Mais conteúdo relacionado Book ist4. kursis avtorebi:
nino marRiSvili, naTia maisuraZe,
lali gigauri, qeTevan ceraZe,
manana kvinikaZe, Tamar losaberiZe,
avTandil fangani
sakonsultacio sabWo:
paata sirbilaZe, eka jelaZe
redaqtori:
irma taveliZe
dakabadoneba da dizaini:
besik danelia
UDC (uak) 004(075.8)
i-692
ISBN 978-9941-0-2377-4
5. trening-kursis Sinaarsi
dRe I. Sesavali dRe V. eleqtronuli fosta
kompiuteris mowyobilobebi eleqtronul fostaSi registracia
Tagvisa da klaviaturis moxmareba eleqtronul werilebze muSaoba
saswavlo/meToduri masalebis Zieba
dRe II. teqsturi redaqtori
teqstis Setana, formatireba dRe VI. teqsturi redaqtori
saswavlo testis Sedgenis meTodika da
(gagrZeleba)
ZiriTadi safexurebi
grafikul obieqtebze muSaoba
cxrilebze muSaoba
dRe III. failebi da saqaRaldeebi
moqmedebebi failebsa da saqaRaldeebze
dRe VII. eleqtronuli cxrilebi
failis tipebi
monacemebis Setana eleqtronul cxrilebSi
dRe IV. internetis gamoyeneba monacemebis redaqtireba
profesiuli miznebisaTvis
saganmanaTleblo resursebi internetSi dRe VIII. cifruli mexsiereba
saZiebo servisi informaciis matareblebi
teqsturi da media-elementebis moZieba informaciis matareblebze
da gadmowera (diskebi, fleS-mexsiereba) muSaoba
kursis mizani kursis xangr livoba
trening-kursis mizania saqarTvelos kursis sruli xangrZlivobaa
8 samsaaTiani treningi.
x
skolebis maswavlebelTa kvalifikaciis
amaRleba informaciul-sakomunikacio meTodebi
teqnologiebis (ist) aTvisebisa da
kursis msvleloba agebulia aqtiuri
gamoyenebis kuTxiT, rac xels Seuwyobs swavlebis iseT formebze, rogoricaa:
saswavlo procesSi ist-is integrirebas aqtiuri leqcia, demonstrireba-marTuli
erovnuli saswavlo gegmis moTxovnebisa praqtika-damoukidebeli varjiSi da sxv.
da principebis Sesabamisad. treningis sesiebis organizebis formebi:
individualuri, wyviluri, jgufuri muSaoba.
samizne jgufi
programuli uzrunvelyofa
kursis samizne jgufs warmoadgenen
MS-Office 2007, OpenOffice, internet brauzeri,
saqarTvelos sajaro skolebis Google instrumentebi (saZiebo sistema,
maswavleblebi. el-fosta).
6. kursis Sedegebi
kursis warmatebiT gavlis Semdeg SeZlebs Semnaxveli mowyobilobebis
monawile: gamoyenebas;
SeZlebs damoukideblad kompiuteris SeZlebs sabeWdi mowyobilobis
CarTvas da gamorTvas usafrTxo reJimSi; gamoyenebas;
SeZlebs isaubros da ganasxvavos SeZlebs msgavsi amocanebis
kompiuteris ZiriTadi da damxmare identifikacias sxvadasxva saofise
mowyobilobebi; programaSi;
SeZlebs fanjrebSi da amocanebis panelze SeZlebs eleqtronul cxrilebze
muSaobas; muSaobas (ujraSi monacemTa tipebis
SeZlebs saqaRaldeebsa da failebze garCeva, ujris formatireba, furclebze
muSaobas; muSaoba, ujrebze ariTmetikuli
SeZlebs failis tipebis amocnobas; operaciebis Sesruleba);
SeZlebs teqstur redaqtorSi muSaobas SeZlebs internetis gamoyenebas
(dokumentis Seqmna da formatireba, profesiuli saqmianobisTvis
cxrilebis Seqmna, grafikuli obieqtebis (profesiuli informaciis moZieba,
Casma, dokumentebis Senaxva (operaciul Senaxva);
sistemasTan Tavsebadobis SeZlebs komunikacias teqnologiebis
gaTvaliswinebiT); saSualebiT (el-fostiT sargebloba).
Sedegi TvalsaCinoa,
Tu monawiles:
SeuZlia teqstebze muSaoba, grafikuli SeuZlia eleqronuli fostis gamoyeneba;
obieqtebiT gamdidrebuli sagnobrivi SeuZlia cxrilebze muSaoba;
testis Seqmna; SeuZlia informaciis gare matareblebis
SeuZlia internetSi informaciis moZieba gansxvaveba da maTi gamoyeneba.
da misi gamoyeneba saswavlo procesSi;
sertificirebis
pirobebi:
minimum 6 trening-dReze daswreba; kursis dasrulebis Semdeg Sesabamisi
davalebis warmodgena eleqtronul formatSi.
7. gamoyenebuli terminologia
Alignment _ gasworeba (teqstis sazRvrebis Insert _ obieqtis Casma; Casmis meniu
gasworeba dokumentis sazRvrebis
Insert Picture _ suraTis Casma
mimarT)
Landscape _ gverdis landSafturi reJimi
Application _ programa, gamoyenebiTi programa
Line Spacing _ striqonebs Soris manZilis
AutoCorrect _ avtomaturi Secvla
gansazRvra
Cells _ ujrebi
Local area network (LAN) _ lokaluri qseli _
Character Spacing _ asoebs Soris manZilis mcire, anu lokaluri zomis qseli,
gazrda/Semcireba romelic axlo manZilze myof
kompiuterebs aerTianebs
Clipboard _ gacvlis buferi
Margins _ gverdis veli
Close _ daxurva
Menu _ meniu
Column _ sveti
Merge Cells _ cxrilSi ujrebis gaerTianeba
Copy _ kopireba
Minimize the Ribbon _ lentis minimizireba
Create _ Seqmna
New _ axali
Cut _ amoWra
Office Button _ ofisis Rilaki
Define New Bullets _ siis markirebis axali
formatis Seqmna Open _ gaxsna
Define New Number Format _ siis danomrvis Operational system (OS) _ operaciuli sistema
axali formatis Seqmna _ specialuri kompiuteruli programa,
romlis meSveobiTac SesaZlebeli xdeba
Delete _ waSla
urTierToba sxvadasxva samomxmareblo
Desktop _ samuSao magida programul pakets, kompiuteris sistemis
Editing _ redaqtireba; redaqtirebis qvemeniu Semadgenel nawilebsa da am sistemis
momxmarebels Soris.
E-mail _ eleqtronuli fosta
Outline _ monaxazi
File _ faili
Page layout _ formatirebis meniu
Filename (name.extension) _ failis saxeli
(saxeli.gafarToeba) Page Number _ gverdis danomrva
First Line Indent _ mindori abzacis pirveli Paragraph _ abzaci; abzacebis formatirebis
striqonisaTvis qvemeniu
Paste _ Casma, Cawera
Folder _ saqaRalde
Portrait _ gverdis portretuli reJimi
Font _ Srifti; Sriftebis qvemeniu
Print _ dabeWdva
Format _ formatireba
Quick Accesss Toolbar _ swrafi wvdomis paneli
Graphics editor _ grafikuli redaqtori
Recycle bin _ urna
Hanging Indent _ mindori danarCeni
striqonebisaTvis Redo _ gauqmebuli moqmedebis aRdgena
Hardware _ kompiuteris sistemis Rename _ saxelis Secvla
Semadgeneli mowyobilobebi Restart _ kompiuteris gadatvirTva
Header and Footer _ zeda da qveda kolon- Restore _ aRdgena
titulebis qvemeniu
Review _ dokumentis gadaxedvis/Semowmebis
Home menue _ ZiriTadi meniu meniu
8. Ribbon _ lenti Tab _ CanarTi
Rows _ striqonebi Table _ cxrili; cxrilebis gaformebis
qvemeniu
Ruler _ saxazavi
Text wrapping _ teqstis ganlageba suraTis
Save _ Senaxva irgvliv
Select Object _ obieqtis moniSvna Text editor _ teqsturi redaqtori
Shapes _ geometriuli figurebi Turn Off _ kompiuteris gamorTva
Software _ samomxmareblo programuli paketi Undo _ bolo moqmedebis gauqmeba
Split Cells _ ujrebis dayofa View _ dokumentis daTvalierebis meniu
Split Cells _ cxrilSi ujrebis dayofa Web Browser _ veb-brauzeri _ programa,
romelic inetrnetSi veb-gverdebis
Symbols _ simboloebis qvemeniu
daTvalierebis saSualebas gvaZlevs.
SevTanxmdeT, rom saxelm x RvaneloSi:
+ simboloTi gamosaxuli klaviSebis, mag., CTRL+C-is asakrefad xels vaWerT CTRL
klaviSs da masze TiTis auReblad imavdroulad vawkapunebT C klaviSze.
/ simboloTi mocemuli Canaweri gulisxmobs brZanebebis Tanmimdevrulad
gaaqtiurebas. mag., Start/programs/Word aRniSnavs, rom jer vaaqtiurebT Start menius,
Semdeg programs brZanebas da bolos Word-s.
