1. ‘W
atkunnenweals
TweedeKamerdoenom
onzepositietenop-
zichtevanhetkabinet
teversterken’,vroegHalbeZijlstra
zichwoensdagaf indeVolkskrant
(O&D,3juli).DeKamerheefthaarin-
strumenteninhoogtempobotge-
maakt,zostelthij,verwijzendnaarde
groteaantallenKamervragenen
spoeddebatten.Naastdezeklacht
wordtindediscussieoverdeparle-
mentairewerkwijzevaakookgewe-
zenopdeaanzienlijkeinformatie-
achterstandvandeKamertenop-
zichtevanderegering–diewordtbij-
gestaandooreenomvangrijk
ambtelijkapparaat.Hetgaatniet
eenszozeeromdebeschikbaarheid
vaninformatie,alswelomhetver-
werkenervan.Hetisinderdaadde
vraagof deKamervoldoendeinstaat
ishaardemocratischetaakals‘con-
troleurvandemacht’opeffectieve
wijzetevervullen.Devoorgenomen
bezuinigingenopdeKamerbegro-
tingmakendievraagalleenmaarnij-
pender.
EenvandemanierenwaaropdeKa-
merhierwataanzoukunnendoen,is
hetverderuitbouwenvanhaaron-
derzoeksfunctie.Parlementaironder-
zoekisalenigetijdinopkomst.On-
langsnogiseenenquêtecommissie
ingestelddieonderzoekgaatdoen
naarhetstelselvanwoningcorpora-
ties.EenenquêtenaarhetFyra-
debacleisinvoorbereiding.Erzijn
daarnaastkleinschaligereparlemen-
taireonderzoeken,zoalshetrecentaf-
gerondeonderzoeknaardeontwik-
kelingvandehuizenprijzen.Tegelij-
kertijdishetonderzoeksinstrument
nogsteedsinontwikkeling.Zowordt
sindsenkelejarenmeteenonder-
zoeksagendagewerkt,opbasiswaar-
vanjaarlijksdriekorteonderzoeken
kunnenwordenverricht.Enafgelo-
pendinsdagnognamdeKamertwee
motiesaan,waarin–medenaarhet
voorbeeldvanandereparlementen–
wordtvoorgesteldtegaanwerken
metparlementaireondervragingen
onderede,respectievelijkmethet
houdenvanhoorzittingenmetkandi-
daat-ministers.
Ervaringeninhetbuitenlandlaten
ziendatdeverdereontwikkelingvan
hetonderzoeksinstrumentterver-
sterkingvandeparlementairecon-
trolefunctievooralkansenbiedtwan-
neerditinstrumentopeenmeerper-
manentewijzewordtingebedinde
parlementairepraktijk.HetAmeri-
kaanseCongreskentalsinds1946
vastetoezichts-enonderzoekscom-
missies.Hetinvergelijkingveelzwak-
kereBritseparlementkentdergelijke
vasteonderzoekscommissiessinds
1979.HoewelhetBritsecommissie-
stelselaanzienlijkbescheidenervan
opzetisdanhetAmerikaanse,wordt
inmiddelsbreederkenddatdeselect
committeesdaarveelmeerdiepgang
encontinuïteitindeparlementaire
controlehebbengebracht.Evenalsin
Nederlandblijkendeledenvande
Britseonderzoekscommissiesover
partijgrenzenheengoedtekunnen
samenwerken.
Vergelekendaarmeestaathetpar-
lementaironderzoekinNederlandei-
genlijknogindekinderschoenen.
OnderzoekscommissiesindeTweede
Kamerzijnnogaltijdtijdelijkvan
aard,waardooronderzoekensteeds
opnieuwveelvoorbereidingvergen
eneenlangdurigbesluitvormings-
proceskennen.Naafloopdreigtveel
vandeopgedanekennisverlorente
gaan,omdatcommissieledenuitde
Kamervertrekkenendetijdelijke
commissiestaf wordtontbonden.
