงงานฝีมือส่งเข้าสู่ตลาดแรงงาน ทั้งนี้การฝึกศึกษาวิชาชีพประเภทแรงงานฝีมือ โดยมากจะจัดการ
โดยสถานศึกษาเอกชน และมีกลไกการควบคุมมาตรฐานเพื่อสร้างแรงงานชาวฟิลิปปินส์ที่พร้อมปฏิบัติงาน
(Job-ready) เข้าสู่ตลาดแรงงานทั้งภายในประเทศและตลาดต่างประเทศตามมาตรฐานแรงงานสากล
รวมทั้งรัฐบาลฟิลิปปินส์ให้การสนับสนุนทั้งการจัดทุนการศึกษาและการจัดสรรงบประมาณเกื้อหนุน
สถาบันการศึกษา (Subsidizing) เพื่อสร้างโอกาสความเท่าเทียมกันทางการศึกษา ผลการสารวจผู้จบ
การศึกษาประโยควิชาชีพของฟิลิปปินส์สามารถเข้าสู่ตลาดแรงงานได้ถึง ๖๐ % ทั้งในและต่างประเทศ ใน
ส่วนต่างประเทศ มีการสร้างระบบเครือข่ายพันธมิตรของตลาดแรงงาน โดยเฉพาะในภาคเอกชน เช่นกับ

2. ประเทศแคนาดา ญี่ปุ่น ลิเบีย ซาอุดิอาระเบีย สิงคโปร์ เป็นต้น ชาวฟิลิปปินส์ที่เคลื่อนย้ายออกไปทางาน
ต่างประเทศ รู้จักกันในชื่อ Overseas Filipino Workers (OFWs)
จากข้อมูลของสานักงานสถิติแห่งชาติของประเทศฟิลิปปินส์ จากจานวนการเคลื่อนย้ายแรงงาน
ออกนอกประเทศของฟิลิปปินส์ระหว่างปี พ.ศ.๒๕๔๘ - พ.ศ.๒๕๕๔ พบว่า มีจานวนแรงงานที่เพิ่มขึ้นอย่าง
ต่อเนื่องจาก ๖,๙๗๗,๕๐๗ คนในปี พ.ศ.๒๕๔๘ เพิ่มขึ้นเป็น ๙,๔๕๒,๙๘๔ คนในปี พ.ศ.๒๕๕๓ และ
๑๐,๔๕๕,๗๘๘ คน ในปี พ.ศ.๒๕๕๔ เมื่อเปรียบเทียบจานวนแล้วพบว่า การเคลื่อนย้ายแรงงานชาว
ฟิลิปปินส์ในปี พ.ศ.๒๕๕๔ เพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัวเมื่อเปรียบเทียบกับปี พ.ศ.๒๕๔๘
จากสถานการณ์การเคลื่อนย้ายแรงงานออกนอกประเทศของชาวฟิลิปปินส์ที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
เกิดจากการที่รัฐบาลของประเทศฟิลิปปินส์มีการส่งเสริมและผลักดันให้ชาวฟิลิปปินส์ออกไปทางาน
ต่างประเทศอย่างเป็นระบบมาเป็นระยะเวลาอันยาวนานมากกว่า ๔๐ ปี โดยมีการจัดตั้งหน่วยงานภาครัฐ
หลายหน่วยงานที่คอยดูแลเกี่ยวกับการส่งออกแรงงานไปต่างประเทศทั้งชั่วคราวและการไปตั้งถิ่นฐาน
ต่างประเทศอย่างถาวร ไม่ว่าจะเป็น Philippine Overseas Employment Administration หรือที่ชาว
ฟิลิปปินส์เรียกว่า POEA ที่ดูแลเรื่องการทาสัญญาของ OFW กาหนดมาตรฐานในการจ้างงานสาหรับชาว
ฟิลิปปินส์ที่ออกไปทางานต่างประเทศเป็นการชั่วคราว ดูแลเรื่องการออกกฎ ระเบียบและออกใบอนุญาต
สาหรับตัวแทนจัดหางานภาคเอกชน
การส่งออกแรงงานต่างประเทศของสาธารณรัฐฟิลิปปินส์สามารถนารายได้กลับสู่ประเทศอันถือ
เป็นรายได้หลักของประเทศ และในนโยบายความมั่นคงแห่งชาติสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ พ.ศ.๒๕๕๔ –
๒๕๕๙ ของประธานาธิบดีเบนิกโน อาคิโน ยังระบุถึงการให้การสนับสนุน และดูแลแรงงานชาวฟิลิปปินส์ที่
นารายได้กลับสู่ประเทศเหล่านี้อีกด้วย