9. sarCevi
kompiuteris mowyobilobebi 14
sistemuri bloki 14
monitori 14
manipulatori `Tagvi~ 14
operaciuli sistema 16
samuSao magidis standartuli saqaRaldeebi 17
fanjrebSi muSaoba 18
fanjris zomebis Secvla 19
fanjris gadaadgileba 19
klaviatura 20
teqsturi redaqtori Microsoft Word 2007 26
dokumentis gadafurcvla 28
teqstis fragmentis moniSvna 28
teqstSi gadaadgileba 29
dokumentis redaqtireba 29
abzacebis formatireba 29
teqstis formatireba 31
rogor SevadginoT testebi 33
teqstis fragmentis amoWra da kopireba 40
markireba da numeracia 40
simboloebis Casma 41
dokumentis Senaxva/damaxsovreba 42
failis gaxsna 43
axali dokumentis Seqmna 43
failebi da saqaRaldeebi 43
saqaRaldis Seqmna 43
failis gadatana saqaRaldeSi 44
failis an saqaRaldis saxelis Secvla 44
failebis da saqaRaldeebis waSla 44
saqaRalde `urna~ 45
failis tipebi 46
failis tipebi da maTTvis Sesaferisi programebi 47
ra aris interneti? 52
samisamarTo sistema 53
brauzeri da internetSi navigacia 55
Internet Explorer-is garemos zogadi mimoxilva 56
informaciis saZiebo sistema Google 58
indeqsebi 59
internetidan suraTis da teqstis gadmowera 60
saswavlo/meToduri masalebis Zieba. LEMILL 66
PDF failebze muSaoba 66
eleqtronuli fosta 69
Google angariSis Seqmna 69
eleqtronul fostaSi Sesvla 71
werilis gagzavna 71
failis gagzavna eleqtronuli fostiT 72
rogor wavikiTxoT miRebuli werili? 72
grafikuli gamosaxulebis Casma
da formatireba 76
suraTis zomis Secvla 76
10. teqstis ganlageba suraTis irgvliv 76
naxazebis Seqmna da formatireba 77
cxrilebi teqstur redaqtorSi 78
cxrilSi svetisa da striqonis damateba 79
cxrilSi svetisa da striqonis waSla 80
cxrilis ujrebis gaerTianeba 80
cxrilis ujrebis dayofa 80
dokumentis winaswari daTvaliereba da dabeWdva 86
gverdis parametrebis marTva 86
furclis orientacia 87
gverdebis danomrva 87
eleqtronuli cxrilebi _ Microsoft Excel 2007 88
gadaadgileba furcelSi 89
moniSvnis wesebi 89
moqmedebebi davTarze 90
monacemTa Cawera ujraSi 90
ujraSi Cawerili monacemis redaqtireba 90
formulebi da funqciebi 90
formulis Seqmna da redaqtireba 91
striqonebisa da svetebis zomebis Secvla 91
cifruli mexsiereba 96
informaciis warmodgena da Senaxva kompiuterSi 96
diskebze muSaoba 97
ra aris fleS-mexsiereba? 97
operaciuli sistema Linux 103
teqsturi redaqtori OpenOffice.org Writer 104
teqstis fragmentis gadaadgileba da kopireba 105
dokumentis redaqtireba 106
teqstis fragmentis moZebna da sxva teqstiT Secvla 106
marTlweris Semowmeba 106
axali dokumentis Seqmna 107
dokumentis Senaxva/damaxsovreba 107
dokumentis gaxsna 108
aqtiuri dokumentis fanjris daxurva 108
dokumentis eqsporti da importi 109
dokumentis beWdva 110
teqstis daformateba 110
abzacebis daformateba 111
simboloebis daformateba 112
abzacis daformateba 112
CamonaTvalis markireba da danomrva 113
gverdis parametrebi 113
cxrilebze muSaoba 113
suraTis Casma 114
eleqtronuli cxrilebi OPENOFFICE.ORG CALC 115
gadaadgileba furcelSi 116
moniSvnis wesebi 117
moqmedebebi davTarze 117
monacemTa Cawera ujraSi 117
ujraSi Cawerili monacemis redaqtireba 118
formulebi da funqciebi 118
gamoyenebuli literatura 120
13. dRe 1. kursis Sesavali,
kompiuteris mowyobilobebi _ 3 saaTi
kursis monawileTa gacnoba
kursis wardgena: mizani, Sedegebi, ganrigi, saorganizacio sakiTxebi, muSaobis formebi,
samuSao wesebi, monawileTa Sefasebis sakiTxebi.
aqtiuri leqcia, kursis silabusis gacnoba, kiTxvebi da pasuxebi (10 wT.)
mini-diskusia `risTvis gvWirdeba kompiuteri?~ (10 wT.)
aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebiT `ra aris kompiuteri?~ (10 wT.)
kompiuteris mowyobilobebis mimoxilva (15 wT.)
praqtikuli muSaoba: Tagvis trenaJori (20 wT.)
Tagvis praqtikuli gamoyeneba (20 wT.)
klaviaturis mimoxilva (20 wT.)
praqtikuli muSaoba klaviaturasTan (45 wT.)
trening-dRis daxurva
saSinao davalebis micema (5 wT.)
Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)
imsjeleT da CawereT pasuxebi: risTvis gvWirdeba kompiuteri?
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
SeasruleT savarjiSo `kompiuteris ZiriTadi mowyobilobebi~. CawereT, ra ZiriTadi
mowyobilobebisgan Sedgeba kompiuteri.
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
gauziareT Tqveni gamocdileba kursis sxva monawileebs (wyvilSi an jgufSi).
13
14. kompiuteris mowyobilobebi
kompiuteris daniSnulebaa, adamianis brZanebebis Se-
sabamisad, informacia miiRos, Seinaxos, daamuSaos da
gadasces. personaluri kompiuteris ZiriTadi Semad-
geneli nawilebia:
sistemuri bloki;
displei, anu monitori;
klaviatura;
manipulatori `Tagvi~.
kompiuters aseve aqvs informaciis sxva damatebiTi
Semtan-gamomtani mowyobilobebi, magaliTad: sabeWdi mowyobiloba, anu printeri, xmis
dinamikebi, mikrofoni, skaneri, video kamera da sxva.
sistemuri bloki
sistemuri bloki warmoadgens kompiuteris umTavres mowyobi-
lobas, romelsac specialuri kabelebis saSualebiT uerTdeba
sxvadasxva mowyobiloba. masSi ganTavsebulia procesori, rome-
lic kompiuteris muSaobas ganapirobebs da yvela saxis gamoTv-
lebs asrulebs. blokSive moTavsebulia myari mexsierebis diski,
romelSic inaxeba kompiuterSi arsebuli yvela programa Tu mo-
nacemi.
monitori
monitori warmoadgens informaciis gamomtan erT-erT mTa-
var mowyobilobas. misi ekrani Sedgeba calkeuli wertile-
bisagan, romelTac piqselebs (Pixel) uwodeben. swored hori-
zontalurad da vertikalurad ganlagebuli piqselebis ra-
odenoba ganapirobebs kompiuteris videosistemis xarisxs,
rac, Tavis mxriv, ekranze miRebuli gamosaxulebis garCeva-
dobis xarisxs uzrunvelyofs. monitoris erT-erTi mTavari maxasiaTebelia ekranis sidide,
romelic diagonalis sigrZiT izomeba. monitorze arsebuli marTvis elementebis saSualebiT
SesaZlebelia rogorc gamosaxulebaTa ganlagebis, aseve maTi simkveTrisa da kontrastebis
regulireba.
manipulatori `Tagvi~
Tagvis ZiriTadi funqciaa specialuri maCveneblis (Pointer) ekranze gadaadgilebis marTva.
Tagvma aucileblad swor zedapirze unda isrialos. sasurvelia, es zedapiri ar iyos sarki-
sebri, raTa gamosxivebuli lazeris Suqi ar aireklos. Tagvi swored lazeris sxivis saSuale-
biT gadaadgildeba.
14
15. dRe 1
standartuli manipulaciebisaTvis Tagvs marjvena
aqvs marcxena da marjvena Rilakebi da maT Rilaki
marcxena
Rilaki
Sua ganTavsebuli gorgolaWi.
Tagvis saSualebiT SesaZlebelia Sesrul-
des Semdegi moqmedebebi:
gorgolaWi
Tagvis marcxena/marjvena Rilakze
erTxel dawkapuneba
Tagvis maCvenebels vayenebT saWiro obieqtze, TiTs vaWerT mar-
cxena/marjvena Rilaks da swrafad vuSvebT.
Tagvis marcxena/marjvena Rilakze erTxel vawkapunebT obieqtebis mosaniSnad, meniuebSi mu-
Saobisas, dialogur fanjrebSi parametrebis dayenebisas da sxva.
Tagvis marcxena Rilakze orjer dawkapuneba
Tagvis maCvenels vayenebT saWiro obieqtze, orjer vaWerT TiTs marcxena Rilaks da swra-
fad vuSvebT. sasurvelia, pirvel da meore daWeras Soris mcire intervali iyos. winaaRmdeg
SemTxvevaSi, moqmedeba SeiZleba aRqmuli iqnas, rogorc ori erTjeradi dawkapuneba.
Tagvis marcxena Rilakze orjer vawkapunebT programebis gasaSvebad, failebisa da saqaRal-
deebis gasaxsnelad da a.S.
gadatana/TanwaReba
Tagvis maCvenels vayenebT saWiro obieqtze, TiTs vaWerT marcxena Rilaks da TiTis auReb-
lad gadavaadgilebT sasurveli mimarTulebiT. Tagvis moZraobasTan erTad imoZravebs
isari da isriT miTiTebuli obieqti, romelic TiTis aSvebisTanave saWiro poziciaSi da-
fiqsirdeba.
Tagvis maCvenebelma SeiZleba sxvadasxva forma miiRos. TiToeuli magani mocemul dros SesaZ-
lo moqmedebaze mianiSnebs:
roca mas isris forma aqvs, es Tagvis maCveneblis Cveulebrivi mdgomareobaa;
roca mas isris da gverdze patara qviSis saaTis forma aqvs, es niSnavs, rom kompiuteri
muSaobis reJimSia;
Tu isris nacvlad qviSis saaTi gamoisaxa, es niSnavs, rom mimdinareobs procesi, romlis
damTavrebasac dro sWirdeba. momxmarebeli unda daelodos Tagvis maCveneblis Cveuleb-
rivi formis dabrunebas, radgan, rogorc wesi, am dros kompiuters ar SeuZlia raime brZa-
nebis Sesuleba.
SeasruleT kompiuteris ekranze mocemuli savarjiSo `Tagvis trenaJori~, romelic
Tagvis moxmarebas migaCvevT.
