1. 7 bí mật nuôi dạy con hạnh phúc
(Webtretho) Ai làm bố làm mẹ cũng đều muốn
những điều giống nhau cho con cái mình:
muốn con giỏi giang, biết cách theo đuổi ước
mơ, tìm kiếm thành công, biết cách yêu
thương và được yêu thương… Nói chung nhất,
ta muốn con hạnh phúc. Nhưng điều gì có thể
làm cho con hạnh phúc? Và điều đó có nằm
trong khả năng của chúng ta?
Tính khí con người ít nhiều do gen quy định, nhưng
thế không có nghĩa mức độ hạnh phúc của chúng ta
đã được định trước. Gen hoàn toàn có thể được điều
chỉnh hoặc “bật, tắt” tùy thuộc vào môi trường.
Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em hạnh phúc, lạc quan
là sản phẩm của một gia đình hạnh phúc, lạc quan,
bất kể bản chất di truyền như thế nào. Vậy bạn có thể
làm gì để tạo ra một mái ấm nơi hạnh phúc của con
trẻ được nuôi dưỡng và phát huy tốt nhất?
Sau đây là bảy chiến lược tăng cường khả năng trải
nghiệm niềm vui cho con bạn:
1. Nuôi dưỡng mối dây gắn kết

2. webtretho_giúp con nuôi dưỡng sự gắn kết
Hãy giúp con trẻ cảm nhận được tình yêu thương
(Ảnh: Inmagine)
Cách chắc chắn nhất để thúc đẩy hạnh phúc của con
suốt đời là giúp bé cảm thấy gắn kết – với bố mẹ, các
thành viên khác trong gia đình, bạn bè, hàng xóm, và
với cả vật nuôi. “Một thời thơ ấu gắn kết chính là chìa
khóa cho hạnh phúc,” bác sỹ tâm lý trẻ em Edward
Hallowell cho biết. Bác sỹ Hallowell đưa ra bằng
chứng từ kết quả cuộc nghiên cứu quốc gia về sức
khỏe vị thành niên, với sự tham gia của khoảng
90.000 thanh thiếu niên, cho thấy “sự gắn kết” – cảm
giác được yêu thương, thấu hiểu, công nhận và cần
đến – là nhân tố bảo vệ lớn nhất chống lại sự buồn
khổ, tư tưởng tự tử và những hành vi nguy cơ như hút
thuốc, uống rượu, ma túy.

3. May mắn thay, chúng ta có thể củng cố sự kết nối
chính yếu và quan trọng nhất của con trẻ – kết nối với
chính chúng ta, các bậc phụ huynh – đơn giản chỉ
bằng thể hiện thứ gọi là “tình yêu sâu sắc vô bờ”.
Nghe thì có vẻ sến và thường bị nhiều người gạt bỏ,
nhưng thực tế tình yêu thương vô điều kiện gần như
một liều thuốc chủng ngừa giúp trẻ chống lại sự đau
khổ. Tuy nhiên, bạn có tình yêu sâu sắc không thôi
cũng có thể không có tác dụng gì nếu không để con
cảm nhận được. Hãy ôm con vào lòng càng nhiều
càng tốt, đọc sách cho con nghe, cùng ăn uống cười
đùa, tỏ ra cảm thông với những khó khăn của
chúng…
Cùng lúc đó, hãy tạo điều kiện cho con hình thành
kết nối yêu thương với những người khác nữa. Nhà xã
hội học Christine Carter, Tiến sĩ, Giám đốc điều hành
Trung tâm Khoa học của Đại học California tại
Berkeley, cho biết: “Chúng ta biết dựa trên 50 năm
nghiên cứu rằng các kết nối xã hội là nhân tố vô cùng
quan trọng góp phần tạo nên hạnh phúc; không chỉ
chất lượng, mà còn ở số lượng: con bạn càng có nhiều
kết nối thì càng tốt hơn cho bé.”
2. Đừng cố khiến con hạnh phúc
Nghe có vẻ phản trực giác, nhưng vì hạnh phúc lâu
dài của con, bạn hãy ngừng cố gắng giúp bé hạnh
phúc trong thời gian ngắn. Nếu trẻ con cứ được đặt
vào trong một quả bóng có sẵn mọi điều mà chúng

4. mong muốn, chúng sẽ tiếp tục trông chờ điều đó diễn
ra – mà thế giới thực của chúng ta lại không vận hành
theo cách đó.
Để đừng nuông chiều quá mức, hãy nhớ rằng bạn
không phải chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của con.
Các bậc phụ huynh cảm thấy có trách nhiệm với cảm
xúc của con thường gặp rất nhiều khó khăn trong việc
để cho chúng trải nghiệm sự giận dữ, buồn bã, hay
thất vọng. Chúng ta có xu hướng ngay lập tức nhào
tới cung cấp cho con bất cứ điều gì mà ta nghĩ sẽ
mang lại nụ cười hoặc giải quyết bất cứ vấn đề gì làm
bé đau khổ. Thật không may, các chuyên gia cảnh
báo, những đứa trẻ không được học cách đối phó với
những cảm xúc tiêu cực sẽ có nguy cơ bị suy sụp khi
đối mặt với những thách thức này ở tuổi trưởng
thành.
webtretho_chăm lo cho hạnh phúc của bản thân

