1. Kwaliteit van zorg
Mail een vriend(in)(opent in pop-up)
Laatst aangepast op 19 juni 2013
Kwaliteit van zorg volgens patiënten
Transparantie over de kwaliteit van de zorg
Kwaliteitsindicatoren in de algemene ziekenhuizen - VIP²
Kwaliteitsindicatoren in de geestelijke gezondheidszorg
De wet ‘rechten van de patiënt’ (2002) stelt dat de patiënt recht heeft op
kwaliteitsvolle gezondheidszorg die beantwoordt aan zijn behoeften. Volgens het
Institute of Medicine (USA) is gezondheidszorg kwaliteitsvol wanneer de zorg de
kans verhoogt om gewenste gezondheidsresultaten te bekomen en wanneer deze
zorg overeenstemt met de huidige professionele kennis.
Kwalitatief hoogstaande zorg is belangrijk om volgende aspecten te bevorderen:
Veiligheid (minimaliseren van vermijdbare letsels);
Effectiviteit (zorg gebaseerd op wetenschappelijke kennis);
Efficiëntie (vermijden van verspilling);
Patiëntgerichtheid (respectvol en responsief omgaan met patiënten);
Tijdigheid (vermijden van wachttijden en schadelijke vertragingen);
Continuïteit (de zorg loopt naadloos over van diagnose tot nazorg);
Integraliteit (de bijdragen van alle betrokken zorgverstrekkers worden
geïntegreerd);
Gelijkwaardigheid (de kwaliteit van zorg varieert niet ten gevolge van
persoonlijke kenmerken zoals geslacht, etniciteit, locatie, socio-economische
status).
Kwaliteit van zorg volgens patiënten
Patiënten wensen informatie over de gezondheidszorg: ze willen weten hoe het
gesteld is met hun gezondheid, welke behandelingsmogelijkheden ze hebben,
welke behandelresultaten de ziekenhuizen in hun buurt neerzetten, welke
zorgverleners de door hen gekozen behandeling aanbieden, …
Op basis van een bevraging van de achterban van het VPP kunnen we stellen dat
vier aspecten van groot belang zijn voor patiënten als het gaat over kwaliteit van
zorg:
Informatie en communicatie
Toegankelijkheid en betaalbaarheid
Bejegening, respect en privacy
Participatie
Patiënten en zorgverleners hanteren dus niet vanzelfsprekend dezelfde criteria als
zorgverleners en overheden bij het beoordelen van de kwaliteit van de zorg.
2. Vandaar dat het essentieel is om het patiëntenperspectief te erkennen als
essentiële partner van het kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg.
Transparantie over de kwaliteit van de zorg
Er wordt steeds gezegd dat de kwaliteit van zorg in België zeer hoog is, maar
eigenlijk weten we dit niet. Momenteel is er immers zeer weinig informatie
beschikbaar over de kwaliteit van onze gezondheidszorg. Het VPP streeft ernaar de
kwaliteit van de zorg te verhogen en transparant te maken vanuit het perspectief
van chronisch zieke patiënten. Daarom maakte het VPP een standpunttekst over
transparantie.
Kwaliteitsindicatoren in de algemene ziekenhuizen -
VIP²: Vlaams Indicatoren project, voor patiënten en
professionals
Het VPP neemt actief deel aan het VIP², het 'Vlaams Indicatorenproject, voor
patiënten en professionals' van de Vlaamse overheid, de Vlaamse Vereniging van
Hoofdgeneesheren en de ziekenhuiskoepels Zorgnet Vlaanderen en ICURO. Dit
project wil de kwaliteit van zorg in de Vlaamse algemene ziekenhuizen verbeteren
en de transparantie over de kwaliteit van deze zorg bevorderen. Het biedt een
forum waarin het VPP pleit om ook indicatoren op te nemen die voor patiënten van
belang zijn (bv. rond patiëntenervaringen, communicatie, dienstverlening en
bejegening). Indicatoren zijn meetbare elementen van een bepaald aspect van de
zorg. Het zijn als het ware thermometers die iets zeggen over de kwaliteit van de
geleverde zorg.
Parallel met het project ontwikkelde het VPP de Vlaamse Patiënten Peiling, een
instrument om patiënttevredenheid en patiëntenervaringen te meten. Deze
vragenlijst vertrekt vanuit het perspectief van de patiënt. Hij werd opgesteld op
basis van bestaande vragenlijsten, gecombineerd met ervaringen van patiënten.
Het gebruik van een uniforme, gevalideerde en op patiëntervaringen gebaseerde
vragenlijst maakt een vergelijking tussen ziekenhuizen mogelijk op het vlak van
service. De vragenlijst geniet auteursrechtelijke bescherming conform de geldende
wetgeving. De Vlaamse Patiënten Peiling mag gratis gebruikt worden in het kader
van het VIP². Voor gebruik van de vragenlijst buiten het VIP² dient steeds
toestemming gevraagd te worden via info@vlaamspatientenplatform.be. De
vragenlijst en de gedetailleerde gebruiksvoorwaarden ervan zijn terug te vinden op
de webpagina's van het VIP². In juni 2013 werd dit instrument voor een eerste maal
gebruikt worden door 14 ziekenhuizen, die de meetmethode uittestten. In oktober
2013 vindt een tweede meetperiode plaats.
Momenteel ontwikkelt het VPP een instrument om de patiëntgerichtheid van
ziekenhuiswebsites te meten. Dit instrument zal in het najaar van 2013 klaar zijn.
Het zal met behulp van dit instrument mogelijk zijn om de websites te beoordelen
op de informatie die ze bieden over deze thema’s:
3. gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid,
algemene informatie over het ziekenhuis,
informatie over de kwaliteit van de zorg,
informatie over de zorg,
informatie over de kostprijs van de zorg,
informatie over privacy en patiëntenrechten en
interactiemogelijkheden van de website.
Behalve de twee indicatoren die door het VPP ontwikkeld worden, zijn er nog
verscheidene andere indicatoren ontwikkeld. Deze zijn ingedeeld in vijf groepen,
namelijk moeder en kind, orthopedie, cardiologie, oncologie en ziekenhuisbrede
domeinen. Het VPP maakte een beknopt overzicht van de indicatoren. Meer
informatie over deze indicatoren vind je op de website van het Vlaams Agentschap
voor Zorg en Gezondheid.
Op 30 november 2012 vond een studiedag plaats 'Werken met kwaliteitsindicatoren:
van theorie naar praktijk'. Ilse Weeghmans, directeur van het Vlaams
Patiëntenplatform, gaf er een lezing met als titel 'Transparantie van
kwaliteitsgegevens: voor iedereen!'. Er werd een filmpje gemaakt van deze
presentatie. Op de website van ICURO vind je de filmpjes en presentaties van de
andere sprekers.
Kwaliteitsindicatoren in de geestelijke
gezondheidszorg
Eind 2012 ging een gelijkaardig project van start binnen de geestelijke
gezondheidszorg. Het is de bedoeling om een gelijkaardig traject te volgen als bij
het project binnen de algemene ziekenhuizen. Er worden kwaliteitsindicatoren
ontwikkeld binnen 5 ontwikkelingsgroepen:
Continuïteit en coördinatie van zorg
Patiëntveiligheid
Patiëntenparticipatie
Depressie
Gedragsstoornissen bij kinderen
Ook in dit project neemt het VPP actief deel, via vertegenwoordiging binnen
verscheidene ontwikkelingsgroepen. Meer informatie over dit project vind je op de
webpagina van het project.