Toponimia aspontes ppt

QUE ÉQUE É
AA
TOPONIMIA?TOPONIMIA?
Τόπος (topos) é a palabra grega que significaΤόπος (topos) é a palabra grega que significa
“lugar” e ΄'ονομα (onoma) (de onde deriva a“lugar” e ΄'ονομα (onoma) (de onde deriva a
forma -onimia) significa “nome”. Toponimia é,forma -onimia) significa “nome”. Toponimia é,
logo, o conxunto dos nomes dos lugares. Taménlogo, o conxunto dos nomes dos lugares. Tamén
se denomina así a ciencia que se ocupa do seuse denomina así a ciencia que se ocupa do seu
estudo.estudo.

O estudo da toponimia é moi interesante, porque nos permiteO estudo da toponimia é moi interesante, porque nos permite
saber que significan os nomes dos lugares.saber que significan os nomes dos lugares.
A toponimia galega é a máis abondosa da Península,A toponimia galega é a máis abondosa da Península,
quizquizááis pola dispersión da poboación e polo minifundio.is pola dispersión da poboación e polo minifundio.
Hai quen calcula que temos máis de 3 millóns de topónimos. É,Hai quen calcula que temos máis de 3 millóns de topónimos. É,
polo tanto, un arquivo que temos quepolo tanto, un arquivo que temos que
estudar, porque nela temos informacións sobre o nosoestudar, porque nela temos informacións sobre o noso
pasado que non conservamos doutra maneira, xa que todos ospasado que non conservamos doutra maneira, xa que todos os
pobos que tiveron algo que ver con esta terra deixaron a súapobos que tiveron algo que ver con esta terra deixaron a súa
pegada na nosa toponimia (celtas e outros prerromanos,pegada na nosa toponimia (celtas e outros prerromanos,
romanos, xermanos, árabes e mesmo os casteláns).romanos, xermanos, árabes e mesmo os casteláns).

Adá
Étimo:Probablemente de al-dai’a> aldea,
palabra procedente do árabe, que se reserva
para entidades poboacionais menores.
Significado: Aldea
Para ver esta película, debedisponer de QuickTime™ y deun descompresor TIFF (sin comprimir).

Alvarón
Étimo:É un antropónimo ,
de villa Alvarini
( de Alvarinus), en alusión a unha posesión medieval
dun tal Alvarino.
Tamén hai quen o pon en relación con a palabra alba,
branca, terra brancacenta, areosa
Significado:Finca da familia do señor Alvarino

Badón
Étimo:Viría dunha raíz céltica *bod-, relacionada con
auga, braña ou fonte, raíz emparentada con outras
como *bed- e, nesta hipótese, *bad-.
Significado: Braña, terreo enchoupado
Para ver esta película, debe
disponer de QuickTime™ y de
un descompresor TIFF (sin comprimir).

A Balsa
Étimo:Proviniente da voz prerromana
* balsa=”pequena depresión de terreo encharcada
Significado:De acordo con este significado en Galicia,
o hidrónimo BALSA e A BALSA dá nome a un bo número
de correntes fluviais, que se caracterizan,
dado o seu escaso nivel e corrente, por encharcaren
pequenas superficies de terreo próximas á caixa do río

O Bañal/
A Casilla do
Bañal
Étimo: Do latín “balneare” = bañar
Non debe confundirse este topónimo con Baños, do latín “balneos”,
en referencia a antigas instalacións terapéutico-sanitarias , así
chamadas e xa usadas en tempos dos romanos
Significado:Fai referencia a unha paraxe con auga,
situada nalgún lugar chan do leito dunha corrente fluvial,
o arroio Bañal, que rega a parroquia

O Barral/
As Barrosas
Étimo: Do celta * barro= lama
Significado:Lugar onde hai moito barro.
Relacionado co topónimo “AS BARROSAS”.
Terreos que teñen lama ou no que se forma
lama doadamente
un descompresor TIFF (sin compr
Para ver esta película, debedisponer de QuickTime™ y de

