1. PENGENALAN KEPADA KEUSAHAWANAN
1.0 PENGENALAN KEPADA KEUSAHAWANAN
Malaysia menuju ke arah negara perindustrian menjelang tahun 2020 di mana sektor
perniagaan dijangka bertambah penting. Ia bukan sahaja merupakan sektor sokongan tetapi
lebih ke arah menyediakan asas dan teknologi bagi memastikan kejayaan pembangunan
perusahaan yang lebih besar.
1.1 DEFINISI USAHAWAN.
Perkataan usahawan mula diperkenalkan dalam tahun 1970 iaitu semasa pelancaran Dasar
Ekonomi Baru. Ianya bukanlah satu perkara yang baru kepada kita. Pada masa zaman Melayu
Melaka, mereka yang melibatkan diri dalam bidang perniagaan dipanggil
sebagaipedagangmanakala pada tahun 1900an mereka dikenali sebagai peniaga.
Perkataan usahawan mempunyai erti yang sama dengan perkataan Inggeris
‘entrepreneur’. Perkataan ‘entrepreneur’ berasal dari perkataan Perancis, ‘entreprendre’ yang
bererti memikul tugas atau tanggungjawab. Perkataan ‘entrepreneur’ telah digunakan
semenjak tahun 1775 oleh Richard Cantillon yang merujuk kepada kegiatan dalam
keusahawanan.
Banyak kajian telah dilakukan oleh pelbagai pihak dan beberapa pengertian kepada
perkataan usahawan telah diberikan seperti berikut:-
1. Kamus Dewan Edisi Baru mentakrifkan usahawan sebagai orang yang mengusahakan
sesuatu perusahaan iaitu pengusaha. Pengusaha dimaksudkan sebagai pekerjaan secara
besar-besaran untuk membuat barang-barang industri atau pekerjaan berniaga secara
besar-besaran.
2. The Encyclopedia Americana International Edition memberi maksud usahawan sebagai
ahli perniagaan yang mengambil risiko menggabungkan faktor pengeluaran termasuk
modal, buruh, bahan dan menerima ganjaran melalui keuntungan daripada nilai pasaran
barangannya.
3. Joseph A.Schumpeter, seorang ahli ekonomi menyatakan usahawan adalah seorang
inovator yang boleh mengakibatkan kepada suatu pembaharuan.
1

2. 4. Webster’s Third New International Dictionary pula mentakrifkan usahawan sebagai orang
yang mengurus suatu kegiatan ekonomi terutamanya mengelola, memiliki, mengurus dan
menanggung risiko sesuatu perniagaan.
5. Carland (1984) mendefinisikan usahawan sebagai individu yang menubuhkan perniagaan
dan menguruskannya untuk mendapatkan untung dan untuk terus berkembang.
Secara kesimpulannya, boleh kita nyatakan bahawa usahawan adalah seorang yang
mengambil risiko memulakan atau menubuhkan sesuatu perniagaan atau perusahaan dan
mengusahakannya. Seseorang yang telah memulakan perniagaan atau telah membeli
perniagaan yang dimulakan oleh orang lain juga dikenali sebagai usahawan. Usahawan juga
adalah seorang pengurus yang menerajui perniagaannya dan dapat menuntut hak
keempunyaan ke atas perniagaan tersebut. Oleh itu ia menanggung risiko perniagaan.
Usahawan mempunyai wawasan dan mengembangkan perniagaan untuk kemakmuran
masyarakat. Ia adalah seseorang yang inginkan kebebasan dalam perniagaan, membuat
keputusan sendiri dan seterusnya ingin berjaya atas usaha sendiri.
1.2 DEFINISI KEUSAHAWANAN
Keusahawanan adalah di antara perkara yang terpenting kepada individu, keluarga,
pembangunan masyarakat, pembangunan negara serta agama. Ianya merupakan satu bidang
ilmu yang merangkumi unsur-unsur sikap, kemahiran dan pengetahuan yang berkaitan dengan
perniagaan dan perusahaan (Jadual 1.1).
