2. 1.FORMÜLLER VE İŞLEVLER
Excel programında, hesap makinesiyle yapılması
gereken hesaplamalar basit formüller yazarak yapılabilir.
1.1 Aritmetik Formüller
Excel’de aritmetik iĢlemler yapmak ve formüller yazmak
son derece basittir.
3. 1.1.1 Hücre referansı vererek aritmetik
formüller yazmak (toplama, çıkarma,
çarpma, bölme):
Ġlk yapılması gereken iĢlem formülün yazılacağı
hücreyi seçmektir.
Hücre seçildikten sonra hücrenin içerisini “=“ yazılır.
4. Fare ile hesaplamalarda kullanılacak hüvreye
tıklanır (hücre referansı).
Yukarıdaki örnekte personelin kalan iznini
hesaplayabilmek için yıllık izin gününden harcadığı
izin günü çıkartılmalıdır.
Bunun için öncelikle E2 hücresinin üzerine tıklanır
Çıkarma iĢlemi yapmak için klavyeden “-” girilir ve
fare ile F2 hücresine tıklanır.
5. Son olarak Enter tuĢuna basıp formül sonlandırılır.
Birinci sıradaki “Ahmet”isimli personel için kalan izin
günleri formül ile hesaplanmıĢtır.
6. Formülü diğer personel için tekrar tekrar yazmaya
gerek yoktur.
Doldurma tutmacını kullanarak diğer
hücrelere sürüklenebilir.
Çıkarma iĢlemi yapıldığı gibi, toplama, çarpma ve
bölme iĢlemleri de aynı Ģekilde sırası ile +, *, /
sembolleri kullanılarak yapılabilir..
7. 1.1.2 Formülleri kullanırken standart
sapmaları algılama, anlama:
Standart sapmayı hesaplamak için STDSAPMAS
(sayı1:sayı10) fonksiyonu kullanılır.
Standart sapma, değerlerin ortalama değerden ne
kadar uzaklaĢtığının ölçümüdür.
Yukarıdaki örnekte iĢleyenlerin kalan izinleri G
sütununda hesaplanmıĢtır.
Kalan izinlerin standart sapmasını hesaplamak için
G6 hücresine tıklanıp formül çubuğuna fonksiyon
yazılır.
Yazılan formüldeki “G2:G5”,G2 hücresinden G5
hücresine kadar tüm değerlerin seçilmesini ifade
eder.
9. 1.2 Hücre Referansı Verme
1.2.1Formüllerde sıralı hücre referansı
verme:
Formüllerde sıralı hücre referansı vermek için (ör.
=TOPLA(A1:A5) fonksiyonun içerisine baĢlangıç
hücresi (A1) yazılır, daha sonra iki nokta üst üste (:)
konulur ve bitiĢ hücresi yazılır (A5).
Böylelikle A1!den A5’e kadar olan tüm hücrelere
referans verilmiĢ olur.
TOPLA fonksiyonu tüm bu hücrelerin toplamını
verir.
10. 1.2.2 Formüllerde karışık hücre
referansı verme:
Bunu yapmak için (ör. =TOPLA(A1;A3;A5)
fonksiyonunun içerisine referans verilecek hücreler
teker teker ve karıĢık Ģekilde noktalı virgül ile
ayrılarak yazılır.
1.2.3 Formüllerde göreceli hücre
referansı verme:
Excel göreceli hücre referansı yöntemini kullanır.
Bunun avantajı bir hücreye yazılan formülü diğer
hücrelere kopyalanırken, içerisinde yer alan hücre
referansları göreceli olarak değiĢir.
Bu da formülün tüm hücrelerde doğru hesap
yapmasını sağlar.
11. Formülü kopyalarken verilen bir hücre referansının
göreceli olarak değiĢmesi istenmiyorsa $A$1
Ģeklinde sütunun baĢına ve sonuna dolar iĢareti
konarak mutlak referansı biçimine değiĢtirilebilir.
1.3 İşlevlerle Çalışma
1.3.1 Topla, ortalama, min, max, say
formüllerini kullanmak:
ÇalıĢma sayfasında bulunan sayılar toplanmak
istenildiğinde TOPLA fonksiyonunu kullanarak
hücre aralığındaki veya referans verilen tüm sayılar
toplanabilir.
12. =TOPLA(A1:A7) fonksiyonu kullanılarak A1 ve A7
hücre aralığındaki tüm sayılar toplanılabilir.
=TOPLA(A2;B3;C6) fonksiyonu kullanılarak A2, B3
ve C6 hücrelerindeki sayılar toplanılabilir.
ORTALAMA iĢlevi aritmetik ortalamayı döndürür.
=ORTALAMA(A1:A10) formülü A1 ve A10 hücre
aralığındaki sayıların ortalamasını döndürür.
=ORTALAMA(A2;B2;D4) formülü A2, B2 ve D4
hücrelerindeki sayıların ortalamasını döndürür.
13. YUVARLA iĢlevi sayıyı belirlenen sayıda basamağa
yuvarlar.