As Borrallas
Étimo:Do latín “burrus-a-um” =vermello.
Vén do grego πυρρός- α- ον= vermello como o
lume
Significado: Restos de ferro
e de carbón que quedan no lugar da forxa

O Brixeo
Étimo:Pode vir de “viridem”> brizo> briceo =
verdoso
Significado: Lugar verdoso
disponer de QuickTime™ y d
un descompresor TIFF (sin comp

As Campeiras
Étimo: De “campus”, chaira
Significado: Lugar onde medra
a herba de maneira espontánea e ventureira,
sen necesidade de ser plantada

O Campo da Cova/
Cuveliña/
Os Covelos
Étimo:De cova < cava, cavidade lateral na terra, gruta.
Pero tamén, oco, burato na terra, facendo referencia a
unha depresión do terreo, terreo afundido
Significado:Depresión de terreo

O Carballal/
A Carballeira
Étimo:De “quercus robur”= carballo+
o sufixo -al (abundancial) ou o sufixo
-eira
Significado:Lugar abundante en carballos.Alusivo
a espazos arbóreos coutados
para a produción
de madeira

Carelle
Étimo:Voz preindoeuropea *kar , pedra. Raíz
que está presente noutros topónimos galegos
(Cariño)
Significado:Pedriñas

A Casanova
Étimo:Do latín, casam máis o adxectivo novam=
Cabana nova
Significado:Neste caso, debe tratarse dunha nova
vivenda dun importante personaxe da zona ( nada
que ver cunha cabana)

O Catarou
Étimo:De “catadoiro”= lugar onde as
mulleres se cataban unhas ás outras
os piollos.
De “captatoirum”= lugar elevado, miradoiro
Significado:Lugar elevado , que ofrece boas vistas

O Chamoselo
Étimo:De flammosus< flamma, da cor do
lume, queimado
Significado:Río da cor do lume

Os Chaos
Étimo:De planos< planus- a- um = superficies
chás
Significado:Chairos

As Cortes
Étimo: Do latín vulgar cortem = curral, lugar
cercado e cuberto onde se garda o gando
Significado:Cortellos

O Cotelo
Étimo:Da base prerromana *cott-,
prominencia, altura rochosa + o sufixo -ellum,
diminutivo
Significado:Pequena altura, pequeno outeiro

A Cuiña
Étimo:Topónimo relacionado coa palabra “coido”, conxunto
de pedras arredondadas pola erosión, tamén relacionada
coa portuguesa “conho”, rocha no medio dun río. Parece,
tamén, que pode relacionarse cunha antiga base
preindoeuropea * cun, rocha, prominencia altura
Significado:Pico que sobresae
disponer de QuickTime™ y deun descompresor TIFF (sin comprimir).

A Ferrería
Étimo:De ferrum = ferro
Segundo Candelas Colodrón, un dos oficios dos que temos
noticia na Vila das Pontes xa na Idade Media ( documento de
1274)”…un lugar en el que labran el hierro con un macizo que
hay en dicha tierra….”, é dicir, onde se extraía o mineral
SignificadoInstalación onde se extrae e se traballa o
ferro

A Forxa
Étimo:Relacionado co obradoiro do ferreiro,
pois, aínda que o termo ferrería nun
principio se refería aos establecementos
situados a pé de xacemento que fundían
mineral en barras ou lingotes, despois
pasou a denominar tamén o conxunto
do edificio e instalación,
onde está a forxa < fortiam
Significado:Lugar onde se
atopa a forxa do ferreiro

A Fraga /
A Fragachá
Étimo:Do latín frangere, “romper”, (de onde a botánica
tomou nome para as malezas, segundo Rivera Rouco), ou
do plural de fragum< fragosum, fragoso;
máis planum-a-um, “plano, chan”.
Significado: Bosque de árbores
autóctonas

Garabatos
Étimo:Da raíz prerromana *carba, póla, pao
delgado e seco que se emprega para facer
lume. Ou relacionado coa base
preindoeuropea *car, rocha
Significado:Lugar onde abunda a madeira seca
para facer lume
Para ver esta película, debdisponer de QuickTime™
un descompresor TIFF (sin c