DeKamerzoudaarommoetenbe-
zienof onderzoekeenonderdeelkan
wordenvandedagelijkseparlemen-
tairepraktijk.Datzougoedkunnen
doorbinnenhethuidigestelselvan
vasteKamercommissieseenaantal
permanentesubcommissiesinte
stellendiezichloutermetonderzoek
bezighouden.Diesubcommissies
hoevennietgroottezijn:vijf of zeven
ledenisalvoldoende.Hetaantalbe-
nodigdeKamerledenblijfthierdoor
beperktenerkaneengoedesamen-
hangindecommissieontstaan.
Essentieelisdatdezesubcommis-
siesdevrijheidkrijgenbinnenhun
beleidsterreineigenonderzoeks-
lijnentekiezen.Hunonderzoeks-
werkkanveelkleinschaligerenflexi-
belervanaardzijndanhetnuvaakis.
Daarbijkanhetgaanombredebe-
leidsevaluatiesof onderzoekennaar
toekomstigebeleidsvraagstukken,
zoalsdatthansalinincidentelevorm
plaatsvindt,maarbijvoorbeeldook
omeenmaligehoorzittingenwaarbij
snelwordtingesprongenopeenactu-
elekwestie.
Naafloopvaneenonderzoekkan
steedsdevingeraandepolsworden
gehouden,bijvoorbeelddoormiddel
vanvervolghoorzittingenmetdever-
antwoordelijkebewindspersonen.
Adequateambtelijkeondersteuning
isnoodzakelijk.Meteencompacte,
vakkundigestaf kanveelwerkwor-
denverzetenefficiëntwordensa-
mengewerktmetbijvoorbeelddeRe-
kenkamer,adviescollegesenplanbu-
reaus.Decommissieledenkunnenzo
specifiekeexpertiseontwikkelenen
zichbinnendeKameropcontroleen
onderzoekzichtbaarprofileren.De
Kamerbouwtintussensystematisch
aaneenbetereinformatiepositieen
eeneigeninstitutioneelgeheugen,
waarmeehaarpositiealstegenwicht
vanderegeringwordtversterkt.
Opinie & Debat
MaakonderzoekKamerpermanent
Sandor Loefen
is universitair
docent staats-
recht aan de
Vrije Universiteit
Amsterdam.
Parlement,lam of leeuw?
De Kamer kan haar positie
tegenover de regering ver-
sterken door permanente
subcommissies in te stel-
len die zich uitsluitend be-
zighouden met onderzoek.
BesteFrank,
T
ijdensonze bijeenkom-
sten was jecynisch over de
ontwikkelingen rondom
3D-printen. Datmedische
toepassingenrevolutionairzijn
(bio-printen), daarwarenwe het
over eens.Overhet printenvan
voedsel, zoals glutenvrij brood,al
minder. Bijhet printenvan objec-
ten vondjehet onterechtom van
revolutionaire technologiete
spreken. Waaromzo terughou-
dend?Want–alblijft massapro-
ductiebestaan –hetis werkelijk
revolutionair.
Ik zie3Din het rijtjevan boek-
drukkunsteninternet.Ketenver-
kortingenketenomkering. De
consument diemeteen thuis-
printer toegang heeft tot produc-
tie.De ultieme uitingvan de
participatievesamenleving!
De kosten worden lager. Naast
printers verschijnen ‘3D-kopieer-
machines’. Objecten copy-pasten
wordtkinderspel.Het3D-scan-
nenper smartphone komt eraan.
Hetgebruik van allerhande
printmaterialen wordtmogelijk;
metalen, glas, textiel,organische
cellen. Methet recyclen van 3D-ge-
printmateriaal maakjevan het
ene product iets anders.
Eenkastknop, zeldzame auto-
onderdelen, kleding, wapens,
huizen,protheses;steeds com-
plexer,totdatde 3D-printer3D-
printers print. Met4D (datmate-
riaalgebruiktzoals geheugenme-
taal)kunjestraks objecten prin-
ten dieonder omstandigheden
van vorm veranderen.Vankan-
kercel-zoekende nanobotstot
zelfbouwende stoelen.
