1. Geografía y historia
4 ESO
1ªEvaluación
Tema 2
Liberalismoa eta nazionalismoa
Herritarrek botoen bidez, ordezkariak aukeratzen dute.
Ordezkariek, herritarren interesak defendatzen dituzte.
Parlamentua
• Legeak egiten dute.
• Aurrekontuak onartzen dute.
Konstituzioa
• Lege multzoa
• Herritarren eskubideak eta askatazunak
Jabetza eskubidea
• Herritarren jabeak, herritarrenak dira.
Iraultza liberalak
• Parlamentuzko monarkian gobernoburua erregea da, eta
errepublikan, presidentea.
• Erroldaren arabeko sufragioan, bakarrik gizon aberatzak dute boto
eskubidea.
• Sufragio unibertzalen, herritar guztiak dute boto eskubidea.
Zer da nazioa?
• Arraza, hizkuntza, interesak, erligioa, geografia eta ohiturak dituen
lurralde batek.
• Elkarrekin bizitzeko nahia oso importantea da.

2. Frantziako iraultza
• Krisi ekonomikoa zegoen
◦ Estatuko gehiegizko gastuak
◦ Estatu Batuei emandako laguntza
◦ Pribilegiatuek ez zuten zergak ordaintzea
• Motibo politikoak
◦ Burgesek botere ekonomikoa zuten, baina politikoa ez.
• Erregea, nobleak zergak ordaintzea nahi zuen.
• Nobleak matxinaga egin zuten.
• Herri xeheari, kleroari eta nobleziari boto bana eman zioten.
• Herri xehea ados zegoen, baina kleroa eta nobleek ez.
• Estatu orokorrak (Parlamentua) ez zuten onartu erregearen
proposamena.
• Herri xehea parlamentutik joan zen eta beste erakunde bat sortu
zuen (Nazio batzarra).
• 14 uztailaren 1789an preso politikoak eta armak hartu zituzten.
• Nobleen kontra joan ziren.
1.-Monarkia konstituzionala (1789-1792)(Girondinoek)
• 1789an Gizonaren eta Herritaren Eskubideen Adierazpena egin
zuten.
• 25 urtetik gorako Frantziako hirritarek, gizon eta dirudunak, boto
eskubidea zuten.
• Erregea, parlamentu hartutako edozein erabakia kasu ez egiteko
eskubidea zeukaten.
• Nobleak zergak ordaindu behar zuten.
• Erregeak laguntza eskatu zuen bere botereak ez kentzeko.
• Herritarrek, erregeari eta erreginari hil zuten.
2.-Errepublika demokratikoa (1792-1794)(Jakobinoek)
• Konstituzio berri bat jarri zuten, demokrazia sozialean oinarrituta:
• Herri-subiranotasuna
• Sufragio unibertsal zuzena
• Berdintasunerako eskubidea
• Botere betearazlea, Robespierre (Jakobinoa) buru zegoen.
• Armada berri bat antolatu zuten.18 eta 25 bitarteko gizon
ezkongabe guztiak erreklutatu zuten derrigorez.
• Susmagarrien legea, jende susmagarriei, gillotinatik pasatzera
gonbidatzen zuten.

3. 3.-Errepublika Burgesa (1794-1799)(Girondinoek)
• 1791ko printzipioetara itzuli zuten.
• 1793 Jakobinoen konstituzioa kendu zuten
• 1795 Konstituzio berri bat jarri zuten
• 1799an, Napoleon Bonaparte jeneral gazteak, burgesiak
lagunduta estatu-kolpe bat jo eta Frantziako Iraultzaren lorpenak
sendotu zuten.