5. Và cũng hãy quan tâmđến hạnh phúc của chính mình
(Ảnh: Inmagine)
Một khi chấp nhận được rằng cảm xúc của con – kể cả
hạnh phúc – chỉ có thể do chính con quyết định, bạn
sẽ ít có khuynh hướng cố gắng tìm cách “sửa chữa”
cảm xúc của bé. Khi đó, bạn sẽ có thể lùi lại cho phép
con tự phát triển các kỹ năng đối phó và hồi phục
giúp bé đứng dậy sau những thất bại không thể tránh
khỏi của cuộc sống.
3. Hãy nuôi dưỡng hạnh phúc của chính bạn
Chúng ta không thể kiểm soát hạnh phúc của con,
nhưng phải chịu trách nhiệm về hạnh phúc của chính
bản thân mình. Và bởi vì trẻ em hấp thụ tất cả mọi
thứ từ cha mẹ, nên tâm trạng của chúng ta rất quan
trọng. Cha mẹ hạnh phúc nhiều khả năng có con
hạnh phúc, còn trẻ em có cha mẹ bị trầm cảm dễ bị
bệnh trầm cảm gấp đôi bình thường. Do đó, một
trong những điều tốt nhất bạn có thể làm để giúp con
là nuôi dưỡng hạnh phúc: hãy dành thời gian nghỉ
ngơi, thư giãn, và có lẽ quan trọng nhất, là sự lãng
mạn. Hãy nuôi dưỡng mối quan hệ của bạn với người
bạn đời. Nếu cha mẹ có một mối quan hệ thực sự tốt,
tự nhiên con trẻ cũng sẽ hạnh phúc theo.
4. Khen ngợi con đúng lúc
Không có gì ngạc nhiên khi các nghiên cứu liên tục
chỉ ra mối liên hệ giữa sự tự tin và hạnh phúc. Trẻ em

6. không thể có thứ này nếu không có thứ kia – đó là
điều chúng ta biết nhờ vào trực giác, và thế là nhiều
người cổ vũ con em mình hăng hái quá mức. Con
nguệch ngoạc vài nét đã được gọi là Picasso, ghi một
bàn thắng là trở thành Beckham, làm được phép cộng
1 với 2 là đủ tiêu chuẩn gia nhập Tổ chức trí tuệ cao…
Dạng “khen ngợi thành tích” này có thể phản tác
dụng. Một đứa trẻ chỉ nghe những lời khen kiểu này
sẽ nghĩ mình cần phải đạt thành tích thì bố mẹ mới
hài lòng, từ đó sợ rằng nếu mình không thành công
thì sẽ không được bố mẹ yêu thương nữa.
Ca ngợi cụ thể hơn – thông minh, xinh đẹp, giỏi thể
thao – cũng có thể làm suy yếu sự tự tin của trẻ em
sau đó, nếu chúng lớn lên với niềm tin rằng giá trị của
mình nằm ở thứ gì đó ngoài tầm kiểm soát và có khả
năng chỉ thoáng qua phút chốc. Chẳng hạn, nếu bạn
khen ngợi con chủ yếu ở khoản xinh đẹp, điều gì sẽ
xảy ra khi bé lớn lên không xinh nữa? Trẻ phải chăm
sóc da mặt bao nhiêu lần mới cảm thấy được mình
đáng giá? Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em được
đánh giá cao chủ yếu do thông minh sẽ trở nên nhút
nhát về mặt trí tuệ, do sợ rằng mình sẽ bị xem là kém
thông minh và sẽ bị giảm giá trị nếu thất bại.

7. webtretho_khen con đúng cách
Hãy khen ngợi những nỗ lực của con thay vì kết quả
hay thành tích (Ảnh: Inmagine)
Thuốc giải cho việc này không phải là bạn ngừng
khen ngợi, mà chuyển hướng lời khen. Bạn hãy khen
ngợi nỗ lực chứ không phải kết quả; hãy khen sự sáng
tạo, làm việc chăm chỉ, sự kiên trì dẫn đến thành
công nhiều hơn chính bản thân thành tích.
Mục tiêu ở đây là hình thành cho trẻ “tâm thế phát
triển”, hay niềm tin rằng mọi người đạt được thành
công nhờ vào chăm chỉ làm việc và rèn luyện nhiều
hơn do tài năng bẩm sinh. Các chuyên gia quan sát
và nhận xét trẻ em được dán mác có tài năng bẩm
sinh thường cảm thấy chúng cần phải chứng tỏ bản
thân hết lần này đến lần khác; trong khi đó, nghiên
cứu cho thấy trẻ em có “tâm thế phát triển” thích thú
với việc mình làm hơn và làm tốt hơn bởi không phải
lo lắng mọi người nghĩ gì về mình nếu thất bại. May
mắn thay, nghiên cứu cũng cho thấy “tâm thế phát
triển” có thể được hình thành thông qua một lời khen

