1. YÜZEN CİSİMLERİN DENGESİ VE STABİLİTESİ
Bir deniz aracının dizaynında en temel gereklerden biri, o deniz aracının yük
veya yolcu ile tamamen yüklenmiş iken istenen su hattında yüzebilmesini
sağlayacak sephiyenin mevcut olmasıdır.

2. YÜZME KOŞULU
G
LWL
B
K
=
CL

3. YÜZME KOŞULU
 W , Gemi ağırlığı (t)
 Δ , Deplasman (Geminin taşırdığı suyun ağırlığı = Kaldırma kuv. (ton)
 Δ= .ρ
 , Batan hacim ( m3)
 ρ ,Yüzdüğü suyun yoğunluğu (t/ m3)
=

4. Gemi Stabilitesi
 Gemiye herhangi bir dış kuvvetin
(dalga,rüzgar vs.) etkimesi sonucu tekrar eski
konumuna dönebilme kabiliyetine STABİLİTE
denir.

5. Hasarsız Gemi
Stabilitesi
Dinamik Stabilite
Başlangıç Stabilitesi Statik Stabilite
GZ-Φ Eğrisi altında
GM GZ-Φ eğrisi
kalan alan

6. Başlangıç Stabilitesi
M
LWL
B’
K
CL

7. GZ, moment kolu

Z
GZ=GM.sinθ , θ<10

8. Başlangıç Stabilitesi

10. Metasantr Yarıçapı
BM= Ixx / ▼ Metasantr Yarıçapı
x Awp x
Ixx , Suhattı atalet momenti (enine)

11. Pozitif -Doğrultucu Moment
Negatif -Yatırıcı Moment

12. Denge Koşulu GM>0
İkinci önemli zorunluluk , deniz aracının değişik yükleme durumlarında dik
durabilmesini sağlayacak başlangıç stabilitesinin bulunmasıdır.
a)Kararli denge GM>0 b)Kararsiz denge GM<0 c)Farksiz denge GM=0
G noktası, M noktasının G noktası, M noktasının G noktası, M noktasıyla
altında üzerinde aynı yerde

13. Denge Durumları
(Kararlı denge)

14. (Kararsız denge)

16. Büyük Meyil Açılarında Moment kolu GZ
Scribanti Formülü
8-10 dereceyi geçen durumlarda Sephiye kuvveti M noktasından geçmez. Bu
durumda GZ için düşey borda formülü kullanılabilir.Formül, gemi güvertesinin suya
girdiği veya dip kaplamanın sudan çıktığı ana kadar düşey bordalı gemiler için
uygun sonuç verecektir.

17. Negatif GM ve Bayılma açısı

19. Batan Cisimlerin Stabilitesi

20. Dengeli Yüzebilme Koşulu
1. W= Δ Yüzme koşulu
2. GM=KB+BM-KG > 0 Denge koşulu

21. BAŞLANGIÇ STABİLİTESİ
GM = KB+BM-KG > 0
GM enine metesantr yüksekliği olmak üzere, KB (hacim merkezinin omurgadan
yüksekliği) ve BM (enine metesantr yarıçapı) hidrostatik hesaplardan elde edilir.
KB ve BM gemi geometrisine bağlı olarak iyileştirilebilinir.
KG (ağırlık merkezinin omurgadan yüksekliği) mevcut duruma göre hesapedilerek
bulunur.
KG başlangıç stabilitesini negatif etkiledigi için bu değerin düşük olması istenir,
bunun için:
1.Gemideki ağırlık grupları daha aşağı indirilebilir
2.Ağırlık merkezinden aşağıya balast suyu alınabilir
3.Üst yapıda aliminyum gibi hafif malzeme kullanılabilir
4.Gemi içindeki serbest yüzey miktarı azaltılabilir

22. Stiff ve Tender Gemi
 Stiff Gemi: (Büyük GM)
Gemilerde ambar diplerine ağır yük alındığı zaman GM büyür, dolayısıyla
doğrultucu kol olan GZ'de büyük olur.
Bu gemilerde yüksek GM’lerinden dolayı denge sorunu yoktur ama
yalpaya düştüklerinde çok çabuk doğrularak geminin ve yükün
yıpranmasına ve personelin rahatsız olmasına neden olurlar.
Kütük demir ve ağır maden yükleyen gemiler bu özelliği taşır.
 Tender gemi: (Küçük GM)
Fazla yer kaplayan, hafif yükleri taşıyan gemilerdir. GM küçük olur.
Dolayısıyla doğrultucu kol olan GZ de küçük olur.
Bu gemiler yalpaya düştüklerinde yavaş yavaş doğrulurlar. Bu sayede gemi
ve yük hasar görmez, personel de rahatsız olmaz. Buna karşılık bu tür
yüklenmiş gemilerde denge sorunu vardır. Başlangıçta zaten küçük olan
GM, sefer süresince daha da küçülerek, gemiyi tehlikeli durumlara
düşürebilir, hatta batırabilir.
Kereste ve tahıl yükleyen gemilerle, konteyner gemileri tender gemilerdir.

23. DEĞİŞİK GEMİLER İÇİN GM

24. Statik Stabilite-Dinamik Stabilite

25. Örnekler