Jadual 1.1 Menunjukkan Bidang Ilmu Keusahawanan
Sikap Kemahiran Pengetahuan
Motivasi yang tinggi Membuat keputusan Mencari dan menggunakan
maklumat
Kepercayaan kepada diri Menyelesaikan masalah Mengenalpasti dan
sendiri melaksanakan sesuatu
projek
Inisiatif Berunding
Bertanggungjawab Berkomunikasi
Kebolehan menangani Minda kreatif
keadaan tidak menentu
(menghadapai risiko)
2

3. Keazaman dan kesungguhan Kemahiran kerja berkumpulan
Ketahanan mental dan fizikal Kemahiran pengurusan
Kemahiran teknikal
Mengikut Yep Putih (1989), keusahawanan dikatakan sebagai satu kebolehan, kemampuan,
dan kecenderungan untuk melakukan perkara-perkara berikut :-
• Mengenalpasti peluang perniagaan
• Mengendalikan usaha perniagaan yang menguntungkan dirinya sendiri dan orang
ramai.
• Mendapatkan kejayaan melalui usaha-usaha yang dapat memenuhi keperluan orang
ramai.
• Mendapatkan kekayaan dengan cara berusaha memenuhi keperluan masyarakat.
• Mengambil risiko yang telah diperhitungkan (calculated risk)
• Mentadbir dan menggunakan faktor-faktor pengeluaran bagi menghasilkan
pembangunan ekonomi dan kebajikan sosial.
• Sentiasa berusaha dan bersedia untuk membuat pembaharuan yang boleh
meningkatkan daya pengeluaran dari masa ke semasa.
Secara ringkasnya boleh dinyatakan bahawa keusahawanan sebagai kualiti manusia yang
bukan sahaja mendatangkan faedah kepada dirinya sendiri tetapi ia dapat membangunkan
ekonomi dengan pesat serta memberi sumbangan kepada orang lain. Ia merupakan proses
mewujudkan dan mengurus perniagaan untuk mencapai objektif yang dihajati.
S: Huraikan perbezaannya antara usahawan dan keusahawanan
J: Perbezaan antara usahawan dan keusahawanan ialah usahawan merupakan orang yang
mengusahakan sesuatu perniagaan atau perindustrian. Individu tersebut mempunyai ciri-ciri
yang diperlukan oleh seorang usahawan seperti inovatif, kreatif, berani mengambil risiko
yang telah diperhitungkan, bijak mengambil peluang dan lain-lain. Manakala keusahawanan
ialah suatu bidang ilmu yang diceburi yang meliputi bidang pengetahuan, kemahiran dan
sikap.
S: Apakah unsur-unsur sikap yang terkandung dalam keusahawanan?
J: Unsur–unsur sikap yang ada pada keusahawanan ialah motivasi yang tinggi, keyakinan
kepada diri sendiri, inisiatif, bertanggungjawab, kebolehan menangani keadaan tidak
menentu, keazaman dan kesungguhan serta ketahanan mental dan fizikal.
3

4. S: Sebutkan beberapa orang sebagai contoh usahawan yang telah berjaya. Nyatakan perkara-
perkara yang telah dilakukan sehingga Ia berjaya menjadi usahawan.
J: Contoh usahawan yang berjaya:
a) Bill Gates –Program Komputer (Microsoft)
b) Dato’ Maznah Hamid – Keselamatan (Securiforce)
c) Tan Sri Mustapha Kamal – Pembangunan Hartanah (EMKAY)
PERBEZAAN KONSEP USAHAWAN DAN PENIAGA
Definisi : Peniaga ialah orang yang menjalankan kegiatan jual beli barangan atau melakukan
kegiatan perkhidmatan dengan tujuan untuk mendapatkan keuntungan. Peniaga ialah orang
yang melibatkan diri dalam kegiatan jual beli. Ia membeli barangan dengan harga yang lebih
rendah dan menjual dengan harga yang lebih tinggi untuk mendapatkan keuntungan dan jika
ia melibatkan diri dalam kegiatan perkhidmatan, ia juga akan mendapat keuntungan daripada
menawarkan perkhidmatannya. Ia berniaga semata-mata untuk mendapatkan untung. Selain
daripada itu, objektif peniaga adalah untuk mencapai matlamat peribadi.