8. ngợi đơn giản: “Con đã làm việc đó thật tốt, chắc chắn
con đã rất cố gắng.”
Vậy cho nên, không phải chúng tôi khuyên bạn đừng
khen ngợi con trẻ, chỉ là hãy tập trung khen điều gì
đó nằm trong tầm kiểm soát của con.
5. Để con thành công và thất bại
Nếu bạn thực sự muốn thúc đẩy lòng tự tôn của con,
hãy chú ý nhiều hơn đến việc cung cấp cho trẻ cơ hội
học các kỹ năng mới. Việc chinh phục khó khăn, chứ
không phải lời khen ngợi, mới là nhân tố xây dựng sự
tự tin thực sự. May mắn thay, khi nói đến trẻ em dưới
4 tuổi, gần như tất cả những gì chúng làm đều là cơ
hội để chinh phục khó khăn, bởi đó toàn là những thứ
mới mẻ với chúng: học bò, học đi, học cách tự ăn
mặc, ngồi bô, đi xe ba bánh…
Khi này, thử thách của chúng ta là đứng lùi ra, để cho
con cái tự làm những gì chúng có khả năng. Ngồi
nhìn con vất vả vật lộn với khó khăn thật chẳng dễ
chịu gì; nhưng chúng sẽ không bao giờ biết được cảm
giác hân hoan khi chinh phục được thử thách trừ khi
“được” đối mặt với nguy cơ thất bại. Ít có kỹ năng nào
có thể được hoàn thiện ngay lần thử đầu tiên. Trẻ chỉ
đạt được sự thành thạo bằng cách luyện tập. Và thông
qua những lần chinh phục khó khăn, trẻ sẽ phát triển
tinh thần mình-làm-được, cho phép chúng tiếp cận
những thách thức trong tương lai với niềm say mê và

9. lạc quan, điểm mấu chốt của một cuộc sống hạnh
phúc.
6. Cho trẻ trách nhiệm thực sự
webtretho_công nhận vai trò của con
Công nhận những đóng góp của con, dù là nhỏ bé
(Ảnh: Inmagine)
Hạnh phúc phụ thuộc phần lớn vào cảm giác những
gì chúng ta làm là quan trọng và được người khác
đánh giá cao. Nếu không có cảm giác đó, ta sợ rằng
mình sẽ bị loại khỏi nhóm. Và các nghiên cứu cho
thấy điều con người chúng ta sợ nhất chính là bị loại
trừ.
Nói cách khác, mọi người sinh ra đều có nhu cầu
được cần đến. Bạn càng cho con thấy rằng bé là một
phần đặc biệt của gia đình ngay từ khi còn nhỏ, bé
càng nhận thức rõ hơn về giá trị bản thân và càng
hạnh phúc hơn về sau. Trẻ từ lúc mới 3 tuổi đã có thể

10. đảm nhận những nhiệm vụ có ý nghĩa nhất định
trong gia đình, cho dù việc đó chỉ là đổ đầy thức ăn
cho mèo hay bày khăn ăn vào bữa tối. Nếu có thể, bạn
hãy phân công công việc theo sở trường của con. Ví
dụ, con bạn thích bố trí xếp đặt mọi thứ, hãy giao cho
bé phân loại dĩa và thìa. Nếu bé đặc biệt thích chăm
sóc người khác, bé có thể đảm nhiệm việc chơi đùa
với em trong khi bạn dọn bữa tối. Miễn bạn thừa
nhận rằng con có đóng góp cho gia đình, ý thức gắn
kết và sự tự tin của bé sẽ được nâng cao, và đây là hai
điều kiện tiên quyết cho hạnh phúc lâu dài.
7. Luyện tập thói quen biết ơn
Cuối cùng, các nghiên cứu về hạnh phúc luôn liên hệ
lòng biết ơn với các cảm xúc tốt đẹp. Nghiên cứu tại
Đại học California, Davis, và các nơi khác đã cho thấy
rằng những người viết bút ký tri ân hàng ngày hoặc
hàng tuần cảm thấy lạc quan hơn, tiến bộ nhiều hơn
trong việc thực hiện mục tiêu, và nhìn chung cảm
thấy tốt hơn về cuộc sống.
Đối với trẻ em, viết nhật ký có thể là điều không thực
tế. Tuy nhiên, một cách để nuôi dưỡng lòng biết ơn ở
trẻ em là yêu cầu mỗi thành viên trong gia đình dành
thời gian hàng ngày – trước hoặc trong bữa ăn – nói
lên điều gì đó khiến họ thấy biết ơn và biến nó thành
một nghi lễ thường xuyên. Đây là một thói quen giúp
thúc đẩy tất cả các loại cảm xúc tích cực, và nó thực sự
có thể dẫn đến hạnh phúc lâu dài.