1. 1. Thông tin về giảng viên
− Họ và tên: Lê Minh
− Chức danh, học hàm, học vị: ThS
− Thời gian, địa điểm làm việc: Từ 8g đến 16h30g, P305, nhà E3, Khoa công
nghệ thông tin, Đại học công nghệ, ĐHQGHN, 144 Đường Xuân Thuỷ, Cầu
Giấy, Hà Nội.
− Địa chỉ liên hệ: P305, nhà E3, Khoa công nghệ thông tin,
trường Đại học công nghệ, ĐHQGHN, 144 Đường Xuân Thuỷ, Cầu Giấy, Hà
Nội
− Điện thoại: 7547813 Email: minhle77@gmail.com.
− Các hướng nghiên cứu chính: Tính toán song song, các phương pháp lập luận
mờ.
− TS Nguyễn Hải Châu, Khoa CNTT, E3, ĐHCN, ĐHQGHN, 144, Xuân Thuỷ,
Cầu Giấy, Hà Nội. ĐT: 7547813, Email: chaunh@vnu.edu.vn.
− ThS Đặng Thanh Hải, Khoa CNTT, E3, ĐHCN, ĐHQGHN, 144, Xuân Thuỷ,
Cầu Giấy, Hà Nội. ĐT: 7547813, Email: haidt82@yahoo.com.
− ThS Trương Thị Thu Hiền, Khoa CNTT, E3, ĐHCN, ĐHQGHN, 144, Xuân
Thuỷ, Cầu Giấy, Hà Nội. ĐT: 7547813, Email: hienttt@vnu.edu.vn.
2. Thông tin chung về môn học
− Tên môn học: Hệ điều hành Unix
− Mã môn học:
− Số tín chỉ: 02
− Môn học: - Bắt buộc:
- Lựa chọn:
− Các môn học tiên quyết: Nguyên lý hệ điều hành, mạng và truyền thông
− Các môn học kế tiếp:
− Các yêu cầu đối với môn học (nếu có):
− Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
• Nghe giảng lý thuyết: 15
• Làm bài tập trên lớp: 0
• Thảo luận: 3
• Thực hành, thực tập: 12
• Hoạt động theo nhóm: 0
2. • Tự học: 0
− Địa chỉ Khoa/ bộ môn phụ trách môn học: Bộ môn Các hệ thống thông tin,
P304-305 nhà E3, ĐHQGHN, 144 đường Xuân Thuỷ, Cầu Giấy, Hà Nội.
3. Mục tiêu của môn học
− Về kiến thức: Cung cấp cho sinh viên:
• Khái niệm, kiến thức cơ sở về hệ điều hành đa chương trình, đa người
dùng, tiêu biểu là hệ điều hành Unix
• Các lệnh cơ bản thao tác với hệ điều hành Unix và Linux như thao tác với
hệ thống tệp, thao tác với người dùng, hệ thống mạng trong Unix
• Các cách làm việc, ngôn ngữ lập trình của hệ điều hành Unix
− Về kỹ năng:
• Sinh viên bước đầu làm quen với làm việc và quản trị hệ thống trên một hệ
điều hành đa người dùng
− Thái độ, chuyên cần, nghiêm chỉnh chấp hành giờ học trên lớp và giờ tự học,
chuẩn bị tốt các câu hỏi trước khi lên lớp.
4. Tóm tắt nội dung môn học
Giới thiệu về hệ điều hành Unix, xuất xứ, các đặc trưng cơ bản của Unix so với các hệ điều hành khác.
− Giới thiệu các lệnh thao tác với hệ thống.