Jika diteliti kedua-dua istilah peniaga dan usahawan sememangnya terdapat perbezaan.
Selain dari mencari keuntungan ushawan juga berkhidmat untuk masyarakat.
Ciri-ciri Peniaga.
1. Membeli barang untuk dijual semula.
2. Harga barang yang dibeli berbeza dengan harga barang yang dijual semula,
selalunya lebih tinggi
3. Mempunyai sifat boleh mengurus perniagaan dengan baik. Ia sepatutnya mampu
mengurus wang, pekerja-pekerja, barang-barang dan kedainya supaya teratur dan
sistematik.
4. Tidak mencipta barang sendiri untuk dijual, sebaliknya membeli barang dari
usahawan untuk dijual.
Setelah melihat definisi dan ciri-ciri seorang peniaga, kita sudah pasti dapat membezakan
usahawan dan peniaga. Jadual 1.2 di bawah ini dapat memberi gambaran yang jelas
mengenai perbezaan usahawan dan peniaga.
Jadual 1.2 Perbezaan antara Usahawan dan Peniaga
4

5. PENIAGA USAHAWAN
Seorang peniaga tidak semestinya seorang Seorang usahawan juga seorang peniaga
usahawan.
Sentiasa melibatkan diri dengan urusan jual Melibatkan diri dengan usaha mencipta
beli. barangan keluaran sendiri
Sentiasa berusaha menambah keuntungan Mementingkan kejayaan dan kepuasan,
bukannya keuntungan semata-mata.
Tidak tertarik dengan perkembangan Mengikuti segala pembaharuan untuk
teknologi dan perubahan-perubahan menambah kreativiti.
Menjual barangan yang sedia ada dalam Memperkenalkan barangan baru yang boleh
pasaran menembusi pasaran
Menghadapi persaingan sebagai cabaran Persaingan adalah satu cabaran yang
biasa memerlukan penelitian rapi untuk terus hidup
Berfikir hanya untuk menyelesaikan masalah Merenung jauh kehadapan dan sentiasa
harian. berfikir untuk meningkatkan kemajuan pada
masa hadapan.
Mementingkan keuntungan jangka masa Mementingkan keuntungan jangkamasa
pendek. panjang.
Perbezaan antara usahawan dan peniaga ialah :-
Usahawan
1) Usahawan lebih mementingkan khidmat kepada masyarakat dan pembangunan
negara.
2) Usahawan merupakan peniaga yang sentiasa membuat pengubahsuaian kepada
produk atau perkhidmatan yang sedia ada dan mencari idea-idea baru.
3) Contoh: En. Zulkifli menjalankan perniagaan runcit. Ia melabelkan harga
barangan, menyusun barangan mengikut jenis-jenis tertentu dan kedainya berhawa
dingin. Seorang juruwang ditugaskan di kaunter pembayaran. Kedai runcitnya
seakan-akan sebuah pasar raya. Ia mempunyai beberapa cawangan di bandar lain.
Peniaga
1) Peniaga lebih mementingkan keuntungan daripada khidmat kepada masyarakat dan
pembangunan negara.
2) Peniaga merupakan orang yang membeli sesuatu barangan pada harga yang rendah
dan menjual pada harga yang tinggi.
5

6. 3) Contoh: En. Ahmad memiliki sebuah kedai runcit. Ia membeli barang-barang runcit
daripada pemborong dan meletakkan barangannya di kedai untuk dijual kepada
pengguna.