Gondré
Étimo:Parece un antropónimo de orixe
xermánica, villa Gunderedi
Significado:Finca do señor Gunderedo
Para ver esta películdisponer de QuickTiun descompresor TIFF

Os Loureiros
Étimo:De laurum, loureiro+ un abundancial
-eiro
Significado:Lugar onde
abundan os loureirosPara ver esta película, debedisponer de QuickTime™ y deun descompresor TIFF (sin comprimir).
Para ver esta película, debdisponer de QuickTime™un descompresor TIFF (sin co

A Madalena
Étimo:Nome de lugar repetido en Galicia. Debe
reproducir o nome dunha Madalena, que algunhas
veces pode ser de santidade, referido a María
Madalena
Significado:Parroquia
da Virxe da Madalena

Mariñaleda/
O Mariñao
Étimo:Parece tamén un antropónimo relacionado co
propietario do lugar, quizáis un tal Marinianus;
porque non estando en contacto co mar, non parece
posíbel relacionalo coa mariña
Significado:Finca de Mariano? Finca do mariñeiro?

Marraxón
de arriba
e de abaixo
Étimo:De marram, maza grande de ferro utilizada por pedreiros
e canteiros.
Segundo Candelas Colodrón, o oficio de pedreiro estaba xa
testificado na Idade Media: “…o oficio de predreyro, traballo
que requería unha grande especialización, tanto das habilidades
como das ferramentas…”
Significado:Lugar onde se utilizan marras grandes

A Mourela
Étimo:De *mor, base preindoeuropea relacionada coa palabra
galega “ morea” ou a italiana “mora” ou a vasca “muru”( outeiro) e,
tamén, coas palabras galegas “morouza” ( sitio de maleza e silvas) e
“morica” ( morea de cousas), que nada teñen que ver cos mouros de
África
Significado:Moural, terreo poboado
de uces, uceira

O Narón
Étimo:Segundo figura na España Sagrada. Theatro
geographico-historico de la iglesia de España …, Naharon é un
dos lugares, preto de Lugo e de Betanzos, no que o príncipe de
Asturias, Don Alonso o Casto, saíu ao encontro dos mouros no
ano 820, e desbaratou os seus exércitos.
Segundo unha tese sobre TOPONIMIA DE INTRODUCCIÓN
MOZÁRABE EN LA GALLAECIA, a palabra é de orixe árabe
<Harun y qasr = Castelo de Harún
Significado:Castelo de Harún ??
Para ver esta pdisponer de Qun descompreso

O Paraño
Étimo:De petreneum< petram, pedra
Significado:Emprazamento moi pedregoso

O Pasadelo
Étimo:De passum < pandere, extenderse + o sufixo
diminutivo -ellum
Significado:Topónimo que pode facer referencia a un
antigo paso fluvial sobre pedra,
como outros topónimos galegos:
Os Pasales, Peares, Pasadela

O Caneiro
Étimo: Parece un abundancial
de cana
Significado:
Tipo de pesca fluvial chamada
“caneiro”, en alusión á canle onde
se colocaban as redes para
a pesca

A Costa
Étimo:
Base prerromana * cott
“altura rochosa, prominencia”
Significado:Costa, lado

Pena da Revolta
Étimo:De pinnam, penedo + revoluta < revolvere,
facer un traxecto en sentido inverso
SignificadoOuteiro ao que se chega tras moitas
voltas no camiño
Pena na que apareceu un petroglifo con esa figura

Pena
do Curro
Étimo:De pinnam, pedra grande que sobresae
+ currere, correr
Significado: Lugar decuberto e cercado para a produción de toxo
sementado, é dicir, toxeiras cercadas, para alimentar o gando
vacún ou cabalar, facer esteco, combustible, ect…
Relacionado tamén coa celebración dos “curros”, nas que os
gandeiros se dirixen aos montes para localizar
aos seus cabalos e conducilos desde os lugares de
pasto ata os valados Para ver esta película, debedisponer de QuickTime™ yun descompresor TIFF (sin com