สาหรับประเทศไทย จากการประสานข้อมูลกับสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงมะนิลา แจ้งว่า
ปัจจุบัน นักธุรกิจไทยมีการติดต่อและแจ้งความต้องการแรงงานชาวฟิลิปปินส์เพิ่มมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
ทั้งแรงงานทั่วไปและแรงงานฝีมือ จากเดิมแรงงานชาวฟิลิปปินส์ที่มาทางาน ณ ประเทศไทย จะเข้ามา
ประกอบอาชีพ พนักงานรับใช้ ครู อาจารย์สอนภาษา นักร้อง นักดนตรี แล้วกระจายสู่อาชีพพยาบาล
วิศวกร ช่างกล ทั้งแรงงานระดับฝีมือและระดับช่าง ทั้งนี้เนื่องจากค่าจ้างแรงงานของชาวฟิลิปปินส์ถือได้ว่า
ไม่สูงสาหรับนักธุรกิจไทย แต่อัตราค่าจ้างในประเทศไทยมีค่าสูงสาหรับลูกจ้างชาวฟิลิปปินส์ ตลอดจน
ลูกจ้างชาวฟิลิปปินส์มีขีดความสามารถในการติดต่อประสานงานกับชาวต่างชาติอื่น ๆ ได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ เนื่องจากสามารถสื่อสารภาษาอังกฤษได้ ประเด็นนี้ถือเป็นประเด็นสาคัญที่แรงงานชาว
ฟิลิปปินส์มีความได้เปรียบ สามารถแทรกเข้ามาในตลาดแรงงานไทย ในขณะที่คนไทยที่มาพานักและ
ทางานในฟิลิปปินส์มีจานวนประมาณ ๗๐๐ คนเท่านั้น อย่างไรก็ตาม การจัดการแรงงานชาวฟิลิปปินส์ใน
ประเทศไทยยังเป็นการเข้ามาทางานผ่านระบบนายหน้าเป็นส่วนใหญ่

3. แรงงานชาวฟิลิปปินส์ที่เข้ามาทางานในประเทศไทยอย่างถูกกฎหมายแบบชั่วคราวจาแนกตามอาชีพ
ปี พ.ศ.๒๕๕๕
อาชีพ จานวน (คน)
ครู อาจารย์ ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการสอน ๕,๒๒๗
ผู้จัดการฝ่ายต่างๆ ๑,๐๘๔
ผู้ประกอบวิชาชีพด้านธุรกิจ ๗๓๖
เสมียน เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานประจาสานักงาน ๑๙๐
ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องด้านศิลปะ บันเทิง และกีฬา ๑๘๕
ช่างเทคนิคด้านวิศวกรรม คอมพิวเตอร์ อิเล็กทรอนิกส์ ๑๖๓
กรรมการและผู้บริหารระดับสูง ๑๑๖
ผู้จัดการฝ่ายผลิตและฝ่ายปฏิบัติการ ๕๙
ผู้ปฏิบัติที่เกี่ยวข้องด้านการเงินและการขาย ๒๙
ผู้จัดการทั่วไป ๒๗
อาชีพอื่นๆ ๖๕๗
รวม ๘,๕๐๐
โดยสรุป รัฐบาลสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ให้การสนับสนุนการฝึกศึกษาในประโยควิชาชีพแก่ชาว
ฟิลิปปินส์ทั้งการมอบทุนการศึกษา การออกค่าใช้จ่ายช่วยเหลือแก่สถาบันการศึกษา การควบคุมคุณภาพ
ให้ได้มาตรฐาน โดยใช้หลักสูตรตามแบบอเมริกัน รัฐบาลมีนโยบายดูแลแรงงานชาวฟิลิปปินส์ใน
ต่างประเทศเนื่องจากสามารถนารายได้หลักกลับเข้าสู่ประเทศ และมีเครือข่ายแรงงานในหลายประเทศ
สาหรับประเทศไทย แรงงานคุณภาพชาวฟิลิปปินส์เพิ่มสูงขึ้นด้วยเหตุผลเรื่องค่าจ้างแรงงาน คุณภาพ
แรงงานและความได้เปรียบทางภาษา
----------------------------------------------