Examenbespreking havo in Drachten, 23 mei 2011

1. EXAMENBESPREKING HAVO 2011 Duits – 23 mei 2011, Drachten
Aanwezig:
• Annalien Prozée Dockinga College / Dokkum
• Ellen Verhoef Aletta Jacobs / Hoogezand
• Paul Stevelmans Alfa College / Groningen
• Kees van Woerkom Sevenwolden / Heerenveen
• Geert Muurling Linde College / Wolvega
• Marta Burhardt Borgen/Lindenborg / Leek
• José Plasier Borgen/Lindenborg / Leek
• Alex v.d. Berg Ommelander College / Appingedam
• Tryntjse Louwenaar Ommelander College / Appingedam
• Gaby Hermans Het Drachtster Lyceum / Drachten
• Berber Postema Het Drachtster Lyceum / Drachten
Algemene opmerkingen over het examen:
• Gevarieerde teksten.
• Niet al te lange teksten.
• Goede verhouding open – gesloten vragen.
• Geen moeilijk examen.
• Vraag 19 lastig (voor leerlingen + correctie).
• Taalgebruik: zitten aantal lastige constructies in (o.a. beeldspraak, aantal ‘moderne’
woorden die niet in het woordenboek staan).
• Soms grote stukken tekst met maar één vraag.
• Leerlingen hebben hun tijd gebruikt. Weinig leerlingen eerder weg.
• Positief: De bronnen staan er weer bij.
• Men wil in het antwoordmodel wat anders horen, dan waar men naar vraagt. De
vragen zijn te globaal in vergelijking met het gedetailleerde antwoordmodel.
Vraag 1:
• Tijd. (op het randje) 1 pt
• Hun nachtrust. 1 pt
Vraag 3:
• Aantal leerlingen citeert meer dan het antwoordmodel, soms zelfs de hele zin.0 pt
• ‘anbietet’ / ‘vertreiben’ mogen bij het antwoord staan. 1 pt

2. Vraag 9:
• Ze vond het oneerlijk dat er alleen maar beelden van mannen stonden. 0 pt
• Ze vindt dat niet alleen de hoofden van mannen maar ook die van vrouwen
in de ruimte mogen staan. 0 pt
• Er stonden geen vrouwen bij (discriminatie). 0 pt
• Omdat de vrouwen nog onvertegenwoordigd waren op de muur. 0 pt
• Dat alleen mannen daar staan. 0 pt
Allemaal te stellig.
• Vrouwen worden minder goed gerepresentateert dan mannen. 1 pt
Taalfouten niet fout gerekend.
• Dat vrouwen eenvoudig in die verzameling worden ondergepresenteerd. 1 pt
Erg letterlijk vertaald. Op het randje.
• Ze vond dat vrouwen met twee buste duidelijk ondergerepresenteerd waren. 1 pt
Voordeel van de twijfel, klemtoon.
• Dat vrouwen met maar twee borstbeelden duidelijk niet representatief zijn. 0 pt.
Vraag 11:
Slechte vraag, ongelukkig geformuleerd.
• Goede sfeer en inovatief. 0 pt
Staat niet wie er innovatief is + wordt als 2de genoemd.
• Ze vinden Nederland mooi, gezellig en de architecten in Nederland waren
anders, nl. experimenteel en innovatief. 0 pt
Als 3de genoemd.
• Amsterdam is/was een hype voor architecten omdat het daar innovatief en
experimenteel was. – te beperkt 0 pt
• Ze wouden wat nieuws en Nederland is experimenteel en nieuw. 1 pt
• Het was een hype. – Is constatering, geen reden. 0 pt
Vraag 13:
Twee keer 1 woord citeren
Correcte vertaling van een citaat. 1 pt
• Typische Vorurteile. 1 pt
Leerling heeft het begrepen
• Poldern diskutieren 1 pt
Naar eerste woord kijken
• Vooroordelen 1 pt
• Discussiëren (‘Poldern’) 1 pt
Vraag 19:
Slechte vraag. Het ‘acceptabele antwoord’ geeft te veel mogelijkheden.
Is het punt dat er problemen in die klassen waren/lesgeven niet meer mogelijk was.
Voor de opnamen (acc) = tijd van de problemen in de klas.
Als er ergens iets over problemen, zoals die er vóór het project waren, staat: dan goed
rekenen (= vóór de opnamen). Alles wat aangeeft dat ze weer terug bij af zijn.
Er wordt een tijdstip gevraagd (welk punt). + Er moet teruggekeken worden in de tijd.
• Chaos in de klas. 0 pt

3. • Het punt voordat de coaches kwamen. 1 pt
= vóór de opnamen
• Het punt waarop de problemen in de klas zo groot zijn dat er geen les meer
kan worden gegeven. 1 pt
= situatie van vóór de opnamen
• Dat het weer onmogelijk is om les te geven aan de klas. 1 pt
= situatie van vóór de opnamen
• Dat er problemen en conflicten waren. 1 pt
• De problemen in die twee klassen die dan nog steeds niet opgelost zijn. 1 pt
• Toen het nog slecht ging. 1 pt
• Het beginpunt zonder enige verandering. 1 pt
Vraag 23:
• seine Mitmenschen 1 pt
Vraag 31:
‘beide’ wordt in de vraag reeds genoemd.
• Zij moeten ‘meerdere treinen’ vooruitdenken. 1 pt
‘Vooruitdenken’ is het belangrijkste.
Vraag 33:
Wat als leerling de juiste beroepen noemt, maar vertaalt (i.p.v. citeert) 1 pt
Schrijffouten? Schrijffouten niet fout rekenen.
• Alles in het Nederlands. 1 pt
• Fachlehrerin 1 pt
• Fahrleiterin 1 pt
• Elektrin 1 pt
Vraag 38:
Antwoorden met ‘brutaal’ worden fout gerekend.
• Lange werktijden. 0 pt
Verandering zit er niet in.
• Meer studenten. 0 pt
• Ze moeten steeds meer oppassen voor leerlingen. 1 pt
Zit de ‘bedreiging’ in.
• Leerlingen worden steeds gevaarlijker. 1 pt
• Beangstigende leerlingen. 1 pt
Vraag 41:
Antwoorden met ‘status’ zijn fout.
• Mannen letten op status en uiterlijk, omdat ze dan waarschijnlijk goede
genen heeft. 0 pt
• Het uiterlijk, die vrouwen hebben een goed vrouwelijk gen. 0 pt
Te cryptisch.

4. Vraag 43:
Antwoordmodel: ‘Nee’ staat tussen haakjes, dus ‘ja’ met goede toelichting mag ook.
Haakjes hadden niet om ‘nee’ moeten staan bij het antwoordmodel.
Formulering van de vraag roept foute antwoorden op.
• Nee, 2 uur na de bestelling kan de aanbiedingsperiode niet meer worden
veranderd. 0 pt
• Ja, maar dan moet je wel binnen twee uur reageren. 1 pt
• Nee, als er twee dagen van de ingestelde tijd voorbij zijn, kan het niet meer. 1 pt
***Redenen voor slechte examenresultaten in de afgelopen jaren***:
• Leerlingen besteden minder tijd aan school. Ze besteden meer tijd aan wiskunde e.d.
en dat gaat ten koste van de talen.
• Leerlingen lezen veel minder.
• Zwakke CM-leerling kiest verhoudingsgewijs veel Duits.
• ‘Frans’ kan ik al helemaal niet.
• Geen voorsprong (meer). Over het algemeen niet in klas 1, zoals Frans. Leerlingen
kijken geen Duitse tv.