2. Το δράμα
Προέλευση:
- Στοιχεία από το Έπος και τη Λυρική
ποίηση.
- Προήλθε από τα θρησκευτικά
δρώμενα προς τιμήν του θεού Διονύσου.
3. Ο Διόνυσος
Θεός του αμπελιού
και του κρασιού.
Η ζωή του συνδέθηκε
με τον κύκλο της ζωής
και του θανάτου.
Ακόλουθοί του ήταν
οι τραγόποδες
Σάτυροι
4.
Οι οπαδοί του μεταμφιέζονταν την ώρα
της λατρείας:
Δέρματα ζώων
Άλειφαν το πρόσωπό τους με τρυγία
Στεφάνια από κισσό
Ουρές, γένια ή κέρατα
Κι έτσι έφταναν στην έκσταση=
την συναισθηματική μέθη και
ταύτιση με τους Σατύρους
5.
6.
Ο Πεισίστρατος
ιδρύει ιερό και
οργανώνει λαμπρές
γιορτές για τον
Διόνυσο.
Το 534π.Χ. ο Θέσπης
διδάσκει για πρώτη
φορά δράμα.
7. Εορτές του Διονύσου
Τα Μεγάλα ή ἐ ν ἄ στει Διονύσια
Τα Μικρά ή κατ’ ἀ γρούς Διονύσια
επαναλήψεις επιτυχημένων δραμάτων
Τα Λήναια
νέα δράματα
νέες τραγωδίες και κωμωδίες
Τα Ανθεστήρια
πολύ αργότερα προστίθενται οι δραματικοί
αγώνες.
8.
Είδη δράματος
Η τραγωδία
Η κωμωδία
από τις Διονυσιακές γιορτές.
γελοιοποίηση προσώπων και καταστάσεων
άσκηση κριτικής
πρόσωπα σύγχρονα και καταστάσεις που ήταν
επικίνδυνες για την πόλη.
Το σατυρικό δράμα
παίζουσα τραγωδία
εξωτερικά γνωρίσματα τραγωδίας
σκοπός το γέλιο κι όχι να διδάξει
Σάτυροι και Σειληνός.
9. Η τραγωδία
Τραγωδία:
α) ᾠ δὴ τῶ ν τράγων
β) χορικό άσμα σε διαγωνισμό με βραβείο
έναν τράγο.
Και οι δύο απόψεις θεωρούνται αυθαίρετες.
10. Αριστοτέλης:
σύνδεση τραγωδίας με διθύραμβο.
Αρίων (αρχές 6ου αι.):
καλλιτεχνική διαμόρφωση του διθυράμβου,
συνθέτοντας στίχους και μουσική.
περιεχόμενο αρχικά σχετικό με τους μύθους του
Διονύσου.
χορός 50 ανδρών
εὐρετὴς τοῦ τραγικού τρόπου, είδους μουσικής που
οι χορευτές του ήταν μεταμφιεσμένοι σε
τράγους.
11. Θέσπης (μέσα 6ου αι.):
Ξεχωρίζει τον εξάρχοντα από την ομάδα
Ταυτίζει τον εξάρχοντα με το πρόσωπο που
υποδύεται
Οι λόγοι του = στίχοι που απαγγέλλονται
Δημιουργεί το ἅρμα Θέσπιδος ένα μικρό θίασο
με τον οποίο περιοδεύει
14. διάρθρωση της τραγωδίας
Κατά ποσόν μέρη της τραγωδίας:
επικό στοιχείο
λυρικό στοιχείο
πρόλογος
πάροδος
επεισόδια
στάσιμα
έξοδος
κομμοί
μονωδίες
διωδίες
15. Κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας
μύθος: το σενάριο, η υπόθεση του έργου
ήθος: ο χαρακτήρας του τραγικού ήρωα, ο
ψυχικός του κόσμος, οι σκέψεις και ο τρόπος
αντίδρασης.
λέξη: τα εκφραστικά μέσα, το ύφος
διάνοια: οι ιδέες και τα επιχειρήματα
μέλος: τα μουσικά στοιχεία
όψη: ο σκηνικός κόσμος, η σκηνογραφία και η
ενδυματολογία
22. Δραματικοί αγώνες
σύνδεση με την Αθήνα και τις γιορτές του
Διονύσου.
στο θέατρο του Διονύσου παράσταση
νέων έργων των ποιητών με αγωνιστικό
χαρακτήρα.
χρόνος διεξαγωγής = άνοιξη:
οργιαστικός χαρακτήρας της λατρείας του θεού.
περιορισμός των γεωργικών εργασιών.
πλήθος ξένων και συμμάχων στην Αθήνα
23.
επιμέλεια και οργάνωση του επώνυμου
άρχοντα:
επιλογή των έργων
επιλογή των ηθοποιών
επιλογή των χορηγών
κριτές = δέκα εκλεγμένοι με κλήρο μέσα
από τους θεατές.
χορηγικά μνημεία
διδασκαλίες: πλάκες όπου χαράζονταν τα
ονόματα των ποιητών, χορηγών και
πρωταγωνιστών.
29.
ο χορός:
αντιπροσωπεύει την κοινή
γνώμη
μπαίνει στην ορχήστρα από τη
δεξιά πάροδο κατά ζεύγη (5x3) ή
κατά στοίχους (3x5)
υπόρχημα: χαρούμενο τραγούδι
30.
31.
32.
το κοινό: άντρες, γυναίκες, παιδιά,
μέτοικοι, ξένοι.
πολύ ενημερωμένοι
θεωρικά: το αντίτιμο του εισιτηρίου που
δινόταν από το κράτος στους απόρους.
ραβδούχοι: υπάλληλοι του κράτους για
την τήρηση της τάξης στο θέατρο
προάγων : ενημέρωση των θεατών στο ωδείο
(= στεγασμένο θέατρο) πριν τις γιορτές
σχετικά με το έργο.