SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 19
Ellerman’s artsenijmiddelleer een kwestie van kiezen Drs P.P.A.M. Verhoeven Universiteit Leiden Roermond, 3 april 2005
Positie Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux A. Ypey School van Nagasaki Ontwikkeling van de  Kweekschool J.L.C. Pompe  van Meerdervoort J. van de Water F. Oesterlen Achtergrond geneeskunde in de 19e eeuw G.L.H. Ellerman Ontwikkeling van de geneesmiddelleer in de 19e eeuw: Nieuwe classificaties
‘ s-Rijkskweekschool voor Militaire Geneeskundigen 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
George Lievin Henri Ellerman  ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Artsenijmiddelleer aan de Kweekschool 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux Quarin Willemier Ellerman Van Raalte Quarin Willemier 1834-42 1843-49 1850-52 1853-68 Van de Water Vriese Oesterlen Pereira Oesterlen Docent Boek Jaar
Oesterlen als basis voor het onderwijs van Ellerman? ,[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Ellerman’s Verdeeling van Artsenijmiddelen 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux Zelfde stof & zelfde werking Alleen  zelfde werking Overig: rangschikking naar scheikundige eigenschappen
Ellerman’s artsenijmiddelleer ,[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Oesterlen’s geneesmiddelleer ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Klasse II: Tonica-roborantia ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Amara resolventia (Oesterlen) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Amara mucilaginosa (Oesterlen) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Vervallen stoffen Oesterlen     Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Verplaatste stoffen Oesterlen     Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Conclusies ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Back-up
Tonica adstringentia (Oesterlen)  ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
Vervallen stoffen Oesterlen     Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux

Mais conteúdo relacionado

Mais de Patrick P Verhoeven

Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...
Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...
Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...Patrick P Verhoeven
 
Clearance of thallium-201 from the peripheral blood
Clearance of thallium-201 from the peripheral bloodClearance of thallium-201 from the peripheral blood
Clearance of thallium-201 from the peripheral bloodPatrick P Verhoeven
 
Het zijn die blikken in de ogen...
Het zijn die blikken in de ogen...Het zijn die blikken in de ogen...
Het zijn die blikken in de ogen...Patrick P Verhoeven
 
De wet van de remmende voorsprong
De wet van de remmende voorsprongDe wet van de remmende voorsprong
De wet van de remmende voorsprongPatrick P Verhoeven
 
Prognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantation
Prognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantationPrognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantation
Prognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantationPatrick P Verhoeven
 
Het onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire Geneeskundigen
Het onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire GeneeskundigenHet onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire Geneeskundigen
Het onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire GeneeskundigenPatrick P Verhoeven
 
Officier van Gezondheid Ellerman
Officier van Gezondheid EllermanOfficier van Gezondheid Ellerman
Officier van Gezondheid EllermanPatrick P Verhoeven
 

Mais de Patrick P Verhoeven (12)

Van Oesterlen naar Ellerman
Van Oesterlen naar EllermanVan Oesterlen naar Ellerman
Van Oesterlen naar Ellerman
 
Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...
Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...
Kolonel Quarin Willemier en zijn langdurige verbintenis aan het militairgenee...
 
Ellermans geneesmiddelleer
Ellermans geneesmiddelleerEllermans geneesmiddelleer
Ellermans geneesmiddelleer
 
Clearance of thallium-201 from the peripheral blood
Clearance of thallium-201 from the peripheral bloodClearance of thallium-201 from the peripheral blood
Clearance of thallium-201 from the peripheral blood
 
Het zijn die blikken in de ogen...
Het zijn die blikken in de ogen...Het zijn die blikken in de ogen...
Het zijn die blikken in de ogen...
 
Ellerman
EllermanEllerman
Ellerman
 
De wet van de remmende voorsprong
De wet van de remmende voorsprongDe wet van de remmende voorsprong
De wet van de remmende voorsprong
 
Prognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantation
Prognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantationPrognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantation
Prognostic value of noninvasive testing after orthotopic cardiac transplantation
 
Zachte heelmeesters
Zachte heelmeestersZachte heelmeesters
Zachte heelmeesters
 
Medisch eufemisme
Medisch eufemismeMedisch eufemisme
Medisch eufemisme
 
Het onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire Geneeskundigen
Het onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire GeneeskundigenHet onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire Geneeskundigen
Het onderwijs aan de Rijks Kweekschool voor Militaire Geneeskundigen
 
Officier van Gezondheid Ellerman
Officier van Gezondheid EllermanOfficier van Gezondheid Ellerman
Officier van Gezondheid Ellerman
 

