Smart Metropolia 2014, AmberExpo Gdańsk

1. Trzy tożsamości czy tożsamość
Trójmiasta?
Dariusz Olejniczak

2. Tożsamość współczesnych gdańszczan
Trzy elementy składowe tożsamości
1945 r.
nowi gdańszczanie – przybysze z dawnych terenów Rzeczpospolitej, Kresów i innych
regionów kraju.
Obarczeni doświadczeniami wojny, wspomnieniami z dawnych małych ojczyzn, kultywujący
tradycje regionów, z których się wywodzili.
Lata 1970-1989
wydarzenia grudniowe – karnawał „Solidarności” – stan wojenny
trzy dekady budowania etosu Gdańska jako miasta wolności w kontrze do Wolnego Miasta
Gdańska
lata 90. – współczesność
powrót do historii: inspiracje literackie – Günter Grass „Blaszany bębenek”
Paweł Huelle „Weiser Dawidek”
Stefan Chwin „Hanemann”

3. Stocznia i morze jako składniki gdańskiej
tożsamości
Stocznia Gdańska – kolebka wolności i „Solidarności”, symbol przemian, symbol
zawiedzionych nadziei
- oddolne ruchy obywatelskie nawiązujące do tradycji walki z systemem komunistycznym,
sprzeciwiają się dewastacji terenów postoczniowych i zmianom w tkance architektonicznej
oraz przestrzeni wokół stoczni, negują zasadność wyburzeń i budowy nowych obiektów na
byłym terenie przedsiębiorstwa
Morskie korzenie miasta stały się historią, do której odwołujemy się jak do legendy
- Muzeum Morskie
- statki turystyczne stylizowane na dawne żaglowce i restauracje udające dawne tawerny
plaże na Stogach, w Brzeźnie, Jelitkowie i w Sobieszewie

4. Gdynia – miasto z morza?
Historia Gdyni związana jest z portem i z morzem. Położenie miasta w
bezpośrednim sąsiedztwie Zatoki Gdańskiej determinuje nadmorski charakter
północnej części Gdyni.
Współczesność Gdyni, współczesność gdynian
Od początku swojego istnienia Gdynia związana jest z Polską. Była symbolem Polski nad
Bałtykiem, stanowiła opozycję wobec zdominowanego przez Niemców Freie Stadt Danzig.
Powojenna Gdynia to nadal „okno na świat”. Stąd docierają w głąb Polski nowości ze świata –
towary konsumpcyjne niedostępne na krajowym rynku – odzież, alkohol, papierosy, kultura
itd.
Po roku 1989 znaczenie gdyńskiego portu, jako bramy, przez którą dociera do nas „wolny
świat” zmalało, bo sami staliśmy się częścią tego świata. Konieczne stało się poszukanie
nowego pomysłu na miasto.

5. Dzisiejsza Gdynia
Dzisiejsza Gdynia to miasto wciąż nowoczesne, prekursorskie. Nastawione na rozwój,
wspieranie innowacji i nowych technologii.
Gdynianie są najbardziej zadowolonymi mieszkańcami miasta w Polsce. Dziś to już nie morze,
nie port, ale szybko rozwijające się, przyjazne mieszkańcom miasto, jest głównym budulcem
gdyńskiej tożsamości. Wiara w potencjał miasta, w potencjał wspólnoty, w wyjątkowość tej
wspólnoty. Mieszkać w Gdyni, to jak należeć do elitarnego klubu.
Symbole współczesnej Gdyni
- Centrum Experyment
- InfoBox
- historyczny gdyński modernizm

6. Sopot - w poszukiwaniu tożsamości
- stereotyp: miasto imprez, taniej rozrywki, niebezpieczne i nieprzyjazne stałym
mieszkańcom
- próby przełamania stereotypu: oddolne ruchy obywatelskie, inicjacja
pierwszego w Polsce budżetu obywatelskiego, starania władz miasta na rzecz
ograniczenia negatywnych zjawisk
Diagnoza społeczna i gospodarcza dla Sopotu Instytut Badań nad Gospodarką
Rynkową (2013)
Miasto ma jedynie cechy miasta średniej wielkości
Funkcjonuje w ścisłym związku z dwoma dużymi sąsiadami i w pewnej zależności
od nich, jest częścią większego organizmu
Sopot staje się miastem osób starszych. Młodzi ludzie emigrują, zastępują ich
przedstawiciele establishmentu zasiedlający miasto na stałe lub okresowo
Poszukiwanie tożsamości miejsca skierowane ku historii. Budynek Grand Hotelu
jest wizualizacją niebanalnej przeszłości.
Ekskluzywny charakter miasta podtrzymywany za pośrednictwem oficjalnych
imprez takich jak Europejskie Forum Nowych Idei.

7. Trójmiasto czy trójmiasto?
• Pierwsza prasowa wzmianka o trójmieście w 1950 roku. Wówczas trójmiasto pisane było z
małej litery jako skrót pojęciowy, w sąsiedztwie pisanych tradycyjnie Gdańska, Sopotu i
Gdyni.
• Dziś obok „Trójmiasta” pojawiają się: 3miasto, 3city, Trzëgrad
Czy Trójmiasto rzeczywiście istnieje?
Próby odpowiedzi: Mieszkam w Gdańsku, bawię się w Sopocie, pracuję w Gdyni, czyli
mieszkam w Trójmieście.
Nici połączeń: SKM, obwodnica życie zawodowe, edukacja, rozrywka i rekreacja
Brak powiązań: historia, idea założycielska, tzw. charakter miasta, ambicje mieszkańców,
ambicje władz, potencjał

8. Aleksander Masłowski:
• Pojęcie „Trójmiasto” nie istnieje w mojej świadomości
Gdynia to dla mnie zagranica
"Trójmiasto" to nazwa sugerująca ścisły związek, coś na kształt trzech miast w
jednym. A to nie prawda.
Edwin Bendyk:
• Coś takiego (Trójmiasto) nie istnieje, nawet jeśli urzędowe granice między tymi
ośrodkami (Gdańsk, Sopot, Gdynia) zacierają się i łączą je elementy stałej
infrastruktury.
• Gdańsk, Sopot i Gdynia nie będą Trójmiastem, nie tracąc jednak na swej
odrębności i tożsamości, mogą, jeśli będą chciały, razem zbudować trój-miejską
metropolie licząca się nie tylko na mapie Polski

9. Dziękuję Państwu za uwagę
Dariusz Olejniczak
2014
trzymiasta.wordpress.com
dariusz.olejniczak@poczta.onet.pl
Tel. 883-18-18-10