=YUVARLA(3,15;1) fonksiyonu 3,15 sayısını bir
ondalık basamak olacak biçimde yuvarlar (3,2).
BAĞ_DEĞ_SAY verilen hücre aralığındaki sayı
içeren hücrelerin sayısını verir.
=BAĞ_DEĞ_SAY(A2:A8) formülü A2’den A8’e
kadar tüm hücreleri tarayıp kaç tanesinde sayı
olduğunu hesaplar.
14. BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY verilen hücre aralığındaki
boĢ olmayan tüm hücreleri sayar.
=BAĞ_DEĞ_SAY(A2:A8) formülü A2’den A8’e
kadar tüm hücreleri tarayıp kaç tanesinin boĢ
olmadığını hesaplar.
MĠN iĢlevi referans kümesindeki sayıların en
küçüğünü verir.
=MĠN(A1:A7) fonksiyonu A1’den A7’ye kadar olan
hücrelerdeki sayıların en küçüğünü verir.
15. MAX iĢlevi referans kümesindeki sayıların en
büyüğünü verir.
=MAX(A1:A7) fonksiyonu A1’den A7’ye kadar olan
hücrelerdeki sayıların en büyüğünü verir.
1.3.2 Eğer formülünü kullanmak:
Eğer formülü, belirtilen bir koĢul DOĞRU olarak
değerlendirildiyse bir değer, YANLIġ olarak
değerlendirildiyse baĢka bir değer verir.
16. Yukarıdaki Ģekilde iĢleyenlerin kalan izin günlerine
bakarak çok izinleri kalıp kalmadığını gösterir.
KoĢul Ģu Ģekilde belirlenmiĢtir: Kalan izin hücresi
(G2) 20’den büyük.
Bu koĢul eğer DOĞRU ise geri döndürülecek değer
“Daha çok izni var”, YANLIġ ise “Ġzni az kaldı”
olacaktır.
Aynı iĢlem araç çubuğundaki fx düğmesine
tıklanarak da yapılabilir.
Açılan pencereye mantıksal sınamayı, doğru ve
yanlıĢ değeri girildiğinde EĞER formülü
yapılandırılmıĢ olur.
18. 2. BIÇIMLENDIRME
ÇalıĢma sayfalarının ve hücrelerin güzel ve düzgün
Ģekilde biçimlendirilmesi gerekir.
2.1 Sayılar ve Günler
Hücrelerin içerisinde yer alabilecek temel verilerden
bazıları sayılar ve günlerdir.
19. 2.1.1 Sayıları ondalıklı ya da ondalıksız
biçimde virgül/nokta kullanarak binler
basamaklarını göstermek:
Hücreleri sayı gösterecek Ģekilde biçimlendirmek
için hücreye sağ tuĢ ile tıkladıktan sonra açılan
seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri
Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden
Number (Sayı) seçilir.
20. Ondalık basamak sayısı bölümü 0 yapılırsa, sayı
ondalıksız olarak görüntülenecektir.
Ondalık basamak sayısı bölümü arttırılırsa sayı
ondalıklı biçimde gösterilir.
1000 Ayırıcısı kullan seçeneği aktif edilirse, sayı
binler basamağından ve daha üstteki her üç
basamaktan ayrılacaktır.
21. 2.1.2 Hücreleri tarih gösterecek şekilde
biçimlendirmek:
Hücreleri tarih gösterecek Ģekilde biçimlendirmek
için hücreye sağ tuĢ ile tıklandıktan sonra açılan
seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri
Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden
Date (Tarih) ve istenilen tarih biçimi seçilir.
22. 2.1.3 Hücreleri para birimi gösterecek
şekilde biçimlendirmek:
Hücreleri sayı gösterecek Ģekilde biçimlendirmek
için hücreye sağ tuĢ ile tıkladıktan sonra açılan
seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri
Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden
Currency (Para Birimi) seçilir.
Ondalık basamak sayısını ayarladıktan sonra
Simge kısmından para birimi simgesi seçilir. (ör. TL,
USD, GBP)
23. 2.1.4 Hücreleri yüzdelik gösterecek
şekilde biçimlendirmek:
Hücreleri sayı gösterecek Ģekilde biçimlendirmek
için hücreye sağ tuĢ ile tıkladıktan sonra açılan
seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri
Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden
Percentage (Yüzde Oranı) seçilir.
Ondalık basamak sayısı ayarlanır.
Yüzdelik biçimi sayının sonuna % iĢareti koyar.
24. 2.2 Hücre İçeriği
2.2.1 Hücre içeriğinin yazı tipini ve
büyüklüğünü değiştirmek:
Hücre veya hücre aralığını seçtikten sonra araç
çubuğunda GiriĢ bölümünden yazı tipi ve büyüklüğü
değiĢtirilebilir.
25. Tüm bu iĢlemler hücreye sağ tuĢ ile tıkladıktan
sonra Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanıp
Yazı Tipi sekmesine geçerek gerçekleĢtirilir.