KOMPETENSI KEUSAHAWANAN
Maksud Kompetensi Keusahawanan
Kompetensi keusahawanan bermaksud kemampuan atau kecekapan seseorang untuk
melaksanakan fungsi-fungsi keusahawanan dengan berkesan. Kompetensi atau keterampilan
diri keusahawanan dimiliki melalui amalan-amalan perilaku hasil daripada pengaruh nilai-
nilai hidup seseorang, sikap atau desakan dalaman untuk melakukan tugas dengan cemerlang.
Melalui kompetensi keusahawanan, seseorang akan lebih mampu dan lebih cekap berbanding
dengan orang lain yang mempunyai pengetahuan dan kelulusan yang sama.
Terdapat pelbagai jenis kompetensi yang boleh dikaitkan dengan usahawan. Walau
bagaimana pun, hasil kajian Mc Clelland dan Mc Ber & Co. (1985) terhadap usahawan yang
berjaya di Malawi, India dan Ecuador, mereka telah menyenaraikan tiga belas jenis
kompetensi keusahawanan diri yang membantu kejayaan usahawan-usahawan ini.
Senarai Kompetensi Keusahawanan
1. Inisiatif
Seseorang yang berinisiatif adalah individu yang
• membuat sesuatu kerja atau tugas tanpa diarah atau dipaksa.
• mempunyai sikap proaktif
• giat berusaha untuk membangun dan menjayakan perniagaannya.
Dengan memiliki kompetensi ini usahawan mampu lebih maju. Di peringkat pra
permulaan sesuatu perniagaan, sikap inisiatif membolehkan usahawan berusaha mencari
peluang, mengambil tindakan awal menyediakan keperluan untuk memulakan dan
menerokai bidang-bidang yang mungkin belum diterokai lagi.
2. Melihat dan merebut peluang
6

7. Sikap usahawan yang mempunyai daya melihat dan merebut peluang
• mempunyai kecekapan mencari dan mengenal pasti peluang perniagaan yang wujud
• berkemampuan untuk merebut peluang samada untuk memperluaskan pasaran,
mendapatkan bantuan bagi kepentingan perniagaan dan lain-lain
Kompetensi ini menjadi faktor penting untuk kejayaan dan daya tahan perniagaan.
Kemampuan ini akan membantu usahawan di peringkat memulakan perniagaan dan
membolehkan hayat perniagaan yang berpanjangan.
3. Kecekalan
Sikap cekal dan tabah dapat dilihat melalui tindakan usahawan seperti berikut:
• tidak merasa jemu mencari jalan untuk mencapai matlamat tanpa mengalah.
• Sentiasa berusaha untuk mengatasi halangan yang boleh menyekat pencapaian
matlamat
Usahawan sentiasa berhadapan dengan pelbagai risiko dan permasalahan. Contohnya
harga bahan mentah meningkat dengan tiba-tiba, pekerja tidak amanah, permintaan
barang yang menurun dan lain-lain lagi. Orang yang cekal tidak jemu berusaha untuk
mencari penyelesaian terhadap masalah-masalah yang dihadapinya dan sanggup bangun
semula walau
pun pernah mengalami kegagalan.
4. Mencari maklumat
Sikap individu yang mampu mencari maklumat adalah:
• melakukan penyelidikan atau tinjauan sendiri untuk mendapat maklumat dan
maklum balas bagi menyediakan barang atau perkhidmatan yang dapat
memenuhi kepuasan pelanggan
• mendapatkan khidmat pakar untuk kemajuan perniagaan
• membuat kajian pasaran dan membuat analisisnya
Untuk berjaya, usahawan perlu mempunyai maklumat yang betul dan terkini. Usahawan
perlu ada kemahiran mendapatkan maklumat yang betul daripada sumber-sumber yang
boleh dipercayai. Maklumat dan maklum balas yang diperolehi akan dapat digunakan
7

8. untuk meningkatkan pengalaman, memperbaiki pencapaian dan prestasi perniagaan yang
diterajui.