15
16. operaciuli sistema
kompiuteris CarTva, pirvel rigSi, operaciuli sistemis CatvirTvas gulisxmobs. operaciuli
sistema uzrunvelyofs kompiuteris nebismieri mowyobilobisa Tu programis urTierTSe-
Tanxmebul muSaobas, informaciis Setanisa da gamotanis procesebis marTvas, informaciis
miRebas/gagzavnas qselSi CarTuli kompiuterebidan da a.S. operaciuli sistema saSualebas
gaZlevT, erTdroulad gaxsnaT ramdenime faili, imuSaoT ramdenime fanjaraSi, gacvaloT
monacemebi or programas Soris, gamoiyenoT mravali saxis fonti da a.S.
arsebobs ramdenime operaciuli sistema. yvela maTgans aqvs programuli uzrunvelyofa sxva-
dasxva amocanis gadasaWrelad (magaliTad, teqstebis Seyvana, angariSis warmoeba, internetis
gamoyeneba, qaRaldze amobeWdva da a. S.).
skolebis kompiuterul laboratoriebSi ori operaciuli sistema gvxvdeba: Windows da Linux.
orive sistema unificirebulia yoveldRiuri saqmianobisaTvis. maT aqvT saofise programebis
daxvewili paketebi, rac sruliad sakmarisia saswavlo procesis efeqturobis asamaRleblad.
operaciuli sistemis CatvirTvis Semdeg monitorze gamoCndeba ZiriTadi ekrani. es aris samu-
Sao magida (Desktop), saidanac iwyebs momxmarebeli muSaobas.
piqtogramebi
samuSao magida
amocanaTa paneli
start meniu
samuSao magidaze SegiZliaT moaTavsoT muSaobisTvis saWiro obieqtebi: programebi, failebi
da saqaRaldeebi. es obieqtebi mcire zomis naxatebis, anu piqtogramebis saxiTaa mocemuli.
16
17. dRe 1
samuSao magidis standartuli saqaRaldeebi (katalogebi)
Cemi kompiuteri (My Computer) _ specialuri saqaRalde, romelic saSualebas gvaZlevs, da-
vaTvalieroT kompiuteris diskebis SigTavsi da SevasruloT sxvadasxva operacia failebsa da
saqaRaldeebze, mag.: programebis gaSveba, failebis kopireba, gadatana, waSla, axali saqa-
Raldeebis Seqmna da a. S.
urna (Recycle Bin) _ specialuri saqaRalde, romelic Seicavs yvela waSlili failisa da saqa-
Raldis sias.
Cemi dokumentebi (My Documents) _ sistemuri saqaRalde, romelic momxmareblis mier sxva-
dasxva programiT Seqmnili dokumentebis Tavmosayrelad gamoiyeneba.
qseluri garemocva (My Network Places) _ specialuri saqaRalde, romelic gamoiyeneba loka-
lur qselSi CarTuli kompiuterebis diskebis SigTavsis dasaTvaliereblad da maTze sxvadas-
xva operaciis Sesasruleblad.
amocanaTa paneli ekranis bolos aris ganTavsebuli da gamoiyeneba gaaqtiurebuli saqaRalde-
ebisa da programebis droebiT Sesanaxad, romelimes gasaSvebad, an erTidan meoreze gadasar-
Tvelad. amocanaTa panelze mdebareobs Start Rilaki, gaaqtiurebuli fanjrebis aR-
mniSvneli Rilakebi da indikatorebi.
mTavari meniu (start) ekranis marcxena qveda mxares aris moTavsebuli da Tavs uyris kompiu-
terSi Sesasrulebel ZiriTad brZanebebs.
start meniudan xdeba kompiuteris gamorTva. kompiuteris gamosarTavad Tagvis isari mivita-
noT start meniusTan. ekranze gamoCndeba brZanebebis CamonaTvali. Semdeg isari mivitanoT kom-
piuteris gamorTvis RilakTan Turn off Computer da davawkapunoT.
ekranze gamoCndeba dialoguri fanjara, romelic sam sxvadasxva reJims gvTavazobs:
1. Stand By gadaiyvans kompiuters naklebi datvirTvis reJimSi da droebiT gaTiSavs mas.
2. Turn off kompiuters gamorTavs samuSao reJimidan.
3. Restart xelaxla CatvirTavs/gadatvirTavs operaciul sistemas.
kompiuteris gamosarTavad airCieT ofcia Turn off da daawkapuneT OK Rilakze.
17
18. fanjrebSi muSaoba
nebismieri gaxsnili obieqti samuSao magidaze warmodgenilia fanjris saxiT.
fanjara Sedgeba Semdegi obieqtebisagan:
instrumentebis
veli
saTauris veli
menius
veli
misamarTis
veli
samuSao are gadafurcvlis
veli
statusis zoli
saTauris veli, sadac aisaxeba Sesabamisi programis dasaxeleba;
menius veli, romelic Sedgeba funqciurad dayofili programis Sesabamisi brZanebebisagan;
instrumentebis veli, romelic Seicavs menius ZiriTad brZanebebs momxmareblisTvis muSa-
obis gasamartiveblad;
samuSao are, sadac aisaxeba fanjris SigTavsi;
statusis, anu mdgomareobis zoli, romelic Seicavs informacias samuSao aris mimdinare
mdgomareobis Sesaxeb;
vertikaluri da horizontaluri gadafurcvlis velebi, romelTa saSualebiTac xdeba
fanjris SigTavsis daTvaliereba.
fanjris zeda marjvena kuTxeSi ganlagebulia Rilakebi:
fanjris minimizacia _ Rilakze erTxel dawkapunebiT Semcirdeba fanjris zoma.
fanjris maqsimizacia _ fanjris zomebi maqsimalurad, ekranis mTel sigrZeze gaizr-
deba Rilakze erTxel dawkapunebiT.
am Rilakze erTxel dawkapunebiT SesaZlebelia maqsimizebuli fanjris sawyisi zomebis
aRdgena.
fanjris daxurva _ fanjara daixureba Rilakze erTxel dawkapunebiT.
18
19. dRe 1
fanjris zomebis Secvla
fanjris zomis Secvla Tagvis saSualebiT xorcieldeba. amisaTvis Tagvis maCvenebeli unda
davayenoT fanjris CarCos erT-erT kideze an kuTxeze ise, rom igi ormag israd gadaiqces,
davaWiroT marcxena Rilaks da Tan waviRoT CarCos kide sasurvel poziciamde.
fanjris gadaadgileba
samuSao magidaze fanjris gadasaadgileblad Tagvis maCvenebeli davayenoT saTauris zolze,
davaWiroT TiTi marcxena Rilaks da Tan waviRoT fanjara sasurvel poziciamde.
kompiuterSi SesaZlebelia gavxsnaT mravali fanjara, magram mxolod erT fanjaraSi movax-
denT aqtiur moqmedebebs (davbeWdavT, davxatavT, viTamaSebT da a. S.). aqtiuri fanjara sxva
fanjrebisgan gansxvavdeba, misi saTauris feri ufro mkveTria, amasTanave, aqtiuri fanjara
ekranze yvelaze winaa da danarCen fanjrebs efareba.
fanjris gasaaqtiureblad saWiroa mis areze (magram ara daxurvis Rilakze) erTxel davaw-
kapunoT, an mis saTaurze davawkapunoT amocanebis zolSi. aqtiuri fanjris saTauri gam-
kveTrdeba da sxva fanjrebis win gadmoinacvlebs.
savarjiSo:
samuSao magididan gaxseniT fanjra da daxureT daxurvis Rilakis gamoyenebiT.
isev gaxseniT fanjara, ekranze maqsimalurad gaSaleT da Semdeg sawyis mdgomareobaSi
daabruneT; CakeceT da aRadgineT; maqsimalurad gaSaleT da CakeceT; aRadgineT da
sawyis mdgomareobaSi daabruneT.
fanjris saTaurze ormagi dawkapunebiT SecvaleT misi zomebi.
ramdenjerme gaaaqtiureT pasiuri fanjara.
19
20. klaviatura
klaviaturis Sesaswavlad gamoviyenoT teqsturi redaqtori. gavxsnaT teqsturi redaqtoris
_ Microsoft Office Word 2007-is fanjara. amisaTvis, SevideT Start meniuSi, Tagvis isari mivita-
noT All Programs RilakTan da davawkapunoT. programebis CamoSlil meniuSi Tagvis isari mivi-
tanoT Microsoft Office-Tan. veli galurjdeba, rac niSnavs, rom Microsoft Office-is meniu gvaqvs
gaaqtiurebuli. velis boloSi patara samkuTxedis simbolo mianiSnebs, rom meniu, Tavis mxriv,
kidev Seicavs CamonaTvals, romelic Microsoft Office-is velis moniSvnisas avtomaturad Camo-
iSleba. qvemenius CamonaTvalSi movniSnoT Microsoft Office Word 2007 da Tagvis marcxena Rilakze
davawkapunoT. kompiuteris ekranze teqsturi redaqtoris _ Microsoft Office Word 2007-is fanja-
ra gaixsneba.
fanjris samuSao aris zeda marcxena kuTxeSi moTavsebulia mocimcime vertikaluri xazi,
romelsac kursori hqvia. kursori miuTiTebs im pozicias, sadac Tqven mier akrefili teqs-
turi simbolo daiwereba.
kompiuterSi monacemTa Seyvanis mTavari saSualeba klaviaturaa, romelic klaviSTa ramde-
nime jgufs moicavs:
anbanur-cifruli da kompiuteris marTvis klaviSebi;
funqcionaluri klaviSebi;
kursoris marTvisa da redaqtirebis klaviSebi;
damatebiTi cifruli klaviSebi.
anbanur-cifruli klaviSebi
isini uSualod teqstis asakrefad gamoiyeneba. maTze gamosaxulia Sesabamisi simboloebi:
asoebi, cifrebi, sasveni niSnebi, ariTmetikuli operaciebis niSnebi da a.S.
im SemTxvevSi, Tu klaviSze erTdroulad ori, zeda registris (klaviSis zeda nawilSi) da
qveda registris (klaviSis qveda nawilSi), simboloa gamosaxuli, qveda registris simbolos
Sesatanad sakmarisia, xeli davaWiroT klaviSs. zeda registris simbolos asakrefad ki
unda davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad davawkapunoT im klaviSze, romelzec
saWiro simboloa gamosaxuli.
laTinuri anbanis didi asoebis Sesatanad SegviZlia gamoviyenoT Shift klaviSi. amisaTvis
davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad davawkapunoT im klaviSze, romelzec
saWiro simboloa gamosaxuli. SegviZlia aseve gamoviyenoT Rilaki Caps Lock, romelic didi
asoebis reJims CarTavs da gamorTavs.
klaviaturis zogierT klaviSze ori qarTuli asoa mimagrebuli. am asoebis asakrefadac
Shift klaviSs viyenebT. mag., Tu gvsurs, avkrifoT `t~, vaWerT Sesabamis laTinur simbolos
T, magram Tu `T~ asos akrefa gvsurs, am SemTxvevaSi, unda davaWiroT Shift klaviSs da masze
TiTis auReblad imavdroulad davawkapunoT klaviSze T.