De impactop de samenle-
vingis enorm. Vanethiek,
copyrightvraagstukkentot de
creatievan waarde.Nognooit
was de differentiatie tussen ma-
teriaal- enontwerpkosten zo evi-
dent.Na schrijvers, fotografen en
muzikanten moeten ook kunst-
enambachtslieden een nieuwe
balanszoeken. Binnenkort maak
ik mijn eigen Rodin-beeld,vaat-
machine ofValentino-jurk. Cre-
erenenduplicerengeeftautono-
mie. Datditrevolutionairis, kan
jetoch niet ontkennen? Powerto
the Printing People!
BesteLieke,
M
ijn scepsis komt vooral
voort uit het feit dat het
onmogelijkis nualte
voorzien dat3D-printen
in het rijtje van boekdrukkunst
eninternetpast.De geschiedenis
van het hedenwordtpas verin de
toekomst geschreven. Zo dacht
menlang dat we tegenwoordig
een cashlesssociety zouden heb-
ben.In mijn portemonneezitten
nogsteeds munten enbank-
biljetten.
Zo zijn er vele missers.Toen
men zich aanhet eind vande
19de eeuw de vraag stelde
welkeuitvindingen in de
20ste eeuw een belangrijke rol
zouden spelen, is de verbran-
dingsmotor volledig over het
hoofd gezien. IBM-baas Thomas J.
Watson jr. beweerde in 1943dat
voorde hele wereldvijfcompu-
tersvoldoende zouden zijn.In
1981dachtBill Gates nogdateen
geheugen van640 Kgenoegzou
zijn vooriedere pc.De indertijd
spraakmakende futurologen
Kahn en Wienervoorspelden in
1967 dateind20steeeuw de lan-
denvanhet WarschauPactde VS
enhun NAVO-bondgenotenals
economischegrootmachtvoor-
bij zoudenzijngestreefd.Ookik-
zelfkenmissers:in eenvooruit-
blik in 2004 dachtik datdevirtu-
elewereldvan Second Life een
belangrijkeplaats in het econo-
mischlevenzou innemen.Maar
ik vergatdekredietcrisis.
Ontegenzeggelijkzullen we
profijthebbenvande 3D-printer,
zoalsvan zovele anderetechnolo-
gischevernieuwingen.Mijn
kunstknie ennieuwe hartklep-
penzullen door eengespeciali-
seerdbedrijfmeteen 3D-printer
op maat aande chirurgenwor-
denafgeleverd.Via commerciële
internetbedrijven,zoalsShape-
ways, kunnen we nual viade3D-
printer naareigenwensennaar
eigenontwerpgemaaktespullen
bestellen.Misschienhebbenwe
straks thuiseen3D-printertje
staanwaarmeewemooige-
vormdekoekjes enandereculi-
naire hoogstandjeskunnen ma-
ken.Maarde machtaanhet volk
brengtde 3D-printerniet.
Revolutie! De 3D-printer hoort in het rijtje van boekdrukkunst en internet, meent Lieke Lamb. Misschien dat
we binnenkort koekjes printen, schrijft Frank den Butter, maar macht aan het volk brengt de 3D-printer niet.
Frank
den Butter
is hoogleraar
algemene
economie aan
de Vrije
Universiteit
Amsterdam.
Niet op Twitter
Lieke
Lamb
is trendstrateeg
bij Bureau Trend-
watcher.com.
@LiekeLamb
26 DE VOLKSKRANT
VRIJDAG 5 JULI 2013
Vanaf volgende
week gaat
#HetDuel er
even tussenuit.
De rubriek keert
in de loop van
augustus terug
op haar ver-
trouwde plek in
deVolkskrant
van vrijdag.
Volkskrant.nl/
HetDuel
Bas van der Schot
#HetDuel Uitgedaagd op Volkskrant.nl