5. Menitik beratkan mutu kerja yang tinggi
Sikap individu yang menitik beratkan mutu kerja yang tinggi adalah:
• Cenderung untuk menghasilkan atau menjual barangan yang bermutu tinggi
• Sentiasa membuat perbandingan mutu kerja yang dihasilkan dengan mutu kerja orang
lain supaya setanding atau berada di peringkat yang lebih baik.
• Tidak semata-mata ingin menyelesaikan sesuatu tugas sahaja tetapi akan
menyelesaikan tugas itu dengan cemerlang dan bermutu .
Hasil kerja yang bermutu tinggi dapat menjamin kepuasan pelanggan dan ini akan dapat
meluaskan pasaran serta meningkatkan imej usahawan dan perniagaan. Dengan ini,
usahawan berpeluang untuk berjaya.
6. Komitmen terhadap perjanjian kerja
Sikap usahawan yang mempunyai kompetensi ini dapat dilihat dengan:
• kesanggupan melakukan pengorbanan peribadi untuk menyelesaikan sesuatu kerja
• mengambil tanggung jawab sepenuhnya dalam menyelesaikan sesuatu kerja
• kesanggupan membantu kakitangan demi untuk menyelesaikan tugas dan memberi
kepuasan kepada pelanggan
• menunjukkan sikap mengambil berat untuk memuaskan kehendak pelanggan
• sentiasa memastikan setiap janji yang dibuat khususnya dengan pelanggan, pembekal
dan lain-lain pihak ditunaikan seperti yang telah dipersetujui .
Sikap ini akan membolehkan orang lain percayakannya dan ini membantu meningkatkan
imej usahawan dan perniagaannya. Kepercayaan pelanggan, pembekal, pihak institusi
kewangan adalah kunci kepada kestabilan dan kemajuan perniagaan.
7. Berorientasi ke arah kecekapan
Sikap individu yang berorientasi ke arah kecekapan adalah:
8

9. • sentiasa mencari jalan melakukan sesuatu dengan kos yang lebih rendah atau dengan
masa yang lebih singkat daripada kebiasaannya
• sentiasa mengambil berat tentang perkiraan kos dan keuntungan dari sesuatu
pembaharuan, perubahan atau sesuatu tindakan.
• Menggunakan maklumat-maklumat perniagaan atau kaedah pengurusan untuk
meningkatkan kecekapan diri dan perniagaan.
Kecekapan perniagaan akan dapat meningkatkan keuntungan dan menurangkan
pembaziran dan kos. Ini akan membantu kejayaan perniagaan
8. Membuat perancangan yang sistematik
Sikap individu yang membuat perancangan yang sistematik:
• membuat perancangan dan mengatur langkah-langkah dan membahagikan tugas-
tugas yang besar kepada yang lebih kecil dan mudah
• membuat rancangan untuk mengatasi halangan yang dijangkakan
• membuat penilaian dan memilih alternatif-alternatif terbaik untuk sesuatu tindakan
• mengambil pendekatan yang sistematik dan logikal untuk mencapai matlamat
Usahawan yang membuat perancangan yang sistematik akan dapat meningkatkan prestasi
dan pencapaian matlamat perniagaan.
9. Menyelesaikan masalah secara kreatif
Sikap individu yang mempunyai kemampuan menyelesaikan masalah adalah:
• mencari langkah-langkah yang bijak supaya masalah dapat diatasi dengan sebaik
mungkin
• mencari dan melahirkan idea-idea baru atau cara penyelesaian secara inovatif
Seseorang usahawan sentiasa berhadapan dengan pelbagai ketidakpastian yang mungkin
mendatangkan masalah kepada perniagaan yang sedang dijalankan. Semua masalah ini
perlu ditangani secara kreatif. Sebagai contoh, usahawan yang sedang berhadapan
dengan kadar pusing ganti pekerja yang tinggi perlu mampu menangani masalah ini
dengan sebaik mungkin sekiranya punca masalah itu diketahui seperti masalah gaji
pekerja, hal kebajikan pekerja, dan lain-lain. Tindakan yang diambil akan dapat
menyelesaikan masalah dan mampu mewujudkan kesetiaan pekerja kepada perniagaan.
