DESTAN

1. Destan, milletlerin hayatında büyük yankılar
uyandırmış (savaş,göç, istilâ gibi) tarihî olayların
(yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi)
toplumsal ve doğal olayların çağdan çağa
aktarılmış, aktarılırken de hayal unsurlarıyla
oluşmuş, süslenmiş, değiştirilmiş çok uzun
manzum eserlerdir. Bilinen en eski edebiyat
türlerinden biridir

2. Destanlar , ortaya çıkışlarına
göre iki türlüdür:
1-DOĞAL DESTANLAR
2-YAPMA DESTANLAR

3. Doğal Destan:Doğal Destan: Çok eski
dönemlerde ulus vicdanında
derin izler bırakan bir tarih ya
da toplum olayının , yine o
devirlerde ulusal bir ozan ya
da çeşitli saz ozanları
tarafından söylenen biçimine
doğal destan denir.

4. Anonim bir özellik taşır.
Çoğu manzumdur; nazım ve nesir karışık olanına az
rastlanır.
Nazım biçimi ve uyak , destanı yaratan halkın
geleneğine bağlıdır.
Gerçek ve gerçekdışı olaylar iç içedir.
Destan kişileri beden ve karakter özellikleri
bakımından hem olağan hem de olağanüstü özellikler
taşır.

5. Destanlarda anlatılan olayların zamanı aşağı yukarı
bellidir.
Destanlar çok uzun manzum öykülerdir.Kırgızlara ait
Manas destanı 400 bin dizeden oluşur.
Destanlarda daha çok kahramanlık, yiğitlik, dostluk ,
aşk , ölüm , yurt sevgisi konuları işlenir.
Destanlar “doğuş,yayılma,derleme “olmak üzere üç
safhada oluşur.

7. İLYADA VE
ODYSSEİA
Homeros
:Yunanlıların
Toroia
Savaşına gidiş
dönüşlerini
anlatır.
( YUNAN
DESTANI

8. ŞEHNAME ( FİRDEVSİ ) İran – Turan
mücadelelerini İran’ın kahramanı Rüstem’in
yiğitliklerini , Büyük İskender’in , İran’ı işgalini
anlatır. ( İRAN EDEBİYATI)
KALEVALA (LÖNROT)KALEVALA (LÖNROT) :
Doğaya karşı savaşan Finlilerin
erdemlerini , bilgeliklerini anlatır.
FİN EDEBİYATI

9. MAHABHARATA ( HİNT EDEBİYATI)MAHABHARATA ( HİNT EDEBİYATI)
RAMAYANA ( HİNT EDEBİYATI )RAMAYANA ( HİNT EDEBİYATI )
İGORİGOR : 12.YY da Kıpçak Türkleriyle Rusların
yaptıkları savaşı anlatır. ( RUS EDEBİYATI)
OĞUZ KAĞANOĞUZ KAĞAN : Hunların Orta Asya’ da Türk
birliğini nasıl kurduğunu anlatır . ( TÜRK
EDEBİYATI)

10. Yazarı belli olan,daha yakın zamanda yazılan ve
olağanüstü durumlara az yer veren bir destan
türüdür.
Bunlar sanatsal amaçlı destanlardır.Bilinen bir
sanatçının ortaya koyduğu destanlardır.

11. KAYBOLMUŞ CENNETKAYBOLMUŞ CENNET: Ademle Havva’nın cennetten
yeryüzüne inişleri anlatılmıştır.(J. MİLTON – İNGLZ
EDEB.)
KURTARILMIŞ KUDÜSKURTARILMIŞ KUDÜS: I. Haçlı seferinde Kudüs’ün alınışı
anlatılır. ( T.TASSO- İTALYAN EDEB.)
İLAHİ KOMEDYAİLAHİ KOMEDYA : Öteki dünyaya Dante’nin yaptığı 7
günlük gezi anlatılır.( DANTE- İTALYA EDEB.)
Üç ŞEHİTLER DESTANIÜç ŞEHİTLER DESTANI: Kurtuluş Savaşından bazı kesitler
anlatılır .( F.H. DAĞLARCA- TÜRK EDEB.)

12. İslamiyet öncesi ve İslamiyet sonrası olmak üzere iki
dönemde incelenir.
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi’nde oluşturulan
destanlar, oluş ve yayılma aşamalarından geçmiş,
derlenme aşamasından geçmemiştir. Bu metinlerin
tamamına yakını, Çin, İran ya da Moğol kaynaklarında yer
almış, yani başka dillerde kaleme alınmıştır.
İslam Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatı
Dönemi’nde oluşturulan destanların önemli bir bölümü
manzum değil, mensurdur. Bu durum, bu metinleri
destandan çok halk hikâyesine yaklaştırmaktadır.