Ellermans artsenijmiddelleer

  • 1. Ellerman’s artsenijmiddelleer een kwestie van kiezen Drs P.P.A.M. Verhoeven Universiteit Leiden Roermond, 3 april 2005
  • 2. Positie Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux A. Ypey School van Nagasaki Ontwikkeling van de Kweekschool J.L.C. Pompe van Meerdervoort J. van de Water F. Oesterlen Achtergrond geneeskunde in de 19e eeuw G.L.H. Ellerman Ontwikkeling van de geneesmiddelleer in de 19e eeuw: Nieuwe classificaties
  • 3. ‘ s-Rijkskweekschool voor Militaire Geneeskundigen 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
  • 4.
  • 5. Artsenijmiddelleer aan de Kweekschool 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux Quarin Willemier Ellerman Van Raalte Quarin Willemier 1834-42 1843-49 1850-52 1853-68 Van de Water Vriese Oesterlen Pereira Oesterlen Docent Boek Jaar
  • 6.
  • 7. Ellerman’s Verdeeling van Artsenijmiddelen 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
  • 8. 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux Zelfde stof & zelfde werking Alleen zelfde werking Overig: rangschikking naar scheikundige eigenschappen
  • 9.
  • 10.
  • 11.
  • 12.
  • 13.
  • 14. Vervallen stoffen Oesterlen  Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
  • 15. Verplaatste stoffen Oesterlen  Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux
  • 16.
  • 18.
  • 19. Vervallen stoffen Oesterlen  Ellerman 3 april 2005 Kring voor de Geschiedenis van de Farmacie in de Benelux

Notas do Editor

  1. In de indeling maakte hij eigenlijk een onderscheid in drie groepen geneesmiddelen. Ten eerste waren de middelen gerangschikt die een zelfde of een gelijkende stof als gemeenschappelijk kenmerk bezaten, welke ervoor zorgde dat deze middelen ook een gelijksoortige werking uitoefenden. In Ellerman’s indeling vind je deze stoffen terug onder de 1 e , 2 e , 3 e ,4 e ,6 e , 8 e en 9 e klasse. Ten tweede werden de geneesmiddelen die niet een gemeenschappelijke stof bezaten maar wel een gelijksoortige werking op het levende organisme uitoefenden, bij elkaar gegroepeerd. Deze stoffen vinden we terug in zijn 5 e , 7 e en 10 e klasse. Ten laatste vinden we in de 11 e , 12 e , 13 e en 14 e klasse die middelen die niet onder de eerst genoemde categorieën vallen, gerangschikt volgens hun scheikundige eigenschappen waarbij zoveel mogelijk de overeenkomst in werking op het lichaam in aanmerking genomen is. Ellerman realiseerde zich dat deze scheikundig-fysiologische verdeling dus een gemengde en juist om die reden zeer onvolkomen verdeling was, maar voelde zich genoodzaakt wegens de veelvuldige voordelen die de indeling bood, aan deze de voorkeur te geven boven alle andere.
  2. Over de verdeling en rangschikking van artsenijmiddelen zegt Ellerman het volgende. Om de beoefening van de artsenijmiddelleer gemakkelijker te maken heeft men getracht de artsenijmiddelen volgens bepaalde beginselen in klassen te rangschikken. Men heeft verschillende grondslagen van wetenschappelijke verdeling aangenomen om dit doel te bereiken. Deze grondslagen konden hoofdzakelijk onder twee afdelingen worden ondergebracht: 1° Grondslagen die berustten op de werking die door de artsenijmiddelen op het menselijke lichaam wordt uitgeoefend; en 2° Grondslagen die steunden op de natuur- en scheikundige eigenschappen van artsenijmiddelen. Omdat de leer der artsenijmiddelen voornamelijk de kennis van de werking van artsenijmiddelen ten doel had, zou een daarop gegronde verdeling zeker de meest wenselijke en ook doelmatigste geweest zijn, als deze werking niet nog onvoldoende bekend en van zoveel omstandigheden afhankelijk was. Bovendien zouden artsenijmiddelen met verschillende werkingen onder verschillende omstandigheden onder meerdere klassen moeten worden gerangschikt, en daardoor herhaald in de rangschikking voorkomen. Deze grondslag was dus te wankel om tot een goede wetenschappelijke verdeling te komen. De tweede wijze van verdeling, op basis van de natuur- en scheikundige eigenschappen van de artsenijmiddelen, was een meer natuurlijke en meer zuiver wetenschappelijke. Zij beschouwde de artsenijmiddelen als voortbrengselen uit de drie rijken van de natuur en rangschikte de middelen volgens hun overeenkomstige kenmerken in groepen. Deze wijze van rangschikking was weliswaar voor de arts van het grootste belang, maar in haar toepassing minder doeltreffend. Daarnaast werd ook de invloed van de artsenijmiddelen op het menselijke lichaam helemaal uit het oog verloren. Het voorgaande overziende, kwam Ellerman tot de conclusie, dat bij de toenmalige stand der wetenschap een in alle opzichten voldoende verdeling van artsenijmiddelen onmogelijk te maken was. Voor sommige schrijvers betekende dit dat ze uit ‘wanhoop’ naar een goede verdeling besloten tot het maken van een alfabetische indeling; echter, een dergelijke indeling mocht uiteraard nimmer als wetenschappelijke grondslag aangenomen worden. Ellerman besloot uiteindelijk dan ook om een verdeling van artsenijmiddelen te maken die zoveel mogelijk op beide eerder genoemde grondslagen (fysiologische werking enerzijds en natuur- en scheikundige eigenschappen anderzijds) was gestoeld; deze was in zijn ogen de minst ondoelmatige verdeling.