20
22. funqcionaluri klaviSebi:
F1-dan F12-mde klaviSebi sxvadasxva funqcias asrulebs. mag., klaviSi F1 ekranze aqtiuri
programis Sesaxeb gamoitans daxmarebas. F5 klaviSis gamoyenebiT saprezentacio programis
mTel ekranze gaSveba moxdeba proeqtoris saSualebiT da a.S.
Esc _ Sesrulebuli moqmedebis gauqmeba, programidan/fanjridan gamosvla
Space _ (`hari~) simboloebs Soris adgilis gamotoveba. `hari~ klaviaturaze yvelaze grZe-
li klaviSia. sityvebs Soris `haris~ mxolod erTxel gamoyenebaa miRebuli.
Enter _ beWdvis periodSi kursoris gadatana axal striqonze, sistemis mier gamotanil
dialogur fanjrebSi dadebiTi/uaryofiTi pasuxis damowmeba da a.S.
Tab _ teqstSi sityvebs Soris daSorebis, abzacis formireba, dialoguri fanjris erTi
Rilakidan meoreze gadasvla da sxv.
Caps Lock _ klaviSze didi asoebis reJimis CarTva da gamorTva
Shift _ klaviaturis registris Secvla
Ctrl _ moqmedebs sxva klaviS(eb)Tan kombinaciaSi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul
funqcias asrulebs
Alt _ moqmedebs sxva klaviS(eb)Tan kombinaciaSi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul funq-
cias asrulebs
BackSpace _ beWdvis dros dafiqsirebuli kursoris marcxniv mdgomi simbolos waSla
Delete _ beWdvis dros dafiqsirebuli kursoris marjvniv mdgomi simbolos waSla (gamoiye-
neba agreTve grafikuli obieqtis waSlisTvis)
Home _ kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis dasawyisSi
End _ kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis boloSi
Page Up _ avtomaturi gadasvla erTi gverdiT zemoT
Page Down _ avtomaturi gadasvla erTi gverdiT qvemoT
Insert _ beWdvis dros Casmis, aseve simboloebze zemodan gadaweris reJimis CarTva/gamorTva
Pause/Break _ mimdinare procesis Seyovneba/Sewyveta
Print Screen _ ekranze gamosaxuli mimdinare programis an procesis aslis gadatana buferSi
Num Lock _ damatebiTi cifruli klaviaturis CarTva-gamorTva
kursoris marTvisa da redaqtirebis klaviSebi:
Rilaki zemoT mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayva-
na erTi striqoniT zemoT
Rilaki qvemoT mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi-
rebuli kursoris gadayvana erTi striqoniT qvemoT
Rilaki marcxniv mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi-
rebuli kursoris gadayvana erTi poziciiT/simboloTi marcxniv
Rilaki marjvniv mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi-
rebuli kursoris gadayvana erTi poziciiT/simboloTi marjvniv
cifruli damatebiTi klaviSebi:
cifrebis damatebiTi klaviSebis blokis gaaqtiureba SesaZlebelia
RilakiT Num Lock. igi gamoiyeneba maSin, roca momxmarebels didi rao-
denobiT ricxviTi informacia Sehyavs.
savarjiSo: teqstze muSaoba
22
23. gTxovT, daweroT patara zomis furclebze
da gadasceT mwvrTnels:
3 ram, rac damamaxsovrda treningze
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
1 nebismieri saxis komentari
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
23
25. dRe 2. teqstur redaqtorSi muSaoba _ 3 saaTi
trening-dRis gaxsna
misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis/modulis Sefasebis baraTebis mimoxilva
(10 wT.)
mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.)
saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.)
teqsturi redaqtoris (Word/Writer) zogadi mimoxilva
aqtiuri leqcia teqsturi redaqtoris arsis da SesaZleblobebis Sesaxeb (10 wT.)
D-GP-IP1 teqstur redaqtorSi muSaoba: teqstis Setana, moniSvna, teqstisa da abzacebis
daformateba (60 wT.)
praqtikuli savarjiSo: saxelmZRvaneloSi miTiTebuli gancxadebis nimuSis Setana/redaq-
tireba (45 wT.)
aqtiuri leqcia: saswavlo testis Sedgenis meTodika, testis Sedgenis ZiriTadi safexurebi
PP prezentaciis gamoyenebiT (15 wT.)
trening-dRis daxurva
saSinao davalebis micema (5 wT.)
Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)
gaixseneT da SeavseT. waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba.
dafiqrdiT, eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani)
Sesabamis svetSi.
mosazreba diax ara
1. fanjris minimizacia xdeba RilakiT
2. kursoris Camoyvana axal striqonze xdeba klaviSiT Enter
3. kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla
SesaZlebelia klaviSiT Delete
4. kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla SesaZlebelia
klaviSiT backspace
5. fanjris maqsimizacia xdeba klaviSiT
1
D-GP-IP _ Demonstration-Guided Practice _ Independent Practice _ demonstrireba-marTuli praqtika-damoukidebeli varjiSi
25
26. teqsturi redaqtori MICROSOFT WORD 2007
kompiuterSi teqstur dokumentebs warmoadgens: saqmiani da piradi werilebi, sareklamo ganc-
xadebebi, mosawvevi baraTebi, broSurebi, statiebi, angariSebi, moxsenebebi da sxva tipis teqs-
turi informaciis nimuSebi.
teqsturi informaciis Sesaqmnelad gamoiyeneba teqsturi redaqtorebi.
Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba/redaqtirebi-
saTvis gamoiyeneba. aRniSnuli programis funqciaa teqstze sxvadasxva tipis moqmedebebis
Sesruleba: Seqmna, redaqtireba, formatireba, Senaxva, damuSaveba, dabeWdva.
am programam xangrZlivi evolucia ganicada. amJamad Office-is mimdinare versiis teqsturi
redaqtoris dasaxelebaa Microsoft Word 2007, uaxloes momavalSi ki igegmeba Office 2010-is
gamoSveba. wina versias Office 2003 erqva.
Microsoft Word 2007-is gaSveba
Word-is gaSveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: Start/Programs/Microsoft office/ Microsoft office Word 2007.
moqmedebaTa Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Word, romelsac
Windows-is standartuli fanjris yvela elementi aqvs:
saTauris zoli _ masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mo-
cemul momentSi vmuSaobT;
dokumentis fanjara _ igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samuSao ares, sadac xdeba
teqstis Setana da misi formatireba. SesaZlebelia erTdroulad ramdenime fanjris gaxsna
da TiToeul maTganSi sxvadasxva dokumentis damuSaveba.
statusis zoli _ masze aisaxeba momxmareblisaTvis saWiro informacia kursoris adgil-
mdebareobisa da muSaobis mimdinare reJimebis Sesaxeb.
26
27. dRe 2
Microsoft Word 2007 versia, winamorbedi versiebisagan gansxvavebiT, brZanebaTa Rilakebs jgu-
febad gvTavazobs. aseve, Zvel versiebSi arsebuli instrumentebis paneli Secvlilia lentiT
(Ribbon). masze moTavsebulia menius zoli, romelic 7 ZiriTadi meniusgan Sedgeba:
Home _ ZiriTadi meniu
Insert _ Casmis meniu
Page Layout _ dokumentis formatirebis meniu
References _ teqstisTvis SeniSvnebis darTvis meniu
Mailings _ gzavnilis meniu
Review _ dokumentis gadaxedvis/Semowmebis meniu
View _ dokumentis daTvalierebis meniu
arsebobs damatebiTi meniuc. magaliTad, grafikuli gamosaxulebis moniSvnisas avtomaturad
Cndeba damatebiTi formatirebis meniu Format Tavisi mmarTveli RilakebiT.
lenti yovelTvis fanjris zeda nawilSia moTavsebuli. misi gamoCena/damalva SesaZlebelia:
menius romelime punqtze orjer dawkapunebiT.
swrafi wvdomis panelidan brZaneba Minimize the Ribbon (lentis minimizeba) gaaqtiurebiT.
klaviaturidan _ CTRL+F1.
lentis damalvis operacia ZiriTadad gamoiyeneba sa-
muSao aris gafarToebisaTvis.
samuSao interfeisze, lentis garda, moTavsebulia
Quick Access Toolbar (swrafi wvdomis paneli), romelic
lentis zeda an qveda mxares SeiZleba ganTavsdes.
swrafi wvdomis
panelze standartulad sami Rilakia
mocemuli: Senaxva, moqmedebis gauqme-
ba da gauqmebuli moqmedebis dabru-
neba, Tumca Rilakebis waSla an dama-
teba survilisamebr SeiZleba.
MS Word 2007-s, wina versiebisagan gansxvavebiT, aqvs ofisis Rilaki (Office
Button). igi moTavsebulia fanjris zeda marcxena kuTxeSi da misi meniu yvela
im standartul brZanebas Seicavs, romelic dokumentze samuSaodaa saWiro.
27
28. dokumentis gadafurcvla
dokumentis daTvalierebisTvis SeiZleba gamoiyenoT vertikaluri da horizontaluri gada-
furcvlis zolebi, romlebiT sargeblobisas kursoris pozicia ar icvleba.
erTi striqoniT zemoT
ekranuli gverdiT zemoT
nebismier poziciaSi
ekranuli gverdiT qvemoT
erTi striqoniT qvemoT
erTi gverdiT zemoT
gadaadgilebis obieqtis arCeva
erTi gverdiT qvemoT
teqstis fragmentis moniSvna
dokumentze muSaobisas, raime operaciis Sesrulebis win, xSirad dagWirdebaT teqstis frag-
mentis moniSvna. teqstis fragmentis moniSvna SesaZlebelia rogorc Tagvis, aseve klaviaturis
meSveobiT.
sityva _ iniSneba, Tu sityvaze Tagvis marcxena Rilaks orjer daawkapunebT;
abzaci _ iniSneba, Tu abzacSi Tagvis marcxena Rilaks samjer daawkapunebT;
teqstis nebismieri fragmenti _ iniSneba Tagvis gadatarebiT. amisaTvis saWiroa, daafiqsi-
roT Tagvis maCvenebeli mosaniSni fragmentis dasawyisSi, daaWiroT TiTi marcxena Rilaks
da TiTis auReblad gadaaadgiloT maCvenebeli fragmentis boloSi;
teqstis srulad mosaniSnad SegiZliaT isargebloT klaviSTa kombinaciiT Ctrl+A.
klaviaturis SemTxvevaSi:
Tu shift RilakTan erTad kursoris gadaadgilebis klaviSebs gamoiyenebT, teqstis moniSvna
TiToeuli simbolos sizustiT iqneba SesaZlebeli;
Tu Ctrl+shift RilakebTan erTad kursoris gadaadgilebis klaviSebs gamoiyenebT, teqstis
moniSvna sityvis sizustiT iqneba SesaZlebeli;
teqstis sxvadasxva fragmentis mosaniSnad gamoiyeneba Ctrl Rilaki.