− Các lệnh thao tác với hệ thống tệp
− Các lệnh thao tác với việc quản trị quá trình
− Các lệnh liên quan đến việc quản lý người dùng
− Mạng và truyền thông trên Unix
− Lập trình Shell và C trên Unix
5. Nội dung chi tiết môn học
Chương 1. Giới thiệu chung về Unix
1.1. Giới thiệu về Unix
1.1.1. Xuất xứ và quá trình tiến hoá hệ điều hành
1.1.2. Một số đặc trưng của Unix
1.2. Sơ bộ về các thành phần
1.2.1. Sơ bộ về nhân
1.2.2. Sơ bộ về shell
1.3. Giới thiệu về sử dụng lệnh trong Linux
1.3.1. Các quy ước khi viết lệnh
3. 1.3.2. Làm đơn giản các thao tác gõ lệnh
1.3.3. Tra cứu lệnh bằng man
Chương 2. Thao tác với hệ thống
2.1. Quá trình khởi động
2.2. Thủ tục đăng nhập và các lệnh thoát khỏi hệ thống
2.2.1. Đăng nhập
2.2.2. Ra khỏi hệ thống
2.3. Lệnh thay đổi mật khẩu
2.4. Lệnh thiết đặt ngày giờ, xem lịch hệ thống
2.4.1. Lệnh xem, thiết đặt ngày giờ
2.4.2. Lệnh xem lịch
2.5. Lệnh xem thông tin hệ thống
2.6. Các lệnh hệ thống khác
Chương 3. Hệ thống tệp
3.1. Tổng quan về hệ thống tệp
3.1.1. Một số khái niệm
3.1.2. Sơ bộ kiến trúc nội tại của hệ thống
3.1.3. Giới thiệu về inode, các liên kết tượng trưng
3.2. Quyền truy nhập thư mục và tệp
3.2.1. Quyền truy nhập
3.2.2. Các lệnh cơ bản
3.3. Thao tác với thư mục
3.3.1. Một số thư mục đặc biệt
3.3.2. Các lệnh cơ bản về thư mục
3.4. Các lệnh làm việc với tệp
3.4.1. Các kiểu tệp có trong Linux
3.4.2. Các lệnh tạo tệp
3.4.3. Các lệnh thao tác trên tệp
3.4.4. Các lệnh thao tác theo nội dung tệp
3.4.5. Các lệnh tìm tệp
3.5. Nén và sao lưu các tệp
3.5.1. Sao lưu các tệp
3.5.2. Nén dữ liệu
3.6. Mount và unmount
4. Chương 4. Quản trị tiến trình
4.1. Tiến trình trong Unix
4.1.1. Sơ bộ về tiến trình
4.1.2. Các hệ thống con trong nhân
4.1.3. Các cấu trúc điều khiển
4.2. Các lệnh cơ bản liên quan đến tiến trình
4.2.1. Lệnh fg và lệnh bg
4.2.2. Hiển thị quá trình đang chạy bằng lệnh ps
4.2.3. Hủy quá trình với lệnh kill
Chương 5. Quản trị tài khoản người dùng
5.1. Tài khoản người dùng
5.2. Các lệnh quản lý người dùng
5.2.1. Thêm người dùng
5.2.2. Thay đổi thuộc tính người dùng
5.2.3. Xóa bỏ người dùng
5.3. Các lệnh cơ bản liên quan đến nhóm người dùng
5.3.1. Thêm nhóm người dùng
5.3.2. Sửa đổi thuộc tính của nhóm người dùng
5.3.3. Xóa nhóm người dùng
5.4. Các lệnh cơ bản khác
Chương 6. Truyền thông và mạng trong Unix
6.1. Lệnh truyền thông
6.1.1. Lệnh write
6.1.2. Lệnh mail
6.1.3. Lệnh talk
6.1.4. Lệnh telnet và ssh
6.1.5. Lệnh ftp và wget
6.2. Các dịch vụ mạng trong Unix
6.2.1. Hệ thống thông tin mạng NIS
6.3. Hệ thống tệp trên mạng
6.3.1. Hệ thống mạng NFS
6.3.2. Sử dụng mount và umount với NFS
Chương 7. Lập trình Shell trên Unix
5. 7.1. Giới thiệu về lập trình shell
7.1.1. Cách thức pipes
7.1.2. Các yếu tố cơ bản trong lập trình shell
7.2. Một số lệnh lập trình trên shell
7.2.1. Sử dụng các toán tử bash
7.2.2. Điều khiển luồng
7.2.3. Các toán tử định hướng vào ra
7.2.4. Hiện dòng văn bản
7.2.5. Lệnh read độc dữ liệu cho biến người dùng
7.2.6. Lệnh set
7.2.7. Tính toán trên các biến
7.2.8. Chương trình ví dụ
Ôn tập
6. Học liệu
6.1. Học liệu bắt buộc
[1] Hà Quang Thụy, Nguyễn Trí Thành, Hệ điều hành Unix và Linux, 2004, bản điện
tử.