26. 2.2.2Hücre içeriğine kalın, altı çizili, çift
çizili gibi biçimlendirmeler uygulamak:
Biçimlendirilmek istenilen hücre seçildikten sonra
araç çubuğunda GiriĢ bölümünden Bold (Kalın),
Ġtalic (Ġtalik) ve Underline (Altı Çizili) düğmelerinden
istenilen uygulanabilir.
Tüm bu iĢlemler hücreye sağ tuĢ ile tıklandıktan
sonra Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklayıp
Yazı Tipi sekmesine geçerek gerçekleĢtirilebilir.
27. 2.2.3 Hücre arka planına veya içeriğine
farklı renkler uygulamak:
Hücrenin arka planını veya içeriğindeki yazının
rengini değiĢtirmek için GiriĢ bölümünden Dolgu
Rengi ve Yazı Tipi Rengi düğmeleri kullanılır.
Dolgu rengini değiĢtirmenin diğer bir yolu ise
Format Cells (Hücre Biçimlendir) bölümünde Dolgu
sekmesine tıklayıp ayarları yapmaktır.
28. Yazı tipi rengini değiĢtirmenin diğer bir yolu ise
hücreye sağ tuĢ ile tıklayıp Format Cells (Hücre
Biçimlendir) bölümünde Yazı tipi sekmesinde Renk
seçeneğinden istenilen ayarların yapılmasıdır.
2.2.4 Bir hücredeki ya da hücre
aralığındaki biçimlendirmeyi başka
hücre aralığına kopyalamak:
Hücrelerdeki biçimleri kopyalamak için öncelikle
hücre veya hücre aralığı seçilir.
Araç çubuğunda GiriĢ bölümündeki
düğmesi tıklanır.
29. Seçilen hücredeki tüm biçimlendirmeler hafızaya
alınır.
Biçimlerin uygulanacağı hücre veya hücre aralığı
seçilir.
Seçildikten sonra biçimlendirme otomatik olarak
gerçekleĢecektir.
2.2.5 Bir hücre içeriğine metin kaydırma
biçimlendirmesini uygulamak:
Hücrenin içerisindeki metnin birden çok satırda
görüntülenmesi için bu özellik aktif hale getirilir.
30. Hücredeki veriler sütun geniĢliğine sığdırılacak
Ģekilde kaydırılır.
Sütun geniĢliğindeki herhangi bir değiĢiklik ile
metnin kaydırılması otomatik olarak gerçekleĢir.
2.3 Hizalama ve Kenarlıklar
2.3.1 Bir hücre/ hücre aralığının içeriğini
sola, sağa, yukarı, ortaya, aşağı
hizalamak:
Hücre içerisindeki veriyi sağa, sola, yukarı, ortaya
ve aĢağıya hizalamak için GiriĢ bölümündeki
Hizalama kısmında bulunan uygun seçenekler
kullanılır.
31. Yukarıdaki Ģekilde üst bölümde sırasıyla Üste
Hizala, Ortala, Alta Hizala düğmeleri yer almaktadır.
Alt bölümde ise sırasıyla Metni Sola Hizala, Ortala,
Metni Sağa Hizala düğmeleri yer almaktadır.
Bu altı seçenek kullanılarak hücrenin içeriği
istenilen Ģekilde hizalanabilir.
32. Ayrıca hücreye sağ tıklayıp Format Cells (Hücre
Biçimlendir) bölümünde Hizalama sekmesine
tıklayarak hizalama iĢlemleri gerçekleĢtirilebilir.
33. 2.3.2 Bir başlığı hücre aralığına
ortalamak:
Bir baĢlığı hücre aralığına yatay olarak ortalamak
için aĢağıdaki Ģekilde alt sırada bulunan Ortala
düğmesine basılır.
Dikey olarak ortalamak için ise yukarıdaki Ģekilde
üst sırada bulunan Ortala düğmesine basılır.
Eğer baĢlık hücre aralığından geniĢ ise sütun
kenarına çift tıklayarak sütunun aralığı baĢlığı
sığabilecek Ģekilde büyültülebilir.
34. 2.3.3 Hücre yönlendirmesini
değiştirmek:
Hücreye sağ tıklayıp Format Cells (Hücre
Biçimlendir) bölümünde Hizalama sekmesine
tıklayarak hücre yönlendirmesi değiĢtirilebilir.
35. Hücre yönlendirilmesi yatay, dikey veya herhangi
bir açıda ayarlanabilir.
2.3.4 Hücre / hücrearalığına kenarlık
ekleme:
Hücreye sağ tıklayıp Format Cells (Hücre
Biçimlendir) bölümünde Kenarlık sekmesine
tıklayarak hücre veya hücre aralığına kenarlık
eklenebilir.
36. Ekrana açılan pencereden kenarlık stili ve rengi
seçilir.
37. Hücrelerin sadece dıĢ kısmına kenarlık eklemek
için “Çerçeve” seçilir.
Hücrelerin iç kısımlarına kenarlık eklemek için “Ġç”
seçilir.
Her hücreye farklı Ģekilde kenarlık eklemek için
kenarlık bölümündeki düğmeler tıklanabilir.