28
29. dRe 2
teqstis moniSvnisTvis damatebiTi cxeli klaviSebi:
Shift+End _ moniSvna kursoridan striqonis bolomde
Shift+Ctrl+End _ moniSvna kursoridan teqstis bolomde
Shift+ Home _ moniSvna striqonis dasawyisidan kursoramde
Shift+Ctrl+Home _ moniSvna teqstis dasawyisidan kursoramde
Shift+Page Down _ moniSvna erTi ekranuli gverdiT qvemoT
Shift+Page Up _ moniSvna erTi ekranuli gverdiT zemoT
teqstSi gadaadgileba
teqstSi kursoris gadaadgileba SesaZlebelia rogorc TagviT, aseve klaviaturiT. TagviT
muSaobis dros kursoris gadasaadgileblad miiyvaneT maCvenebeli sasurvel adgilas da daaw-
kapuneT marcxena Rilakze, Sedegad, kursori teqstSi aRmoCndeba (im SemTxvevaSi, Tu teqsti
ar Cans ekranze, isargebleT gadafurcvlis zoliT).
dokumentis redaqtireba
SemTxveviTi Secdomebis Tavidan asacileblad, Word iTvaliswinebs bolo moqmedebis gauqme-
bisa (Undo) da gauqmebuli moqmedebis aRdgenis (Redo) procedurebs.
es saSualebas gvaZlevs, aRvadginoT sawyisi situacia teqstis Setanisas, misi redaqtirebisas
an daformatebisas daSvebuli Secdomebis SemTxvevaSi.
bolo moqmedebis gauqmeba SesaZlebelia:
swrafi wvdomis panelidan RilakiT Undo
gauqmebuli moqmedebis aRdgena SesaZlebelia:
swrafi wvdomis panelidan RilakiT Redo
abzacebis formatireba
teqstTan muSaobis dros saWiroa abzacebis formatireba: saabzaco Sewevebi, abzacis striqo-
nebs Soris intervali, abzacebs Soris dacileba, abzacis Seferadeba da sxva.
abzacSi igulisxmeba teqstis fragmenti, romelic erTi an ramdenime winadadebisgan Sedgeba
(kompiuteri abzacad aRiqvams or Enter-s Soris arsebuli simboloebis erTobliobas).
abzacebis gasworeba
samuSao furclis zeda da marcxena kideebze arsebuli saxazavebis saSualebiT SegviZlia ganv-
sazRvroT furclis velebi da SevwioT abzacis pirveli striqoni. saxazavis gamoCena-damalva
xdeba meniudan View, Ruler (saxazavi) Rilakis CarTva-gamorTviT.
29
30. saxazavis zeda marcxena nawilSi moTavsebulia zeda da qveda samkuTxedebi (markerebi), saxa-
zavis boloSi ki marjvena markeria. am markerebis moZraobiT SegviZlia abzacebi sasurvel po-
ziciaSi davayenoT.
abzacis pirveli striqonisaTvis mindvris gasakeTeblad gamoiyeneba saxazavis zeda samkuT-
xedi (First line Indent); abzacis danarCeni striqonebisaTvis mindvris dasafiqsireblad gamoi-
yeneba saxazavis qveda samkuTxedi (Hanging Indent).
abzacebis marTva
abzacebis marTva SesaZlebelia ZiriTad meniuSi (Home)
abzacebis formatirebis qvemenius (Paragraph) elemente-
biT.
Align Text Left _ teqstis gasworeba marcxena kidesTan
Center _ teqstis gasworeba centrSi
Align Text Right _ teqstis gasworeba marjvena kidesTan
Justify _ ormxrivi gasworeba
_ striqonebs Soris manZilis gansazRvra
_ abzacze fonis gakeTeba
_ abzacebze CarCoebis dayeneba
abzacebis formatirebis qvemenius dialogur fanjaraSi SesaZlebelia abzacebisTvis aucile-
beli sxvadasxva parametris miTiTeba. aRniSnuli fanjris gamotana xdeba qvemenius marjvena
qveda kuTxeSi moTavsebuli Rilakis saSualebiT.
30
31. dRe 2
General
Alignment _ mTliani teqstis gasworeba furclis
kideebTan
Indentation:
Left _ abzacis Seweva marcxnidan
Right _ abzacis Seweva marjvnidan
velSi Special CamonaTvali:
First Line _ mindori abzacis pirveli striqonisaT-
vis
Hanging _ mindori danarCeni striqonebisaTvis
(By _ velSi mieTiTeba Sewevis zoma)
Spacing
Before _ moniSnuli abzacis da misi momdevno abza-
cebis daregulireba
After _ moniSnulis momdevno abzacebis dareguli-
reba
Line spacing _ striqonebs Soris manZilis gansazR-
vra
abzacebis marTva agreTve SesaZlebelia dokumentis for-
matirebis meniuSi (Page Layout) abzacis qvemenius (Parag-
raph) elementebiT.
praqtikuli rCevebi!
gaxsovdeT, rom axali abzaci inarCunebs wina abzacis formats;
calkeuli abzacis formatirebis SemTxvevaSi, moniSvna saWiro ar aris. sakmarisia, kursori
sasurvel abzacSi ganaTavsoT. Tumca erTdroulad ramdenime abzacis formatirebisas maTi
moniSvna aucilebelia;
mTliani abzacis SewevisTvis gamoiyeneba saxazavis marTkuTxedi;
rodesac teqsti orive kidezea gasworebuli, sityvebs Soris daSoreba imgvarad izrdeba,
rom striqonis orive kide gasworebuli iyos.
teqstis formatireba
teqstis dasaformateblad gamoiyeneba Ziri-
Tadi menius (Home) Sriftebis qvemeniu (Font),
aseve Font-is dialoguri fanjara, romlis ga-
moZaxebac marjvena qveda kuTxeSi moTavsebu-
li RilakiTaa SesaZlebeli.
31
32. Font _ Sriftis arCeva
Font size _ Sriftis zomis gansazRvra
Bold _ moniSnuli teqstis gamuqeba
Italic _ moniSnuli teqstis daxra
Undrline _ moniSnuli teqstis qveS xazis gasma
Strikethrough _ gadaxazuli teqstis efeqtis micema
Subscript _ qveda indeqsi (moniSnuli)
Superscript _ moniSnulis atana zeda indeqsad
Text Highlinght Color _ teqstis gamoyofa feriT
_ teqstis feris arCeva
teqstisTvis micemuli formatis waSla
teqstSi asoebs Soris manZilis gazrdisa da Semci-
rebis daregulireba SesaZlebelia Sriftebis qve-
menius dialoguri fanjridan, Character Spacing
CanarTSi velidan Spacing.
imisaTvis, rom Tqven mier akrefili teqsti yvelam
Tavisuflad aRiqvas, internetSi sasurveli in-
formacia qarTulad moiZioT, saqaRaldeebs an fa-
ilebs saxelebi qarTul enaze daarqvaT, saWiroa,
kompiuteris klaviatura unikodis qarTuli eni-
saTvis SemuSavebuli standartis Sesabamisad mo-
marToT.
qarTul unikodze gadasarTvelad isargebleT
programebis panelze marjvena mxares moTavsebuli
RilakiT EN.
Rilakze daWeris Semdeg kompiuteris samuSao magidaze gamoC-
ndeba mcire fanjara enebis CamonaTvaliT, sadac Rilaki KA
Georgian qarTul enas Seesabameba. am Rilakze dawkapunebiT
Tqveni kompiuteris klaviatura qarTuli enis unikodis Sesa-
bamisad moimarTeba.
praqtikuli rCevebi!
sityvebs Soris datoveT mxolod erTi carieli adgili/intervali (klaviSi ,,hari“);
intervali aucilebelia sasveni niSnebis Semdegac;
mimdinare abzacSi teqstis akrefisas kursoris gadaadgileba axal striqonze avtomaturad
xdeba. mimdinare abzacis dasrulebisa da axali abzacis dasawyebad ki gamoiyeneT Rilaki Enter;
32
33. dRe 2
abzacis or nawilad gayofis mizniT, moaTavseT kursori sasurvel adgilas da gamoiyeneT
Rilaki Enter;
abzacebis SeerTebis mizniT moaTavseT kursori pirveli abzacis bolos da gamoiyeneT Ri-
laki Delete (abzacebis SeerTeba SesaZlebeli iqneba BackSpace Rilakis saSualebiTac, Tu
kursors meore abzacis dasawyisSi moaTavsebT).
savarjiSo: teqstur redaqtorSi akrifeT qvemoT mocemuli gancxadebis teqsti:
saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros
maswavlebelTa profesiuli ganviTrebis centris
treningebis menejers (gvari, saxeli)
q. Tbilisis X sajaro skolis
maswavleblis (gvari, saxeli)
gancxadeba
msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi „informaciul-sakomunikacio teqnologiebis
sabazo kursi maswavleblebisTvis~.
gTxovT, CamweroT aRniSnul trening-kursze monawileobis misaRebad.
gvari, saxeli
TariRi
savarjiSo: akrefili gancxadebis teqsti qvemoT mocemuli nimuSis mixedviT ganalageT.
saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros
maswavlebelTa profesiuli ganviTrebis centris
treningebis menejers (gvari, saxeli)
q. Tbilisis X sajaro skolis
maswavleblis (gvari, saxeli)
g a n c x a d e b a
msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi „informaciul-sakomunikacio teqno-
logiebis sabazo kursi maswavleblebisTvis“.
gTxovT, CamweroT aRniSnul trening-kursze monawileobis misaRebad.
gvari, saxeli
TariRi
rogor SevadginoT testebi
maswavleblebi xSirad iyeneben testebs rogorc ganmsazRvreli, aseve ganmaviTarebeli Sefa-
sebisTvis.
testis mizani SeiZleba iyos moswavleTa susti da Zlieri mxareebis gamovlena, rac maswavle-
bels imis gansazRvraSi daexmareba, Tu rogor unda warmarTos swavleba, ra unda Secvalos da
raze gaamaxvilos yuradReba. aseve, SesaZloa, testis saSualebiT, mas gansakuTrebiT Zlieri
33
34. moswavleebis gamovlena surdes; an tests ufro Semajamebeli xasiaTi hqondes, raTa mSoblebma
maTi Svilebis moswrebis Sesaxeb sruli informacia miiRon.
