1. Հայ-Հռոմեական
հարաբերությունները
Արտաշեսյանների օրոք
12-1 դասարան

2. • Ք.ա 34թ. տեղի է ունենում
արշավանք դեպի Հայաստան,որը
ղեկավարում էր երկրորդ
եռադաշնության ներկայացուցիչ
Անտոնիոսը:
• Անտոնիոսը անակնկալ
հարձակումով գերում է Հայոց
արքա Արտավազդ 2-ին և իր հետ
տանում Ալեքսանդրիա:
• Ալեքսանդրիայում Անտոնիոսը
կազմակերպում է հնդիսավոր
շքերթ,որին ստիպողաբար
մասնակցում են թագավորը և իր
ընտանիքը:
• Հայոց արքա Արտավազդ 2-ին
առաջարկվեց խոնարհվել
Կլեոպատրաի առջև և փրկություն
ստանալ:
• Սակայն հայոց արքան ու
թագուհին,նրանց զավակներն
անցնում են հպարտ ու
արժանապատիվ:

3. Հույն պատմիչը գրում է. <<Նրանք անցան թագավորին վայել
հպարտւթյամբ և ցույց տվեցին իրենց հոգու
արիությունը>>:Զայրացած Կլեոպատրան,չներելով
նրանց,կարգադրել է զնդան նետել:

4. Եռապետեր Անտոնիոսի ու
Օկտավիանոսի միջև
վճռական ճակատամարտը
տեղի է ունենում Ք.ա.31թ.
սեպտեմբերի 2-ին Ակցիումի
հրվանդանից ոչ հեռու:
Այստեղ Անտոնիոսը
պարտություն է կրում և
փախչում Ալեքսանդրիա:
Հոկտեմբերին Կլեոպատրայի
կարգադրությամբ Արտավազդ
2-րդը մահապատժի է
ենթարկվում,
իսկ,Անտոնիոսն ու Կլեոպատրան ինքնասպանությամբ
վերջ են տալիս իրենց կյանքին:
Սակայն այսքանով հայկական թագավորությունը
չդադարեց գոյություն ունենալուց:Արտավազդ 2-րդի
որդի Արտաշեսը փախնելով հռոմեական
գերությունից վերադառնում է Հայաստան:

5. Երկրում սկսվեցին
զանգվածային
հակահռոմեական
զինվածելույթներ,որոնք
ճնշվեցին անասելի
դաժանությամբ:Արտաշե
սը ստիպված էր իր
զորքերով հեռանալ
Պարթևստան:Այդ
ժամանակ Պարթևստանի
թագավոր Հրահատ 4-րդը
փոխեց վերաբերմունքը
Հայաստանի
նկատմամբ,որովհետև
գիտեր որ հերթը իրեն է
հասնելու:Հրահատ 4-րդը
զորք ուղարկեց
Արտաշեսին և
փեսայացրեց վերջինիս:

6. Հայ-պարթևական բանակը մի
քանի ճակատամարտ տալով
Հռոմի դեմ կարողացավ հաղթել
վերջինին:Այսպիսով`հայ-
պարթևական հաղթանակած
բանակը հայոց գահին
նստեցրեց Արտաշեսին:
Ք.ա.30թ. Արտաշատում Արտաշեսը
թագադրվեց հայոց արքա և դրանով
վերականգնվեց Արտաշեսյան
դինաստյան:Արտաշեսը շարունակում էր
կրել <<արքայից արքա>>տիտղոսը:

7. Նա իրեն է ենթարկում
Ատրպատականը,որը Հռոմի
դաշնակիցն էր:Փաստորեն
Արտաշես 2-րդը Հռոմից
անկախ քաղաքականություն
էր վարում: Ք.ա.27թ.
Օկտավիանոսը իրեն
հռչակեց կայսեր,Օգոստոս
Օկտավիանոս անունով:Նրա
նպատակն էր հասնել
միանձնյա իշխանության և
դրանից հետո բնականաբար
թույլ չեր տալու
Հայաստանում ինքնուրույն
քաղաքականություն վարող
Արտաշեսի գոյությունը:

9. Ք.ա.27-20թթ. Օգոստոսն ամեն
ինչ անում էր Արտաշեսին
հայոց գահից զրկելու
համար:Գործադրվում են բոլոր
հնարավոր
միջոցները:Հիմանական
նպատակն էր հայոց գահին
նստեցնել Հռոմում
դաստիարակություն ստացած
Տիգրանը:Օգոստոս
Օկտավիանոսը իռ նպատակին
հասավ Ք.ա.20թ. երբ
դավադրաբար սպանվեց
Արտաշեսը և հայոց գահին
բազմեց Տիգրան 3-
րդը:Այսպիսով` ավարտվեց
Արտաշեսյան դինաստիայի
վերջին նշանավոր թագավորի
գործունեությունը և
թագավորությունը բռնեց
անկման ուղին:

10. ԱՐՏԱՇԵՍ ԵՐԿՐՈՐԴԸ,ԼԻՆԵԼՈՎ ԱՐՏԱՇԵՍՅԱՆ ԴԻՆԱՍՏԻԱՅԻ ՎԵՐՋԻՆ
ՆՇԱՆԱՎՈՐ ԹԱԳԱՎՈՐԸ,ԿԱՐՈՂԱՑԱՎ ՊԱՀՊԱՆԵԼ <<ԱՐՔԱՅԻՑ
ԱՐՔԱ>>ՏԻՏՂՈՍԸ և ԻՐ ՀԱՏԱԾ ԴՐԱՄՆԵՐԻ ՎՐԱ ԴՐՈՇՄԵԼ ԱՅԴ
ՄԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ:ՆԱ ԱՅՆՔԱՆ ԻՆՔՆՈՒՐՈՒՅՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
ԷՐ ՎԱՐՈՒՄ,ՈՐ ՀՌՈՄԻ ԿՈՂՄԻՑ ԱՆՑԱՆԿԱԼԻ ԹԱԳԱՎՈՐ ԷՐ,ԱՅԴ
ՊԱՏՃԱՌՈՎ ՀՌՈՄԵԱԿԱՆ ԿԱՅՍՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԴԱՎԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԵՑ ՆՐԱ ԴԵՄ և Ք.Ա. 20 թ. ՍՊԱՆԵՑԻՆ ԱՐՏԱՇԵՍ
ԵՐԿՐՈՐԴԻՆ:ՀՌՈՄԵԱՑԻՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԾ՝ ԱՐՏԱՎԱԶԴ II-Ի և
ԱՐՏԱՇԵՍ II-Ի ՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ԹՈՂԵԼ ԷԻՆ
ԱՏԵԼՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐ ԱՐՄԱՏՆԵՐ ՀՌՈՄԻ ՀԱՆԴԵՊ:
Ինչպես հաստատում է Տակիտոսը, Արտաշես II-ը ոչ միայն կախում չուներ
Հռոմից, այլև վերականգնեց Հայաստանի նախկին քաղաքական
անկախությունր, ինչպես Տիգրան II-ի և Արտավազդ II-ի ժամանակ էր։