6.2. Học liệu tham khảo
[2] M. J. Bach, The design of the Unix operating system, Prentice-Hall, 1986.
[3] Daniel P. Bovet, Marco Cesati, Understanding Linux Kernel, 2nd edition,
O'Reilly & Associates, 2002.
[4] W. Richard Stevens, Advanced Programming in the UNIX Environment,
Addison-Wesley, 1992.
[5] S. Kochan, P. Wood, Unix shell programming, 3rd edition, Sam Publishing, 2003.
7. Hình thức tổ chức dạy học
7.1. Lịch trình chung:
Hình thức tổ chức dạy học môn học
Lên lớp Thực Tự
Nội dung (ND) hành, thí học, tự Tổng
Lý Bài Thảo nghiệm, nghiên
thuyết tập luận điền dã ... cứu
ND 1: Giới thiệu về hệ điều 2.0 0.0 0 2.0
hành Unix
6. ND 2: Cách làm việc và các 1.5 0.0 1.0 2.5
thao tác cơ bản với hệ thống
Unix
ND 3: Hệ thống tệp của Unix, 1.5 0.5 1.0 3.0
quyền truy cập tệp và thư
mục
ND 4: Khái niệm tiến trình và 1.5 0.5 2.0 4.0
các lệnh liên quan
ND 5: Quản trị tài khoản 1.5 0.5 2.0 4.0
người dùng và nhóm người
dùng
ND 6: Truyền thông cơ bản 2.0 0.5 2.0 4.5
trong Unix
ND 7: Lập trình Shell trên 3.0 1.0 4.0 8.0
Unix
ND 8: Ôn tập 2.0 0.0 0.0 2.0
Cộng 15 3 12 30
7. 7.2. Lịch trình tổ chức dạy học cụ thể
Nội dung 1, tuần 1: Giới thiệu chung về hệ điều hành Unix
Hình thức tổ Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi chú
chức dạy học địa điểm chuẩn bị
Lý thuyết Từ ...... Giới thiệu về hệ
đến điều hành Unix,
các hệ Unix-like
Tại GĐ2 và Linux
Bài tập Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thảo luận Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thực hành, Từ ......
thí nghiệm, đến
điền dã, …
Tại Phòng
TH số ….
Tự học, tự Tại thư Nắm được các
nghiên cứu viện hoặc ở khái niệm cơ sở
nhà về hệ điều hành
Unix
Nội dung 2, tuần 2: Thao tác cơ bản với hệ điều hành Unix
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
Lý thuyết Từ ...... Cách làm việc và
đến các thao tác cơ
bản với hệ thống
Tại GĐ2 Unix
Bài tập Từ ...... Thử nghiệm đăng
đến nhập, đăng xuất
hệ thống, thử các
8. Tại GĐ2 lệnh cơ bản
Thảo luận Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
Tự học, tự nghiên Tại thư
cứu viện, ở nhà
Nội dung 3, tuần 3: Hệ thống tệp, quyền truy cập tệp
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
Lý thuyết Từ ...... Hệ thống tệp của Nghiên cứu khái
đến Unix, quyền truy niệm hệ thống tệp,
cập tệp và thư tệp, thư mục trong
Tại GĐ2 mục. Windows để có cơ
sở so sánh.
Bài tập Từ ...... Cấu trúc hệ thống
đến tệp, quyền truy
cập, liên kết mềm
Tại GĐ2 và cứng
Thảo luận Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
Tự học, tự nghiên Tại thư Làm các bài tập
cứu viện, ở nhà được giao về nhà.