maswavleblebi umTavresad mza testebs iyeneben, Tumca zogjer maTi Sedgena Tavadve uwevT.
testis Sedgena ar aris martivi, is bevri detalis gaTvaliswinebas moiTxovs. miuxedavad amisa,
Tu ramdenime ZiriTad princips gaviTvaliswinebT, am saqmes gacilebiT advilad gavarTmevT
Tavs. amjerad saswavlo miznebisa da testuri davalebebis Sesabamisobaze da sami sxvadasxva
tipis testuri davalebis Seqmnaze gavamaxvilebT yuradRebas.
testis Sedgenisas davalebebis sxvadasxva formats viyenebT, magaliTad:
arCeviTpasuxiani davalebebi
swori-mcdari
dawyvileba/misadageba
winadadebis dasruleba/carieli adgilebis Sevseba
mokle pasuxi
eses tipis testuri davaleba
testuri davalebis formats saswavlo miznidan gamomdinare virCevT. saswavlo mizani testi-
rebis mizanSi ar unda agverios. saswavlo mizani testis Sedgenamde gvaqvs gansazRvruli. yvela
saswavlo mizani sxvadasxva dones Seesabameba: zogi ufro dabal kognitur SesaZleblobas
zomavs, zogi maRals (blumis taqsonomia). magaliTad, saswavlo mizani SeiZleba iyos aseTi:
moswavlem unda SeZlos im wiladebis gamravleba, romlebic klasSi ar gauvlia (gamoyenebis
donis mizani).
TiToeuli testuri davalebac sxvadasxva donisaa da ama Tu im saswavlo mizans emsaxureba.
magaliTad, Tu moswavles aRmosavleT evropis qveynebis dedaqalaqebis gaxsenebas vTxovT, es
SedarebiT dabali kognituri donis (codnis done) davaleba iqneba. Tu mas vTxovT, rom ga-
arCios istoriuli faqtebi da avtoris mosazrebebi romelime teqstSi, es ukve SedarebiT ma-
Rali kognituri donis (analizis done) amocana iqneba. zogierT saswavlo mizans erTze meti
formatis testuri davaleba SeiZleba Seesabamebodes, zogierTs ki _ mxolod erT-erTi zemoT
CamoTvlili davalebebidan. aRsaniSnavia, rom pirveli sami SedarebiT dabal, momdevno sami ki
maRal kognitur unarebs zomavs.
mniSvnelovania, maswavlebelma erTgvari balansi daicvas da sworad gansazRvros, rogori spe-
cifikis davaleba unda airCios TiToeuli donis saswavlo miznisTvis, raTa adekvaturad
Seafasos saswavlo procesis Sedegi.
swori/mcdari
am tipis davalebaSi mocemulia piroba, romelic sworia an mcdaria. moswavleebma unda aRniS-
non, sworia igi Tu mcdari.
waikiTxeT davaleba da SemoxazeT Sesabamisi aso.
1. Saqris miReba iwvevs adamianis wonaSi momatebas. `s~ `m~
2. galaqtion tabiZem sicocxle TviTmkvlelobiT daasrula. `s~ `m~
aseTi davalebis Seqmnisas aucileblad gaiTvaliswineT, rom davalebaze pasuxi calsaxa unda
iyos. aseve, instruqciaSi zustad unda miuTiToT, ra unda aRniSnon moswavleebma. piroba
maqsimalurad martivad da mokled unda iyos Camoyalibebuli (grZeli piroba ufro Znelad
gasaazrebelia). warmodgenil davalebaSi pirvel kiTxvaze pasuxi ar aris calsaxa, radgan
Saqris miReba yovelTvis ar iwvevs wonaSi momatebas. amitom codnis Sefaseba aseTi davalebiT
SeuZlebelia. meore davalebaze ki pasuxi calsaxaa, Sesabamisad, es davaleba ukeTaa SerCeuli.
34
35. dRe 2
swori/mcdari tipis davalebis dadebiTi mxare is aris, rom mis Sesrulebas cota dro sWirdeba.
maswavlebels ki SeuZlia esa Tu is Tema sakmaod farTod moicvas.
Tumca am tipis davalebebs uaryofiTi mxarec aqvs. maTi SesrulebisTvis saWiro drois gan-
sazRvra sakmaod rTulia. SeiZleba aseTi SemTxveva moxdes: maswavlebelma 100-kiTxviani testi
Seadginos da moswavleebs ufro cota dro misces, vidre testis Sevsebas sWirdeba. is moswav-
leebi, romlebic mis Sevsebas daiwyeben da yvela kiTxvis wakiTxvas ver moaswreben, ufro
nakleb qulas miiReben, vidre isini, romlebic pasuxebs kiTxvebis waukiTxavad Semoxazaven da
davalebas bolomde Seasruleben.
garda amisa, unda moveridoT iseTi sityvebis gamoyenebas, romlebic moswavles swori pasu-
xebis gamocnobaSi daexmareba. magaliTad, sityvebi: `yvela~, `yovelTvis~, `arasdros~, `SeuZ-
lebeli~... umTavresad iseT pirobebSia mocemuli, romlebic mcdaria. `zogjer~, `xSirad~,
`rogorc wesi...~-s Semcveli piroba ki, ZiriTadad, sworia.
zogadad, mcdari pirobis Semcvel davalebebSi diskriminacia (davalebis diskriminacia gu-
lisxmobs, ramdenad SeuZlia mas ganasxvavos moswavleebi masalis codnis donis mixedviT) ufro
maRalia, amitom SesaZlebelia testis Sedgenisas 10-15 %-iT meti mcdari pirobis gamoyeneba.
zogjer maswavleblebi specialurad Txzaven kiTxvebs moswavleTa dasabnevad. aseTi kiTxvebi
araa rekomendebuli dabali donis kognituri unarebis Sesamowmeblad. maTi gamoyeneba SeiZ-
leba maRali donis kognituri unarebis, mag., kritikuli azrovnebis Sesafaseblad.
dasawyvilebeli/Sesabamisobis davalebebi:
moswavlem unda daadginos Sesabamisoba, magaliTad, simboloebsa da maT mniSvnelobebs, cne-
bebsa da ganmartebebs, adamianebsa da maT saqmianobebs Soris.
aseT davalebebSi gvaqvs ori sveti, romlebic Seicavs erTmaneTTan dakavSirebul sityvebs,
frazebs, cifrebs Tu simboloebs. moswavleebs swored maT dawyvilebas vTxovT.
davalebis instruqciis Sedgenisas, moswavleebs SeiZleba sTxovoT, rom swori pasuxebi
erTmaneTs xazebiT daukavSiron, Tumca gasworebisas es saqmes gagirTulebT da bevr dros
waiRebs. amitom sjobs, miuTiToT, rom sityvebs Sesabamisi asoebi miaweron. magaliTad:
daawyvileT qvemoT mocemuli gamogonebebi maT gamomgoneblebTan. meore svetis Sesabamisi
aso miuTiTeT pirvel svetSi mocemuli gamogonebis bolos. TiToeuli saxeli da gamogoneba
gamoiyeneT erTxel.
I II
1. eleqtro naTura ___ a) iohan gutenbergi
2. samedicino Termometri ___ b) aleqsandre beli
3. sabeWdi manqana ___ g) tomas edisoni
4. sayofacxovrebo telefoni ___ d) tomas alburti
e) uilber vraiTi
d) benjamen fraklini
gaiTvaliswineT, rom Tu orive svetSi erTi da imave raodenobis sityvebsa Tu frazebs Camo-
werT, swori pasuxebis gamocnobis Sansi izrdeba. amitom sasurvelia, meore svetSi ori an sami
pasuxiT meti SeitanoT. aseve, instruqciaSi unda daakonkretoT, SesaZlebelia Tu ara sityve-
bis ramenjerme gamoyeneba.
Tu romelime svetSi SedarebiT grZeli frazebia, isini pirvel svetSi moaTavseT, meore svetSi
ki ufro mokle teqstebi SeitaneT. moswavleebi nakleb dros daxarjaven, Tu jer ufro vrcel
teqsts waikiTxaven da Semdeg mokle teqsts Tvals swrafad gaayoleben.
35
36. arCeviTpasuxiani davalebebi
aseTi davalebebi yvelaze popularulia, Tumca maT dabal klasebSi naklebad iyeneben. am
SemTxvevaSi, davalebis piroba SesaZloa kiTxvis saxiT iyos Camoyalibebuli, an arasrul wina-
dadebas, maTematikur davalebas da a.S. warmoadgendes. mas aucileblad unda axldes ramde-
nime savaraudo pasuxi: erTi swori pasuxi da e.w. distraqtorebi, anu araswori pasuxebi.
imisaTvis, rom aseTi davaleba teqnikurad gamarTuli iyos:
1. sasurvelia, asarCevi pasuxebis raodenoba ar iyos oTxze meti an naklebi;
2. araswori pasuxebi(distaraqtorebi) ise unda SearCioT, rom isini swor pasuxebs hgavdes
da ar iyos absurduli;
3. Tu kiTxvis savaraudo pasuxebi aris wlebi, rekomendebulia maTi qronologiurad dalageba.
sxva SemTxvevaSi, pasuxebis dalageba rekomendebulia anbanis mixedviT;
4. dauSvebelia, rom davalebis pirobaSi raime miniSneba iyos. magaliTad, Tu kiTxvis oTxi
asarCevi pasuxidan erT-erTi pasuxia `Tavisufali radikalebi~, pirobaSi ar SeitanoT sit-
yva `Tavisufali~.
amgvari tipis davalebebiT SeiZleba gaizomos SedarebiT maRali donis kognituri unarebi.
magaliTad:
waikiTxeT piroba da SemoxazeT swori pasuxis Sesabamisi aso:
eqimisTvis saavadmyofo igive, rac _
a) kriminalisTvis cixe
b) fexburTis gulSematkivrisTvis stadioni
g) bavSvisTvis skola
d) profesorisTvis universiteti.
am SemTxvevaSi, moswavlem unda icodes, Tu ra mimarTebebi arsebobs sityvebs Soris. zogadad,
aseTi davalebebis dadebiTi mxare isaa, rom ufro meti masalis Semowmeba SeiZleba nakleb
droSi. Tumca mas uaryofiT mxarec aqvs: rTulia, Seamowmo iseTi maRali donis kognituri
unarebi, rogoricaa kritikuli azrovnebis, analizis unari. aseve, Tu moswavles sakiTxis
raRac nawili esmis da swor pasuxs ver gamoicnobs, is nawilobriv Sefasebas ver miiRebs.
rogorc wesi, aseT davalebaSi moswavle araswor pasuxebSi qulas ver iRebs, Tumca mas araferi
akldeba. aris iseTi SemTxvevebic, roca araswor pasuxSi moswavles qulas akleben. msgavs
strategias maSin mimarTaven, roca surT, rom swori pasuxis SemTxveviT gamocnobis Sansi
maqsimalurad Seamciron.
gansazRreT testis mizani
gansazRvreT, romel saswavlo mizans/ miznebs afasebs testi
CamoayalibeT zusti instruqciebi moswavleTaTvis
gansazRvreT, ra dro unda gamoyoT testis Sesasruleblad
sofio gorgoZe,
Jurnali `maswavlebeli~, #1, 2010 weli.
saSinao davaleba: moamzadeT sagnobrivi testi romelime konkretuli klasisaTvis.