As Pereiras
Étimo:Do latín pirum> (arbor) pirarius, “pereira”. Árbore
que dá peras.Variedade de maceira que produce unhas
mazás alongadas chamadas peros.
Segundo Fernando Cabezas estes nomes poden estar relacionados
con sitios máis ou menos elevados localizados nalgunhas ocasións
sobre auténticos pericoutos pedregosos
Significado:Terreo onde
abundan as pereiras

As Pontes de García
Rodríguez
Étimo:De Pontes
Significado: Vila que en 1376, Henrique II de Castela lle concedeu
ao cabaleiro García Rodríguez de Valcárcel por rescatalo da prisión
na que se atopaba tras a batalla de Náxera.
"Por quantas lealtanzas de fianza fallamos en vos... e por quanto
afán y trabajo y pérdidas oviste tomado por nós... facemos vos
donación pura y perpetua... del lugar de las Puentes de Hume"

O Pontoibo
Étimo:Este topónimo identifícase, segundo o profesor
Juan J. Sánchez Badiola, co escenario da batalla de
Pontuvio, episodio máis famoso do rei Fruela I de
Asturias contra os musulmáns.
Nas crónicas o termo é Pontoybo, parece que facendo
referencia a un lugar de bo paso sobre o río
Significado:Bo pontón,
bo camiño de paso

O Rego do Muíño
Étimo:De rigare, atravesar unha corrente de
auga, e de molitum < molo, moer
Significado:Pequena corrente que permite
traballar a un muíño de auga

A Ribeira Nova
Étimo:De ripariam novam
Significado:Nova ribeira, novo camiño á beira
do río

San Vicente
Étimo:É un topónimo relativo
a unha igrexa,a un nome
de santo, isto é
un haxitopónimo.
Significado:
Capela de San Vicente

A Seara
Étimo:Probablemente da voz prerromana
*senara, campo que se labra, extensión de
terreo que se cultiva
Significado:Campo fértil sementado de trigo
ou outros cereais

Tras
da Ponte
Étimo:De trans + pontem
Significado:Detrás da ponte
Para ver esta película, dedisponer de QuickTime™un descompresor TIFF (sin c

Tras do Rego
O Rego do Campo
Étimo:De trans + riguum < rigare, curso de auga, arroio
Significado: Detrás dun curso de auga pouco abundante
Chaira bañada por un regato

A Vacariza
Étimo: De vaccam, vaca
Significado:Lugar onde se crían e explotan
vacas ou gando vacún en xeral

A Veiga/
As Veigas de
Vilariño
Étimo:Forma prerromana de *baica = terreo
inundado.
Significado:Parte de terra baixa, chá e fértil, pola
que normalmente pasa un río.

Os Vidás
Étimo:Do latín betulla <base celto-latina betullus.
“bidueiro”. Variante de bidueiro é bido, o lugar onde se
dan estas árbores é bidal. Bidás é unha das variantes do
plural que se da en Galicia.
Hai quen considera que este é un antropónimo, referido
a unha familia chamada Vidás ( < plural de Vidal)
Significado: Bosque de bidueiros
Finca da familia Vidal

Vilarnovo
Étimo:De villare < villa, “aldea pequena”+ o adxectivo novus.
No mundo romano vila non ten a acepción que terá a partir da
Idade Media. Na época romana é unha casa aillada no campo
que é centro dunha explotación agraria, no Medievo contínua a
súa función pero exténdese o significado a agrupacións maiores
que nalgúns casos reciben unha carta puebla. A palabra aldea
(al daya), procedente do árabe, reservarase para entidades
menores. O termo “lugar”, moi empregado na comarca é
sinónimo de aldea.
Significado:Novo poboado
disponer de QuickTime™ y deun descompresor TIFF (sin comprimir).

Para ver esta película, ddisponer de QuickTime™un descompresor TIFF (si
• IES MONCHO VALCARCE
Traballo realizado
polos alumnos do grupo
Latín I
Andrea
Alejandro
Marina
Sergio
Natalia
Rocío
Ramiro
Raquel
Uxía
e a profe, Olga

Toponimia aspontes ppt

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Destaque (20)

Toponimia aspontes ppt