Nội dung 4, tuần 4: Hệ thống tiến trình
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
9. Lý thuyết Từ ...... Khái niệm tiến
đến trình, các lệnh
thao tác với tiến
Tại GĐ2 trình
Bài tập Từ ...... Thử nghiệm các
đến lệnh với tiến trình
Tại GĐ2
Thảo luận Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
Tự học, tự nghiên Tại thư Phân biệt được sự
cứu viện, ở nhà khác nhau của tiến
trình và chương
trình
Nội dung 5, tuần 5: Quản trị người dùng và nhóm người dùng
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
Lý thuyết Từ ...... Quản trị tài khoản
đến người dùng và
nhóm người dùng
Tại GĐ2
Bài tập Từ ...... Thực hành các
đến lệnh về quản trị
người dùng
Tại GĐ2
Thảo luận Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
10. Tự học, tự nghiên Tại thư
cứu viện, ở nhà
Nội dung 6, tuần 6: Truyền thông cơ sở trong Unix
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
Lý thuyết Từ ...... Truyền thông cơ
đến bản trong Unix
Tại GĐ2
Bài tập Từ ...... Các lệnh truyền
đến thông cơ bản trong
Unix: write, mail,
Tại GĐ2 talk
Thảo luận Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
Tự học, tự nghiên Tại thư Thử nghiệm bộ
cứu viện, ở nhà nhớ vật lý và
logic trong một
ứng dụng đơn
giản.
Nội dung 7, tuần 7, 8, 9: Lập trình shell trên Unix
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
Lý thuyết Từ ...... Giới thiệu cách lập
đến trình trên shell
script, sử dụng shell
Tại GĐ2 script để xây dựng
nhanh các ứng dụng
trên Unix
11. Bài tập Từ ...... Làm các bải tập lập
đến trình shell
Tại GĐ2
Thảo luận Từ ...... -
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
Tự học, tự nghiên Tại thư
cứu viện, ở nhà
Nội dung 8, tuần 10: Ôn tập
Hình thức tổ chức Thời gian, Nội dung chính Yêu cầu SV Ghi
dạy học địa điểm chuẩn bị chú
Lý thuyết Từ ...... Ôn tập các nội dung
đến đã học để trợ giúp
cho các giờ thực
Tại GĐ2 hành và chuẩn bị thi
hết môn
Bài tập Từ ......
đến
Tại GĐ2
Thảo luận Từ ...... -
đến
Tại GĐ2
Thực hành, thí
nghiệm, điền dã, …
Tự học, tự nghiên Tại thư So sánh khái
cứu viện, ở nhà niệm tệp trong
UNIX/Linux và
Windows.
12. 8. Chính sách đối với môn học và các yêu cầu khác của giảng viên
Yêu cầu và cách thức đánh giá, sự hiện diện trên lớp, mức độ tích cực tham gia các hoạt động trên lớp,
các qui định về thời hạn, chất lượng các bài tập, bài kiểm tra….
− Chuẩn bị tốt các phần được giao tự học.
− Có mặt trên lớp ít nhất là 16/20 giờ học
9. Phương pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học
9.1. Kiểm tra đánh giá định kỳ
Bao gồm các phần sau:
STT Nội dung Trọng số Ghi chú
(%)
1. Thi cuối kỳ trên phòng máy tính. Có cả câu 100
hỏi lý thuyết và thực hành
9.2. Tiêu chí đánh giá các loại bài tập
− Bài tập về lý thuyết
• Trình bày tốt bản chất vấn đề yêu cầu, có mở rộng: 100% số điểm của
bài tập
• Trình bày đúng bản chất vấn đề yêu cầu: 80-90%
• Trình bày được vấn đề ở mức trung bình: 50-70%
• Trình bày chưa đúng bản chất, nội dung: 0-40%
− Bài tập về ứng dụng:
• Làm tốt cả diễn giải và đáp số theo đáp án: 100%
• Viết đúng diễn giải, sai đáp số: 80-90%
• Chỉ viết được diễn giải: 60%
• Chỉ biết công thức, thay số đúng: 50%
• Làm sai, không làm được: 0-40%
9.3. Lịch thi, kiểm tra (kể cả thi lại)
STT Nội dung thi, kiểm tra Lịch thi Lịch kiểm tra Ghi chú
1. Toàn bộ 8 nội dung Thi cuối kỳ Theo lịch
chung của
Trường