36
37. gTxovT, daweroT patara zomis furclebze
da gadasceT mwvrTnels:
3 ram, rac damamaxsovrda treningze
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
1 nebismieri saxis komentari
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
37
39. dRe 3. teqstur redaqtorSi muSaoba gagrx eleba . ( )
failebi da saqaRaldeebi _ 3 saaTi
trening-dRis gaxsna
misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis/modulis Sefasebis baraTebis mimo-
xilva (10 wT.)
saSinao davalebis mimoxilva (5 wT.)
mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.)
saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.)
teqsturi redaqtori Word
(D-GP-IP) teqstis formatirebis saSualebebi, teqstis fragmentis amoWra da kopireba, teq-
stis Senaxva, Senaxuli dokumentis gaxsna, axali dokumentis Seqmna (40 wT.)
praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba saxelmZRvanelos mixedviT (25 wT.)
aqtiuri leqcia failebis da saqaRaldeebis Sesaxeb
(D-GP-IP) moqmedebebi failebsa da saqaRaladeebze (moniSvna, gadatana, saxelis gadarqmeva,
waSla, aRdgena) (20 wT.)
praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba saxelmZRvanelos mixedviT (20 wT.)
aqtiuri leqcia failis tipebis Sesaxeb (docx, doc, odt, pdf)
praqtikuli muSaoba (20 wT.)
trening-dRis daxurva
saSinao davalebis micema (5 wT.)
Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)
gaixseneT da SeavseT. waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT,
eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) Sesabamis svetSi.
mosazreba diax ara
1. Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da
srulfasovnad formatireba/redaqtirebisTvis gamoiyeneba.
2. Writer teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad
formatireba /redaqtirebisaTvis gamoiyeneba.
3. Rilaki Font size gansazRvravs Sriftis dasaxelebas.
4. dokumentSi teqstis moniSvna SesaZlebelia mxolod
Tagvis meSveobiT.
5. moniSnuli teqstis daxra xdeba RilakiT
39
40. teqstis fragmentis amoWra da kopireba gacvlis buferis saSualebiT
teqstis fragmentis dasakopireblad an amosaWrelad, moniSneT sasurveli
teqsti, ZiriTadi menius (Home) gacvlis buferSi (clipboard) airCieT Rilaki
Tu teqstis kopireba gsurT, an Tu teqstis amoWra gsurT.
daayeneT kursori teqstSi im adgilas, sadac moniSnuli teqstis kopireba an
gadatana gsurT da gacvlis buferis panelze daawkapuneT Rilakze
praqtikuli rCevebi!
teqstis dasakopireblad (an amosaWrelad) da gadasatanad SegiZliaT isargebloT klaviSTa
kombinaciiT:
Ctrl+C _ moniSnuli teqstis fragmentis kopireba;
Ctrl+X _ moniSnuli teqstis fragmentis amoWra;
Ctrl+V _ teqstis fragmentis Casma.
dakopirebuli (an amoWrili) obieqti kompiuteris gamorTvamde (an axali obieqtis kopirebam-
de/amoWramde) rCeba gacvlis buferSi.
markireba da numeracia
markirebuli an danomrili siis Sesaqmnelad moniSneT is elemen-
tebi, romlebis danomrvac gsurT da gaaaqtiureT brZaneba Home/
Paragraph/Numbering danomrili siis Seqmnis SemTxvevaSi, an Home/
Paragraph/Bullets markirebuli siis Seqmnis SemTxvevaSi.
40
41. dRe 3
siisTvis axali formatis Sesaqmnelad dialogur fanjaraSi unda airCioT brZaneba Define New
Number Format (danomrvis axali formatis gansazRvra) an Define New Bullets (markirebis axali
formatis gansazRvra).
praqtikuli rCevebi!
gaxsovdeT, rom siis elementebi SeiZleba iyos mxolod abzacebi.
simboloebis Casma
teqstSi iseTi simbolos Casasmelad, romelic klviaturaze ar aris, Casmis meniuSi (Insert)
airCieT simboloebis qvemeniu (Symbols).
gamosul fanjaraSi ufro xSirad gamoyenebadi simboloebia mocemuli. Tu sasurveli simbolo
am fanjaraSi ar aris, daawkapuneT Rilakze More Symbols. ekranze gamoCndeba dialoguri fan-
jara, sadac SegiZliaT SearCioT sasurveli simbolo.
teqnikuri simboloebis Casasmelad Font velSi miuTiTeT Srifti Symbol, suraTebis simbolo-
ebisaTvis ki Sriftebi: Windings, Windings2, Windings3.
praqtikuli rCevebi!
qarTul SriftiT teqstis akrefisas SesaZlebelia winadade-
bis pirveli aso icvlebodes an qrebodes. es niSnavs, rom wina-
dadebis pirveli simbolos didi asoTi dabeWdvis reJimia ga-
aqtiurebuli. misi gamorTva SesaZlebelia Insert/Symbols/more
symbols brZanebiT. gamosul
dialogur fanjaraSi gaaaqti-
ureT avtomaturi Secvlis
Rilaki (AutoCorrect).
am fanjraSi gamorTuli unda iyos Semdegi brZanebebi:
Capitalize first letter of sentences _ winadadebis pirveli
simbolos avtomaturi Secvlis CarTva/gamorTva teqstSi.
Capitalize first letter of table winadadebis pirveli simbolos
avtomaturi CarTva/gamorTva cxrilSi.
41
42. dokumentis Senaxva/damaxsovreba
Tu gsurT, rom Tqven mier Seqmnili dokumenti momavalSic gamoiyenoT, igi failis saxiT unda
SeinaxoT kompiuterSi.
failis Tavdapirveli Senaxvisas gamoiyeneba swrafi
wvdomis panelis Save Rilaki an Office menius
Save brZaneba. ukve arsebuli (Senaxuli) failis sxva
saxeliT, sxva misamarTze an sxva formatiT Sesana-
xad gamoyeneba Office menius Save As brZaneba.
dokumentis Sesanaxad daawkapuneT office meniuze da
SearCieT brZaneba Save As.
Save As… brZanebaze Tagvis kursoris
mitanisas qvemenius CamonaTvali gamoC-
ndeba:
Word Document _ faili Seinaxeba
Word 2007-is formatiT (*.docx)
Word Template _ faili Seinaxeba Sab-
lonad (*.dot)
Word 97-2003 Document _ faili Se-
inaxeba Word 2003-is formatiT (*.doc)
imisaTvis, rom Tqven mier Senaxuli dokumenti gaixsnas MS Office 1997-2003 versiebSi, aseve
linuqsis operaciuli sistemis teqstur redaqtorSi OpenOffice Writer, Tagvis maCvenebeli
unda daawkapunoT brZanebaze Word 97-2003 Document.
gamosul fanjaraSi miuTiTeT
failis saboloo misamarTi, daaw-
kapuneT fanjris marjvena mxares
brZanebaze Desktop, xolo velSi
File name miuTiTeT failis (do-
kumentis) saxeli. sasurvelia, do-
kumentis saxeli Sinaarsidan ga-
momdinare SearCioT. es momaval-
Si mis moZebnas gagiadvilebT. mas
Semdeg, rac dokuments sasurvel
saxels da misamarTs SeurCevT,
daawkapuneT amave fanjris Rilak-
ze Save. Tqven mier Senaxuli do-
kumenti daideba samuSao magida-
ze (Desktop).
42
43. dRe 3
failis gaxsna
Senaxuli failis gasaxsnelad gaaaqtiureT brZaneba Office/Open da airCieT sasurveli faili.
axali dokumentis Seqmna
axali dokumentis gasaxsnelad
gaaaqtiureT Office/New brZaneba.
gamosul dialogur fanjaraSi
SearCieT Blank Document
(sufTa dokumenti) da
daawkapuneT Rilakze Create.
savarjiSo:
Tqven mier momzadebuli sagnobrivi testi akrifeT da kompiuteris samuSao magidaze SeinaxeT.
failebi da saqaRaldeebi
informaciis erTobliobas, romelic Cawerilia diskze da romelsac saxeli aqvs, faili (File)
ewodeba.
failebze muSaobis gaadvilebis mizniT SesaZlebelia maTi katalogizacia da saqaRaldeebSi
moTavseba.
saqaRaldesac aqvs saxeli. masSi SegviZlia rogorc failebis, aseve qvesaqaRaldeebis ganTav-
seba.
saqaRaldis Seqmna
saqaRaldis Sesaqmnelad, samuSao magidis
cariel adgilas Tagvis marjvena Rilakze
davawkapunoT da gamosul konteqstur me-
niuSi avirCioT brZaneba New/Folder. samuSao
magidaze gaCndeba saqaRalde. klaviaturaze
avkrifoT saqaRaldis saxeli, mag., skola da
davafiqsiroT igi Tagvis marcxena Rilakze
dawkapunebiT, an klaviaturis Enter-klaviS-
ze daWeriT. analogiurad SegviZlia Sevqm-
naT qvesaqaRalde saqaRaldeSi.
saqaRaldis daTvaliereba SesaZlebelia am
saqaRaldeze orjer dawkapunebiT.