9

10. 10. Yakin terhadap keupayaan diri
Individu yang bersikap yakin terhadap diri:
• mempunyai kepercayaan terhadap kebolehan dan kemampuan diri untuk mendapat
apa yang dihajati.
• melahirkan perasaan yakin terhadap kemampuan dalam menyelesaikana sesuatu tugas
atau menyahut sesuatu cabaran.
• boleh membuat keputusan tanpa ragu-ragu.
• banyak membaca dan mengumpul pengalaman terutama dalam bidang-bidang di luar
bidang pengkhususan.
• tidak takut mencuba dan tidak takut gagal
Sikap yakin terhadap keupayaan diri akan membantu kejayaan perniagaan kerana sikap
ini akan mewujudkan keyakinan orang lain kepada usahawan dan perniagaan.
11. Ketegasan
Sikap tegas dapat dilihat melalui tindakan-tindakan seperti berikut:
• berani menyuarakan pendapat atau idea kepada orang lain secara langsung
• berani mengambil tindakan walaupun terpaksa menghadapi tentangan daripada pihak
lain.
Sifat tegas usahawan akan dapat menjamin pengawalan organisasi dengan baik. Ini
adalah disebabkan ia dapat menjelaskan sesuatu masalah kepada orang yang terlibat
supaya masalah sedemikian tidak berulang atau menular. Contohnya, masalah pekerja
yang curi tulang atau ponteng kerja sekiranya diambil tindakan boleh menyebabkan
pekerja lain tidak berani melakukannya.
12. Meyakinkan orang lain
Sikap individu yang dapat meyakinkan orang lain adalah:
• mampu menonjolkan diri untuk meyakini pelanggan membeli barang atau
perkhidmatan yang diperniagakan.
• mampu menonjolkan kemahiran diri dan lain-lain kualiti
• bermaklumat dan berpengalaman
10

11. Usahawan perlu berurusan dengan pelbagai pihak. Untuk menjamin urusan perniagaan
berjalan dengan lancar, ia hendaklah dapat menyakinkan pelbagai pihak yang
berkepentingan kepada perniagaannya seperti kakitangan, pelanggan, pembekal, institusi
kewangan dan sebagainya. Untuk dapat meyakinkan orang lain, usahawan perlu terlebih
dahulu yakin kepada kemampuan sendiri.
13. Menggunakan strategi pengaruh
Sikap individu yang menggunakan strategi pengaruh adalah:
• cenderung memikirkan strategi-strategi yang boleh mempengaruhi orang lain tanpa
tipu helah untuk sesuatu matlamat perniagaan.
Usahawan adalah pemimpin di dalam syarikatnya. Sebagai pemimpin, usahawan perlu
mampu mempengaruhi pekerja-pekerja, dan industri yang diceburi supaya ia dapat
mencapai matlamat perniagaannya.Terdapat lima asas pengaruh yang boleh digunakan;
• Pengaruh berdasarkan kuasa mutlak
• Pengaruh berdasarkan kuasa menghukum
• Pengaruh berdasarkan kuasa memberi ganjaran
• Pengaruh berdasarkan kuasa kepakaran
• Pengaruh berdasarkan kuasa memberi teladan
Usahawan perlu memiliki salah satu daripada sumber kuasa atau kombinasi sumber-
sumber ini sebagai strategi pengaruhnya terhadap pelanggan, pekerja dan keseluruhan
industri dan pasaran yang terlibat dengannya.
11