43
44. praqtikuli rCevebi!
gaxsovdeT, rom kompiuterSi Cawerili failis adgilmdebareoba aisaxeba misamarTis velSi
(Address);
ar SeiZleba erTi da imave misamarTze ori erTnairi dasaxelebis saqaRaldis Seqmna.
failis gadatana saqaRaldeSi
erTi saqaRaldidan sxva saqaRaldeSi an sxva diskze failebis
gadatana SesaZlebelia Sualeduri mexsierebis, anu buferis
gamoyenebiT. amisaTvis:
1. movniSnavT Sesabamis obieqts (faili, saqaRalde);
2. moniSnul obieqtebs amovWriT (an davakopirebT) konteqstu-
ri meniudan2 _ Cut (an Copy) brZanebis SerCeviT;
3. vxsniT sasurvel saqaRaldes, sadac amoWrili (an dakopi-
rebuli) obieqtis Casma gvsurs;
4. obieqts sasurvel saqaRaldeSi vsvamT konteqsturi meniu-
dan Paste brZanebis arCeviT.
praqtikuli rCevebi!
ramdenime failis an saqaRaldis mosaniSnad gamoiyeneT Ctrl klaviSi;
gaxsovdeT, rom saqaRaldis gadatanis an dakopirebis dros misi SigTavsic gadaadgildeba.
failis an saqaRaldis saxelis Secvla
Tu saqaRaldis an failis saxeli ar gakmayofilebT, SegiZliaT SecvaloT igi. Sesabamis obi-
eqtze Tagvis erTxel daWeriT moniSneT saWiro saqaRalde an faili, konteqstur meniuSi ga-
aaqtiureT brZaneba Rename, akrifeT sasurveli saxeli da daadastureT Enter klaviSiT.
SeniSvna: failebsa da saqaRaldeebze amave moqmedebebis Sesruleba (saxelis gadarqmeva, gada-
tana, waSla, da a.S.) SesaZlebelia saqaRaldis fanjris meniudanac, an saqaRaldis fanjaraSi
marcxniv moTavsebuli damxmare panelis saSualebiT File and Folder Tasks.
failebis da saqaRaldeebis waSla
failis an saqaRaldis wasaSlelad moniSneT
wasaSleli obieqti.
1. konteqstur meniuSi airCieT brZaneba De-
lete;
2. gamosul dialogur fanjaraSi Confirm File
Delete waSlis brZaneba daadastureT Yes Ri-
lakze dawkapunebiT.
2
konteqsturi meniu _ Sesabamis obieqtze mausis marjvena Rilakze dawkapunebiT miRebuli meniu.
44
45. dRe 3
saqaRalde `urna~ (RECYCLE BIN)
waSlili failebis da saqaRaldeebis droebiT Sesanaxad gamoiyeneba saqaRalde Recycle Bin,
romelic samuSao magidazea moTavsebuli. nebismier dros SesaZlebelia Recycle Bin saqaRal-
deSi arsebuli obieqtis aRdgena, anu im adgilas dabruneba, saidanac waSaleT.
waSlili obieqtebis aRsadgenad SeasruleT Semdegi moqmedebebi:
1. orjer dawkapunebiT gaxseniT Recycle Bin;
2. waSlili failis an saqaRaldis aRsadgenad konteqsturi meniudan airCieT brZaneba Restore.
Recycle Bin-is mTlianad gasasufTaveblad konteqsturi meniudan airCieT brZaneba Empty Re-
cycle Bin.
amave brZanebebis Sesruleba SesaZlebelia Recycle Bin saqaRaldis Recycle Bin Tasks menius
saSualebiT.
praqtikuli rCevebi!
gaxsovdeT, rom failis an saqaRaldis aRdgena moxdeba im misamarTze, romlidanac waSaleT.
Tu gsurT obieqtis waSla ise, rom is sanagve yuTSi ar moxvdes, moniSnuli obieqtebi unda
waSaloT Shift+Delete klaviSTa kombinaciiT.
savarjiSo:
1. Tqven mier Seqmnil saqaRaldes gadaarqviT saxeli, daarqviT Tqveni gvari da saxeli.
2. samuSao magidaze SeqmeniT saqaRalde _ saxeli.gvari (saxelis nacvlad dawereT Tqveni saxe-
li, xolo gvaris nacvlad Tqveni gvari). Tqven mier akrefili da Senaxuli sagnobrivi testi
gadaitaneT aRniSnul saqaRaldeSi.
3. waSaleT Tqven mier Seqmnili saqaRalde (gvari.saxeli) da Semdeg aRadgineT is.
45
46. 4. SeqmeniT 5 saqaRalde, daarqviT maT saxelebi (1,2,3,4,5), moniSneT erTdroulad da waSaleT.
aRadgineT mxolod me-3 da me-4 saqaRaldeebi. gaasufTaveT nagvis yuTi.
5. SeqmeniT 3 saqaRalde, daarqviT maT saxelebi (1,2,3). TiToeul saqaRaldeSi SeqmeniT sam-
sami qvesaqaRalde saxelebiT:
1-Si: 1.1; 1.2; 1.3
me-2-Si: 2.1; 2.2; 2.3
me-3-Si:3.1; 3.2; 3.3
6. qvesaqaRaldeebi: 1.1; 2.1; 3.1 gadaitaneT saqaRlde 1-Si.
7. qvesaqaRaldeebi 1.2; 2.2; 3.2 gadaitaneT saqaRalde 2-Si.
8. qvesaqaRaldeebi 1.3; 2.3; 3.3 gadaitaneT saqaRalde 3-Si.
failis tipebi
failis tipis gasarCevad unda daakvirdeT mis gafarToebas, romelic, rogorc wesi, wertilis
Semdeg iwereba da 2-4 simbolosgan Sedgeba. failis tipis codna imisTvis gWirdebaT, rom
gansazRvroT: SesaZlebelia Tu ara misi gaxsna/amuSaveba Tqvens kompiuterSi da gWirdebaT
Tu ara amisaTvis specialuri programa.
suraTze mocemulia 3 erTi da igive faili saxelwodebiT „failis tipebi“, magram gansxvave-
buli gafarToebebiT.
pirveli failis gafarToebaa docx, romelsac misi Sesaferisi programa Microsoft Office Word
2007 gaxsnis.
46
47. dRe 3
meore failis gafarToebaa doc, romelsac gaxsnis programa Microsoft Office Word 2003.
mesame fails, romlis gafarToebaa odt, gaxsnis programa Linux openoffice.org.
internetSi umeteswilad gavrcelebulia teqsturi, grafikuli, foto, audio3 da video fai-
lebi. zogierTi maTgani kompresirebulia da misi gafarToebaa zip, an rar. orive maTgani speci-
aluri programis meSveobiT gaixsneba: ZIP compression da WinRAR, romlebic specialurad unda
iyos dainstalirebuli Tqvens kompiuterSi.
internetSi yvelaze gavrcelebuli grafikuli failebi jpg da gif gafarToebiTaa mocemuli.
audio failebidan ufro xSiria mp3, aseve wmv da wma. teqstur failebs, MS Word programaSi
Seqmnili doc gafarToebis garda, xSirad SexvdebiT e.w. pdf-formatSi. am SemTxvevaSi, eleqtro-
nuli informaciis redaqtireba SeuZlebelia. mis wasakiTxad Tqvens kompiuterSi dainstali-
rebuli unda iyos programa Adobe Acrobat Reader.
failis tipebi da maTTvis Sesaferisi programebi
Doc Microsoft Office Word 2003 document file
Docx Microsoft Office Word 2007 document file
teqsturi faili Txt MS Office/Word Pad
pdf Adobe Acrobat Reader
odt Linux openoffice.org document file.
eleqtronuli Xls Microsoft Office Excel spreadsheet file
cxrilebi ods Linux openoffice.org calc spresdsheet file
Xlsx Microsoft Office Excel 2007 spreadsheet file
saprezentacio ppt Microsoft Office PowerPoint Presentation file
faili pptx Microsoft Office PowerPoint 2007 Presentation file
odt Linux openoffice.org Presentation file
veb faili html Hyper Text Markup Language file
JPEG, JPG
foto faili Gif, Microsoft Office Picture Viewer/Windows Explorer/Paint
Tif
Mp3 Windows Media Player
audio faili Mp4 Windows Media Player
Wav Windows Media Player
video faili Avi Windows Media Player
Mpg4 Quick Viewer
3
audio faili _ xmovani faili.
47
49. gTxovT, daweroT patara zomis furclebze
da gadasceT mwvrTnels:
3 ram, rac damamaxsovrda treningze
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
1 nebismieri saxis komentari
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
49
51. dRe 4. internetis gamoyeneba
profesiuli miznebisTvis _ 3 saaTi
trening-dRis gaxsna
misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis Sefasebis baraTebis mimoxilva (10 wT.)
mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.)
saSinao davalebis mimoxilva (10 wT.)
saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.)
internetis gamoyeneba profesiuli miznebisTvis
mini-diskusia `risTvis gvWirdeba interneti?~ (5 wT.)
aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebiT `ra aris interneti?~ (10 wT.)
D-GP-IP internet-brauzerebi, veb-gverdis struqtura, navigacia, samisamarTo sistema (20 wT.)
saganmanaTleblo resursebi internetSi
praqtikuli muSaoba (40 wT.)
saZiebo servisi
Zieba sityvis, sityvaTa erTobliobis, enis mixedviT (10 wT.)
D-GP-IP-internetidan teqsturi da media-elementebis4 gadmowera kompiuterSi (10 wT.)
praqtikuli muSaoba (25 wT.)
trening-dRis daxurva
saSinao davalebis micema (5 wT.)
Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)
gaixseneT da SeavseT. waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT,
eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) erT-erT ujraSi.
mosazreba diax ara
1. failis pirveladi Senaxvis SemTxvevaSi gamoiyeneba
panelis Save Rilaki an Office menius Save brZaneba.
2. ukve arsebuli failis sxva saxeliT, sxva misamarTze, an sxva
formatiT Sesanaxad gamoiyeneba Office menius Save As brZaneba.
3. informaciis erTobliobas, romelic Cawerilia diskze da
romelsac saxeli aqvs, faili (File) ewodeba.
4. saqaRaldis gadatanis an kopirebis dros ar gadaadgildeba
saqaRaldis SigTavsi.
5. waSlili failebis da saqaRaldeebis aRdgena
saqaRalde Recycle Bin-dan SeuZlebelia.
4
media-elementi _ suraTi, audio faili an video klipi.
51